Morgunblaðið - 23.11.2003, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 SUNNUDAGUR 23. NÓVEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Sally Magnusson
l‡sir fer›alagi sínu og
fö›ur síns, Magnúsar
Magnússonar sjónvarps-
manns, á sló›ir forfe›ra
fleirra. Skemmtileg bók
flar sem Magnús stígur
fram sem fræ›aflulur og
sagnama›ur - og fa›ir
sem reynir a› sk‡ra
töfra Íslands fyrir
dóttur sinni.
edda.is
Ísland fö›ur míns
I
dol á sjónvarpsskjánum. Þrír karlmenn sitja makindalega í stof-
unni. Einn fær sér í nefið og lætur dolluna ganga. Annar dæl-
una.
- Doddi, hvern ætlarðu að kjósa?
- Næstsíðasta strákinn; þennan sem söng Honesty.
Þetta gæti verið ósköp venjulegt heimili, en er það bara ekki. Blaða-
maður er staddur á slökkvistöðinni í Skógarhlíð á föstudagskvöldi. Á
vakt eru fimm slökkviliðsmenn, neyðarbílstjóri, innivarðstjóri og lækn-
ir. Á kaffistofunni sitja tveir slökkviliðsmenn að borða skyndibita með
frönskum. Annar spyr um nýjan galla; fékk á sig ælu í útkallinu. Inni-
varðstjórinn rekur inn nefið.
- Ertu að missa af Idol, spyr blaðamaður undrandi.
- Nei, nei, svarar hann. Ég er með annað sjónvarp.
Vinnuskyldan er lítil á næturvakt nema í útköllum, sem er aðallega
eftir sjúkrabílum, en öllum sjúkraflutningum er sinnt af slökkviliðs-
mönnum. Þeir eru líka kafarar.
- Er það ekki óþarfi, spyr blaðamaður í einfeldni sinni. Er ekki eld-
hætta lítil í vatni?
- Við erum á vakt allan sólarhringinn og það getur
verið gott að hafa okkur til taks, svarar sá þol-
inmóðasti í hópnum.
Ástandið er rólegt þetta föstudagskvöld. Lopinn
teygður þegar tilkynnt er hver kemst áfram í Idol.
- Æi, segir frústraður slökkviliðsmaður.
- Meiri asnagangurinn, dæsir annar.
Þeir láta biðina fara í taugarnar á sér. En minnast
ekkert á biðina eftir útkalli. Komnir tveir tímar. Róóóólegt.
- Það er engin regla í þessu, segir innivarðstjórinn. Nema að oft er
meira að gera fyrir jólin. Það fylgir skreytingunum. Svo er sinan á vor-
in. Annars geta liðið tvær vikur án þess við förum út úr húsi, en síðan
kviknað fjórir eldar á einum degi.
Sírenurnar fara í gang, Osbornes að skjóta úr málningarbyssum á
sjónvarpsskjánum. Slökkviliðsmennirnir hlæja. Einn rifjar það upp
þegar hann hallaði stút sem dælir 950 lítrum á mínútu örlítið niður á æf-
ingu. Hann tókst á loft, skall í jörðina – hjálmurinn þeyttist af.
Eldsnöggt með Jóa Fel., segir auglýsing á sjónvarpsskjánum.
Enn er beðið. Slökkviliðsmennirnir sýna blaðamanni nýju aðstöðuna
sem verið er að byggja fyrir ofan bílahúsið.
- Veit einhver hvar á að kveikja? spyr einn.
- Þið kunnið auðvitað bara að slökkva, segir blaðamaður ánægður
með eigin fyndni. Er fljótur að bæta við til að draga úr þögninni sem
myndast: Hvaða brandarar eru algengastir um slökkviliðsmenn?
- Þeir tengjast reyndar sjúkraflutningum, segir grallari í hópnum.
Hann setur á sig gúmmíhanska – spyr: Þarf ég að segja meira?
Blaðamaður situr í sjúkrabílnum. Kominn í galla. Það er útkall. Innan
um togspelku, hálskraga, ketvesti, hryggbretti, öndunarbelg, stuðtæki
og brúður fyrir börnin. Skyndilega skýtur upp þeirri tilhugsun að ein-
hvern tíma verði hann líklega sjálfur fluttur sjúkur í svona bíl. Það fer
um hann hrollur.
- Við vorum eins og þú, segir kumpánlegur slökkviliðsmaður. Svo
venst maður þessu. En sumt verður alltaf viðkvæmt – eins og börnin.
- Ég er viðkvæmastur fyrir aðstæðunum, segir sá sem heldur um
stýrið. Ef við komum á heimili þar sem börn búa við ömurlegar að-
stæður og er illa sinnt, t.d. af drykkfelldum foreldrum. Þá finnur maður
í maganum að barnið eigi eftir að leiðast út í vandræði – en vonar það sé
vitleysa.
