Vísir - 05.11.1980, Blaðsíða 4
4
VÍSÍR
Miðvikudagur 5. nóvember 1980
Þagnar.l>rumarinn ?
Guðmundur
Pétursson,
fréttastjóri
erlendra
frétta.
Upphaflega stóðu „The Times”
og „The Sunday Times” ekki i
neinum tengslum hvort við annað
og enn i dag hafa þau aðskildar
ritstjórnir. Það var Roy heitinn
Thomson lávarður, sem samein-
aði þessi stórblöö i einu fyrirtæki
og tæknisamstarfi. Hvorugt
blaðið undi þeirri sameiningu
nokkurn tima vel.
Hinn fyrsti Thomson lávaröur
keypti árið 1959 „The Sunday
Times” sem er nii 158 ára gamalt
blað orðið. Sjö árum siðar rættist
stærsti draumur blaðakóngsins,
þegar hann tók yfir hiö virta og
áhrifamikla „TheTimes”, sem er
195 ára gamalt. Það var kóronan
á blaðaheimsveldi hans. Blaða-
kóngurinn hét þvi aö hann mundi
tryggja fjárhagsskuldbindingar
„Þrumarans” eins og „The
Times” er stundum kallaö og
greiða jafnvel tapiö úr eigin vasa,
fremur en láta blaðiö lognast
nokkum tima út af. — Fjórtán
árúm siðar hefur sonur hans og
erfingi fengið nóg.
LeiDip skilja
Nú horfir til þess að slitni upp
úr samleið þessara stórblaöa
1X2 — 1X2 — 1X2
11. leikvika — leikir 1. nóv. 1980
Vinningsröð: 111 — 1 XX —1 2 1 —XI X
1. vinningur: 11 réttir — kr. 345.000.-
8345 31398(4/10)+ 35849(4/10) 41453(6/10)
3002
5299 8786(1,'40)
5348 11028 32590(4/10)
6108 12599 34086(4/10)
7846 14154 35190(4/10)
36321(4/10) +41548(6/10) +
37506(4/10)
40052(6/10)
41444(6/10)
2. vinningur: 10 réttir — 10.200.-
119 4379 8953 13513 32354 35880(2/
10) 40887(2/10)
202 4586 9281 13617 32433 35944(2/10) 41160
230 5288 9306 13727 32587(2/10) 36946 41215
424 5463 + 9500 + 13728 32780 36043+ 37166 41361
502 5597 9664 13730 32822+ 36114 37235(2/10) 41411
598 5857 9709 14073 33194(2/10) 37283(2/10) 41412
610(2/10) + 10193 + 14133 33534(2/10) 37531(2/10) 41430
747 5866 10226 + 14162 + 33623(2/10) + 37534 41433
871 5995 10482 14254 33670 36212 37535 41434
984 6017 10613 14469 33871 '36323 + 37545(2/10) 41459
1111 6073 10631 14496 + 33936(2/10) 37569(2/10) 41468
1193 6080 10695 15339 33951(2/10) 37667 41506+
1203 6120 + 10882 15353 33963(2/10) 37678 41299(
2/10) +
1577 6247 11235 + 15409 34090 36326+ 37689 41517 +
1679 6204 11381 30283 34266 36328+ 37774 41527(2
1)10)
1870 6440 11746(2/10) 34663(2/10)+ 37849+ 41607
2163 6441 11852 31030 + 34959 36488 38030(2/10) + 41687
2105 6510(2/10) 31044 + 35127(2/10) + 38068 + 41756
2394 6552 12134(2/10) + 35224 36491 38395 42009
2790 + 6567(2/10) 31088 + 35228(2/10) 38658+ 42187 +
2792 6760 12161 + 31288(2/10) 36649(2/10) 42212
3251 7004 12230 31394(2/10) 36800(2/10) + 42370
3455 7365 12524 31502 35279 36801 38667+ 42548
3817 7432 12545 + 31504 35284+ 36807 38742 + 42581
3877 7516 12669(2/10) + 35295(2/10) + 40051(2/101 + 42724
3880 + 7711 12834 31624 35296(2/10) + 40268 42774
3996 8041 + 12857 31888 35298(2/10)+ 40432+ 42887 +
4148 8049 13044 + 32071 35762 36808 + 40520 42982 +
4248 8208 13349 32215(2/10) 36809 40585 43341
4359 8395 13392 32258 35852 36900 40749 57748
Kærufrestur er til 24. nóvember kl. 12 á hádegi. Kærur skulu vera
skriflegar. Kærueyðublöð fást hjá umboðsmönnum og á aðalskrif-
stofunni. Vinningsupphæðir geta lækkað ef kærur verða teknar til
greina.
