Morgunblaðið - 20.11.2003, Blaðsíða 37

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 20. NÓVEMBER 2003 37
MIKIÐ ÚRVAL
HAGSTÆTT VERÐ
LOFTPRESSUR
TILBOÐSD
AGAR
NÚ virðist Geir Haarde fjármála-
ráðherra, sem almennt hefur til-
einkað sér nútímalegan og sann-
gjarnan stjórnunar-
stíl, hafa fallið í þá
gryfju að nota vald
sitt til að deila og
drottna.
Án nokkurs sam-
ráðs við þá sem mál-
ið varðar, þ.e. opin-
bera starfsmenn,
hefur hann ákveðið einhliða að bera
upp frumvarp sem ætlað er að
skerða stórlega atvinnuöryggi
þeirra og réttindi. Á sama tíma læt-
ur hann líta svo út að hann sé að
standa í réttindabaráttu fyrir launa-
menn á hinum almenna markaði
með því að hafa af opinberum starfs-
mönnum meint óeðlileg forréttindi.
Óbeint er alið á fordómum gagnvart
undirmönnum ráðherrans sjálfs, að
þeir séu latir og hysknir og að ríkis-
stofnanir hafi alið önn fyrir þeim.
Ekki sé hægt að reka slíka starfs-
menn og ráða þess í stað „hæfustu
starfsmenn sem kostur er á hverju
sinni“ þannig að nýta megi „fjár-
muni á árangursríkan hátt“ eins og
segir í athugasemdum við frum-
varpið.
Hér er um málatilbúnað að ræða
sem ekki er Geir Haarde samboðinn.
Fjármálaráðherra ætlar að svipta
opinbera starfsmenn þeim sjálf-
sagða rétti allra launamanna að sjái
yfirmaður ástæðu til að finna að
vinnubrögðum starfsmanns, þurfi
hann að beita þeim eðlilegu vinnu-
brögðum að ræða við starfsmanninn
um það sem betur má fara ellegar
veita honum skriflega áminningu.
Ráðherrann vill geta rekið starfs-
manninn fyrirvaralaust og án þess
að færa fyrir því nokkur rök. Á sama
tíma telur fjármálaráðherra það
eðlileg samskipti á vinnustað og
væntanlega í almennum samskipt-
um manna á milli að sá sem svipta
skal vinnunni og lífviðurværi sínu
skuli ekki hafa neinn rétt til að and-
mæla né koma sínum sjónarmiðum á
framfæri með nokkrum hætti. Til
þess að koma þessum „framförum“ á
breytir hann lögum um réttindi og
skyldur opinberra starfsmanna rík-
isins og fellir úr gildi ákvæði stjórn-
sýslulaga hvað þennan hóp launa-
manna varðar! Og þar með eru felld
úr gildi lágmarksréttindi skv. stjórn-
sýslulögunum, andmælarétturinn,
meðalhófsreglan, jafnræðisreglan
og nauðsyn rökstuðnings fyrir upp-
sögn.
Ráðherrann lætur að því liggja að
nú sé verið að færa opinbera starfs-
menn á jafnræðisgrunn með starfs-
mönnum á almennum markaði og
þar með sé hann að bæta meint
óréttlæti í garð launamanna á al-
mennum vinnumarkaði. En allir
launamenn hljóta að sjá í gegnum
þann málflutning. Þau réttindi sem
ráðherra ætlar nú að afnema eiga
auðvitað að vera öllum launamönn-
um tryggð, enda hefur ASÍ barist
fyrir því að fá samþykktir ILO, Al-
þjóðavinnumálastofnunarinnar í
þessa veru tryggð.
Það mun vissulega „auka sveigj-
anleika í rekstri“ ríkisstofnana og
hvaða fyrirtækja sem er, verði laun-
þegar sviptir öllum þeim réttindum
sem þeir hafa áunnið sér með ára-
tugalangri baráttu. Um það þarf
ekki að deila. En – er þá allt fengið,
hæstvirtur fjármálaráðherra?
Nei – því miður hefur hér verið
farið með offorsi. BSRB hefur átt
því láni að fagna að eiga gott og ár-
angursríkt samstarf á mörgum svið-
um við fjármálaráðherra og hans
ráðuneyti og því kemur þessi
ákvörðun sem þruma úr heiðskíru
lofti.
