Morgunblaðið - 19.11.2003, Blaðsíða 4

FRÉTTIR
4 MIÐVIKUDAGUR 19. NÓVEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
„Alvöru ævintýrabók“
edda.is
„Allt verður ljóslifandi og
skemmtilegt og frum-
leikinn hoppar um á hverri
síðu.“
- Kristín Heiða Kristinsdóttir,
MBL
Unnur Þóra Jökulsdóttir
EKKI hefur verið krafist kyrrsetn-
ingar á eignum Jóns Ólafssonar
hér á landi eftir mikla eignasölu
undanfarna daga, þrátt fyrir rann-
sókn á skattamálum Jóns sem nú
eru í endurákvörðun hjá Ríkis-
skattstjóra.
„Til þess að hægt sé að kyrrsetja
eitthvað eða hefja innheimtu þarf
að vera til lögformleg krafa, og sú
krafa verður ekki til fyrr en rík-
isskattstjóraembættið er búið að
ljúka sínum þætti,“ segir Maríanna
Jónsdóttir, skrifstofustjóri tekju-
og lagaskrifstofu fjármálaráðuneyt-
isins.
Hin almenna regla er að skatt-
rannsóknarstjóri rannsakar málið
og lýkur sinni rannsókn. Eftir að
því er lokið sendir hann málið
áfram til Ríkisskattstjóra til endur-
ákvörðunar. Maríanna segir málið
nú í höndum ríkisskattstjóra og að
hann verði að ljúka því máli áður
en hægt sé að fara út í innheimtu-
aðgerðir, en kyrrsetning er hluti af
innheimtuferlinu sem Tollstjórinn í
Reykjavík muni sjá um.
Má ekki gera mannamun
Ekki stendur til að gera ein-
hverja untantekningu á þessu í
ljósi mikillar eignasölu Jóns Ólafs-
sonar undanfarna daga, enda verð-
ur ferlið að vera lögum samkvæmt
og ekki má gera mannamun, segir
Maríanna. Hún segir ljóst að til séu
úrræði til að ganga á menn vegna
skulda þó þeir séu eingöngu með
eignir annarsstaðar en hér á landi,
þó að ljóst sé að slíkt mál sé erf-
iðara að sækja heldur en hefðbund-
in skuldamál.
Snorri Olsen, tollstjóri í Reykja-
vík, segir að kyrrsetning eigna sé
sjaldgæf þar sem frekar sé farið í
fjárnám á eignunum þegar málin
séu komin í innheimtu hjá toll-
stjóra. Hann segir kyrrsetningu
eigna frekar koma til greina ef
ekki næst í skuldara vegna fjár-
náms.
Ef gert er árangurslaust fjárnám
hér á landi en vitað er að ein-
staklingurinn á eignir í öðrum
löndum er mismunandi eftir lönd-
um hvort hægt er að ganga á ein-
staklinginn. Norðurlöndin hafa með
sér samstarf um innheimtu milli
landa, en slíkt samstarf er ekki til
staðar milli Íslands og Bretlands,
samkvæmt upplýsingum frá lög-
fræðideild Tollstjórans í Reykjavík.
Öðruvísi horfi þó við ef um er að
ræða innheimtu eftir að mál hefur
farið fyrir dómstóla hér á landi.
Lögformleg krafa for-
senda kyrrsetningar
ÞORBJÖRN Árnason,
héraðsdómslögmaður
og varaformaður
Landssamtaka hjarta-
sjúklinga, lést á Land-
spítala – háskóla-
sjúkrahúsi við
Hringbraut mánudag-
inn 17. nóvember síð-
astliðinn, 55 ára að
aldri.
Þorbjörn fæddist 25.
júlí árið 1948 á Sauð-
árkróki, sonur Þor-
bjargar Þorbjörns-
dóttur húsfreyju og
Guðbjarts S. Kjartans-
sonar bifreiðastjóra, sem er látinn.
Kjörforeldrar hans frá fyrsta ári eru
Árni Þorbjörnsson, fv. kennari og
lögfræðingur á Sauðárkróki, og Sig-
rún Sigríður Pétursdóttir, húsfreyja
og skrifstofumaður, sem er látin.
Þorbjörn varð stúdent frá
Menntaskólanum á Akureyri árið
1968, lauk lögfræðiprófi frá Háskóla
Íslands 1974 og hlaut lögmannsrétt-
indi 1983. Hann starfaði hjá bæj-
arfógetanum á Sauðárkróki og
sýslumanninum í Skagafjarðarsýslu
frá árinu 1974 til 1985, þar af aðal-
fulltrúi síðustu fimm árin. Þorbjörn
gerðist framkvæmdastjóri sútunar-
verksmiðjunnar Loðskinns á Sauð-
árkróki 1985 og gegndi því starfi til
1990. Hann rak eftir
það eigin lögmanns-
stofu á Sauðárkróki í
nokkur ár en frá 1998
var hann með slíkan
rekstur í Reykjavík
auk þess að reka fyr-
irtækið Markfell ásamt
eiginkonu sinni.
Þorbjörn var bæjar-
fulltrúi Sjálfstæðis-
flokksins í bæjarstjórn
Sauðárkróks árin 1978-
1990, þar af forseti
bæjarstjórnar í tvö
kjörtímabil. Á þeim
tíma sat hann í fjöl-
mörgum nefndum og ráðum fyrir
sveitarfélagið og Sjálfstæðisflokk-
inn. Undanfarin ár gegndi Þorbjörn
ýmsum trúnaðarstörfum fyrir
Landssamtök hjartasjúklinga og sat
í stjórn samtakanna frá árinu 1998
sem varaformaður. Átti hann m.a.
sæti í stjórn og framkvæmdaráði
SÍBS og var um skeið stjórnarfor-
maður Múlalundar.
Þorbjörn var tvíkvæntur. Með
fyrri eiginkonu sinni, Þórdísi Þor-
móðsdóttur meinatækni, eignaðist
hann þrjú börn; Árna Þór, Helgu
Hrönn og Atla Björn. Eftirlifandi
eiginkona er Birna Sigurðardóttir
markaðsstjóri, sem á soninn Sigurð
Þór Sæmundsson.
Andlát
ÞORBJÖRN
ÁRNASON
NÚ stendur yfir flutningur á verk-
efnum frá ríkislögreglustjóranum til
lögreglustjórans í Reykjavík en í
október var fallist á tillögur ríkislög-
reglustjórans um nýtt fyrirkomulag
á ýmsum verkefnum embættanna.
Voru þær byggðar á niðurstöðu
