Morgunblaðið - 19.11.2003, Blaðsíða 13

VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 19. NÓVEMBER 2003 13
Íslandsdeild Norræna stjórnsýslusambandsins
Stofnun stjórnsýslufræða og stjórnmála við Háskóla Íslands
Alþingi og framkvæmdarvaldið
Hádegismálþing í Norræna húsinu,
föstudaginn 21. nóvember, kl. 12.15-13.30
Tilefni málþingsins er að fyrir rétt rúmum 50 árum, 24. apríl 1953, hélt
Ólafur Jóhannesson, þá prófessor við lagadeild Háskóla Íslands og síðar
ráðherra, erindi sem bar heitið „Alþingi og framkvæmdarvaldið“, á aðal-
fundi Íslandsdeildar Norræna embættismannasambandsins, forvera
Norræna stjórnsýslusambandsins. Þar fjallaði Ólafur m.a. um þingræðis-
regluna og eftirlitshlutverk Alþingis og vék að stofnun embættis umboðs-
manns þjóðþingsins.
Dagskrá:
Inngangsfyrirlestur um þá þróun sem átt hefur sér stað í sam-
skiptum Alþingis og framkvæmdarvaldsins frá því erindi Ólafs
var flutt. Tryggvi Gunnarsson, umboðsmaður Alþingis.
Almennar umræður.
Fundarstjóri: Páll Hreinsson, prófessor við lagadeild Háskóla Íslands.
Í lok dagskrár verður gestum boðið upp á kaffi og meðlæti.
Aðgangur er öllum opinn endurgjaldslaust.
GRJÓTI ehf. hefur eignast 65,3%
hlutafjár í Aco-Tæknivali hf. og mun
gera öðrum hluthöfum yfirtökutilboð
innan fjögurra vikna á genginu 0,4
krónur á hlut.
Að Grjóta ehf. standa stærstu
hluthafar í Aco-Tæknivali: Baugur
Group hf. og Eignarhaldsfélagið
Fengur hf. eiga 36,7% hlut hvort fé-
lag í Grjóta, Fludir Holding S.A. er
með 16,1% hlut og Framtak fjárfest-
ingarbanki hf. á 10,6% hlut í félag-
inu. Samtals fer Grjóti með
286.419.258 hluti í Aco-Tæknivali en
miðað við gengið í viðskiptunum er
virði þessa hlutar nú tæpar 115 millj-
ónir króna og heildarmarkaðsvirði
félagsins rúmar 175 milljónir. Hlut-
hafar í Aco-Tæknivali eru á þriðja
hundrað.
Að sögn Skarphéðins B. Steinars-
sonar, framkvæmdastjóra hjá Baugi
Group og stjórnarformanns Grjóta
og Aco-Tæknivals, hafa eigendur
Grjóta trú á að hægt sé að reka Aco-
Tæknival áfram en að félagið verði
afskráð í kjölfar yfirtökunnar.
Skarphéðinn segir Aco-Tæknival
ekki eiga erindi í Kauphöllina eins og
staðan er nú, engin viðskipti hafi ver-
ið með bréf í félaginu síðan í ágúst
síðastliðnum. Gengið í viðskiptunum
og það verð sem öðrum hluthöfum
verður boðið fyrir sín bréf er 0,4
krónur á hlut og miðað við verð á
hlut í félaginu þegar viðskipti voru
með bréfin síðast. Grjóti átti engin
hlutabréf í félaginu fyrir þessi við-
skipti þegar fyrrnefndir fjórir hlut-
hafar seldu alla sína eignarhluti.
Skarphéðinn segir að þótt ákveðin
batamerki í rekstri hafi verið sjáan-
leg í níu mánaða uppgjöri félagsins
þurfi meira til. „Félagið er mjög
skuldsett og það verður einhvern
veginn að vinna á slæmri skulda-
stöðu og neikvæðu eigin fé. Við höf-
um verið að ræða það hvernig okkar
hagsmunum sé best borgið og töld-
um best að gera það með þessum
hætti, afskrá félagið og gera öðrum
hluthöfum yfirtökutilboð. Við teljum
að það sé framtíð í þessum rekstri og
viljum vinna að því að snúa honum
við,“ segir Skarphéðinn.
