Vísir - 18.10.1980, Blaðsíða 16

Texti: Axel Ammendrup
því aö söluskatti af hljómplötum
veröi sleppt. Ráöamenn veröa aö
skilja, aö þetta er iönaöur eins og
hver annar. Þeir veröa aö taka
mark á hljómplötuiönaöinum,
rétt eins og einhverjum súkku-
laðiverksmiðjum.
Innheimtumenn rikisins
Poppararnir eru til dæmis látn-
ir greiða sinfónluna niöur, en
sinfónian lætur sér hins vegar
nægja aö líta niöur á popparana.
Hljómsveitin Brimkló borgaöi til
dæmis 20-30 milljónir i rikiskass-
ann i beinum gjöldum bara á
landsreisunni i sumar. Viö erum
hreinlega ólaunaðir innheimtu-
menn rikisins.
Ariö ’78 voru söluskattstekjur
rikisins af islenskum hljómplöt-
um 130 milljónir króna. Þaö yröi
til að efla hljómplötuiönaöinn
mikiö ef þessi skattur yröi felldur
niöur, plötuverðiö myndi lækka
og fólk gæti keypt fleiri plötur.
Ég tel, aö islenskir popparar
séu þeir farandverkamenn, sem
einna verst er farið meö af öllum.
Aöbúnaöurinn, sem okkur er boö-
iö upp á er viöa fáránlega slæm-
ur. 1 litlu þorpi, sem viö gistum i á
leið okkar um landiö i sumar,
vorum viö á hóteli eina nótt. Að
sjálfsögöu vorum viö aö vinna
langt fram eftir nóttu, en eld-
snemma morguninn eftir vöknum
Trúöur er illa upp alinn hvoipur, en: „Meö hundinn f húsinu er ég alveg
öruggur, bæöi vegna þjófa og elds. Þeir finna reykjarlyktina löngu áöur
en venjulegir menn skynja hana og byrja aö gelta", segir Magnús.
111 11 1 ................ 1
Myndir: Gunnar V. Andrésson
VISIR
menn sem verst erfarið með"
„bransanum” I sautján ár, er
hann ennþá réttu megin viö þri-
tugt.
„Ég var tólf ára gamall þegar
ég kom fyrst fram með skóla-
hljómsveit i Keflavik. Ég var
bassaleikari, en Finnbogi, bróöir
minn, spilaöi á orgel. Um þetta
leyti varð lagiö ,,A Whiter Shade
of Pale” geysilega vinsælt. í þvi
lagi er mikiö leikiö á orgel og
spuröu strákarnir i óömönnum
mig hvort ég treysti mér ekki til
aö leika meö þeim á orgel i þessu
lagi. Þeir vissu aö ég haföi lært á
pianó i tónlistarskólanum. Þetta
gekk ágætlega, ég fjárfesti i
orgeli, og nú spila ég aöallega á
planó, en Finnbogi, bróöir minn,
er oröinn bassaleikari”.
Fyrsta músaplatan
— Hvaöertuaögera um þessar
mundir?
„Ég er nýbúinn að spila inn á
mina fyrstu músaplötu. Þetta er
ævintýri músarinnar Pilu Pinu
eftir Kristján frá Djúpalæk og
Hafdisi Noröfjörö, en Ragnhildur
Gisladóttir syngur, og semur og
stjórnar upptöku.
Þá er ég aö vinna viö jólaplötu
meö ýmsum listamönnum. Lögin
veröa eftir Jóhann G. Jóhanns-
son, mig og fleiri. Þetta á aö vera
létt og fjörug plata til aö llfga upp
á tilveruna i þessum ógnarjólum
sem i hönd fara, nú þegar allir
bankar veröa i vixla-verkfalli.
taka þvi viöa er pottur brotinn.
Fyrir utan þaö, sem ég hef þeg-
ar nefnt, þá spila ég meö hljóm-
sveitinni Brimkló, sem feröaöist
um allt land i sumar ásamt Halla
og Ladda.
Þá er ég farinn aö spila á
Naustinu á fimmtudögum og
sunnudögum. Ég spila „dinner”-
tónlist fyrir gestina framan af, en
þegar liöa fer á kvöldin verö ég
meö skemmtiatriöi og fæ ýmsa
gesti i heimsókn”.
Aukintóngæði
Magnús hefur greinilega i nógu
aö vasast, en hann á ennþá eftir
aö nefna pressufyrirtækiö.
viö viö mikinn hávaöa. Þegar viö
litum út um gluggann sáum við aö
búið var aö setja upp sláturhús
rétt utan við gluggann okkar.
