Morgunblaðið - 24.11.2003, Blaðsíða 40
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 MÁNUDAGUR 24. NÓVEMBER 2003 VERÐ Í LAUSASÖLU 190 KR. MEÐ VSK.
Er kólesterólið
of hátt?
Mælingar í síma 564 5600
ELDAVÉLABRUNAR eru algeng-
ustu rafmagnsbrunar á heimilum og
verða þeir yfirleitt vegna aðgæslu-
leysis, að sögn Jóhanns Ólafssonar,
deildarstjóra rafmagnsöryggisdeild-
ar Löggildingarstofu.
Um 40% eldsvoða á heimilum hér-
lendis verða
vegna rafmagns-
búnaðar eða notk-
unar hans. Sam-
kvæmt samantekt
Löggildingar-
stofu um raf-
magnsbruna á
heimilum 1995 til
2002 voru tæplega
40% eldsvoða
vegna eldavéla, um 15% vegna
þvottavéla, um 8% vegna sjónvarpa
og myndbandstækja en aðrir algeng-
ir brunavaldar eru raflagnir og lausir
lampar.
Í viðhorfskönnun sem Gallup gerði
fyrir Löggildingarstofu um eldavéla-
bruna 23. september til 6. október
síðastliðinn kom meðal annars fram
að 57% svarenda töldu að sjónvarps-
tæki orsökuðu flesta bruna á heim-
ilum, 17% nefndu þurrkara, 10%
þvottavél, 7% eldavél, 5% raflögn og
4% annað en úrtakið var 1.250 manns
og svarhlutfall 67%. Í könnuninni
kom jafnframt fram að 64% töldu sig
sjaldan eða aldrei hafa áhyggjur af
því að gleymst hefði að slökkva á
eldavélinni, 13% sögðu stundum og
23% oft. Þá sögðust 83% svarenda í
könnuninni vera tilbúin að borga
meira fyrir eldavél sem væri örugg-
ari hvað varðaði brunahættu.
Orsök yfirleitt aðgæsluleysi
Jóhann segir að ákveðið hafi verið
að efna til samnorræns verkefnis
með því markmiði að vekja athygli á
þessum staðreyndum varðandi elda-
vélabruna á heimilum og verður upp-
lýsingabæklingi þess efnis dreift í öll
hús í vikunni. „Það hefur sýnt sig að
eldavélabrunar eru algengastir og
nánast í öllum tilfellum vegna þess
að um aðgæsluleysi er að ræða,“ seg-
ir hann.
Eldavélabrunar verða sjaldnast
vegna bilunar í eldavélinni sjálfri en
bruna í sjónvarpstækjum má hins
vegar oftast rekja til tækjanna
sjálfra.
Eldavéla-
brunar
algengustu
rafmagns-
brunarnir
FYRSTI sitkalúsafaraldurinn gekk yfir á Vest-
fjörðum í vor og úttekt í haust sýnir sömu nið-
urstöðu. Vorfaraldur var víða um land og hefur
ekki gengið yfir hér áður en mest er af lúsinni á
höfuðborgarsvæðinu, Snæfellsnesi, vesturhluta
Vestfjarða og við Siglufjörð.
Guðmundur Halldórsson, skordýrafræðingur
hjá Skógrækt ríkisins á Mógilsá, segir að farald-
urinn hafi komið upp í vor og hann hafi haldið
áfram í haust en um sé að kenna síðasta vetri sem
hafi verið mjög hlýr.
„Það sem er mjög óvenjulegt við þetta er að það
kemur upp plága að vori til,“ segir Guðmundur og
bætir við að lúsarinnar verði enn vart en í mun
minna mæli en í vor. Það geti verið vegna sníkju-
dýra, sem hafi fundist á lúsinni í einhverjum mæli í
fyrsta sinn. Lúsin hafi borist til landsins fyrir um
40 árum og hafi breiðst smátt og smátt út um land-
ið, en hennar hafi fyrst orðið vart á Vestfjörðum
fyrir nokkrum árum. Mjög lítið er af sitkalús á
norðaustanverðu landinu og í innsveitum og segir
Guðmundur að á þessum svæðum hafi komið
nokkrir kaldir dagar á liðnum vetri og þeir hafi
mjög mikil áhrif.
Margir úða trén hjá sér vegna plágunnar en Guð-
mundur segir að best sé að grípa sem minnst inn í
umhverfið. Mjög mörg tré í Reykjavík og víðar hafi
misst mikið barr í faraldrinum og þau eigi á hættu
að drepast í vetur.
Sitkalúsafarald-
ur á Vestfjörð-
um í fyrsta sinn
MIKIL mildi þykir að ekki fór verr þegar
kveikt var í dekkjahrúgu við hjólbarðaverk-
stæði á Tangarhöfða í fyrrinótt. Slökkvilið höf-
uðborgarsvæðisins brá skjótt við, sendi lið frá
öllum stöðvum og náði að koma í veg fyrir að
eldhafið næði að læsast í húsið en eldurinn var
byrjaður að loga í klæðningu og þakskeggi.