Hann segir umskipti hafa orðið í
rekstri Aco-Tæknivals frá því Baug-
ur-Group keypti hlut í félaginu í lok
síðasta árs. Góður árangur hafi náðst
á gjaldahliðinni. „Við ákáðum það
strax í upphafi að einbeita okkur að
gjaldahliðinni og þar hafa orðið tals-
verð umskipti. Þótt tekjur hafi verið
að lækka þá hefur kostnaður lækkað
meira. Við teljum að það sé svigrúm
til að gera enn betur. Fyrirtækið býr
að sterkum vörumerkjum og af-
bragðs starfsfólki,“ segir Skarphéð-
inn.
Yfirtökutilboð í Aco-Tæknival væntanlegt á genginu 0,4
Vilja vinna að því að
snúa rekstrinum við
Morgunblaðið/Golli
Hluthöfum í Aco-Tæknivali verður
gert yfirtökutilboð á næstunni og
félagið afskráð úr Kauphöll Íslands
í kjölfarið.
GENGI á hlutabréfum í Granda hf
hefur hækkað um 27% á síðustu 12
mánuðum. Það er þveröfug þróun
við gengi annarra sjávarútvegsfyr-
irtækja, en gengi þeirra hefur lækk-
að mikið. Mest hefur gengi hluta-
bréfa í Síldarvinnslunni lækkað, eða
um 26%.
Þetta kemur fram í Greiningu Ís-
landsbanka, en þar segir svo: „Verri
rekstrarskilyrði hafa sýnt sig í
gengisþróun flestra sjávarútvegs-
fyrirtækja í Kauphöllinni á síðustu
mánuðum. Af átta stærstu sjávarút-
vegsfyrirtækjum sem skráð eru á
Aðallista Kauphallarinnar hefur
gengi sjö þeirra lækkað. Gengi
bréfa Síldarvinnslunnar hefur lækk-
að mest á tímabilinu eða um 26%,
Þormóðs ramma – Sæbergs um 20%
og Hraðfrystihúss Gunnvarar um
13%. Afkoma sjávarútvegsfyrir-
tækja hefur versnað síðustu miss-
erin en stjórnendur hafa bent á að
helsta orsökin sé óhagstæð þróun
mikilvægra þátta í rekstrarum-
hverfi þeirra s.s afurðaverðs og
gengis krónunnar. Rekstrarskilyrði
greinarinnar verða erfið á næsta ári
að mati Greiningar ÍSB. Meðal ann-
ars er útlit fyrir að krónan muni
haldast sterk, afurðaverð standi í
stað eða gefi frekar eftir og vextir í
helstu skuldamyntum hækki. Þegar
horft er í gengisþróun sjávarútvegs-
fyrirtækja á síðustu mánuðum vek-
ur athygli mikil hækkun á bréfum
Granda. Bréf félagsins hafa hækkað
um 27% á síðastliðnum tólf mán-
uðum. Ástæður hækkunarinnar
virðast vera m.a. væntingar um
þátttöku félagsins í hugsanlegri
sameiningu eða yfirtöku innan
greinarinnar. Greining ÍSB ráðlegg-
ur fjárfestum að selja bréf sín í
Granda.“
Hátt gengi hluta-
bréfa í Granda
NORSKIR fiskverkendur binda nú
vonir við það að beinhreinsivél frá
Marel verði bjargvættur norskrar
fiskvinnslu. Frá þessu er greint í
norska blaðinu Nordlys, en þar er
sagt að vélin geti fjarlægt um 70%
beina úr fiskflökum.
Marel kynnti þessa vél á Íslenzku
sjávarútvegssýningunni haustið
2002, en hún er samstarfsverkefni
Marels, dótturfyrirtækis þess Carni-
tech og norskra aðila í sjávarútvegi.
Kostnaður er orðinn ríflega 400
milljónir króna og segir norska blað-
ið að vélin kosti 60 til 70 milljónir ís-
lenzkra króna. Fjárfestingin er þó
talin skila sér fljótt til baka vegna
25% aukningar á framleiðslugetu,
lægri launakostnaðar, betri nýtingar
og minna vinnuálgs. Vélin hefur ver-
ið til reynslu í frystihúsi í Bátsfirði í
Noregi.
Norðmenn telja einnig að bein-
hreinsivélin geti verið vopn í barátt-
unni við Kínverja um hvítfiskmark-
aðina. Með henni sé hægt að
framleiða betri flök á lægra verði en
áður. Þá megi flytja starfsfólkið úr
beinhreinsun yfir í önnur störf svo
sem fullvinnslu og loks verði hægt að
þjóna mörkuðum fyrir ferskan fisk
betur.
Beinhreinsivél
Marels lausnin?