Þarn voru nokkrar kindur skotn-
ar og skornar svo allt flaut i bióöi
og aökoman að hótelinu var eins
og vigvöllur”.
Plata um íslenska hestinn
— Feröu aldrei út fyrir poppiö i
þinni lagasmið?
„Ég er oft að semja eitt og ann-
aö fyrir sjálfan mig, hluti sem ég
veit aö myndu ekki seljast mikið.
Skáldskapur Ólafs Jóhanns Sig-
urössonar hefur til dæmis mikil
áhrif á mig. Ég hef verið aö
semja lög viö „Aö laufferjum” og
„Aö brunnum” eftir hann. Þetta
er svona mest fyrir sjálfan mig en
ég el þá von i brjósti, aö þetta
veröi einhvern tima að plasti.
Mig langar einnig til aö gera
plötu um islenska hestinn. ís-
lenski hesturinn er sérstætt fyrir-
brigöi sem á sér marga aödáend-
ur. Þaö hefur margt gott veriö
samiö um hann þegar menn hafa
setið úti i móa meö pela i vasan-
um.
Mig langar til aö sækja um
starfslaun til aö gera slika plötu.
Það var skref i áttina er úthlutun-
arnefnd listamannalauna ákvaö
aö veita einum poppara á ári
listamannalaun. Þaö er viöur-

Margrét litla var heldur stúrin, enda var hún meö flcnsu. Hún er efni-
ieg söngkona og hefur sungiö inn á auglýsingu — um Myllubrauð.
mánuöum og þaö veröa yngri
mennirniraö gera sér grein fyrir.
Þaö tekur allt lifiö og þaö er nauö-
synlegt aö vanda sig og gera það
snyrtilega.
Þaö er ekki hægt aö ætlast til
þess aö popptónlistarmenn séu
boöberar eöa fánaberar fyrir
tiskusveiflur. Ég er feginn aö ég
skuli vera búinn aö gera mér
grein fyrir þvi”.
— Þaöhalda þvi sumir fram aö
þið I Brimkló leggið meiri áherslu
á aö vera söluvara en listamenn?
„Ég held þaö hljóti aö vera tak-
mark dægurlagatónlistarmanna
aö gera tónlist sem verður vinsæl.
þaö er bara aöalatriöiö aö gera
vandaöa hluti.
En þaö er hins vegar rétt aö viö
miklar vonir við SATT. Þaö er þó
hrikalegt til þess aö hugsa aö lik-
ast til veröum viö að biða eftir þvi
aö vissir menn hrökkvi upp af
áöur en nokkuð getur gerst.
Er það ekki hlálegt, aö i is-
lenska útvarpinu eru þættir um
ameriska kúreka- og sveita-
hljómlist, sérstakir þættir um
danska tónlist og svo framvegis,
en enginn þáttur um islenska tón-
list! 1 sjónvarpinu er Skonrokk,
en sá þáttur er fullur af myndum
sem gerðar hafa verið til aö aug-
lýsa vissar plötur. Þetta er svo
sem gott og blessaö, en þegar viö
bjóöum fram myndir, sem geröar
eru samhliöa útkomu islenskra
platna, þá „Nei takk”. Þaö er
nefnilega auglýsing!”
Þeir, sem eru i sviösljósinu, eru
meira áberandi en aörir og ef þeir
sjást fullir er fiskisagan fljót að
berast. Þá eigum viö lika fri á
öðrum tima en flestir aörir — rétt
eins og sjómenn. Viö erum
kannski að skemmta okkur á
mánudögum, og maöur sem er
fullur á mánudegi er aö öllu jöfnu
talinn drykkfelldur. Viö lendum
lika i meiri ævintýrum eöa freist-
ingum en margir, þvi viö erum oft
lengi að heiman og þaö býöur
hættunni heim.
Viö erum siöur en svo einhverj-
ir englar, við höfum sömu galla
og annaö fólk. I stuttu máli erum
viö eins og allir aörir, hvorki betri
né verri”.
—ATA
Laugardagur 18. október 1980
Laugardagur 18. október 1980
VÍSIR
kenning á þvi aö
einhvers staðar i
poppinu leynist
einhver snefill af
list”.
Erum engir
fánaberar
» — Er islensk popp
ilp tónlist stöönuö?
Wr „Stöðnunartimabil
WF koma alltaf með jöfnu
MW millibili, en min kyn-
slóö popptónlistarmanna er
oröin óháöari tiskusveiflun
~ um en yngri mennirnir. Þaö
er maöur þó búinn aö læra,
aö ekki er hægt aö segja allan
sannleikann á sex
„Svona, reyndu nú C”. Daviö, 12, ára, er farinn aölæra á trompet — gamla hljóöfæri pabba sfns.
