Morgunblaðið - 23.11.2003, Blaðsíða 4

FRÉTTIR
4 SUNNUDAGUR 23. NÓVEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
JÓHANNES M. Gunnarsson rifjar
upp að fyrir sameiningu Sjúkrahúss
Reykjavíkur og ríkisspítala í Land-
spítala – háskólasjúkrahús hafi verið
krabbameinsdeild á Landspítalan-
um, sem Þórarinn
Sveinsson hafi
veitt forstöðu, og
önnur á Sjúkra-
húsi Reykjavíkur,
en þar hafi Sig-
urður Björnsson
ráðið ríkjum.
Meðal annars fyr-
ir áeggjan Sigurð-
ar hafi verið
ákveðið að gera
breytingu og
skipta þessari sérgrein í lyflækning-
ar krabbameina og geislameðferð
krabbameina. Það hafi verið gert. Þá
hafi báðar fyrri yfirlæknisstöðurnar
verið lagðar niður og nýjar auglýstar
á nýjum forsendum um mitt ár 2001.
Í auglýsingunum hafi ekki verið getið
um sérstök skilyrði um svokallaða
„helgun“ eða fastlaunasamninga. Um
þetta leyti hafi hins vegar verið tekin
sú ákvörðun varðandi nýráðningar
yfirlækna að þeir yrðu í fullu starfi og
störfuðu samkvæmt fastlaunasamn-
ingi. Það hafi þýtt að menn hafi verið
„helgir“, þ.e. hafi helgað sig spítalan-
um að fullu og öllu, en verið heimilt að
að starfa auk þess við læknadeild Há-
skóla Íslands. 10. október 2001 hafi
Sigurður verið ráðinn til að gegna
starfi yfirlæknis lyflækninga krabba-
meina við LSH. Í ráðningarviðtali
hafi hann verið spurður að því hvort
hann féllist á að gegna fullu starfi og
þá hafi hann lýst því yfir að hann væri
hlynntur sjálfstæðum rekstri lækna
en myndi fallast á að ganga til samn-
inga þar um yrði þess krafist. Síðan
hafi verið gerður ráðningarsamning-
ur og starfslýsing, þar sem fram
komi að starfið sé fullt starf og sé
starfað eftir fastlaunasamningi sam-
kvæmt kjarasamningi Læknafélags
Íslands og fjármálaráðherra hverju
sinni. Ekki hafi verið skjalfest hve-
nær þessi skilyrði tækju gildi en talað
hafi verið um 14 mánaða aðlögunar-
tíma eða til áramóta 2002/2003.
Í mars 2003 var samningi lækna
vegna ferliverka innan Spítalans sagt
upp. Jóhannes segir að þá hafi komið
upp mikill ágreiningur við Sigurð
sem hafi leitt til þess að gert hafi ver-
ið við hann sérstakt samkomulag í
apríl. Þar segi meðal annars: „Þá
hafa undirritaðir náð samkomulagi
um að yfirlæknir lyflækningadeildar
krabbameina muni ekki sinna öðrum
störfum utan sjúkrahússins, jafn-
framt stjórnunarstöðu á Landspítala
– háskólasjúkrahúsi, eftir 31. október
2003. Aðilar eru sammála um að
sama gildi um aðra stjórnendur
LSH“. Í bréfi til forstjóra LSH frá
Einari Páli Tamimi, lögmanni Sig-
urðar, dagsettu 20. október sl., kem-
ur m.a. fram að forsendur fyrrnefnds
samkomulags séu brostnar, því í því
sé sérstaklega gert ráð fyrir að það
standi aðeins ef aðrir stjórnendur á
LSH láti af störfum utan stofnunar-
innar og fyrir liggi að margir læknar í
stjórnunarstöðum hjá LSH gegni
enn stofurekstri eða öðrum störfum
samhliða stjórnunarstörfum sínum á
LSH og að ekki sé fyrirsjáanleg
breyting þar á.
Jóhannes segir að aldrei hafi
hvarflað að sér og aldrei hafi verið
um það talað að fyrrnefnt samkomu-
lag þýddi neitt annað en að sömu
reglur giltu um alla stjórnendur. Sig-
urður hafi hins vegar einblínt á dag-
setninguna og litið svo á að hann upp-
fyllti þessar kröfur síðastur. „Það var
aldrei um það talað og í öðru lagi væri
það órökrétt að við værum að semja
um það við Sigurð Björnsson að ein-
hverjir aðrir ættu að vera komnir
„inn“ á undan honum. Mér finnst sú
fullyrðing hans vera haldlítil,“ segir
Jóhannes.