nefndar sem fjallaði um framtíð-
arstefnumótun tæknirannsókna hér-
lendis. Gert er ráð fyrir að hjá lög-
reglustjóranum í Reykjavík verði
tæknideild sem sinnir vettvangs-
rannsóknum og samanburðarrann-
sóknum og fleiru en að hjá ríkislög-
reglustjóranum verði áfram umsjón
með margs konar reglum og leið-
beiningum og erlendum sam-
skiptum. Við breytinguna færist eitt
og hálft stöðugildi til lögreglustjór-
ans í Reykjavík.
Hér sjást frá vinstri Ragnar Jóns-
son rannsóknarlögreglumaður,
Friðrik Ingvi Jóhannsson lög-
reglumaður, Guðmundur Guð-
jónsson, yfirlögregluþjónn hjá rík-
islögreglustjóranum, og Kristján
Friðþjófsson rannsóknarlög-
reglumaður. Eru þeir að undirbúa
flutning á samanburðartæki fingra-
fara frá ríkislögreglustjóranum til
tæknideildar lögreglunnar í Reykja-
vík.
Verkefni og tæki
flutt milli embætta
Morgunblaðið/Júlíus
F.v. Ragnar Jónsson rannsóknarlögreglumaður, Friðrik Ingvi Jóhannsson
lögreglumaður, Guðmundur Guðjónsson, yfirlögregluþjónn hjá ríkislög-
reglustjóra, og Kristján Friðþjófsson rannsóknarlögreglumaður.
BANKARÁNIÐ í Búnaðarbankan-
um við Vesturgötu á mánudag telst
nú upplýst hjá lögreglu að fengn-
um játningum tveggja manna um
tvítugt. Gert var ráð fyrir að þeim
yrði sleppt úr haldi í gærkvöldi að
loknum yfirheyrslum en ekki var
talin þörf á að krefjast gæsluvarð-
halds yfir þeim á grundvelli játn-
inga. Að sögn Harðar Jóhannes-
sonar yfirlögregluþjóns réði miklu
um handtöku mannanna á mánu-
dagskvöld að sjónarvottur náði að
rýna í bílnúmer á flóttabifreið ræn-
ingjanna. Þeir voru síðan hand-
teknir hvor í sínu lagi síðar og hef-
ur lögreglunni tekist að finna hluta
ránsfengsins, nokkra tugi þúsunda
króna. Mestum hluta fjárins hafði
þó verið eytt þegar til ræningjanna
náðist. Ræningjarnir hafa lítillega
komið við sögu lögreglunnar áður.
Tvö bankaránsmál af þremur í
umdæmi Reykjavíkurlögreglunnar
eru nú upplýst, en ekki hefur tek-
ist að upplýsa rán í Íslandsbanka
við Lóuhóla 18. september. Alls
hafa verið framin sex bankarán á
árinu og ein gripdeild í banka. Tvö
þessara mála eru óupplýst.
Til greina kemur að hafa
öryggisverði á vakt
Guðjón Rúnarsson, fram-
kvæmdastjóri Samtaka banka og
verðbréfafyrirtækja, segir allt til
skoðunar varðandi öryggismál í
bönkum í kjölfar mikillar hrinu
bankarána á þessu ári. Til greina
komi að setja öryggisverði á vakt
við bankana, þótt það hafi sína
annmarka eins og reynslan erlend-
is frá sýnir. Helga Björg Braga-
dóttir, annar varaformaður Sam-
bands íslenskra bankamanna, segir
ekkert hafa verið rætt um örygg-
isverði, en öryggismál í bönkum
verði fyrst og fremst að taka mið
af öryggi starfsfólksins.
Guðjón Rúnarsson segir lykilat-
riði varðandi öryggi í bönkum að
ekki hljótist skaði af ef vopnuð
bankarán eru framin. „Það er verið
að herða öryggisráðstafanir, allar
forvarnir og þjálfun starfsfólks-
ins,“ segir hann. „Þó er ekki rétt af
okkur að upplýsa í hverju þær fel-
ast.“
Hann segir öryggisverði til stað-
ar í sumum bönkum en þó ekki öll-
um og það sé alveg ljóst að skoðað
verði hvort grípa þurfi til þess ráðs
að setja öryggisverði í banka al-
mennt.
Hann minnir á að erlendis hafi
tilkoma vopnaðra öryggisvarða í
bönkum hins vegar tilhneigingu til
að auka hættuna á ofbeldi, þegar
ræningjar með mjög einbeittan
brotavilja þurfa þá að taka með í
reikninginn að yfirbuga öryggis-
vörðinn áður en þeir hefjast handa
við sjálft ránið. „Það er eitt að vera
með öryggisvörð sem er almennt í
húsinu og annað að hafa vörð fyrir
framan gjaldkerastúku á af-
greiðslutíma bankans. Þetta eiga
menn örugglega eftir að skoða því
menn vilja leita allra hugsanlegra
leiða til að fyrirbyggja áframhald-
andi bankarán.“
Að sögn Helgu Bjargar Braga-
dóttur hafa öryggismál bankanna
verið rædd innan stjórnar SÍB og
meðal félagsmanna en hún bendir
á að öryggismál almennt séu í
höndum viðkomandi fyrirtækja.
„Við leggjum mesta áherslu á ör-
yggi starfsmanna bankanna og að
þeir fái aðstoð og áfallahjálp,“ seg-
ir hún. „En við höfum ekki tekið
afstöðu til þess hvort setja eigi ör-
yggisverði inn í banka. Við munum
á næsta stjórnarfundi SÍB ræða
bankaránin að undanförnu og ör-
yggismálin almennt og hvernig við
getum beitt okkur í því að auka ör-
yggið.“
10 ára fangelsisrefsing liggur við
ránum, en heimilt er að dæma sak-
borning í 16 ára fangelsi ef sérstök
hætta er samfara ráninu sam-
kvæmt almennum hegningarlög-
um. Meðalrefsing fyrir ránsbrot
undanfarna áratugi hefur verið
tveggja og hálfs árs fangelsi og
hefur Hæstiréttur kveðið upp 26
refsiákvarðanir vegna slíkra brota
á tímabilinu 1951 til 2000. Með-
alaldur brotamanna er 22 ár.
Sex bankarán framin á árinu