NÝ raforkulög voru samþykkt á Al-
þingi fyrr á þessu ári og komu þau að
hluta til framkvæmda hinn 1. júlí sl.
Nýju raforkulögin innleiða markaðs-
væðingu raforkuiðnaðarins í áföng-
um á næstu þremur árum og hafa í
för með sér verulegar breytingar á
því umhverfi sem orkufyrirtækin
hafa starfað við allt frá rafvæðingu
landsins snemma á síðustu öld. Nú
verða hinir náttúrlegu einkaleyfis-
þættir raforkukerfisins, flutningur
og dreifing, aðskildir frá vinnslu og
sölu þar sem samkeppni mun verða.
Til að fjalla nánar um breyting-
arnar sem verða við markaðsvæð-
inguna á ábyrgð orkufyrirtækja,
rannsóknir, rekstrarform, samruna,
verðlagningu, viðskiptahætti og
störf tæknimanna standa Verkfræð-
ingafélag Íslands, VFÍ, og Tækni-
fræðingafélag Íslands, TFÍ, fyrir
ráðstefnu á fimmtudag, 20. nóvem-
ber frá kl. 13–17 í hátíðarsal Orku-
veitu Reykjavíkur á Bæjarhálsi.
Að sögn Steinars Friðgeirssonar,
formanns VFÍ, eru ekki allir á eitt
sáttir um ágæti markaðsvæðingar á
Íslandi á sama tíma og mikil iðnaðar-
uppbygging á sér stað með vanda-
sömum skuldbindingum til lengri
tíma fyrir orkufyrirtækin.
Steinar segir að uppbyggingin á
flutningskerfunum hér á landi sé
komin styttra á leið en hjá nágranna-
löndunum. „Við erum um tuttugu ár-
um á eftir þeim í uppbyggingunni.
Við höfum bent á það að raforkukerf-
in eru á sinn hátt lífæð samfélagsins
og raforkan undirstaða daglegs lífs
hér á Íslandi. Þetta umfangsmikla og
alvarlega straumleysi sem hefur
komið upp beggja vegna Atlantsála á
þessu ári, í Bandaríkjunum, Kanada,
Bretlandi, Svíþjóð, Danmörku og
Ítalíu, gerir það að verkum að það
hringja varúðarbjöllur hjá manni.
Það er staðreynd að þegar þessar
þjóðir hafa verið komnar inn í mark-
aðsumhverfið hefur þrengt að einok-
unarþáttum. Menn hafa ekki verið of
æstir í að setja fjármuni í flutnings-
og dreifikerfi með þessum afleiðing-
um. Þetta er það sem gerist ef und-
irstöðuþáttunum er ekki sinnt,“ að
sögn Steinars.
Á ráðstefnunni mun Valgerður
Sverrisdóttir iðnaðarráðherra flytja
ávarp. Guðmundur I. Ásmundsson
frá Landsvirkjun mun m.a. fjalla um
breytta ábyrgð orkufyrirtækja,
breytta viðskiptahætti, markaðs-
væðingu og breytt rekstrarform. Ív-
ar Þorsteinsson frá Orkustofnun
mun fjalla um nýtt hlutverk Orku-
stofnunar. Orkufyrirtæki í nýju um-
hverfi verður umfjöllunarefni Ás-
geirs Margeirssonar hjá Orkuveitu
Reykjavíkur og Friðrik Már Bald-
ursson, prófessor við HÍ, fjallar um
þjóðhagslega hagkvæmni breyting-
anna. Að fyrirlestrum loknum verða
pallborðsumræður, sem Stefanía K.
Karlsdóttir, rektor Tækniháskóla
Íslands, stýrir.
Raforkumál rædd á ráðstefnu
HAGNAÐUR Impregilo Group á
fyrstu níu mánuðum þessa árs fyrir
skatta nam 49 milljónum evra, jafn-
virði um 4,4 milljarða íslenskra
króna. Á sama tímabili á síðasta ári
var hagnaðurinn fyrir skatta tæpar
35 milljónir evra, eða um 3,2 millj-
arðar íslenskra króna.
Í tilkynningu frá Impregilo segir
að rekstrartölur fyrirtækisins stað-
festi sterka stöðu samstæðunnar og
endurspegli frekari sóknarfæri í
hagnaðaraukningu og áhættuvörn-
um. „Þetta er afleiðing markvissrar
endurskipulagningar á fyrirtækinu
og vandaðs vals á samningum, sem
og starfslöndum Impregilo. Sérstak-
ur sjóður gegn gengissveiflum og
vegna deilna við viðskiptavini, sem
má að mestu rekja til tíðar fyrri
stjórnenda, tryggir fyrirtækinu full-
nægjandi áhættuvörn.“ Ný stjórn
tók við hjá Impregilo árið 1999.
