Vísir - 18.10.1980, Blaðsíða 9

t ..... V
Laugardagur 18. október 1980
• M r f _
vtsm
'9
Þér blöskrar að heyra
þaö brauðleysisáp"
I tilefni af fjársöfnun Rauða krossins til hins
hungraða heims/ efndi Líf og land til ráðstefnu að
Kjarvalsstöðum um síðustu helgi.
Þar voru f lutt alls sextán erindi hvert öðru betra/
en siðastur ræðumanna var Tryggvi Emilsson
verkamaðurog rithöfundur.Erindi hans var kynngi-
magnað bæði að efni og flutningi. Þarna stóð þessi
aldni heiðursmaður, sem kynnst hefur fátækt og
basli af eigin raun, persónugervingur daglauna-
mannsins, og minnti á, „að fólkið sem sveltur fram
i opinn dauðann vegna örfátæktar og allsleysis fái i
tæka tíð að vinna fyrir mat sínum, og vaxa þannig
að visku og manndómi."
Tryggvi sagði: „Við heyrum að enn er til okkar
hrópað yfir himin og höf. Það ákall er stutt með
orðum og myndum svo átakanlegum að:
Þér blöskrar að heyra það brauðleysisóp
til biágrárra, ómálgra vara,
og sjá þennan skjögrandi horgrinda hóp
með hungruðum kýraugum stara
Og enn stara þessi barnsaugu til okkar biðjandi
deyjandi augnaráði".
Alls góðs maklegir
Þaö er stundum fjargviörast
út i þann fjölda klúbba og þjón-
ustuhreyfinga, sem hér starfa
undir nafni Lions, Rotary,
Kiwanis, Junior Chamber,
o.s.frv. ósköp er þaö þó sak-
laust ef einhverjir hafa gaman
af matarfundum i slikum
félagsskap, og þeir eru alls góös
maklegir, þegar orku og anda er
beitt til þess aö styöja góöan og
göfugan málstaö.
Um þessa helgi efnir Kiwanis
til fjáröflunar fyrir geösjúka, og
þaö ætti aö vera útlátalaust fyr-
ir Islendinga aö veita þeim og
Rauöa krossinum stuöning i
góöri viöleitni. Gefandinn getur
vaxiö af visku og manndómi
engu siöur en þiggjandinn.
Guðað á glugga
Sá margumtalaöi fransmaö-
ur, Gervasoni, komst aftur i
fréttirnar meö óvæntum hætti
nú i vikunni, þegar menn upp-
götvuöu hann upp á stillans viö
Arnarhvol, þar sem hann geröi
aö rúöum dómsmálaráöuneytis-
ins! Sú uppákoma heföi senni-
lega hvergi getaö gerst nema á
Islandi og kemur mönnum til aö
brosa, — og þakka fyrir, hversu
islenska samfélagiö er einfalt
og látlaust i sniöum.
Vist er þaö alvara ef Island á
aö veröa hæli fyrir menn sem
svikjast undan merkjum sinna
eigin þjóöa, og hyggjast setjast
upp á Isiendinga án framfæris
ellegar sjálfsbjargar. Hinsveg-
ar er ástæöulaust aö gera
Gervasoni þennan aö einhverj-
um pislarvætti 1 alþjóölegu
samhengi, og meiöir engann
þótt hann fái aö flengjast hér á
landi, úr þvi hann á annað borö
er kominn, svoekki sé talaö um,
ef hann vinnur sér það til lifs-
viðurværis aö guöa á glugga hjá
Ólafi Walter!
Sáttatillagan
Svo vikiö sé frá spaugilegum
atvikum af þessu tagi, þá eru
tilefnin ærin til aö hafa áhyggj-
ur. Alvarlegust eru þau tiðindi
vikunnar aö alþýöusambandiö
hefur boöaö allsherjarverkfall
og vinnuveitendasambandið
spáö nær 90% veröbólgu á næsta
ári.