Maggi tekur stundum fram nikkuna hans afa og kyrjar þá ástarsöngva fyrir Sirrý, konuna sina, sem
hiustar ekki alveg ósnortin á.
lltum á margt sem viö gerum sem
lykla aö vinsældum — sum lög
vitum viö aö veröa frekar vinsæl
en önnur. Þaö er til dæmis erfitt
aö koma lagi á framfæri i hljóö-
varpinu ööru visi en aö hægt sé aö
senda meö þvi kveöjur. Þannig
séð er maöur oft meira hand-
verksmaöur en skáld.
Sláandi dæmi um þetta er
Þursaflokkurinn. 1 nokkur ár
hefur sú hljómsveit flutt virkilega
vandaða tónlist, skapaö sér sér-
kenni, en vinsældirnar hafa verið
innan þröngs hóps. Svo slá þeir i
gegn núna fyrir skömmu meö
gömlu ljóði eftir Jónas Arnason
og pönklagi. Og Egill yfirþurs er
settur úti kuldann i þessu lagi.
Kannski veröur þetta pönklag
lykill Þursanna aö almennum
vinsældum”.
— Nú hafiö þið nýlega stofnaö
samtök alþýöutónlistarmanna —
SATT. Hvers vegna klufuö þiö
ykkur út úr STEF?
„STEF er stofnun Tónskáldafé-
lagsinsog þaö sniöúr allar reglur
aö sinum þörfum. Og Tónskálda-
félagiö á sina tryggu félagsmenn i
Rlkisútvarpinu svo þaö er engin
tilviljun aö Alkajola og „þýskir
listamenn” glymja klukkutimum
saman I hljóövarpinu á meöan
islenskar plötur eru ekki teknar
upp úr kössunum, STEF, og um
leiö Tónskáldafélagiö, fær nefni-
lega 50% af öllum STEF-gjöldum,
sem útvarpiö greiöir fyrir flutn-
ing á erlendri tónlist. Þannig er
þaö hagur STEF aö sem mest sé
flutt af erlendri tónlist. Og um
leiö eru STEF-gjöld flutt úr landi.
En þetta eru hlutir, sem eiga
eftir aö lagast og viö bindum
Popp fyrir olíu
— Eigið þið von á aö hugsunar-
háttur ráðamanna i ykkar garö
breytist?
„Ætli þaö veröi fyrr en viö för-
um aö selja popp fyrir oliu, eins
og til dæmis Sviar gera. Þaö eru
svo miklir peningar i þessu ef lag
slær i gegn á stórum mörkuöun-
um erlendis. Það þarf ekki nema
aö eitt islenskt dægurlag slái i
gegn, og þá er hægt að keyra fullt
af skuttogurum I botnskröpun i
lengri tima með þeim afleiöing-
um aö fleiri fiskar geta ef til vill
náö fermingaraldri”.
— Nú er mikið talaö um sukk
og svinari hjá poppurum, aö þeir
neyti eiturlyfja og drekki mikið.
Hvaö viltu segja um þaö?
„Já, ég hef heyrt aö popparar
og blaöamenn séu drykkfelldustu
stéttirnar i þjóöfélaginu”. (Hmm,
hm).
„Þaö veröur aö segjast eins og
er, að vissulega býöur bransinn
upp á mikið gleöilif. Þaö er undir
hverjum og einum komiö hvaö
þeir hella sér mikið út i þaö. Þaö
hafa margir oröið aö aumingjum
á stuttum tima.
Gleðimenn í stéttinni
í sléttinni eru margir gleöi-
menn, enda væru þeir annars
ekki færir um aö skemmta öörum
En ég held aö menn ættu frekar
aö lita i eigin barm, þaö er ekk-
ert meira sukk i þessum bransa
en öörum. En þaöererfitt aö reka
slyöruoröiö af stéttinni og þar
kemur margt til.
„Þessi pressa mun tryggja þaö,
aö tóngæöi isienskra hljómplatna
veröa jafngóö og erlendra
platna. Nú veröur fyrsta flokks
vinyll notaöur i plöturnar. Þegar
islenskar plötur eru pressaöar er-
lendis, er notaöur vinyll sem
bræddur hefur veriö þrisvar-fjór-
um sinnum, þaö er úrgangsvinyll.
vegna þess hversu litiö upplag er
pressaö af hverri plötu.
Þegar þetta fyrirtæki er komiö I
gang, veröur allur hljómplötuiön-
aðurinn kominn inn I landiö,
nema skuröur og mótagerö. Sá
þáttur veröur sjálfsagt erlendis
áfram um ókomna framtiö”.
