Morgunblaðið - 16.11.2003, Blaðsíða 29
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 16. NÓVEMBER 2003 29
Matthías Johannessen
Ókeypis aðgangur
Sýningar eru opnar alla daga
frá kl. 11:00-17:00
Dagskrá helguð skáldi mánaðarins,
Matthíasi Johannessen, verður
sunnudaginn 16. kl. 14 í
Þjóðmenningarhúsinu.
Flutt verða lög eftir Jón Ásgeirsson
og Pál Ísólfsson við ljóð Matthíasar.
Guðrún Jóhanna Jónsdóttir syngur
við undirleik Ólafs Vignis Albertssonar.
Sigurður Skúlason leikari les ljóð og
kafla úr nýjustu skáldsögu Matthíasar,
Vatnaskil dagbókarsaga.
Dagskrá:
Ávarp hr. Guðna Ágústssonar landbúnaðarráðherra.
Erindi flytja:
Óttar Már Ingvason framkvæmdastjóri Brims fiskeldis ehf.
Vigfús Jóhannsson formaður Landsambands fiskeldisstöðva.
Kristinn Hugason fulltrúi sjávarútvegsráðuneytis.
Ingimar Jóhannsson fulltrúi landbúnaðarráðuneytis.
Helgi Thorarensen deildarstjóri fiskeldisdeildar Hólaskóla.
Björn Björnsson sérfræðingur Hafrannsóknastofnunar.
Sigurður S. Snorrason fulltrúi rektors Háskóla Íslands.
Rannveig Björnsdóttir fulltrúi rektors Háskólans á Akureyri.
Þórólfur Gíslason stjórnarformaður Fiskiðjunnar Skagfirðings.
Málþingið fer fram mánudaginn 17. nóvember nk.
kl. 10-12 í aðstöðu Fiskiðjunnar Skagfirðings
á Sauðárkróki
Allir velkomnir meðan húsrúm leyfir
Hólaskóli
FRAMTÍÐ FISKELDIS
Á ÍSLANDI
Málþing á vegum
Hólaskóla og
Fiskiðjunnar
Skagfirðings
MEÐ auðmýkt og jákvæðu við-
móti getum við snúið kringumstæð-
um okkur í hag og tekið hverju og
hverjum sem er,
hvar og hvenær
sem er, opnum
örmum,“ segir
Byron Katie höf-
undur sjálfshjálp-
arbókarinnar Að
elska það sem er.
Henni til aðstoðar
við textann er
Stephen Mitchell.
Byron Katie
þjáðist um tíu ára skeið af alvarlegu
þunglyndi og var loks að því komin
að fremja sjálfsmorð. Byron segist
hafa vaknað til veruleikans 1986, en
óljóst er nákvæmlega hvað gerðist.
Hún segir: „Barstow þar sem ég átti
heima, er eyðimerkurbær þar sem
vindurinn ræður ríkjum og þar sem
allir hata vindinn; fólk flutti jafnvel í
burtu vegna þess að það þoldi ekki
þetta „eilífa andskotans rok“.
Ástæðan fyrir því að ég vingaðist við
vindinn – við veruleikann – var ein-
faldlega sú að ég fann að ég átti ekki
um neitt annað að velja. Ég gerði
mér ljóst að það er brjálæði að vera í
andstöðu við hann.“ (26).
Henni virðist hafa tekist að snúa
við blaðinu í lífi sínu – og hún gerði
það að starfi sínu að kenna fólki að
endurhugsa hlutina upp á nýtt.
„Hugsun gerir engum mein fyrr en
við trúum á hana,“ segir hún (28).
„Flestir halda að þeir séu það sem
hugsanir þeirra segja þeim að þeir
séu. Einn daginn tók ég eftir því að
ég andaði ekki – ég var önduð, og að
hugsun er alls ekki persónuleg,“ seg-
ir hún og heldur því stíft fram að það
séu ekki vandamálin sem skapi van-
líðan, heldur hugsunin um þau.
Markmið hennar að að frelsa fólk
undan neikvæðri og niðurdrepandi
hugsun sinni. Afleiðingin á að vera
innri friður og yfirvegun. Galdurinn
er að elska það sem er – í stað þess
að gera tilraun til að breyta því.
Í þessu augnamiði hannaði Byron
Katie aðferð eða „Verkefnið“ sem
hefur náð góðri útbreiðslu víða um
heim.
Aðferðin felst í því að fylla út verk-
efnisblað með nokkrum spurningum
eins og: „Hvað gerir þig reiða/n,
dapra/n eða veldur þér vonbrigðum?
Hvað er það í fari viðkomandi sem
þér líkaði ekki og líkar ekki enn?“
(37). Svörin við spurningunum eru
síðan efniviðurinn sem notaður er til
að vinna Verkefnið.
Eftir það er hver liður tekinn og
skoðaður út frá fjórum spurningum:
1. Er það satt? 2. Geturðu verið þess
fullviss að það sé satt? 3. Hvernig
bregstu við þegar þú hugsar þessa
hugsun? 4. Hvernig værirðu án þess-
arar hugsunar?
Loks er fullyrðingunum snúið með
árangursríkum hætt. Viðkomandi er
bent á að oft er það ekki eitthvað í
fari náunga hans sem fer í taugarnar
á honum – heldur er það hans eigin
hugsun sem veldur vanlíðaninni.