Handhafar nafnlausra seðla ( +) verða að framvísa stofnieða senda
stofninn og fullar upplýsingar um nafn og heimilisfang til Getrauna
fyrir lok kærufrests.
GETRAUNIR - íþróttamiðstöðlnni -
REYKJAVÍK
NIELS-ERIK SPARF
fíðluleíkarí og MARIANNE JACOBS/ píanó-
leikari/ halda tónleika í Norræna húsinu
miðvikudaginn 5. nóvember kl. 20:30. Á efnis-
skrá verða verk eftir Bartok, Prokoffieff,
Roman, Sarasate og Emil Sjögren.
Aðgöngumiðar Verið velkomin
við innganginn NORRÆNA HÚS/Ð
m
Smurbrauðstofan
BJjORIMIIMIM
Njálsgötu 49 — Simi 15105
nema finnist einhver undralausn
sem enginn hefur þó komið auga
á enn, þegar hér er komið sögu.
„The Sunday Times” hefur ávallt
— þegar þaö ekki hefur verið
plagað af deilum við prentara —
borið sig ágætlega í rekstri. „The
Times” var einmitt að braggast,
þegar vandræöin steðjuðu aö.
Slðustu fjögur eða fimm árin
hefur þessi útgáfa hnotið frá einni
kreppunni til annarrar. Hæga-
gangsaðgerðir, verkföll, verk-
bönn og fleira. Allt það sem herj-
ar á blöð um heim allan finnur
maður i Fleet Street i London að-
eins kyngimagnaðra.
Ritstjðrnarllðlð hrást
Þaö var eiginlega ekki fjár-
magnið sem vantaði frá Thomson
yngri lávarði eða gerði hann
leiöan á rekstrinum eftir allt mót-
lætið þessi árin. Þaö eru ekki
mjögmargirmánuöir, siðan hann
hétþviaðhann mundi halda „The
Times” Uti og aldrei bugast,
meöan ritst jórnarliðiö héldi
tryggö við Utgáfuna. En blaða-
menn efndu til vikuverkfalls i
ágúst og er það fyrsta blaða-
mannaverkfallið i langri sögu
„The Times”. Það var dropinn,
sem fyllti mælinn.
Að baki örlagaákvörðun hans
um að hætta útgáfu þessara blaða
leggja fyrirtækin niöur, ef enginn
fæst til að kaupa þau, liggur löng
runa af erjum sem fyllt hafa
starfsliðið beiskju, en þaö telur,
þegar allt kemur til alls um 4.000
fastráöna. Einkanlega hefur
verið hatrömm deilan um tækni-
iðnvæöinguna og tölvusetning-
una. Times-útgáfan hefur átt
standandi tilbúin til notkunar
slikan tækniútbUnað án þess aö fá
að nýta hann vegna mótstöðu
tæknimanna.
titgáfan var stöðvuð i nær heilt
ár (78/79) i tilraun útgáfu-
stjórnarinnar til þess að leiöa
deilumál i eitt skipti fyrir öll til
lykta, svo að útgáfan gæti þaöan i
frá orði óslitin Það leiddi ekki til
neins. Málamiölunin, sem gerð
var fyrir ári varö Thomsonfyrir-
tækjasamsteypunni dýr og sá
sáttarandi, sem kviknaði er nú
slökktur. Raunar höföu
samningaviðræður varla fyrr
verið til lykta leiddar en ýmis
óánægja spratt upp aftur, sem
leiddi til útgáfutafa. Stéttarfélög
tækniliðsins, sérstaklega vélsetj-
arar, hafa naumast viljað semja
um eitt eða neitt. Þau hafa þrýst á
og þrýst á, svo að innan raða
þeirra sjálfra i dag viðurkenna
menn oröiö þeirra sök á hvernig
komið er.