Forsendubrestur
Í aðdraganda samningsins voru
strangar og erfiðar samræður og
djúpstæður ágreiningur um breyt-
inguna á ferliverkunum, ekki síst við
Sigurð, að sögn Jóhannesar. Um
nokkurt skeið hafi sá háttur verið á
að í Sjúkrahúsi Reykjavíkur hafi
nokkur hópur lækna unnið læknis-
verk sem greitt hafi verið fyrir á
sömu forsendum og TR greiðir þeim
læknum sem reka einkalæknastofur.
Ákveðið hafi verið að leggja þetta af
og samræma launagreiðslur til lækna
og semja við hvern og einn. Lengur
hafi dregist að ganga frá samningum
en sér hafi þótt hæfilegt og því hafi
hann sent Sigurði tölvupóst þar sem
hann hafi kallað eftir því að Sigurður
svaraði boðinu sem hann hefði farið
með af fundi þeirra mörgum vikum
áður. Gerði hann það ekki myndi
hann kalla hann til sín og það gæti
leitt til til þess að hann fengi áminn-
ingu vegna þess að hann fylgdi ekki
þeim ráðningarsamningi sem upp-
haflega hefði verið gerður . „Þetta er
nú það sem hefur verið kallað að hann
hafi skrifað undir nauðugur,“ segir
Jóhannes og bætir við að hann hafi
ekki vitað annað en allt hafi verið með
eðlilegum hætti þar til bréf lögmanns
Sigurðar frá 20. október hafi borist.
Þar hafi hann lýst því að Sigurður
myndi ekki virða samkomulagið. „Má
ljóst vera að Sigurður hyggst halda
áfram að gegna því yfirlæknisstarfi
sem hann var ráðinn til, hér eftir sem
hingað til, og sinna jafnframt sjúk-
lingum á læknastofu sinni“, standi
m.a. í bréfinu. „Við lítum svo á að
þarna sé hann að lýsa því yfir að hann
ætli ekki að standa við undirritaða
samkomulagið frá 5. apríl. Í svari til
baka til lögmanns spítalans kemur
fram að þar sem þetta fyrirkomulag
hafi verið forsenda ráðningarinnar sé
kominn forsendubrestur fyrir ráðn-
ingunni en hann fái andmælarétt
vegna þeirrar túlkunar. 5. nóvember
skrifar lögmaður hans bréf til for-
stjóra LSH þar sem meðal annars
segir: „Til að taka af öll tvímæli felst
hvorki í bréfi mínu til þín og þeirri af-
stöðu skjólstæðings míns sem þar
kemur fram, uppsögn af neinu tagi né
riftun ráðningarsamnings hans. Í
bréfi mínu er skilmerkilega greint frá
ástæðum þess að skjólstæðingur
minn telur sig ekki bundinn af „sam-
komulagi“ frá 5. apríl s.l. og því að
hvorki efni þess „samkomulags“,
nokkurs annars gernings af hans
hálfu né réttarreglur renni stoðum
undir þá kröfu stjórnenda Landspít-
ala – háskólasjúkrahúss að hann láti
af öllum störfum utan spítalans“. Síð-
ar í bréfinu segir lögmaðurinn: „Mun
hann þegar láta af starfsemi á lækna-
stofu sinni. Ágreining þann sem fyrir
hendi er um rétt skjólstæðings míns
til að sinna störfum utan Landspítala
– háskólasjúkrahúss, samhliða yfir-
læknisstarfi sínu, mun hann hins veg-
ar bera undir dómstóla hið fyrsta.
Áskilur hann sér allan rétt til að taka
á ný upp starfsemi á læknastofu
sinni, að rétti sínum staðfestum.
Þá áskilur skjólstæðingur minn
sér rétt til að krefjast skaðabóta
vegna tjóns sem leiða kann af athöfn-
um stjórnenda Landspítala – há-
skólasjúkrahúss í máli þessu“.“
Engar ráðstafanir
Jóhannes segir að skjalfest sé að
Sigurður hafi verið með bókaða tíma
fyrir sjúklinga á stofu sinni marga
mánuði fram í tímann, þegar þessi
bréfaskipti hafi hafist í lok október.
Tryggingastofnun ríkisins hafi einnig
staðfest að henni hafi ekki borist til-
kynning frá Sigurði þess efnis að
hann ætlaði að hætta að starfa sam-
kvæmt samningi við stofnunina um
krabbameinslækningar, en sam-
kvæmt þeim samningi, sem Sigurður
hafi undirritað fyrir hönd krabba-
meinslækna, komi m.a. fram að
læknar sem ekki vilji lengur starfa og
taka greiðslur fyrir sjúkratryggingar
skuli tilkynna það skriflega til TR
með þriggja mánaða fyrirvara. „Því
höfum við litið svo á, jafnvel þó hann
hafi stigið þetta skref til baka með að
loka læknastofunni, að það hafi í
besta falli verið hálft skref og aug-
ljóst að hugur hefur ekki fylgt máli.