  



 


  

!"  #  

$%

& '(   "
)
*$
+,
-,
#$
 .// #$
 0$,"

1
234 ,%
5

23#**

5

236* 7
#$
 .// 6( 238*
 "
# 9$$:

9$$:

9$$:

9$$:







9$$:

ÁKVEÐIÐ var á stjórnarfundi í
Álfasteini ehf. á Borgarfirði eystri sl.
sunnudag að fara fram á að fyrirtæk-
ið verði tekið til gjaldþrotaskipta.
Álfasteinn er rúmlega 20 ára gamalt
fyrirtæki sem einkum hefur fengist
við ýmsa framleiðslu úr náttúru-
steini og selt á landsvísu. Þrír starfs-
menn hafa að jafnaði unnið hjá fyr-
irtækinu. Skuldir Álfasteins eru
tæpar 13 milljónir kr. en um helm-
ingur þeirra eru langtímalán hjá
Byggðastofnun. Á móti á Byggða-
stofnun veð í tækjum og lager. Van-
greiddar lífeyrissjóðsskuldbindingar
nema um einni milljón króna og virð-
isaukaskattsskuldir um 900 þúsund
kr. Arngrímur Viðar Ásgeirsson er
stjórnarformaður Álfasteins ehf.
„Stjórn lagði tillögu um gjaldþrota-
beiðni fyrir hluthafafund og var það
samþykkt samhljóða. Aðrir kostir
hafa verið kannaðir síðustu mánuði
og reynt að finna leiðir til að auka
hlutafé í félaginu, en tókst ekki.
Tveir stærstu eigendur, Byggða-
stofnun og Borgarfjarðarhreppur,
höfðu neitað að leggja meira fé í fé-
lagið og því í sjálfu sér viðurkennt að
ekki væri hægt að bjarga því.“ Krist-
jana Björnsdóttir, oddviti Borgar-
fjarðarhrepps, segir að lokun Álfa-
steins hafi lítil atvinnuleg áhrif á
Borgarfirði.
Álfasteinn
verði tekinn
til gjald-
þrotaskipta