Morgunblaðið - 15.11.2003, Blaðsíða 1

Laugardagur
15. nóvember 2003
Hvað heita afkvæmi sela?
Prentsmiðja
Árvakurs hf.
Nú eru Íslenska óperan og Strengja-
leikhúsið að sýna splunkunýja ís-
lenska óperu fyrir unglinga. Óperan
heitir Dokaðu við og er byggð á þul-
um Theodóru Thoroddsen, sem
margir þekkja, og ljóðum nútíma-
skáldanna Þorsteins frá Hamri og
Péturs Gunnarssonar. Í óperunni er
sögð þroskasaga pilts sem fæðist í
þjóðsögu, um selakonu, en ferðast til
nútímans þar sem hann kynnist ást-
inni.
Garðar Thór Cortes, sem er ten-
órsöngvari, fer með hlutverk piltsins
en Marta Guðrún Halldórsdóttir,
sem er sópransöngvari, fer með hlut-
verk móður hans, selakonunnar.
Dansarinn Aino Freyja Järvelä leik-
ur og dansar stúlkuna sem pilturinn
verður ástfanginn af en hún samdi
líka dansana sem setja mikinn svip á
sýninguna.
Búningarnir og sviðsmyndin í sýn-
ingunni eru mjög lítrík og flott en
það er þó auðvitað tónlistin, sem ger-
ir sýninguna að óperu.
Óperuhugtakið túlkað á nýjan hátt
Tónlistin í óperunni er ný en
byggð á tónlist frá ýmsum tímabil-
um. Hún er bæði flutt á hefðbundinn
og nútímalegan hátt af þriggja
manna hljómsveit sem er á sviðinu
og af bandi.
Tónlistin í óperunni er því mjög
fjölbreytt og þar má meðal annars
heyra sönglög, elektróník, popp,
klassíska tónlist og tangótónlist. Það
eru líka hefðbundnir óperuþættir í
óperunni eins og forleikur og eftir-
spil en þar er þó enginn talsöngur
eins og í hefðbundnum óperum.
Kjartan Ólafsson, sem samdi tón-
listina, hefur reyndar sagt að óperan
eigi ekki svo mikið skylt við hefð-
bundnar óperur þar sem þau Mes-
síana Tómasdóttir hafi eiginlega ver-
ið að túlka hugtakið óperu á nýjan
hátt þegar þau sömdu þessa óperu
og að þau hafi fyrst og fremst gert
það með það fyrir augum að reyna að
höfða til ungs fólks.
Dokaðu við
og hlustaðu
á óperu
Garðar Thór Cortes og Marta Guðrún Halldórsdóttir í hlutverkum sínum.
Óperur eru sérstök gerð leikhúsverka
sem kom fram á Ítalíu á 17. öld. Það
sem gerir óperur ólíkar öðrum leikhús-
verkum er að í þeim eru hlutverkin
sungin við undirleik hljómsveitar en í
flestum óperum er hvert orð sungið.
Einsöngslög í óperum kallast aríur.
Það eru til margar frægar óperuaríur
en til þess að geta sungið þær almenni-
lega þurfa söngvarar að ganga í gegn-
um mikla og sérstaka þjálfun. Það geta
þó ekki allir óperusöngvarar sungið
sömu aríurnar því það fer eftir rödd
hvers og eins í hvaða átt er best að
þjálfa hana.
Mannsröddin er mjög fjölhæf og það
er hægt að þjálfa hana þannig að hún
verði ótrúlega sterk. Sömu raddirnar
geta þó ekki orðið bæði bjartar og
dimmar. Þannig hafa sumar konur háa
rödd sem hægt er að þjálfa upp í sópr-
anrödd en aðrar hafa djúpa og kraft-
mikla rödd sem hægt er að þjálfa upp í
altrödd. Karlsöngvarar geta einnig haft
háa rödd og kallast þá kontratenórar
eða djúpa rödd og kallast þá bassar.
Sópranar
og bassar
Nafn: Eggert
Rafn Einarsson.
Hvernig
fannst þér sýn-
ingin?
Mér fannst
þetta mjög vel
leikið hjá þeim
og flottur söng-
urinn og dans-
inn. Þetta var
samt ekki neitt
rosalega fyrir mig þótt mér
þætti ekkert leiðinlegt.
Hvernig gekk þér að fylgjast
með sögunni?
Ég vissi ekkert við hverju ég
átti að búast en mér gekk bara
þokkalega að fylgjast með.
Ertu vanur að hlusta á óperur
eða klassíska tónlist?
Nei!
Heldurðu að þetta eigi eftir að
auka áhuga þinn á þannig tón-
list?
Ég veit það ekki. Nei, ég held
ekki.
Eggert Rafn
Einarsson
Nafn: Þórdís Kristinsdóttir.
Hvernig fannst þér sýningin?
Mér fannst hún svolítið sérstök. Ég var hálf þreytt þegar
við fórum. Þetta var svo snemma morguns en þetta var bara
allt í lagi.
Hvernig gekk þér að fylgjast með sögunni?
Ég skildi nú ekki alveg allt í henni. Ég var reyndar búin að
lesa um hana í Mogganum en það var ekki alveg nóg. Annars
fannst mér búningarnir ofsalega flottir og flott hvernig stelp-
an tók upp kjólinn og stytti hann.
Hvernig fannst þér tónlistin?
Mér fannst hún bara fín. Þetta var náttúrulega alls konar
tónlist.
Heldurðu að þetta verði til þess að þú farir að hlusta á óperur eða klassíska tónlist?
Nei, ég mundi nú ekki segja það. Ég hef samt alveg farið á tónleika þar sem hefur
verið klassísk tónlist.
Þórdís
Kristinsdóttir
Flottir búningar og flókin saga
Við hittum þrjá krakka sem fóru
með Hagaskóla á frumsýningu
óperunnar á miðvikudaginn og
spurðum þau álits á henni.
Vissuð þið að kameldýr eru talin tónelskust allra dýra?
Það er nefnilega vitað að þreytt kameldýr fá nýjan kraft
þegar þau heyra tónlist. Þeir sem ferðast með kam-
eldýrum í eyðimörkinni hafa því gjarnan flautu eða annað
hljóðfæri meðferðis í staðinn fyrir svipu.
Nafn: Kristinn Rúnar Kristinsson.
Hvernig fannst þér óperan?
Mér fannst hún mjög skemmtileg. Mér fannst dansinn,
búningarnir og allt það mjög flott.
Ertu vanur að hlusta á klassíska tónlist?
Nei, ég hlusta bara á rokk.
Hvernig fannst þér þá tónlistin?
Bara aðeins öðruvísi. Hún var samt mjög há sem er svolítið
svipað því sem ég hlusta á. Þannig að þetta var allt í lagi.
Hvernig gekk þér að fylgjast með sögunni?
Ég skildi ekkert í því hvað sagan gekk út á. Ég var búinn
að lesa að þegar maðurinn héldi á dúkku þá ætti það að vera
selur en ég sá það ekki og skildi það ekki.
Heldurðu að þessi sýning muni auka áhuga þinn á óperum?
Já, kannski. Það gæti verið.
Kristinn Rúnar
Kristinsson
Svar: Kópar