Því er í fullri vinsemd beint til
Geirs Haarde fjármálaráðherra að
hann dragi lagafrumvarp sitt til
baka.
Deilt og drottnað árið 2003
Eftir Sjöfn Ingólfsdóttur
Höfundur er formaður Starfsmanna-
félags Reykjavíkurborgar og
1. varaformaður BSRB.
VEGNA fréttar í DV 17.11. 2003
vil ég undirrituð taka fram eftirfar-
andi:
1. Haldið er fram í
fréttinni að
Mæðrastyrks-
nefnd leiti að
milljónum. Þetta
er rangt. Mæðra-
styrksnefnd leitar
ekki að fjár-
munum svo sem
haldið er fram í fréttinni. Það
rétta er að Mæðrastyrksnefnd
hefur sérstakan gjaldkera sem
sér um öll fjármál nefndarinnar
og löggiltur endurskoðandi fylg-
ist með og fer reglulega yfir allt
reikningshald og fjármál samtak-
anna. Að gefnu tilefni skal tekið
fram að formaður Mæðrastyrks-
nefndar hefur ekki með fjármál
nefndarinnar að gera, hefur ekki
prókúru á reikningum og hefur
hvorki stofnað bankareikninga né
lagt þá niður.
2. Ákveðið var að gefa út sérstakan
geisladisk í fjáröflunarskyni fyrir
Mæðrastyrksnefnd Reykjavíkur
og Fjölskylduhjálp Íslands.
Skyldi ágóða af sölu geisla-
disksins skipt jafnt milli Mæðra-
styrksnefndar og Fjölskyldu-
hjálpar Íslands eftir að allur
kostnaður við útgáfu geisla-
disksins væri greiddur. Nokkur
fyrirtæki lögðu fram fjármuni til
að koma útgáfunni á stað eða að-
stoða við útgáfuna. Þar sem þetta
verkefni er sérstakt var stofn-
aður sérstakur reikningur vegna
þess. Í frétt DV er haldið fram að
1,5 til 2 milljónir króna, sem voru
inni á reikningi í nafni Mæðra-
styrksnefndar í Reykjavík, væru
horfnar en 600.000.- króna yfir-
dráttur væri kominn í staðinn.
Þeir sem lesa fréttina gætu hald-
ið að hér væri eitthvað óeðlilegt á
ferðinni en svo er ekki. Eingöngu
er um að ræða vafasamar heim-
ildir sem blaðið byggir frétt sína
á. Staðreynd málsins er sú að
þessir fjármunir, sem þarna er
rætt um, voru vegna þessa sér-
staka verkefnis sem varðaði út-
gáfu geisladisksins og allt reikn-
ingshald í sambandi við hann
liggur fyrir. Þegar hefur verið
greiddur verulegur kostnaður
vegna útgáfunnar, svo sem til
listamanna, auglýsingagerð og
Stef-gjöld og því eðlilegt að þeir
fjármunir sem höfðu verið lagðir
inn á reikninginn vegna fyrir-
framsölu disksins eyddust þegar
kostnaður við útgáfuna væri
greiddur. Þetta var heimildar-
mönnum blaðsins ljóst og sögu-
burður þeirra hlýtur því að stafa
af meinfýsi og e.t.v. öfund. Úti-
standandi í dag eru geisladiskar
að andvirði um kr. 10.000.000.
Það er því ekki spurning um að
það þurfi að leita að fjármunum.
Heimildakona blaðsins og blaða-
maður hefðu átt að kynna sér
þessar staðreyndir áður en þessi
ranga og villandi frétt var birt í
blaðinu.