Því var tekin sú afstaða af hálfu spít-
alans að halda málinu áfram þannig
að starfi hans var breytt, með vísan
til 19. greinar starfsmannalaganna,
og hann leystur undan stjórnunar-
skyldum á deildinni en annar maður
fenginn til að gegna yfirlæknis-
starfi.“
Magnús Pétursson, forstjóri LSH, og Jóhannes M. Gunnarsson, framkvæmdastjóri lækninga
Samningsbrot
ástæða fyrir breyttri
starfsskyldu
Morgunblaðið/Júlíus
Jóhannes M.
Gunnarsson
Flestir yfirlæknar
Landspítala – háskóla-
sjúkrahúss hafa fallist á
ákvörðun stjórnar-
nefndar LSH varðandi
störf yfirmanna utan
sjúkrahússins og
ákvörðun Sigurðar
Björnssonar um að
standa ekki við gerða
samninga kom stjórn-
endum á óvart.
„KJARNI málsins er að yfirmaður á Land-
spítala – háskólasjúkrahúsi, hvort sem um er
að ræða yfirlækni, sviðsstjóra eða lækninga-
forstjóra, á ekki að vera með sjálfstæða at-
vinnustarfsemi, þar sem hætta er á hags-
munaárekstri,“ segir Magnús Pétursson,
forstjóri LSH, um þá ákvörðun spítalans að
breyta starfsskyldum Sigurðar Björnssonar.
Magnús Pétursson segir að ekki sé heppi-
legt að tjá sig um mál á meðan þau séu í
dómsmálameðferð, en í umfjöllun um mál
Sigurðar hafi ekki komið fram mikilsverðar
upplýsingar og því verði stjórnendur spít-
alans að benda á nokkur atriði sem skipti
miklu máli og farið hafi verið yfir með land-
lækni og öðrum sem málið varði.
Magnús segir mikilvægt að árétta að Sig-
urði Björnssyni hafi ekki verið sagt upp
starfi heldur hafi hann verið leystur undan
stjórnunarskyldu yfir-
læknis, þar sem hann hafi
ákveðið að standa ekki við
gerðan samning, en hann
haldi áfram starfi sínu á
LSH sem sérfræðingur í
lyflækningum krabba-
meina.
Óumdeilt sé að hann
sinni vel sjúklingum sín-
um, en málið snúist ekki
um sjúklingana heldur það sem felist í því að
vera yfirlæknir og þá kröfu sem sé gerð til
þess sem því starfi gegni. Í yfirlýsingu LSH
vegna kjarasamnings við sjúkrahúslækna
dags. 2. maí 2002 kemur m.a. fram að „aðeins
þeir læknar sem ekki eru í störfum utan
sjúkrahússins verða ráðnir í fullt 100% starf-
...Læknir sem hins vegar sinnir öðrum störf-
um eða verkefnum samhliða starfi sínu á
sjúkrahúsinu verður að hámarki ráðinn í 80%
starf“. Magnús segir að læknar hafi þarna
val og við því sé ekki amast. Sama eigi við
um yfirlækna. Þeir hafi kosið að taka að sér
starfið en til þess hafi þeir þurft að sam-
þykkja ákveðnar forsendur og fengið ákveð-
inn aðlögunartíma.
Ákvörðun stjórnarnefndar LSH varðandi
störf yfirmanna utan sjúkrahússins var mis-
jafnlega tekið, en Magnús segir að aðeins
örfáir af 70 yfirlæknum séu enn með opnar
stofur og skýrist það af mismunandi aðlög-
unarfresti sem menn hafi fengið. Frestur
sumra sé nýrunninn út eða renni út á næst-
unni en síðasti fresturinn renni út seint á
næsta ári. Séu menn ósáttir við ákvörðunina
sé þeim að sjálfsögðu heimilt að skjóta máli
sínu til ráðuneytis eða dómstóla til að fá úr
því skorið hvort um ólögmæta ákvörðun hafi
verið að ræða. „Það hafa allir rétt til að
skjóta máli sínu til dómstóla,“ segir hann og
áréttar að það sé ekki rétt að starfssviði Sig-
urðar hafi verið breytt vegna þess að hann
hafi ákveðið að leita réttar síns fyrir dóm-
stólum.
Forstjórinn segir að um tvíþætt mál sé að
ræða. „Annars vegar er deilt um hvort spít-
alinn hafi haft heimild til að marka þá stefnu
að gera þá kröfu til yfirmanna að þeir starfi
eingöngu á spítalanum auk kennsluvið há-
skóla. Hins vegar er mál Sigurðar Björns-
sonar og ekki má blanda þessum málum sam-
an þó að þau séu af sama meiði.“
Hann segir að áður en ákvörðun stjórnar-
nefndarinnar hafi verið tekin hafi málið ver-
ið kannað frá öllum hliðum, en ekki hafi
reynt á það fyrir dómstólum fyrr en nú.
Segir rétt allra að leita til dómstóla
Magnús Pétursson