Rekstrarhagnaður Impregilo
Group á fyrstu níu mánuðum ársins
2003 án fjármunatekna og fjár-
magnsgjalda nam 113 milljónum
evra, sem er aukning um 40 milljónir
evra frá 30. september 2002. Fram-
leiðsluverðmæti samstæðunnar
námu 2.170 milljónum evra og jukust
um 8% miðað við sama tímabil ársins
2002. Þá eru samkvæmt tilkynningu
fyrirtækisins ótaldar kröfur vegna
samninga við viðskiptavini, sem hafa
þegar verið bornar fram en ekki
skráðar formlega.
Á fyrstu níu mánuðum ársins 2003
hlaut samstæðan skattaundanþágu
upp á 12 milljónir evra, en ein afleið-
ing þessa er að nú losnar um skatta-
afslátt sem nemur um það bil 110
milljónum evra.
Kárahnjúkavirkjun
stærsti samningurinn
Heildarskuldir samstæðunnar
námu 531 milljón evra, sem er aukn-
ing um 66 milljónir frá 31. desember
2002. Segir í tilkynningunni að þessi
aukning skýrist af auknum heildar-
fjárfestingum upp á 130 milljónir
evra, arðgreiðslum upp á 9 milljónir,
aukningu á hreinu veltufé um 40
milljónir og eigin fjármögnun upp á
33 milljónir evra. Eigið fé samstæð-
unnar nemur 327 milljónum evra og
hefur aukist um 23 milljónir evra frá
síðustu áramótum.
Óafgreiddir samningar námu
4.999 milljónum evra, samanborið
við 6.320 milljónir 31. desember
2002. Þá eru ótaldir samningar sem
bíða endanlegrar afgreiðslu, til að
mynda svonefnt Móses-verkefni í
Feneyjum og járnbrautalagning fyr-
ir hraðlest milli Mílanó og Genúa
annars vegar og milli Novara og Míl-
anó hins vegar.
Stærstu samningar Impregilo á
tímabilinu voru Kárahnjúkavirkjun
að andvirði 450 milljónir evra, og af-
söltunarstöð fyrir sjó í Dubai að and-
virði 143 milljónir evra á núverandi
gengi.
Hagnaður Impregilo Group fyrir skatta um 4,4 milljarðar
Aukning milli ára um
1,2 milljarðar króna
ÚR VERINU
JØRGEN Niclasen, fyrrum sjávar-
útvegsráðherra Færeyja, er á ferð
um Bretlandseyjar um þessar mund-
ir þar sem hann heldur fyrirlestra
um stjórn fiskveiða við Færeyjar og
árangurinn af sóknardagakerfinu.
Mikillar óánægju gætir nú meðal
breskra sjómanna vegna fiskveiði-
stjórnunar Evrópusambandsins og
ráðlegginga Alþjóðahafrannsóknar-
ársins. Hafa forsvarsmenn sjómanna
og útvegsmanna að undanförnu
skoðað ýmsa aðra möguleika við
stjórn fiskveiða við Bretland og m.a.
leitað eftir upplýsingum frá Færeyj-
um um hvernig þar hefur tekist til
við uppbyggingu fiskistofna. Skoskir
sjómenn segja sér málið skylt, enda
liggi fiskimið þeirra að færeysku
fiskveiðilögsögunni. Þeir benda á að
á meðan ekkert bíði skosku fiskiskip-
anna annað en að lenda á brotajárns-
haugunum, hafi færeyskir kollegar
þeirra aðra sögu að segja.
Þeir hafa því boðið Jørgen Nicla-
sen að flytja þeim fagnaðarerindið
og hefur hann nú farið vítt og breitt
um Bretland og haldið erindi um
stjórn fiskveiða við Færeyjar. Á
fréttavef IntraFish er haft eftir
Niclasen að það sé Færeyingum
mikilvægt að aðrar þjóðir hafi sömu
sýn á það hvernig megi nýta og lifa á
auðlindum náttúrunnar með skyn-
samlegum hætti. Fiskveiðistjórnun-
arkerfi Færeyinga dragi meðal ann-
ars úr brottkasti, ólíkt stjórnkerfum
í öðrum löndum og vísar hann þar til
kvótakerfa sem notuð eru til að
stjórna fiskveiðum EB.
Vilja sóknardaga