Vísir - 18.11.1980, Blaðsíða 27

Þri&judagur 18. nóvember 1980
31
VtSIR
BORN SEM
EIGNAST BÖRN
Sigurður
Helgason
skrifar um
barnabækur
I
| Lundgren, Max: ÓLI KALLAR
| MIG LÍSU.
| Reykjavik, IOunn, 1980.
Höfundur bókarinnar óli
■ kailar mig Lisu heitir Max
! Lundgren. Hann fæddist i
J Landskrona I SviþjóO áriö 1937.
J Fyrsta bók hans kom út þegar
J hann var 25 ára gamall, en hún
J var ætluö fullorönum lesendum.
I Fyrsta barnabók hans kom út
I áriö 1966, en bókin óli kallar
I mig Lisukom fyrst út i Sviþjóö
| áriö 1960. A islensku hafa fyrr
j komið út bækurnar Afram
j Hæðargeröi og Hæöargeröi á
| uppleiö. Þær fjalla um stráka
| sem hafa mikinn áhuga á knatt-
■ spyrnu og þar lætur Lundgren
• sér ekki nægja aö lýsa knatt-
• spyrnuiþróttinni, heldur kafar
J hann dýpra og reynir aö koma
J þvi á framfæri aö til aö ná
J árangri i henni veröi menn aö
J uppfylla þaö skilyröi aö vera
■ hæfir til samvinnu, læra aö
I skilja félaga sina og laga sig aö
I háttum þeirra — eigi góöur
I árangur aö nást.
I Bókin Óli kailar mig LIsu
j fjallar um Lisbeth, sem er 19
j ára gömul, gift og á eitt barn.
j Eiginmaöurinn hefur hlaupiö aö
j heiman og Lisa hefur ekki
| minnstu hugmynd um hvort
| hann komi aftur til baka og
I óvissan veldur henni miklum
{ áhyggjum.
En Lisa notar timann meöan
. hún biöur til aö hugsa. Hún
J ihugar vandlega afstööu sina til
J eiginmannsins, Óla. t huga
J hennar fer raunverulega fram
J uppgjör — hún leiöir hugann aö
I atburöum úr fortiöinni og reynir
I aö móta afdráttarlausa afstööu
I til Óla. Hún hugsar ekki ein-
I göngu um Óla, heldur einnig um
I sjálfa sig, framkomu sina og
| þaö umhverfi sem hún er alin
j upp i. Þegar upp er staöiö kemst
j hún aö niöurstööu, sem sagan
j greinir frá.
j Eins og fyrr kemur fram er
| Lisa aöeins 19 ára, en á samt
■ tveggja ára barn. Þaö leiöir
■ hugann aö þvi hvort 17 ára ungl-
J ingur séu i stakk búnir til að
gifta sig og fara aö eignast börn.
Hafa þau öðlast þann andlega
þroska sem foreldrahlutverkiö
krefst af uppalendum. Er vist
að likamlegur þroski og and-
legur þroski fylgist aö i þessu
sambandi. Þessi spurning virö-
ist mér vera áleitin i sögunni.
Þaö er ekki auövelt aö ætla
sér aö skilja sálarlif unglinga.
Þaö er ekki auövelt fyrir rithöf-
und aö túlka þaö á sannfærandi
hátt. En Max Lundgren hefur
greinilega góð tök á viðfangs-
efni sinu og lýsir þeim hugsun-
um sem leita á Lisu á sannfær-
andi hátt. Þess vegna kemur
ekki á óvart aö hann skyldi hafa
hlotiö helstu verðlaun sem veitt
eru barnabókahöfundum i Svi-
þjóö. Þau hlaut Lundgren áriö
1968 fyrir unglingabækur sinar. |
Þessi verölaun eru kennd viö j
sögupersónu i bók Selmu Lager- j
löf og nefnast Nils Holgersson j
barnabókaverölaunin og eru |
veitt árlega.
Oft hefur framboö á unglinga- J
bókum sem erindi eiga viö ungl-
inga veriö takmarkaö hér á
landi. Ariö i ár er gleöileg '
undantekning. Bókaútgefendur I
hafa látiö þýöa og gefið út tals- I
vert margar vel skrifaöar ungl- I
ingabækur. Ein þeirra er óli j
kallar mig Lisu. Meö henni er j
sérstök ástæöa til aö mæla.
Bókin þýddi Helgi J. Hail- |
dórsson. Ekkert er hægt út á
hana aö setja. Bókin er snyrti- i
lega og vel frágengin.
Sértilboð
Bíleigendur
Fyrir veturínn
• Hvaö er notalegra en að setjast inn í bílinn ef hann
er meö sætaáklæöum frá okkur?
Ný sending á frábæru verði, þ.e. kr. 39.500.-
(Nýkr. 395.-) settið í bílinn, þrir litir: Ijósbrúnt —
dökkbrúnt og grátt. Þolir þvott.
• Einnig sérsaumuðáklæöi ialla bila nýjaog gamla.
Komið á staðinn og veljið litog efni,mikið úrval.
Snjómotturnar sívinsælu, íssköfur, keðjur, skiða-
bogar, hitaelement í afturrúður, upphækkunar-
hringir og klossar i flestar gerðir bíla, o.fl. o.fl.
