Vísir - 01.11.1980, Blaðsíða 18
18
vlsni
Er Akureyri enndá byggiiegur bær?
AKUREYRARBLAÐ
Akureyringar vildu ekki
láta það ,,ósannast að þeir
væru gleðimenn miklir",
þegar sú öld sem nú er að
liða gekk í garð, en nitj-
ánda öldin kvaddi. Héldu
þeir „aldamótahátíð" á
Oddeyri 25. júní árið 1900.
Fóru þar fram venjulegar
skemmtanir, ræðuhöld,
söngur og veðreiðar, svo
nokkuð sé nefnt.
Klemens Jónsson bæjarfógeti
hélt ræöu fyrir minni héraösins og
sagöi i niöurlagi ræöunnar:,,AÖ
hundraö árum liönum koma niöj-
ar vorir saman hér á Oddeyri,
ekki beinllnis á þessum staö, þvi
hér standa þá byggingar, nei,
heldur uppi á túnunum hér ein-
hversstaöar, þar sem þá hefur
veriöafmarkaöur staöur einungis
til þess aö halda árlega hátiöir á.
Hvernig Htur þá út hér viö Eyja-
fjörö? Fólkiö utan meö firöinum
kemur til hátlöarstaöarins á
gufubátum, sem aö staöaldri
ganga um fjöröinn, og telefón-
þræöir ganga út meö firöinum öll-
um beggja megin, og þar blasa þá
viö hátlöargestum fögur hús niö-
ur viö sjóinn, meö blómgöröum
fyrir framan. Hrisey og allar
klappir eru hvitar af fiski, sem er
þar til þerris. Fólkiö innan úr
Firöinum kemur á vögnum sln-
um, og þegar þaö ekur niöur eftir
Firöinum vestan megin Eyja-
fjaröarár, þá blasir viö þvl Staö-
arbyggöin sem eitt samhangandi
tún: Þá ganga þaöan daglega
vagnar ofan á brúna yfir Eyja-
fjaröará hjá Gili, meö ost og
smjör úr hinum stóru mjólkur-
samlagsbúum á Byggöinni, og
þegar yfir brúna er komiö, halda
vagnarnir áfram ofan I kaupstaö-
inn, sem þá er ein óslitin heild,
meö 10-12 þúsund ibúa. Afurðirn-
ar eru þar seldar fyrir peninga
þeim, sem best býöur, og aftur
keyptar nauðsynjar hjá þeim
kaupmanni, sem best selur, þvi
þá eru engin pöntunarfélög til. A
Pollinum liggja ótal skip meö viö-
hafnarblæjum, og hinu islenska
þjóömarki viö sigluhún. Það eru
fiskiskip Eyfirðinga. Allir hátlö-
argestirnir eru vel búnir úr is-
lensku klæði, er unniö hefur veriö
úr hinni miklu klæöaverksmiðju
viö Glerá”.
Er Akureyri byggilegur
bær?
Akureyri er vel I sveit sett til aö
gegna þjónustuhlutverki fyrir
stór byggöarlög. Eflaust er þaö
Siguröur Jóhann Sigurösson
„Vildu ekki láta
ósannast að neir
væru gleöimenn”
ein meginástæöan fyrir þvl aö
bærinn er orðinn það sem hann
er, ibúafjöldinn kominn yfir
12.000, sem Klemens hélt i ræðu
sinni aö yröi ekki fyrr en um
næstu aldamót. En er Akureyri
byggilegur bær i dag?
Vlsir leitaöi svara hjá bæjar-
stjórnarmönnum, þeim Sigurði J.
Sigurössyni, fulltrúa Sjálfstæöis-
flokksins, Ingólfi Arnasyni, full-
trúa Samtakanna, Siguröi Óla
Brynjólfssyni, fulltrúa Fram-
sóknarflokksins og Frey Ófeigs-
syni, fulltrúa Alþýöuflokksins,
sem jafnframt er forseti bæjar-
stjórnar.
//Eðlilegast að gera sam-
anburð"
„Til aö átta sig á sliku er eöli-
legast aö gera samanburö á
Akureyri og öörum islenskum
bæjarfélögum, um leiö og þau
atriöi eru höfö I huga, sem fólk
telur aö þurfi aö vera til staöar
þar sem þaö hyggur á búsetu”,
sagöi Siguröur J. Sigurösson og
viö gefum honum oröiö áfram.