Guiigæsinn drepin
Æ fleiri eru orðnir þeirrar
skoðunar, að menn hafi drepiö
gæsina sem verpti gulleggjunum.
Einn af foringjum þessara
stéttarfélaga hefur viðurkennt
opinberlega, að sorglega hafi
skort á sjálfstjórn og aga meðal
félaga hans. Hitt er svo ekkert
leyndarmál, aðblaöstjórnin hefur
I mörgum tilvikum verið full stif á
meiningunni og gengiö óþarflega
hart fram, sem gerði illt verra.
Timinn á kannski eftir að leiða i
ljós, að þessi málalok eigi eftir að
verða til einhvers góðs. Thomson
hefur vissulega gert blaða-
heiminum i Fleet Street bylt viö
meö harðri áminningu um
hvernig fariö getur. Einkanlega
vonast menn til að þetta geti
komið vitinu fyrir þá ósveigjan-
legustu, eins og prentarafélögin,
sem hafa komiö sér i þá ómögu-
legu aðstöðu að reyna að sporna
gegn og stöðva tækniþróunina.
Þykjast menn raunar þegar sjá,
að einhver lærdóm hafi þeir
dregið af tilkynningu Thomsons.
Eftir margra mánaða kostnaöar-
samar tafir og stöðvanir á útgáfu
„TheSunday Times” hefur útgáf-
an loks gengið snuðrulaust fyrir
sig siðustu vikur.
Kostnaðarfrekt
mannahald
Einn aðalvandinn i Fleet Street
er mannahaldið. Útgáfan og
prentunin er of mannfrek. Annað
af eftirlifandi siðdegisblöðum
London „The Evening News”,
sem sér nú einnig fram á stöövun
vegna tapreksturs hefur 1750
manna starfslið. Þeir, sem vel
Rees-Mogg, ritstjóri „The
Times”, á tali við biaðamenn i
einni deilunni.
þekkja til blaðaútgáfu telja aö vel
heföi mátt komast af með 600
manna starfsliði, og þá getaö
skilað hagnaöi. — Sem dæmi um,
hvernig kostnaðurinn er, hefur
Harold Evans, aöalritstjóri „The
Sunday Times”, sagt, að prenta
hefði mátt „The Times” i Banda-
rikjunum, fljúga þvi daglega til
Bretlands og selja fyrir 15 pens
eintakiðensamthafa hagnaðaf. 1
dag er „The Times” prentað I
London sem endranær, selt fyrir
20 pens eintakið og botnlaust tap.
Kaupanúi óskast
Það er mikið velt vöngum yfir
þvi, hvort leynist á næsta leiti
milljónamæringar tilbúnir með
ávisanaheftin aö kaupa af Thom-
sonlávarði. Starfsliðið vonar það.
í sögu Fleet Street sem er
blaðSiöumúli þeirra i London er
urmull af metnaðarmiklum
peningamönnum, sem hafa viljað
komast yfir eigið málgagn til að
auka áhrif sin og völd. Það hefur
þeim sjaldan tekist. En nokkrir
blaðeigendur hafa áunniö sér
riddaranafnbót og aðalstitla eins
og Roy heitinn Thomson á sinum
tima.
Evans ritstjóri á „The Sunday
Times” segir að enginn nema
blábjáni muni kaupa þessi blöð i
þvi ástandi sem þau eru. Hann og
starfsbróðir hans á „The Times”,
William Rees-Mogg, vonast til
þess, að menn vitkist upp úr þess-
um atburðum og hagræðing verði
innleidd i reksturinn. Þeir ero
báðir þeirrar skoðunar, að verst
væri ef nýr auomaöur tæki við
blööunum, þvi að allt mundi
sennilega sækja f sama farveg-
inn.
Eignarfélag starfsliðs
Rees-Mogg hefur þó gert það
ljóst, að hann ætli sér aö berjast
fyrirþvi að blaðinu verði bjargað.