• Opið mánud.—föstud. frá kl. 9—6,
laugard. kl. 10—12.
Lítið inn eða hringið
Sendum í póstkröfu
17,
Sérstakt tækifæri
Siðumú/a
Reykjavík,
Simi 37140
svo mœlir Svarthöföi
BRAUTIR ÖRLAGANNA OG EILÍFÐIN
Spurningin er, eftir mikiö
vafstur með dreifbýliö, þar sem
allir flokkar, utan Alþýöuflokk-
urinn, leggja áherslu á hagnaö-
inn af mismunandi vægi at-
kvæða, hvort ekki sé kominn
tími til að huga að þéttbýlis-
flokki. Þéttbýlisflokkur hefði
eöli málsins samkvæmt margt á
dagskrá sinni, sem kæmi öllu
landinu til góða annað en það
t.d. aö gera Reykjavik aö einu
elliheimili með tlö og tima.
Sjálfstæöisflokkurinn hefur
m.a. fallið i þá gryfju að vilja
baöa sig i ljósi allt að fimm-
faldra atkvæöa. En einmitt ný
flokkaskipan i landinu mundi
koma verst við hann og Fram-
sóknarflokkinn. Samt eru báöir
þessir flokkar á fullu við aö
koma upp nýjum flokki, annar
meö þvi aö kunna ekki að taka á
forustumálum sinum og hinn
meö því aö sitja i rikisstjórn
sem aö einum þræöi var mynd-
uð til aö kljúfa Sjálfstæöisflokk-
inn. Hætta sú sem Framsókn
stafar af þéttbýlisflokki er aug-
ljós.
Nýlega hefur harðnað svo I
deilum innan Sjálfstæðisflokks-
ins, að Morgunblaðið sjálft
tekur til máls á sunnudag i
Reykjavikurbréfi út af aðal-
fundi i landsmálafélaginu
Verði, þar sem einhverjir þeir
töpuðu kosningum, sem Morg-
unblaöiö staöfestir að ekki heföu
átt aö tapa. Blaöiö segir i bréfi
sinu: ,,Og þaö sýnir einkenni-
legar brautir örlaganna, ef upp-
hafsmenn vandræ&anna, aö-
standendur núverandi stjórnar,
ætla aö reyna aö slá um sig sem
sigurvegarar i Varöarfélag-
inu.”
Þetta eru mikil sárindi út af
nýjum formanni, sem lýsti þvi
yfir ,,að hann tæki aðeins miö af
hagsmunum Sjálfstæ&isflokks-
ins.” Og nú er spurningin hvaö
þetta getur gengið lengi svona.
Margsinnis hefur veriö bent á
svonefnda þriöju leið út úr
vandanum, sem sé þá, að fá til
gamlan forustumann til aö veita
flokknum leiösögn meöan
pústramenn eru aö blása mæö-
inni. Þaö er au&vitaö alvarlegt
mál ef Sjálfstæöisflokkurinn
ætlar aö riölast út af einstakl-
ingum, þvi ekki er um teljandi
meiningarmun aö ræöa. Eftir
Varðarfundinn eru menn farnir
að velta þvi fyrir sér, hvort ekki
fari aö koma að þvi fyrir Gunn-
ar Thoroddsen að lýsa yfir, að
hann ætli að stefna á for-
mennskuna. Þá gæti verið aö
einstakir offarar innan flokks-
ins stigu hreinlega út fyrir
mannlegt skynsviö og yrðu
ósýnilegir I bráö. En gaman-
laust, þá liggur varla Ijóst fyrir
að einn eöa neinn geti sagt
mönnum fyrir verkum i flokkn-
um. Þeir hafa sýnilega lent i is-
ingu á brautum örlaganna.
Vegna skáldlegrar tilvísunar
Morgunblaösins til brauta ör-
laganna kemur upp i hugann
þaö sem Mitchener lætur Indi-
ána sina segja i landnemaþátt-
unum, aö fjöllin séu eilíf. Ein
mesta andstæða þeirrar hug-
myndar um eiliföina er pólitlk
og flokkastarfsemi. Menn og
flokkar eru þar á brautum ör-
laganna dag hvern öndvert viö
fjöllin þeirra Indiánanna. Þess
vegna þarf engan aö furöa þótt
flokkar öölist ekki eilift lif upp
úr þurru. Og hér er flokkakerfiö
oröiö gamalt. Þaö er auk þess
flókið og óhentugt og ber meira
keim af ættasamtökum og
stofnanasamtökum en pólitik,
en þykist nú enginn þingmaöur
meö þingmönnum nema hann sé
á kafi i framkvæmdavaldinu.
Og ekki bætir þaö úr fyrir
fjöldaflokkakerfinu i landinu.
Raunir Sjálfstæðisflokksins
eru aö visu heimatilbúnar, en
þær eru ekki betri fyrir þaö.
Komi hann ekki lagi á mál sin,
og hætti ekki Framsókn aö
skemmta skrattanum meö
stjórnarþátttöku, getur risiö
upp nýr borgaraflokkur fyrr en
varir. Þá ályktun má m.a.
draga af þeirri ákvör&un Morg-
unblaðsins, aö styöja minnihlut-
ann i Sjálfstæöisflokknum á
brautum örlaganna.
Svarthöföi.