Gunnar Örn Pétursson, stöðvarstjóri hjá
slökkviliðinu, segir að eldurinn hafi verið um-
fangsmikill í stæðu 30 til 40 dekkja við húsgafl-
inn, þegar slökkviliðið hafi komið á staðinn.
„Það munaði bara hársbreidd að eldurinn bær-
ist inn í húsið,“ segir hann og bætir við að froða
hafi verið notuð til að slökkva eldinn.
Slökkviliðið hefur varað fólk við því að geyma
eldfim efni uppi við hús og sérstaklega í iðn-
aðarhverfum. Gunnar Örn segir að hvers konar
drasl sem falli til í þessum iðnaðarhverfum bjóði
upp á íkveikjuhættu og ljóst sé að þarna hafi ver-
ið um íkveikju að ræða. „Það er geysilega mik-
ilvægt að þeir sem eru í svona starfsemi passi
upp á það að farið sé með svona drasl í förgun
eða á tiltekna staði en því sé ekki staflað upp við
húsin.“
Morgunblaðið/Júlíus
Við slökkvistarfið á hjólbarðaverkstæðinu var notuð sérstök froða til að kæfa eldinn.
Slökkviliðið kom í
veg fyrir stórbruna
ÞENGILL Otri Óskarsson, 14 ára piltur sem var
hársbreidd frá drukknun í Breiðholtslaug 11.
nóvember er á góðum batavegi á gjörgæsludeild
Landspítalans eftir nærri hálfsmánaðarlanga
legu þar sem líf hans hékk á bláþræði. Læknir
hans, Felix Valsson, sérfræðingur á gjörgæslu-
deild, segir bata sjúklingsins ganga kraftaverki
næst, enda hafi verið mjög tvísýnt um líf hans.
Beitt var mjög sérstakri meðferð í tilviki pilts-
ins, þar sem notast var við hjarta- og lungnavél og
hann jafnframt settur í þar til gerða kælingu til
að vernda heilastarfsemina. Að auki var honum
haldið sofandi í öndunarvél. Í nýliðinni viku fóru
hlutirnir að gerast fyrir alvöru og Þengill tók
hröðum framförum. Hann var tekinn úr hjarta-
og lungnavélinni á fimmtudag og daginn eftir
losnaði hann við öndunarvélina. Gert er ráð fyrir
að hann verði útskrifaður í dag, mánudag, af
gjörgæsludeildinni og settur yfir á aðra deild
spítalans, en hans bíður nú mikil þjálfun og end-
urhæfing til að ná upp fyrri styrk.
„Þetta hefur gengið ótrúlega hratt og við erum
í sjöunda himni yfir þeim bata sem Þengill hefur
náð,“ segir Óskar Gíslason faðir hans. „Við svona
aðstæður áttar maður sig líka á því sem býr að
baki starfsemi á gjörgæsludeildinni. Hér er mikið
af góðu fólki sem gengur mun lengra fram í störf-
um sínum heldur en starfslýsing þess segir til um.
Það hefur verið ótrúlegt að fylgjast með því.“
Óskar vill koma á framfæri kærum þökkum til
starfsfólks Landspítalans í Fossvogi og Hring-
braut, svo og sundlaugavarðar í Breiðholtslaug,
lögreglumananna tveggja sem komu á vettvang
og læknis sem einnig kom að björgun Þengils í
lauginni.
Batinn geng-
ur krafta-
verki næst
Morgunblaðið/Árni Sæberg
FYRRVERANDI starfsmaður Kaupþings
Búnaðarbanka, sem sagði upp hjá bank-
anum fyrir nokkru og fór til starfa hjá
Landsbankanum, hefur verið kærður til
lögreglu fyrir að hafa á brott með sér mik-
ilvæg gögn úr bankanum til keppinaut-
arins.
Að sögn Sólons Sigurðssonar, forstjóra
Kaupþings Búnaðarbanka, var um að ræða
yfirmann í reikningshaldi bankans sem
sagði upp störfum sínum, en mætti á skrif-
stofuna nokkrum dögum áður en uppsögn-
in tók gildi og sendi
sjálfum sér í tölvupósti
mjög mikilvægt forrit
sem hefur verið í þró-
un hjá bankanum í
mörg ár. Forritið er að
sögn Sólons hannað til
að rannsaka áhrif
vaxtabreytinga á
rekstur bankans og nýtist við áætlana-
gerð. Um fjórar vikur eru síðan kæran var
lögð fram.
Uppgötvaðist fyrir tilviljun
Að sögn Sólons uppgötvaðist málið af
tilviljun þegar starfsfólk bankans fór að
grafast fyrir um hvað starfsmaðurinn var
að gera þegar hann mætti á skrifstofuna
og fór að vinna í tölvunni þegar ekki var
gert ráð fyrir að hann væri í bankanum
enda búinn að segja upp.
Ekki fengust upplýsingar hjá lögreglu
um hvort rannsókn á kærunni væri hafin
eða hversu langt hún væri komin.
Kaupþing Búnaðarbanki kærir starfsmann sem réð sig til Landsbanka
Kærður fyrir að taka
mikilvæg tölvugögn
♦ ♦ ♦