Hann segir þaö heilaga skyldu
hvers ritstjóra, að sjá til þess, að
hann verði ekki sá siöasti. Hann
hefur viðraö hugmyndum um
stofnun eigandafélags, þar sem
ritstjórnarliðið væri kjarninn.
Stórblaðið franska „Le Monde”,
er rekið á slíkum grundvelli, og
hefur þrifist vel.Þó hafa fundist á
þvi hnökrar, vegna ósamkomu-
lags um kjör á aðalritstjóra sem
dregist hefur mánuðum og jafn-
vel heilu árin, meðan enginn fékk
nægan meirihluta.
' Ritstjórinn hefur fengið góðar
undirtektir meðal lesenda
„Þrumarans” og virðast þeir fús-
ir til að leggja sitthvað af mörk-
um til þess að bjarga „The
Times”. Þaðer þvfenginn heim-
sendishljóm ur i mönnum við
FleetStreet. Hvað sem úr verður,
þá þarf kraftaátk til.
Sala á gefnaoarvörum
leyfö á írlandi
Þaö hefur nú verið heimilað að
selja getnaðarvarnir á trlandi, en
salan verður háö ströngum tak-
mörkunum og eftirliti.
Fá vcröur sérstakt söluleyfi hjá
yfirvöldum og einungis afhenda
„ncytenduin” vöruna gegn tilvís-
un lækna. En þar sem getnaöar-
varnir veröa aðeins seldar til að
takmarka f jölskyidus tærðir,
mcga lækiar þvf aöeins skrifa
lyfseðla fyrir hjón eöa gifta.
Brot á þessu varða allt að 160
þúsund króna sekt, sem tifaldast
við endurtekið brot.
Lyöræöi fyrir Tyrkl
Herforingjarnir I Tyrklandi
lögöu fram um helgina áætlun
um, hvernig lýðræöi yrði aftur
komið á I Tyrklandi, en herinn
hrifsaði til sbi völdin isumar, eins
og mcnn muna.
Aætlunin felur i sér breytingar
á stjórnmálaflokkunum I Tyrk-
landi, samtimis þvi sem hópur
sérfræðinga i samráði viö herinn
vinnur aö uppkasti að nýrri
stjórnarskrá. Þaö uppkast veröur
svo lagt undir þjóöaratkvæði,
áöur en kemur til nýrra þing-
kosninga I landinu.
Ekkert liggur þó fyrir um,
hvenær þjóöaratkvæðið veröi.
Fyrsti snjórínn
Snjór féll í fyrsta skipti á lág-
lendi (ef hægt er að taia um slfkt f
fjallariki) i Sviss I fyrradag og
tepptist aðalþjóövcgurinn milli
austur- og vesturhluta landsins.
Uröu 20iitafkeyrslurog árekstrar
i hálkunni fyrsta daginn.
Brú yfir
Gíbraltarsund
Þrjú hundruð sérfræðingar frá
ýmsum löndum hittust I Tangier
um helgina tii aö brjóta heilann
uin brúarsmfði yfir Gíbraltar-
sund, eöa neöansjávargöng, svo
aötengja mætti vegakerfi Evrópu
við Afriku.
Það voru sem sé tveir mögu-
leikar ræddir á þingi þessu.
Annar að gera 45 km löng neðan-
sjávargöng undir sundið. Hinn aö
smiða 20 km langa hengibrti.
Hvort sem væri mundi byrja frá
bænum Tarifa á Spáni og enda
skammt austan viö Tangier f
Marokko, en á þeirri leið yfir
sundið er dýpið mest 350 metrar.
Ef fjármagn fæst til fram-
kvæmdanna skal hefjast handa
1985.
Geimskutian tefst
Jómfrúarferð geim,,skutlunn-
ar” bandarisku dregst enn eitt-
hvað vegna galla sem nýlega
fundust i hreyflum hennar.
Þaö var ætlunin að skutlan yrði
fullbúin i mars næsta ár, en hún
er þegar orðin þrem árum á eftir
áætlun. Eitthvað mun hún tefjast
fram yfir mars, cftir þessa
siðustu erfiðleika, sem komnir
eru fram.