,,Ég tel aö á Akureyri séu til
staöar verulega mörg þeirra
atriöa, sem efst eru I huga viö
sllkar ákvaröanir. Hér eru fjöl-
breytt atvinnutækifæri, þjónusta
og samgöngur viöunandi, góöir
menntunarmöguleikar, náttúru-
feguröog veöursæld. íbúafjöldi er
oröinn þaö mikill, aö hér hefur
skapast fjölbreytt mannllf. Fjölg-
un Ibúa hefur veriþ meiri en
landsmeöaltal og segir þaö nokk-
uö. Sá tlöarandi sem rlkti hér á
Islandi, aö fólkiö streymdi til
Reykjavlkursvæöisins er liöin tlö.
Þaö er frekar aö straumurinn
liggi út á landsbyggöina á ný.
Hér á Akureyri hafa stór og öfl-
ug fyrirtæki vaxiö, bæöi 1 einka-
eign, hlutafélög_ og samvinnu-
rekstur. Hér hefur þvl skapast
fjölbreytni og stööugleiki I at-
vinnumálum, sem hefur verið ein
traustasta undirstaöan I farsælli
uppbyggingu þessa bæjarfélags.
Um langan tlma hafa veriö til
byggingarlóöir fyrir þá sem vilja
og nú er hitaveita aö komast I öll
hús. Gerir þaö bæinn enn búsæld-
arlegri.
Ef Akureyri á áfram aö vera sá
kostabær, sem mörg okkar telja
hann vera, þarf að fara að huga
aö nýjum atvinnugreinum. Þá á
ég viö, aö skapa veröur nýjum at-
vinnugreinum vaxtamöguleika,
þvl ef ekkert veröur aö gert, er
sýnilegt aö Akureyri og ná-
grannabyggðir geta ekki boöiö
uppvaxandi kynslóö atvinnu á
heimavelli. Þarna þarf Akureyri
aö hafa forystu.
Ég tel gott aö búa á Akureyri.
Hér eru fjölbreytt tækifæri fyrir
þá sem vilja. Þótt enn vanti
margt á til aö uppfylla allar óskir,
þá tel ég vera hér mikla framtíö-
armöguleika, — ef rétt er á mál-
um haldiö”.
Eyjaf jarðarbyggðin er ein
samstæð heild
„Já vist er Akureyri byggilegur
bær miöað viö Islenska stað-
hætti”, sagöi Ingólfur Arnason og
hann skýrir þaö nánar: „Dómur
minn veröur sjálfsagt ekki hlut-
laus, þvl hér er ég fæddur og upp-
alinn og á mlnar ljúfu minningar
frá leikjum og starfi á Oddeyr-
inni.
Erfitt er aö tala um Akureyri
án þess aö rætt sé um Eyjafjarö-
arbyggöina alla, bæöi hiö blóm-
lega landbúnaöarhéraö, snyrti-
Sigurður óli Brynjólfsson.
legu fiskiþorpin og bæina út meö
firöinum. Eyjafjaröarbyggöin er
i rauninni ein samstæö heild meö
Akureyri sem miökjarna.
Þróun Akureyrar úr „dönsku”
verslunarþorpi I 13 þúsund Ibúa
kaupstaö hefur verið slgandi og
jöfn lengst af, hér hafa ýmis þau
ævintýri, sem ært hafa aöra, farið
hjá garöi og látiö okkur I friöi.
Þaö er kannski þess vegna sem
enn eimir eftir af dönskum
menningaráhrifum, og vonandi
veröur hægt aö merkja þau lengi
enn, og aö alltaf veröi einhverjir
sem fá viöurnefni af gróöri og
ræktun, eins og Soffla blómakona,
svo ég nefni eitt nafn. Fyrst ég
nefni gróöur, þá held ég aö þaö sé
ekki ofsagt, aö hinn vöxtulegi
trjágróöur I bænum gefi honum
vinalegan og sérstæöan svip,
þannig aö hann sker sig nokkuð
frá öörum samsvarandi islensk-
um bæjum.
Þetta er ekki allt mannshönd-
inni aö þakka, heldur forsjóninni,
aö skáka okkur hér niöur viö
botninn á löngum og skjólsælum
firöi. Þar sem gróöur blðmstrar
getur gott mannlif einnig dafnaö,
og ég held að þaö geri þaö hér.
Hér býr dugandi fólk, þrifiö og
menningarlegt, ef til vill nokkuö
fáskiptiö um hagi annarra, en
hjálpsamt þegar hjálpar er vant.
Hér eru góöir skólar og mikiö og
blómlegt æskulýðsstarf. I fáum
oröum sagt: hér ergottaö ala upp
börn.
