Morgunblaðið - 19.11.2003, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913 314. TBL. 91. ÁRG. MIÐVIKUDAGUR 19. NÓVEMBER 2003 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
Sportbílar
í sérflokki
Kráka
Eivarar
Arnar Eggert skrifar um aðra
sólóplötu söngkonunnar Fólk
Fáir bílar eru virðulegri
en Lamborghini Bílar
Söngperlur
systranna
Signý og Þóra með
tónleika í Salnum Listir
INNKOMNAR umsóknir um húsbréfalán eru á
fyrstu tíu mánuðum þessa árs orðnar fleiri en
þær hafa áður orðið á heilu ári. Umsóknirnar nú
í októberlok voru orðnar 200 fleiri en þær voru á
öllu árinu í fyrra sem var metár í umsóknum um
húsbréfalán.
Þetta kemur fram þeg-
ar nýútkomin mánaðar-
skýrsla Íbúðalánasjóðs
vegna októbermánaðar
er skoðuð. Innkomnar
umsóknir um húsbréf
voru í októberlok orðnar
10.237 talsins en þær
voru 10.039 allt árið í
fyrra. Það var metár því
umsóknir um húsbréf
hafa aldrei áður orðið
jafnmargar á einu ári.
Næst þessu kemst árið
1999 þegar umsóknir um húsbréf voru 9.793 tals-
ins.
Sama gildir þegar tölur yfir samþykkt skulda-
bréfaskipti, þ.e.a.s. lánveitingar úr húsbréfa-
kerfinu, eru skoðaðar. Lánveitingar á fyrstu tíu
mánuðum ársins í ár eru þegar orðnar um fjöru-
tíu fleiri en allt árið í fyrra eða 10.446 sam-
anborið við 10.402 allt árið í fyrra.
Lánin aldrei jafnhá
Upphæð hvers húsbréfaláns er einnig veru-
lega hærri en hún hefur áður verið. Þannig er
hvert fasteignaveðbréf að meðaltali tæpar 4,1
milljón kr. á fyrstu tíu mánuðum þessa árs, en
meðaltalið var tæpar 3,4 milljónir króna á öllu
árinu í fyrra og hafðu ekki áður verið jafnhátt.
Heildarlánveitingar úr húsbréfakerfinu hafa
að sama skapi aukist verulega frá því sem áður
hefur verið og aldrei áður orðið jafnmiklar og
þær eru nú á heilu ári. Búið er að veita lán upp á
42,4 milljarða kr. út úr húsbréfakerfinu það sem
af er þessu ári, sjö milljörðum króna meira en í
fyrra þegar útgefin húsbréf alls voru 35,3 millj-
arðar króna á árinu öllu. Það var þá metár, því
næstmesta útgáfa húsbréfa á einu ári áður var
31,5 milljarðar króna árið 1999.
Umsóknir
um húsbréf
aldrei fleiri

 


   











Umsóknir þegar 200
fleiri en allt árið
í fyrra sem var metár
frá upptöku kerfisins
LAGÐAR eru fram ýmsar tillögur
að lagabreytingum í nýrri skýrslu
fyrir embætti umboðsmanns barna
um friðhelgi einkalífs barna. Meðal
tillagna er að sett verði inn ákvæði
í ný barnalög um sjálfsákvörð-
unarrétt barna og rétt þeirra til að
njóta friðhelgi einkalífs. Þá eru
lagðar til breytingar á grunn-
skólalögum, barnaverndarlögum
og fleiri gildandi lögum.
Ragnheiður Thorlacius gerði
skýrsluna fyrir umboðsmann
barna, Þórhildi Líndal. Meðal þess
sem fram kemur er að persónuleg
gögn barna, s.s. bréf, dagbækur og
minnisblöð, njóti verndar stjórn-
arskrárinnar og Barnasáttmála
Sameinuðu þjóðanna. Það sé meg-
inregla að foreldrar hafi ekki leyfi
til að opna persónuleg bréf barns
eða lesa persónuleg gögn þess.
Í skýrslunni er fjallað nokkuð
um álitaefni sem geta komið upp í
samskiptum foreldra við börn sín
þar sem reynir á samráðs- og
sjálfsákvörðunarrétt barnsins,
þ.á m. til að njóta friðhelgi einka-
lífs. Meðal þess sem tekið er fyrir í
skýrslunni er val barna á tóm-
stundum og segir að barn eigi rétt
á að ákveða sjálft hvaða tóm-
stundum það taki þátt í, þrátt fyrir
forsjá foreldra.
Oft spurt um rétt barna
Umboðsmaður barna segist oft
hafa verið spurður um rétt barns til
friðhelgi einkalífs af börnum og
einnig hafi opinberir starfsmenn,
s.s. hjúkrunarfólk og kennarar,
spurt um rétt sinn til trúnaðar við
börn án vitundar foreldra og
hversu langt megi ganga í þeim
efnum. Af þessum sökum hafi um-
boðsmaður ákveðið að leita til
Ragnheiðar um að gera athugun á
því hvort réttur barna til friðhelgi
einkalífs sé nægilega tryggður í ís-
lenskri löggjöf.
Friðhelgi einkalífs barna
þarf að vera tryggð í lögum