3. Í fréttinni er gerð grein fyrir
yfirlýsingum sem koma frá Þor-
björgu Ingu Jónsdóttur, for-
manni Kvenréttindafélags Ís-
lands, sem virðist helsta heimild
blaðsins. Það sem haft er eftir
Þorbjörgu Ingu er að verulegu
leyti rangt. Í fyrsta lagi virðist
sem Þorbjörg Inga hafi komið því
á framfæri við DV að einhver
óreiða væri í fjármálum Mæðra-
styrksnefndar sem er rangt. Í
öðru lagi byggist fréttin á því að
Ásgerður Jóna Flosadóttir hafi
misfarið með fé samtakanna sem
er rangt enda kemur Ásgerður
Jóna Flosadóttir ekki að öðru
leyti að fjármálum Mæðrastyrks-
nefndar en að safna fjármunum
til að hægt sé að sinna starfsemi
nefndarinnar sem best. Í þriðja
lagi er haldið fram, að því er virð-
ist af Þorbjörgu Ingu, að Ásgerð-
ur Jóna hefði sagt af sér sem for-
maður Mæðrastyrksnefndar áður
en til þess kæmi að henni yrði
vikið úr starfi af aukaaðalfundi.
Þetta er rangt. Meiningarmunur
kom upp um starfsemi Mæðra-
styrksnefndar þar sem Ásgerður
Jóna vildi ekki takmarka hjálp-
arstarfsemi nefndarinnar svo
sem meirihluti formanna aðild-
arfélaga vildi gera. Af þeim
ástæðum ákvað Ásgerður Jóna
að stofna Fjölskylduhjálp Íslands
sem skyldi sinna víðtækara
hjálparstarfi en Mæðrastyrks-
nefnd ætlar sér að sinna. Vegna
þessa, þar sem Ásgerður Jóna sá
ekki að það færi saman að starfa
sem formaður Mæðrastyrks-
nefndar og standa að Fjöl-
skylduhjálp Íslands, ákvað Ás-
gerður Jóna að segja af sér
formennsku í Mæðrastyrksnefnd
en ekki af öðrum ástæðum.
Ágreiningurinn innan Mæðra-
styrksnefndar laut að því hvort
ætti að takmarka hjálpar-
starfsemina eða ekki og ákvað
Ásgerður Jóna að halda áfram
hjálparstarfsemi svo sem verið
hefur í stað þess að sætta sig við
þær takmarkanir á hjálpar-
starfseminni sem meirihluti for-
manna aðildarfélaga Mæðra-
styrksnefndar ákvað.
4. Það er rangt sem haft er eftir
Þorbjörgu Ingu að samkomulag
hefði verið gert um að ágóða af
útgáfu geisladisksins skyldi skipt
í þrennt milli Mæðrastyrks-
nefndar, Fjölskylduhjálparinnar
og André Bachmann. Hið rétta
er, eins og að ofan greinir, að
hagnaðurinn þegar allur kostn-
aður er greiddur, skiptist ein-
göngu milli Mæðrastyrksnefndar
og Fjölskylduhjálparinnar.
André Bachmann leggur fram
verulega vinnu og grunn að því
að þessi hjálparstarfsemi geti
gengið og fær eingöngu óveru-
lega þóknun og enga ef verkefnið
skilar ekki hagnaði. Það er slæmt
ef sú óeigingjarna vinna sem
unnin hefur verið, ekki síst af
André Bachmann, skilar ekki til-
ætluðum árangri vegna róg-
burðar sem hafður er eftir Þor-
björgu Ingu Jónsdóttur í DV.
5. Reynt er að láta líta svo út að
eitthvað óeðlilegt hafi verið á
seyði varðandi bankareikning
þann sem stofnaður var. En svo
er ekki. Jafnvel þó að dóttir
André Bachmann hafi með það
að gera að ganga frá greiðslum af
reikningnum vegna þess kostn-
aðar sem til fellur vegna verkefn-
isins þá er fylgst nákvæmlega
með því sem þar er gert. Yfir-
dráttur á reikningnum er nú um
kr. 300.000.- en ekki kr. 600.000.-
eins og fullyrt var í DV-fréttinni í
gær. Ekkert er óeðlilegt við að
Mæðrastyrksnefnd væri skrifuð
fyrir þeim reikningi sem um ræð-
ir þar sem nefndin á að fá helm-
ing ágóða vegna verkefnisins.
Sjálfsagt hefði heyrst hljóð úr
horni hefði reikningurinn verið á
nafni Fjölskylduhjálparinnar.