Þaö er erfitt aö spá, en þó sér-
staklega um framtiöina, sagöi
oröheppinn maöur. Eitter vlst, aö
hver er sinnar gæfu smiöur og
Akureyringar hljóta einnig aö
vera þaö. Ef rétt er á málunum
haldiö getur Akureyri þróast
áfram sem sterkur kjarni I blóm-
legri byggö og boriö nafniö
„höfuöstaöur Noröurlands” meö
sóma”.
/,Það er alltaf þörf fyrir
góðgjarna og framsækna
menn"
„Akureyri hefur haft og hefur
enn mikilvægu hlutverki aö gegna
I sókn Islendinga til bættra Iifs-
hátta og betra þjóöllfs”, sagöi
Siguröur óli Brynjólfsson I svari
sinu og hann heldur áfram:
„Norðlendingum var nauðsyn á
sterkri miöstöö viöskipta og
menningar til aö geta lagt fram
sinn hlut til þessarar framsóknar.
Eyjafjöröur reyndist hentugur
staöur fyrir þessa miöstöö.
Sérhver ibúi þessa bæjar og
byggöarinnar I kring hefir þvi
mikilvægu hlutverki að gegna, en
aö hafa þaö og finna er eitt helsta
skilyröi þess aö mönnum liöi vel,
þ.e. aö finna aö lifiö hefir tilgang.
Meö öflugu félagsllfi og sam-
vinnustarfi hefur áratugum sam-
an veriö unniö aö þvl aö efla þessa
tilfinningu og tekist vel. Þeir sem
vilja vera þátttakendur I þessari
sókn eiga þvl aö falla vel aö
bæjarbragnum. Það er alltaf þörf
fyrir góögjarna og framsækna
menn I okkar samfélagi og þvl er
gott aö búa á Akureyri”.
„Allt þetta hefur laðað fólk
að bænum"
„Akureyri er aö mínu viti mjög
aölaöandi bær til búsetu miöaö
viö islenskar aöstæöur”, sagöi
Freyr ófeigsson, forseti bæjar-
stjórnar. „Atvinna hefur veriö
næg og stööug, þrátt fyrir vax-
andi Ibúafjölda, og fjölbreytni I
atvinnuháttum er hér meiri. en
gerist annarsstaöar utan Reykja-
vlkur. Bærinn hefur á slöari árum
boðiö upp á slaukna þjónustu viö
ibúana, ekki hvaö slst á sviöi
menningar og félagsmála. Þá
hygg ég aö flestir séu sammála
um aö Akureyri sé snyrtilegur
bær I fallegu umhverfi og mörg-
um geðjast vel aö veöurfarinu
hér, einkum sumarveöráttunni.
Allt þetta hefur laöaö fólk aö
bænum og hefur fólksfjölgun hér
oröiö meiri á undanförnum árum
en viðast hvar annarsstaöar á
landinu. Ætti sú staöreynd aö
vera nægjanlegt svar viö spurn-
ingu blaösins.
Grundvöllur þess aö Akureyri
geti áfram laöaö til sln fólk og
haldið stööu sinni sem höfuöstaö-
ur Noröurlands og helsta mót-
vægi viö þéttbýliö suö-vestan-
lands, er aö atvinna haldi áfram
aö aukast hér og fjölbreytni at-
vinnutækifæra veröi meiri. I
þessum efnum horfir nú þung-
lega hér eins og annarsstaöar á
landinu. Vonandi tekst okkur sem
fyrst aö rlfa okkur upp úr þeirri
baöstofurómantlk, sem rlkt hefur
I atvinnumálum aö undanförnu.
Takist þaö, óttast ég ekki um
framtiö Akureyrar, þvi þá mun
bærinn halda áfram aö vera eftir-
sóttur bústaöur fyrir þá, sem I
þéttbýli vilja búa”.
Og Freyr veröur aö hafa loka-
oröiö 1 þessum hugleiöingum, þvl
ekki tókst aö fá svar frá Helga
Guömundssyni fulltrúa Alþýöu-
bandalagsins, áöur en blaöiö fór I
prentun. g.S.
Freyr ófeigsson
Þegar yður vantar
bygginga- eða garðvörur,
smáar eða stórar, ódýrar
eða dýrar, er næstum
öruggt, að þær fást
hjá okkur.
Þér finnið óvíða annað
eins úrval.
Og það er valið af
reynslu.
Við tökum þátt í að
leysa úr viðfangsefnum
og vandamálum
yðar á þessu sviði með
persónulegri aðstoð,
hvort sem þér komið
eða hringið.
KAUPFELAG EYFIRÐINGA Byggingavörudeild