Þar sem er helvíti, þar er líka himnaríki. Það gerast kraftaverk.
- Ég tók á móti barni í fyrsta skipti um daginn, segir sá kumpánlegi
og ljómar. Þá skýst maður úr botni mannlífsins á toppinn. Fæðingin
gerist bara. Ósköp einfalt. Við tökum á móti. Gætum þess að þetta ger-
ist ekki of hratt.
- Fær pabbinn að klippa á naflastrenginn, spyr blaðamaður forvitinn.
- Já, já, svarar hann. Ég var næstum búinn að því sjálfur. Var svo
æstur. Ég var kominn með klemmurnar á, en mundi allt í einu: Ég á
ekki að gera þetta. Og rétti pabbanum þær.
Bláu ljósin eru á. Göturnar opnast. Bílunum skipt í miðju. Nema bíll á
Sóleyjargötu víkur hvergi. Bílstjórinn að tala í farsíma. Tekur ekki eftir
ljósunum. Fyrr en kveikt er á sírenunum. Þá klossbremsar hann og
lendir næstum á umferðarskilti. Hættir ekki að tala í farsímann.
Sjúkrabíllinn æðir framhjá.
Ómur af partíi í götunni. Borin út gömul kona.
Maður heldur um hreðjarnar á sér; Snatch á sjónvarpsskjánum. Á
slysavarðstofunni eru leifarnar af kaffinu notaðar til að leggja malbik.
Hliðarrúða splundrast yfir bílastæðið. Táningar í kringum bíl. Vonandi
bera þeir meiri virðingu fyrir líkömum.
- Keyrðu varlega heim, segir slökkviliðsmaður umhyggjusamur.
Blaðamaður jánkar því alvörugefinn. Vill forðast endurfundi í nótt.
SKISSA
Pétur Blöndal
á vakt með
slökkviliðinu
Af helvíti og
himnaríki
Morgunblaðið/Árni Sæberg
HALLDÓR Ásgrímsson utan-
ríkisráðherra hefur ritað utan-
ríkisráðherrum Bretlands og
Tyrklands vegna hryðjuverka-
árásanna í Istanbúl á miðviku-
dag og vottað aðstandendum
látinna og særðum samúð fyrir
hönd ríkisstjórnar Íslands.
Utanríkisráðherra segir m.a.
í bréfunum að hann sé sann-
færður um að „þessi grimmd-
arverk verði til þess að tvíefla
samfélag þjóðanna í baráttunni
gegn alþjóðlegri hryðjuverka-
starfsemi“, segir m.a. í frétta-
tilkynningu frá utanríkisráðu-
neytinu.
Vottar
Bretum og
Tyrkjum
samúð
SVERRIR Hermannsson, fyrrver-
andi alþingismaður, bankastjóri og
ráðherra, segir frá því í nýútkominni
bók sinni, Skuldaskil, sem Pálmi
Jónasson hefur skráð, að við stjórn-
armyndun Sjálfstæðisflokks og
Framsóknarflokks vorið 1983 hafi
hann verið búinn að gefa það frá sér
að leita eftir ráðherrambætti í þeirri
ríkisstjórn en síðar ákveðið að láta
slag standa. Sverrir lýsir þessum at-
burði á þennan veg í bókinni:
„Um morguninn vaknaði ég mjög
snemma og var þá staðráðinn í að
gefa ekki kost á mér. Ég hafði rætt
við marga í þingflokknum um stuðn-
ing við mig. Ég vissi að stjórn flokks-
ins vildi mig ekki og ekki heldur ný-
frjálshyggjumennirnir. En ég ákvað
svo síðar um morguninn að láta slag
standa en lofaði Gretu að taka ekki
að mér fjármálaráðuneytið. Á því
var töluverð hætta því menn þekktu
ekki ráðagerð Geirs að gera Albert
að fjármálaráðherra. Ég var að
mestu búinn að semja við allmarga
þingmenn en notaði morguninn til að
skerpa á því. Lét menn vita að ég
hefði ákveðið að gefa kost á mér. Það
var þá enn siður að kjósa ráðherrana
í þingflokknum. Auðvitað var af
ýmsum unnið gegn því að ég næði
kosningu í ráðherraembætti. En það
mistókst og í reiði sinni gáfu þeir
mér nafnið Júdas eftir þá snerru. Ég
náttúrlega samdi við þá í flokknum,
sem ég átti kost á til þess að ná emb-
ættinu. Ég taldi mér bera skyldu til
úr því ég var í pólitík á annað borð.“
Tilboð um ráðherra-
embætti 1980
Sverrir Hermannsson fjallar einn-
ig um stjórnarmyndun Gunnars
Thoroddsens 1980 og segir: „Ég var
kenndur við þetta og sagt að ég hefði
átt að vera meira og minna að stíga í
vænginn við Gunnar eða hann við
mig. Sem var alger fásinna. Geir bað
mig á síðustu stundu að reyna að
hafa áhrif á Friðjón og Pálma því við
Pálmi vorum miklir mátar. Og ég
talaði við þá lengi dags og fór með
þeim heim til Ingólfs Jónssonar,
þegar allt var komið á yztu nöf. Ing-
ólfur talaði hvasslega til þeirra og
sagði að þeir yrðu að segja sig úr
flokknum eða verða reknir ella. Þeir
urðu alveg miður sín. Pálmi var mjög
yggldur á brún. Það var einhver
óskapleg kergja í honum frá því Geir
myndaði stjórnina 1974 og Pálmi
hélt að hann yrði landbúnaðarráð-
herra. Pálmi er mjög skapharður
maður. En Friðjón var veilli á svell-
inu en vænn maður hversdagslega.