6. Í frétt DV er haft eftir Þorbjörgu
Ingu að hún og fleiri séu að reyna
að átta sig á fjárreiðum Mæðra-
styrksnefndar. Í hvaða tilgangi
er svona yfirlýsing gefin? Svo
fremi sem Þorbjörg Inga skilji
bókhald, er ekki erfitt að gera
sér grein fyrir fjárreiðum nefnd-
arinnar og hægt er að hafa sam-
band við löggiltan endurskoð-
anda nefndarinnar og spyrja um
það sem fólk vill fá að vita. Í
reikningum er ekki um nein und-
irmál að ræða heldur allt á
hreinu.
7. Fjölskylduhjálpin er ekki óstofn-
að félag Ásgerðar Jónu.
Fjölskylduhjálpin hefur verið
stofnuð og ýmsir aðilar standa að
Fjölskylduhjálpinni en hér er
ekki einkafélag Ásgerðar Jónu
svo sem haldið er fram í frétt DV.
Að lokum vil ég undirrituð, Ás-
gerður Jóna, taka fram að ég hef
aldrei átt í ágreiningi við samstarfs-
konur mínar í Mæðrastyrksnefnd.
Ágreiningur sem hefur verið er við
nokkra formenn aðildarfélaga sem
hingað til hafa ekki lagt mikið af
mörkum til að starfsemi Mæðra-
styrksnefndar gæti gengið. Hvað
sem öðru líður er frétt DV 17.11.
2003 ómerkilegur rógburður sem er
síst til framdráttar þeim sem fyrir
honum standa. Verst er ef þessi
rógburður í minn garð verður til
þess að skaða bágstadda í landinu.
Rógburði svarað
Eftir Ásgerði Jónu Flosadóttur
Höfundur er fyrrverandi formaður
Mæðrastyrksnefndar Reykjavíkur
og núverandi formaður Fjölskyldu-
hjálpar Íslands.
ÞEIR sem gagnrýnt hafa bygg-
ingu húsnæðis í landi Lundar í Kópa-
vogi, hafa ekki hugsað málið til enda.
Flestir gagnrýn-
endur fyrirhugaðra
framkvæmda hafa
ekki neitt á móti upp-
byggingu íbúðasvæð-
is, en vilja láta rísa
þar lágreista byggð.
Sú afstaða er góðra
gjalda verð, en hefur
í för með sér ýmsa annmarka.
Í fyrsta lagi má nefna þá stað-
reynd að umrætt svæði er óhemju
dýrt - enda á einum besta hugsanlega
stað á höfuðborgarsvæðinu í aðeins
10-20 metra hæð yfir sjávarmáli.
Lundur er í Fossvogsdalnum - en al-
kunna er að þessi veðursæli dalur er
eitt eftirsóttasta landsvæðið á höfuð-
borgarsvæðinu. Í viðleitni til að halda
íbúðaverði niðri er nauðsynlegt að ná
góðu nýtingarhlutfalli íbúa á svæð-
inu. Lágt hlutfall myndi óhjákvæmi-
lega tákna mun hærra verð.
Fimm íbúðir á hverri hæð
Í tillögum sem bæjaryfirvöld í
Kópavogi hafa til meðferðar um
byggð í landi Lundar, er gert ráð fyr-
ir um 480 íbúðum á svæðinu í 8 fjöl-
býlishúsum sem yrðu 9-13 hæðir.
Þéttleiki svæðisins er áætlaður um
50 íbúðir á hektara, en svæðið er um
10 hektarar að flatarmáli. Á hverri
hæð er reiknað með fimm íbúðum. Ef
miðað er við 2,7 íbúa á íbúð (algeng
viðmiðun) kæmu um 1.300 manns til
með að búa á svæðinu eða um 130
íbúar á hektara. Samanlagt flatarmál
lóðar er 56 þúsund fermetrar og
byggingamagn án bílageymsla er um
74 þúsund fermetrar. Nýtingarhlut-
fallið yrði því sem samsvarar 1,3 og
nýtingarhlutfall einstakra nýrra
byggingarlóða áætlað 1,5-2,0.
Lægra nýtingarhlutfall, sem óneit-
anlega yrði með lágreistari bygging-
um, myndi hleypa upp verðlagi á
íbúðum. Ef reynt yrði að halda sama
nýtingarhlutfalli með lágreistara
húsnæði og þéttari byggð, yrði óneit-
anlega gengið á hlut grænna svæða
sem skipulögð hafa verið á svæðinu.