Börn eiga rétt/11
ÆÐSTI dómstóll Massachusetts í
Bandaríkjunum úrskurðaði í gær
með fjórum atkvæðum gegn þremur
að bann ríkisins við hjónaböndum
samkynhneigðra stangaðist á við
stjórnarskrána. Þing Massachusetts
fékk hálfs árs frest til að ráða bót á
þessu.
Úrskurðurinn er álitinn marka
tímamót í réttindabaráttu samkyn-
hneigðra og gæti orðið til þess að
Massachusetts yrði fyrst ríkja í
Bandaríkjunum til að heimila hjóna-
bönd samkynhneigðra. Líklegt er að
úrskurðurinn veki harða deilu í land-
inu.
George W. Bush Bandaríkjafor-
seti fordæmdi úrskurðinn í yfirlýs-
ingu sem hann gaf út í gærkvöldi.
Staðfest sambúð nægir ekki
Úrskurðurinn snerist um mál sjö
samkynhneigðra para sem höfðuðu
mál gegn ríkinu eftir að þeim var
meinað að ganga í hjónaband. Lög-
maður þeirra, Mary Bonauto, sagði
að þing Massachusetts gæti nú að-
eins breytt lögunum þannig að sam-
kynhneigð pör gætu gengið í hjóna-
band eftir að hálfs árs fresturinn
rynni út. Ekki væri nóg að bæta við
ákvæði um staðfesta sambúð sam-
kynhneigðra eins og gert var í ríkinu
Vermont eftir svipaðan dómsúr-
skurð árið 1999.
„Þetta er mjög góður dagur fyrir
samkynhneigðar fjölskyldur í
Massachusetts og öllu landinu,“
sagði Bonauto.
Samkyn-
hneigðir
fagna sigri
Reuters
Lesbíur fagna úrskurði með því að
setja upp trúlofunarhringana.
Boston. AP, AFP.
FJÓRÐU og síðustu skák Garrys
Kasparovs og ofurtölvunnar „X3D
Fritz“ lauk með jafntefli í New York
í gærkvöldi. Kasparov og Fritz fengu
því jafnmarga vinninga í einvíginu,
tvo hvor.
Kasparov var með svart í loka-
skákinni og henni lauk með jafntefli
eftir 27 leiki.
Kasparov notaði þrívíddargler-
augu, horfði á skákborð sem virtist
svífa í lausu lofti og færði taflmenn-
ina með munnlegum fyrirmælum.
Jafntefli við
ofurtölvu
New York. AFP.
GEORGE W. Bush Banda-
ríkjaforseti kom til London í
gærkvöldi og hyggst þar verja
innrásina í Írak í ræðu sem
hann flytur í dag. Mikil and-
staða er við hernám Íraks í
Bretlandi og forsetinn hyggst
færa rök fyrir því að réttlæt-
anlegt sé að beita hervaldi
þegar öll önnur ráð hafa verið
reynd til þrautar án árangurs.
Sagan sýni að stríð sé stund-
um nauðsynlegt til að verja
mikilvæg gildi.
Er þetta í fyrsta skipti í
sögunni sem bandarískur for-
seti kemur til Bretlands sem
gestur þjóðhöfðingja landsins,
ekki forsætisráðherrans, í op-
inberri heimsókn. Gert er ráð
fyrir því að 5.100 lög-
reglumenn verði á götum
borgarinnar vegna hættu á
hryðjuverkum og mótmæla
sem skipulögð hafa verið. Er
þetta einn mesti öryggis-
viðbúnaður í sögu London.
Karl Bretaprins tók á móti
Bush og eiginkonu hans á
Heathrow-flugvelli og þau
voru flutt þaðan með þyrlu til
Buchingham-hallar þar sem
móttökuathöfn fór fram.
Bush mun gista í þrjár næt-
ur í höllinni og síðasti banda-
ríski forsetinn sem dvaldi þar
var Woodrow Wilson árið
1918. Wilson var þá ekki í op-
inberri heimsókn í boði þjóð-
höfðingjans.
Af öryggisástæðum var
ekki hægt að sýna sjónvarps-
myndir í beinni útsendingu af
því þegar flugvél Bush lenti.
Myndatökur voru þó leyfðar
þegar forsetinn og eiginkona
hans stigu út úr flugvélinni.
Hundruð vopnaðra varða
frá Bandaríkjunum fylgja for-
setanum og föruneyti hans.
Breska innanríkisráðuneytið
sagði að þeir nytu ekki frið-
helgi og ættu yfir höfði sér
ákæru í Bretlandi ef þeir
skytu einhvern.
Bush ver Íraksstríðið
í sögulegri heimsókn
Reuters
George W. Bush Bandaríkjaforseti ræðir við Karl Bretaprins á Heathrow-flugvelli áður en þeir
héldu til Buckingham-hallar í gærkvöldi. Bush verður þar gestur Bretadrottningar í þrjá daga.
Fyrsta heimsókn bandarísks forseta
sem gestur þjóðhöfðingja Bretlands
London. AFP, AP.

Meirihluti Breta/16
♦ ♦ ♦