— Er þetta ekki rangur timi aö
leggja út i slikt fyrirtæki þegar
plötur eru orönar svo dýrar aö
sala hefur dregist verulega sam-
an?
„Viö höfum lengi barist fyrir
n
Til eru þeir, sem hafa harla lítið álit á popptónlistarmönnum, telja þá óalandi og
óferjandi. Sljóa og fávísa menn (og konur), sem engu fylgjast með og álíta að
helstu erlendu fréttirnar séu topp-hundrað listinn í Bill-Board.
Þeirsem eru á þessari skoðun, hafa aldrei talað við Magnús Kjartansson.
Magnús er bráðungur maður, en þó hefur hann verið viðriðinn poppið svo lengi
sem elstu poppáhugamenn muna. Magnús hefur verið í mörgum vinsælustu hljóm-
sveitum landsins undanfarna tvo áratugi og samið mörg vinsæl lög. Hann er einn
höfunda fyrirbæris, er margir kalla „Islenska stefnan", en hornsteina þeirra
marka plötur Pálma Gunnarssonar og Björgvins Halldórssonar — auk Brunaliðs-
ins.
— Ertu ekki oröinn þreyttur á
poppinu?
„Ég er búinn aö vera sautján ár
i bransanum. Ætli ég þreytist
ekki jafn mikið á þessu og aörir
menn þreytast á sinu starfi. Þaö á
sinar björtu hliðar og sinar dökku
hliöar aö vera tónlistarmaöur. En
björtu hliöarnar eru svo margar,
aö ég vil frekar vera i þessu en
einhverju ööru.
Þaö getur þó veriö þreytandi aö
vera sifellt á flakki og þurfa oft aö
vera aö heiman. En ég er tónlist-
armaður — þaö veröur ekki snúiö
héöan af.
Þaö hvarflar ekki aö mér aö
hætta. Ég hef lofað — eöa hótaö —
þjóöinni aö fara hljómleikaferö
um landiö á fimmtugsafmælinu
minu, ef ég hef heilsu til. Ætli ég
fari þá ekki meö hvitan flygil og
kertastjaka”.
„Var bassaleikari"
Þó svo Magnús hafi verið i
Spila á víxla
t þessu kom Daviö, sonur
Magnúsar, inn i stofuna. Daviö er
þegar farinn aö læra á trompet.
Viö spuröum hann hvort hann
ætlaöi aö feta I fórspor fööur sins.
„Ég veit þaö ekki”, svaraöi
Daviö.
„Ég vona ekki”, sagöi Magnús.
„Ég vona, aö hann veröi atvinnu-
knattspyrnumaöur”.
— Varstu mikiö I fótboltanum i
gamla daga, Magnús?
„Nei, ég var svo gagntekinn af
tónlistinni, aö ég var alltaf inni aö
æfa þegar strákarnir voru i fót-
bolta. Ég var i heil átta ár i tón-
listarskóla og læröi á trompet.
Pianóiö var bara aukafag hjá
mér”.
Magnús og fjölskylda hans eru
nýflutt i einbýlishús i Hafnarfirö-
inum, skemmtilegt gamalt
timburhús.
„Ég spila nefniiega ekki síður á
vixla en pianó”, sagöi Magnús.
Þá er platan meö Björgvin
Halldórssyni og Ragnhildi Gisla-
dóttur nýkomin á markaöinn, og I
bigerö er plata meö Björgvin, þar
sem lögin veröa Islensk en text
arnir enskir. Er sú plata jafnvel
hugsuð fyrir erlendan markaö.
Þá hefur okkur verið boöiö aö
halda Islenskt tónlistar- og
skemmtikvöld i Cannes, og er þaö
bein afleiöing af för okkar til
Cannes fyrr á þessu ári. Þetta
yröi mikiö fyrirtæki, þvi viö
myndum reyna aö ná saman öll-
um bestu popptónlistarmönnum
okkar og sýna þarna úrval þess
besta,sem þekkist hérá landi. En
þetta er dýrt fyrirtæki, gæti kost-
aö á bilinu 30-60 milljónir króna.
Ekki má gleyma undirbúningn-
um fyrir Jólakonsertinn i ár.
Þessi konsert er oröinn hefö. I
fyrra var konsertinn haldinn til
styrktar heimilinu aö Sólheimum,
og söfnuöust sjö milljónir króna.
Viö höfum enn ekki ákveðið hvert
væntanlegur ágóði af Jólakonsert
’80 rennur, en þaö er af nógu aö