Fróöir menn fullyröa, aö fyrir
þrýsting frá rikisstjórninni, að
undirlagi Alþýöubandalagsins,
hafi sáttasemjari sett fram
sáttatillögu sina. Var þá gert
ráö fyrir, aö hún væri sniöin eft-
ir kjarasamningum opinberra
starfsmanna.en vinnuveitendur
hafa margsinnis tekiö fram, aö
þeir væru reiöubúnir til aö
ganga aö hliöstæöum samning-
um.
Vinnuveitendur hafa hinsveg-
ar fullyrt nú, aö sáttatillagan
gangi miklu lengra, og hvort
sem þær staöhæfingar standast,
þá hefur afstaða þeirra virst
koma stjórninni og ASl i opna
skjöldu.
Eftirleikurinn getur oröiö tvi-
sýnn og erfiöur. Forystumenn
ASl hafa metið stööu sina svo,
og þá sennilega rétt, aö enginn
grundvöllur eöa áhugi væri
meðal launafólks til langs alls-
herjarverkfalls og haröra aö-
geröa. Þetta vita vinnuveitend-
ur gjörla, og þegar viö bætist
forystuleysi i rööum alþýöu-
sambandsins, þá þarf engum aö
koma á óvart, þótt þeir fyrr-
nefndu fari sér hægt.
Hitt ber einnig aö hafa i huga,
að veröbólguspár vinnuveit-
endasambandsins hafa ávallt
reynst furöu nákvæmar. Spáin
um nær 90% veröbólgu, byggist
á þeim forsendum, aö engar
grunnkaupshækkanir veröi á
næsta ári, en aö tillögur sátta-
semjara veröi samþykktar.
Rikisstjórnin stendur þvi
frammi fyrir þeirri ákvöröun,
aö leysa þann hnút sem nú er
kominn i samningamálin, meö
þvi aö lögfesta sáttatillöguna,
meö þeim veröbólguáhrifum,
sem áöur er getiö, en gera siöan
fljótlega aörar ráöstafanir sem
ganga þvert á þau kjör.
Þá duga skammt yfirlýsingar
um dugandi menn og góöa
drengi.
Sameiginlegir hagsmunir
Sorglegast er þó aö horfa upp
á þá staöreynd, aö meöan teflt
er I þráskák i langvinnum
samningaviöræöum, þá sitja
stórir hópar launþega uppi meö
smánarlaun. 1 þeim efnum er
ekki viö vinnuveitendur eina aö
sakast. Þaö er eölilegt að þeir
hiki viö aö undirrita samninga,
sem leiöa til 90% veröbólgu,
enda þjóna slikir samningar
hvorki vinnuveitendum né laun-
þegum. Þar tapa þeir mest, sem
minnstir og smæstir eru fyrir.
Þaö hljóta aö vera sameigin-
legir hagsmunir beggja aöila,
að þeir snúi bökum saman,
hætti aö hengja bakara fyrir
smiö, en þess i staö krefjist og
taki þátt i allsherjaraögeröum
undir forystu rikisstjórnar.
herrar og áhrifamenn eru farnir
aö trúa sinum eigin fagurgala.
Þaö er þrástagast á þeirri
fullyröingu aö veröbólgan sé á
niðurleið, aö aögeröa sé ekki
þörf fyrr en eftir áramót, og
jafnvel framsóknarmenn af
ábyrgari geröinni eru nú farnir
aö miöa timatal niöurtalningar-
innar viö 1. mars næstkomandi.
Hvað sem segja má um Gunn-
ar Thoroddsen, þá er hann svo
sannarlega sjóaður stjórnmála-
maöur og veraldarvanur. Ein-
mitt af þvi, aö hann sér nú i
næstu framtiö, fyrir aldurs sak-
ir, fyrir endann á stjórnmála-
ritstjórnar
pistill
Sjóaður
maður
stjórnmáia-
1 hinni daglegu stjórnmála-
umræöu kánn aö mega fyrirgefa
stjórnarsinnum þá landlægu
áráttu aö gera litiö úr vanda-
málum og telja allt i stakasta
lagi. Þetta þykir vist nauösyn-
legt I stöönuöu og steinrunnu
karpi stjórnar og stjórnarand-
stööu. En hitt er öllu verra, sem
helsteraö heyra, ef svo langt er
gengiö i réttlætingunni, aö ráö-
Ellert B. Schram
ritstjóri skrifar
ferli sinum og þarf ekki mæla
athafnir sinar i atkvæöum, var
viö þvi aö búast, aö hann lyfti
sér yfir dægurþras og þrýsti-
hópa, og boðaöi stefnu sem skil-
aöi árangri.