Hann var fæddur og uppalinn í Sjálf-
stæðisflokknum og gat aldrei hugsað
sér að fara úr honum og þaðan af síð-
ur að verða brott rekinn. En Gunnar
hafði á þeim undirtökin og þetta var
allt þá þegar afráðið. Þó fékk Friðjón
því framgengt að mér var boðin ráð-
herrastaða. Formaður kjördæmis-
ráðsins fyrir austan hringdi í mig og
mér var boðið að fara í stjórnina í
stað Friðjóns eða að ég mætti velja
menntamálaráðuneytið eða sjávar-
útvegsráðuneytið. Allt var þetta
æðibunugangur að engu hafandi.“
Í bókinni Skuldaskil fjallar Sverr-
ir Hermannsson um aðdraganda að
brottför sinni úr Landsbankanum
vorið 1998 og ýmsa þætti úr stjórn-
málaafskiptum sínum síðustu tvo
áratugi.
Ákvað um morguninn
að láta slag standa
Sverrir Hermannsson, mennta-
málaráðherra, í umræðu um
fræðslustjóramálið 1987.
AFHENT hafa verið land-
græðsluverðlaunin fyrir árið 2003 og
fór athöfn fram í höfuðstöðvum
Landgræðslu ríkisins í Gunnarsholti
í fyrradag. Sveinn Runólfsson land-
græðslustjóri og Guðni Ágústsson
landbúnaðarráðherra afhentu verð-
launin. Þeir sem hlutu verðlaunin að
þessu sinni eru Egill Bjarnason,
fyrrv. ráðunautur Búnaðarsambands
Skagfirðinga, Árni Halldórsson og
Kári Þorgrímsson, bændur í Garði í
Mývatnssveit, og Páll Ingþór Krist-
insson, formaður Skógræktarfélags
Austur-Húnvetninga. Land-
græðsluverðlaununum er ætlað að
vekja athygli á og hvetja til sjálf-
boðaliðastarfs í landgræðslu og gróð-
urvernd. Með veitingu verðlaunanna
vill Landgræðslan vekja athygli
þjóðarinnar á fórnfúsu starfi fjölda
þjóðfélagsþegna að landgræðslu-
málum og jafnframt hvetja aðra til
dáða. Verðlaunagripirnir, „Fjöregg
Landgræðslunnar“, eru unnir af Eik-
listiðju á Miðhúsum á Héraði. Dóm-
nefnd var skipuð þeim Sigurgeiri
Þorgeirssyni, Bændasamtökum Ís-
lands, Níelsi Árna Lund frá landbún-
aðarráðuneyti, Magnúsi Jóhann-
essyni, umhverfisráðuneyti og
Skógræktarfélagi Íslands, Guðjóni
Magnússyni og Sveini Runólfssyni
frá Landgræðslu ríkisins.
Sveinn Runólfsson þakkaði hið
fórnfúsa starf sem fjöldi manns á
öllu landinu leggur til á hverju ári
við hvers konar landgræðslu og
ræktunarstörf, m.a. skógrækt. Jafn-
framt þakkaði hann hinum mörgu
bakhjörlum sem koma myndarlega
að stuðningi með ýmsum hætti að
landgræðslu. Guðni Ágústsson land-
búnaðarráðherra flutti einnig ávarp
og vék m.a. að því mikla starfi sem
Sveinn Runólfsson, faðir hans og föð-
urbróðir hefðu unnið landinu frá
stofnun fyrirrennara Landgræðsl-
unnar, sem var Sandgræðsla rík-
isins.
Morgunblaðið/Óli Már Aronsson
Fjórir hlutu Landgræðsluverðlaun
Hellu. Morgunblaðið.
Verðlaunahafarnir fjórir eru í fremri röð, frá vinstri: Páll Ingþór Krist-
insson, Kári Þorgrímsson, Egill Bjarnason og Árni Halldórsson. Fyrir aft-
an standa Guðni Ágústsson og Sveinn Runólfsson.