Sú breyting myndi eflaust hleypa af
stað nýrri mótmælaöldu. Það hefur
aldrei verið vinsælt að skerða hlut
grænna svæða.
Verðmæt lóð – góð nýting
Meginrökin fyrir byggingu háhýsa
af þessari gerð, eru að sjálfsögðu góð
nýting á verðmætri lóð. Lóðin er
stór, hún er miðsvæðis og getur borið
mikið íbúðamagn, ef tillögurnar ná
fram að ganga. Með meiri fjölda íbúa
er hægt að bjóða ýmsa þjónustu sem
annars væri ekki hagkvæmt. Nefna
má í því sambandi byggingu leik-
skóla og verslunar. Ennfremur má
ljóst vera að lagt verður í meiri
kostnað við frágang lóðar og um-
hverfis. Kostir mannmargrar íbúða-
byggðar eru því ótalmargir.
Markmiðið með skipulagstillögum
sem unnar hafa verið fyrir Lund, er
að gera svæðið eftirsóknarvert fyrir
fjölskyldur með börn. Nefna má
öruggar gönguleiðir í skóla, mikla
útivistarmöguleika fyrir börn og ekki
síst þá staðreynd, að börn á svæðinu
geta sótt rótgróinn skóla – Snæ-
landsskóla sem er í hóflegu göngu-
færi frá landi Lundar þar sem börn-
unum er ekki nauðsynlegt að ganga
yfir miklar umferðaræðar. Nem-
endum í Snælandsskóla hefur farið
fækkandi á undanförnum árum og ef
á þarf að halda, eru góðir möguleikar
fyrir hendi á stækkun skólans.
Hækkandi íbúðaverð
Heyrst hafa gagnrýnisraddir þar
sem því hefur verið haldið fram, að
íbúðaverð lækki í nágrenni Lundar ef
tillögur um háreista íbúðabyggð ná
fram að ganga. Ekki er fyllilega ljóst
hvaða röksemdir liggja þar að baki.
Því hefur verið haldið fram að
verðið lækki á íbúðarhúsnæði í kring
vegna þess að blokkirnar takmarki
útsýni úr nærliggjandi húsum. Það
skal fúslega viðurkennt að útsýni
takmarkast eitthvað, en þó að tak-
mörkuðu leyti eins og glögglega sést
af afstöðumyndir eru skoðaðar.
Byggingar eru að stærstum hluta á
vestari hluta reitsins. Landið hallar
til vesturs og fjarlægð frá bygg-
ingum er höfð eins mikil og frekast
er unnt. Benda má á að ef 2-3 hæða
hús stæði austast á lóðinni myndi út-
sýni ystu húsanna í Birkigrund
skerðast a.m.k. jafn mikið.
Ætla mætti miklu fremur að
íbúðaverð í nágrenni Lundar hækki
vegna þess að þjónusta á þessu svæði
mun aukast til mikilla muna, breyt-
ing á gatnakerfi verður til bóta og
tengingin við Fossvogsdalinn verður
miklum mun betri fyrir útivistarfólk.
Einnig má nefna að fólk er íhalds-
samt þegar það flytur um set, vill oft
ekki flytja úr hverfinu. Því má allt
eins búast við því að fólk úr nærliggj-
andi hverfum sæki á þetta svæði í
framtíðinni en aukin eftirspurn leiðir
til hækkandi íbúðaverðs.
Með núverandi tillögu verður
byggðin í landi Lundar í jaðri Foss-
vogsdalsins eins eftirsóknarverðasta
útivistarsvæðis höfuðborgarsvæð-
isins. Aðgengið er sérlega gott að
svæðinu og fjölbreytt og góð þjón-
usta í næsta nágrenni þess. Útsýni er
mikið til fjalla og sjávar, út á Foss-
voginn til vesturs og yfir Fossvogs-
dalinn í norður og austur. Með mynd-
arlegri íbúðabyggð í landi Lundar
yrði til nýr kostur til mótvægis við
jaðarbyggðir höfuðborgarsvæðisins.
Góð nýting tryggir lægra
íbúðaverð
Eftir Víði Arnar Kristjánsson
Höfundur er viðskiptafræðingur.
Nýbýlavegi 12 • 200 Kópavogi • Sími 554 4433
Opið virka daga 10-18, laugardaga 10-16
Föt fyrir
allar konur