Sú stefna hefur enn ekki séö
dagsins ljós.
Dagskipan ólafs
Þvert á móti sýnist Gunnar
enn vera bandingi Alþýðu-
bandalagsins og þaö jafnvel I
málum er varöa kjör þingflokks
sjálfstæöismanna I nefndir.
1 Þjóöviljanum s.l. þriöjudag
er eftirfarandi haft eftir ólafi
Ragnari Grimssyni:
,,t siöustu viku sagöi égGunn-
ari Thoroddsen og Páli Péturs-
syni að ríkisstjórnin yröi aö
hafa stjórn á mikilvægustu
nefndum þingsins”.
Mannalæti i ólafi Ragnari eru
auðvitaö ekki ný af nálinni, en
hann telur sig greinilega geta
haft þau i frammi, þegar for-
sætisráðherra er annarsvegar.
Þá er sagt fyrir verkum. Enda
mun þaö hafa oröið aö Gunnar
Thoroddsen fylgdi fast fram
þessari fyrirskipan frá for-
manni þingflokks Alþýöubanda-
lagsins, þegar kom aö niöurröö-
un manna i nefndir i þingflokki
sjálfstæöismanna.
Dagsskipan ólafs Ragnars
náöi þó ekki allskostar fram aö
ganga, mest fyrir þá sök aö þeir
Albert Guömundsson og Eggert
Haukdal, reyndust ekki þeir
vikapiltar hjá rikisstjórninni,
sem ætlast var til. Þeir mátu
meir viöleitni meirihluta þing-
flokksins til samkomulags.
Að halda og sleppa
Gagnvart almenningi skiptir
litlu hvernig kjörið er til nefnda,
en meir tekið eftir hinu, hvort
sjálfstæðismenn á þingi gangi i
tveim fylkingum til starfa á al-
þingi. Aö þvi er sjálfstæöisráö-
herrana þrjá varöar, er ljóst
hvar þeir standa, en hitt er jafn
skýrt, aö Albert og Eggert hafa
færst nær stjórnarandstöðulið-
inu i þessari atrennu. Það kem-
ur siöar i ljós, hvað fyrir þeim
tvimenningunum vakir, þvi ekki
geta þeir bæöi haldiö og sleppt
þegar til lengdar lætur. Þaö
hlýtur að koma aö þvi aö þing-
menn, sem stuölaö hafa aö
myndun núverandi rikisstjórn-
ar, en vilja þó tilheyra þing-
flokki stjórnarandstööunnar,
kveöi upp úr um þaö, hvort þeir
telji þaö vænlegra, aö stjórnin
sitji áfram eöa fari frá.
Kynslóðaskipti
Visir flutti þær fréttir á
fimmtudaginn, aö vaxandi likur
væru á átökum um formanns-
sætiö i Alþýöuflokknum. Þaö
sýnir aö viöar er deilt en i Sjálf-
stæöisflokknum, þótt ekki sé
fariö eins hátt meö þann ágrein-
ing, né heldur aö hann skipti
eins miklum sköpum á vett-
vangi stjórnmálanna, svo litill
flokkur sem Alþýðuflokkurinn
er.
Ekkert veröur fullyrt um
lyktir þeirra átaka, en ef svo
fer, aö Kjartan Jóhannsson taki
viö af Benedikt Gröndal, þá
hafa á tiltölulega stuttum tima
átt sér staö meiriháttar kyn-
slóöaskipti i islenskri pólitik.
Ólafur Jóhannesson i Fram-
sókn, Lúövik hjá Alþýöubanda-
laginu og Benedikt og Gylfi hjá
krötum þokast úr forystusætun-
um, en yngri menn taka viö.
Slik kynslóöaskipti hljóta
einnig aö eiga sér staö i Sjálf-
stæöisflokknum fyrr eöa siöar.
Ellert B. Schram