Vísir - 20.11.1980, Blaðsíða 8

8
VlSIR
Fimmtudagur 20. nóvember 1980
utgefandi: Reykjaprent h.t.
Framkvæmdastjóri: Davtð Guðmundsson.
Ritstjórar:
Olaiur Ragnarsson og Ellert B. Schram.
Ritstjórnartulltrúar: Bragi Guðmundsson. Ellas Snæland Jónsson. Fréttastjóri er-
lendra irétta: Guðmundur G. Pétursson. Blaóamenn: Axel Ammendrup, Arni Sig-
fússon, Frlða Astvaldsdóttir. Gylfi Kristjánsson, lllugi Jökulsson, Kristln Þor-
steinsdóttir, Páll Magnússon, Sveinn Guðjónsson, Sæmundur Guðvinsson, Þórunn
Gestsdóttir. Blaóamaóur á Akureyri: Glsli Slgurgelrsson. tþróttir: Kjartan L.
Pálsson, Sigmundur ð. Stelnarsson. Ljósmyndir: Bragi Guðmundsson, Elln Ell-
.ertsdóttir, Gunnar V. Andrésson, Kristján Arl Einarsson. útlitsteiknun: Gunnar
Trausti Guðbjörnsson, Magnús Olafsson.
Auglýsingastjóri: Páll Stefánsson.
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson.
Ritstjórn: Slðumúli 14, simi 86611 7 llnur. Auglýsingar og skrifstofur: Slðumúla 8,
slmar 86611 og 82260. Afgreiósla: Stakkholti 2—4, slmi 86611.
Askriftargjald er kr. 5.500.- á mánuói innanlands og veró I lausasölu 300 krónur ein-
takió. Visirer prentaóur I Blaóaprenti h.f. Slðumúla 14.
Tjaldað til eins vetrar
Sennilega hefur mörgum létt
við að frétta, að loksins hafi
Alþingi afgreitt Flugleiðafrum-
varpið margumrædda úr sölum
sínum yfir á borð framkvæmda-
valdsins. Léttirinn er þó eflaust
talsverðum efa blandinn vegna
þess, að flestir gera sér grein
fyrir því, að jafnvel þótt fjár-
málaráðherra samþykki ríkis-
ábyrgðir til Flugleiða á grund-
velli lagaheimildanna. eru mál-
ef ni félagsins ekki leyst þar með.
Hér er aðeins um að ræða gálga-
frest, eða eins og Sigurður
Helgason, forstjóri Flugieiða
orðaði það í sjónvarpsviðtali í
gærkveldi, að tjaldað væri til
einnar nætur.
Engin teikn eru á lofti um það,
að úr muni rætast varðandi sam-
keppnisstöðu Flugleiða á Norður-
Atlantshafsflugleiðinni á næstu
mánuðum og þvi allt útlit f yrir að
stuðningsaðgerðir stjórnvalda í
Luxemborg og á Islandi muni
varla nema rétt megna að fleyta
flugfélaginu í gegnum þrenging-
ar þess vetrar, sem nú er að
byrja. AAá mikið vera, ef þessi
óbeina niðurgreiðsla á farmiðum
yf ir haf ið dugar til þess að halda
rekstrinum á réttum kili fram á
næsta sumar.
Það er undarlegt, að ríkis-
stjórnin skuli hafa lagt svo mikla
áherslu á að halda þessum þætti
flugreksturs Flugleiða áfram,
eftir að stjórnendur félagsins
voru búnir að taka ákvörðun um
að hætta honum alveg, þar sem
f járhagsgrundvöllur væri brost-
inn. I rauninni hafa þar eingöngu
ráðið ferðinni vonir um að úr
rættist og áhugi á að halda uppi
atvinnu fyrir starfsfólk sem
margt hafði valdið félaginu
ómældum vandræðum og tapi á
liðnum misserum. Um þessa ráð-
stöfun mætti nota orðalag, sem
notað hefur verið í öðru sam-
hengi, ,,dulbúið atvinnuleysi".
Slíkt orkar mjög tvímælis.svo að
ekki sé meira sagt og allra síst
eiga f lugmenn Flugleiða skilið að
þeim sé haldið í atvinnu eftir
framkomu þeirra gagnvart
félaginu, þegar stórir hópar ann-
ars starfsfólks, sem aldrei stof n-
aði til vandræða við félagið, hafa
verið látnir flakka án þess að
stjórnvöld haf i látið atvinnumissi
þess til sín taka.
Eins og f ram kom í f rétt Vísis í
gær var Flugleiðafrumvarpið
samþykkt algerlega óbreytt frá
því sem það var er það var lagt
fram, að því undanskildu að ein
prentvilla var leiðrétt. Lagatext-
inn var því sá sami og upphaf legi
frumvarpstextinn.