Að elska það sem er – er ágætlega
sett upp og er ekki leiðinleg til lestr-
ar því í henni eru mörg samtöl sem
Stephen Mitchell hefur skrifað niður
til dæmis af samkomum höfundar.
Verkefninu er lýst skilmerkilega og
lesandi æfður í því svo hann geti til-
einkað sér þessa hugsun. Markmiðið
er að lesendur nái tökum á hugsun
sinni og einnig þeim tilfinningum
sem hún vekur eins og reiði og af-
brýðisemi.
Mér fannst stórmerkilegt að lesa
þessa sjálfshjálparbók því boðskap-
ur hennar og aðferð er nánast hrein
stóuspeki. Hún er eins og snýtt úr
nös stóuspekingsins Epiktets sem
kynnast má í bókinni Handbók Epik-
tets: Hver er sinnar gæfu smiður.
Almenna Bókafélagið 1955. Kenning
hans er sú sama og Byron Katie.
„Ekki eru það atburðirnir sjálfir,
sem áhyggjum valda, heldur (við)
horf manna við þeim.“ … „Skelfileg
er einungis sú skoðun, að dauðinn sé
skelfilegur.“ (12). Epiktets mun vera
fæddur um 50 árum eftir Kristsburð
í Litlu-Asíu. Hann kenndi: „Bið þess
ekki, að allt gerist svo sem þú vilt,
heldur skal það vera vilji þinn, að all-
ir hlutir gerist svo sem þeir gerast,
og þá munt þú verða hamingjusam-
ur.“ (15).
Mér finnst Epiktets vera snilling-
ur og tel það kost að Byron Katie
leiti í brunn hans og haldi sig ofan í
honum. Aðferðin er góð og gild og
hefur verið notið í a.m.k. 2000 ár.
Nefna má einnig að franski heim-
spekingurinn Jean-Paul Sarte var að
nokkru sammála Epiktets því hann
kenndi að geðshræring væri skoðun.
Þannig beinast spjótin að hugsun-
inni og mikilvægi þess að gera grein-
armun á hugsun um fyrirbæri og á
fyrirbærinu sjálfu sér.
Byron Katie er óvenjumikill stó-
isti. Hún segir, hér að lokum: „Eng-
inn getur sært mig – það er mitt
verk.“ (96).
Ég get auðveldlega mælt með Að
elska það sem er – því bókin byggist
á aldagömlum aðferðum við að bera
sigurorð af þjáningunni.
Viðhorf
ræður líðan
BÆKUR
Sjálfshjálparbók
eftir Byron Katie og Stephen Mitchell.
Vésteinn Lúðvíksson íslenskaði.
Salka, Reykjavík 2003 – 231 bls.
AÐ ELSKA ÞAÐ SEM ER
Gunnar Hersveinn
Byron Katie
Ljónadrengurinn
nefnist skáldsaga
eftir Zizou Corder í
þýðingu Guðrúnar
Evu Mínervu-
dóttur.
Aðalpersóna
Ljónadrengsins er
piltur að nafni
Charlie Ashanti
sem hefur þá sérgáfu að geta skilið og
talað kattamál. Dag einn hverfa for-
eldrar hans, eitthvað hræðilegt hefur
gerst. Charlie heldur af stað í leit að
þeim og fer um borð í sirkusskip sem
er á leið til Parísar. Á skipinu hittir hann
sex ljón sem þurfa á hjálp hans að
halda. Þeirra bíða ekki bara erfiðleikar
og hættur heldur líka stórkostleg æv-
intýri sem enginn á eftir að gleyma.
Bókin er nýlega komin út í Bretlandi
á frummálinu og hyggst Steven Spiel-
berg kvikmynda söguna.
Útgefandi er Bókaforlagið Bjartur.
Bókin er prentuð í Odda hf. Kápumynd
gerði Björg Bjarkardóttir. Verð: 2.980
kr.
Skáldsaga
BÓKAÚTGÁFAN Hólar gefur út
sjö bækur fyrir jólin. Í flokki ís-
lenskra og þýddra barna- og ung-
lingabóka kemur út í áttunda sinn
bókin í brandaraflokki Bestu barna-
brandararnir. Spurningabókin 2003
en í henni er spurt um vonda menn
og góða menn, heimspekinga og
listamenn. Drakúla Brams Stokers í
þýðingu Þorsteins Jónssonar.
Í flokki þýddra skáldverka er
Leiðin til Jerúsalem eftir Jan
Guillou í þýðingu Sigurðar Þórs Sal-
varssonar. Sagan gerist á 12. öld og
segir sögu hins sænska Arna Magn-
ússonar sem elst upp í klaustri undir
handarjaðri vopnfimasta krossfar-
ans.
Í flokki fræði og bækur almenns
efnis er bókin Lífsspeki um lífið, til-
veruna og manninn og það sem gerir
lífið þess virði að því sé lifað. Hvað
segir þitt hjarta? er eftir Þórhall
Guðmundsson miðil. Hvað gerist á
miðilsfundum? Hvernig eigum við að
búa okkur undir slíka fundi? eru
spurningar sem hann fjallar m.a.
um.
Í flokki ævisögur og endurminn-
ingar kemur út bókin Lífsþorsti og
leyndar ástir – svipmyndir úr lífi
Gríms Thomsen og nokkurra sam-
ferðarmanna eftir Kristmund
Bjarnason.
Útgáfu-
bækur Hóla
ÁSKRIFTARDEILD netfang: askrift@mbl.is, sími 569 1122