Þetta kom ýmsum mjög á
óvart eftir þær dramatísku uppá-
komur og stóryrtu yfirlýsingar,
sem glumið hafa í þingsölum og á
almenningi gegnum f jölmiðla að
undanförnu. Ekki hvað síst not-
færði auglýsingameistari
Alþýðubandalagsins ólafur
Grímsson sér málið óspart til
þess að belgja sig út og mátti um
tíma skiija á orðum hans, að svo
alvarlegt væri ástandið að flug-
samgöngur við landið gætu jafn-
vel stöðvast innan fárra daga.
Hann sætti sig þó eins og fleiri
þingmenn við að setja nokkrar
athugasemdir um stöðuna og
svokölluð skilyrði fyrir fyrir-
greiðslu í greinargerð frum-
varpsins, en eins og allir vita
verður f rumvarpstextinn einn að
lögum, en ekki greinargerðin.
Skólabókardæmi um að ein-
göngu sé farið eftir lögunum
voru ákvæði krata sem sett voru í
greinargerð með Ólafslögum á
sinum tima, en enginn tók mið af.
En með málþóf i og viðamiklum
auglýsingaprógrömmum þing-
manna eins og Ólaf s Grímssonar
hefur Flugleiðaf rumvarpið verið
taf ið allt of lengi í sölum Alþing- i
is. Nú er að sjá, hve langan tíma 1
það tekur f jármálaráðherra að
framkvæma ákvæði þess.
Lýðræði eða stiðrnleysi
Enn einu sinni hefur risið upp
umræða um ábyrgðarleysi og
valdaleysi þeirra manna sem
við höfum faliö okkar æöstu
störf. Umkomuleysi væri
kannski réttasta oröiö. ööru
hverju hafa upphafist umræöur
um húsnæöisleysi lítvarpsins —
eöa hljöövarpsins, eins og þaö
heitir nú til dags, og þá kemur
alltaf I Ijós aö rikisstjórn og þing
ráöa vfst ósköp litlu um þessi
mál. Þau gátu aö visu sett lög
fyrir tíu árum um þaö aö út-
varpiö skyldi byggja og ákveöiö
hvaöa fé skyldi til þess variö en
veslingarnir sem slöan hefur
veriö faliö aö stjórna landinu
hafa ekkert getaö aöhafst, þvf
einhver vond nefnd hefur
bannaö þeim aö láta byggja
þetta hús.
Kjaftæði
Ég spyr I fúlustu alvöru — og
fyrirgefiö þiö mér oröbragöiö:
Hvers konar andskotans kjaft-
æöi er þetta eiginlega? A aö
reyna aö telja þjóöinni trú um
aö þaö skipti engu máli hverjir
fari meö æöstu völd i þjóöfélag-
inu, samkvæmt stjórnar-
skránni, þvi einhverjir nefndar-
menn ráöi hvort eöa er öllu?
Nei, auövitaö dettur engum
þaö i hug. Þótt einhver nefnd
hafi i skjöli aumingjaskapar
rikisstjórnar eftir rikisstjórn
tafiö fyrir framkvæmd laga og
framkvæmdum, sem átt heföi
aö ljúka fyrir mörgum áratug-
um, þá er valdiö, dýröin og
doöinn rikisstjórnar og
ráöherra.
Ég ætla ekki aö gera málefni
Rikisútvarpsins frekar aö um-
ræöuefni hér, en þau gefa hins
vegar lausan tauminn ýmsum
hugleiöingum um viöhorf
stjórnmálamanna til eigin hlut-
verks. Stjórnmálamenn kvarta
oft — og þvf mibur einnig oft
meö réttu — um rangsnúnar
hugmyndir almennings um
störf stjórnmálamanna. En
skyldi ekki framtaksleysi
sjálfra þeirra stundum eiga
nokkra sök á?
Hver ræður?
Mannskepnan hefur margan
háttinn á þvi hvernig meö völd
er fariö. Sums staöar eru það
geöveikir einræöisherrar, sem
ráöskast meö lif og limi lands-
manna sinna, annars staöar eru
þaö klfkur og flokkar, sem
skáka i skjóli hugsjóna, en
framkvæma þaö sem þeim ein-
um likar, er hafa troöist að
rikisjötunni. I svokölluðum lýð-
ræöisrikjum á þessu að vera á
annan veg farið. Þar kjósa
þjóöirsér þing -og leiðtoga i sam-
ræmi viö þá stefnu sem þeir
boöa og ætlast til þess að sú
stefna sé framkvæmd. Takist
það ekki hljóta stjórnmálamenn
sinn dóm aö ákveönum tima
liönum.
Mér finnst æöi margir nú til
dags misskilja grundvallarhug-
sjón lýðræðisins. Menn viröast i
æ rikari mæli rugla saman hug-
tökunum lýöræöi og stjórnleysi.
Hiösanna lýöræöi felst ekki i þvi
aö allir þjóöfélagsþegnar gali
hver upp i annan si og æ, og
veröi snælduvitlausir upp til
neöanmóls
AAagnús Bjarnfreðsson
segir meðal annars i
þessari grein sinni: „Ég
meina það hreinskilnis
lega þegar ég segi að
stundum vefst það fyrir
mér hvort ég búi i lýð-
ræðisríki eða stjórn-
leysisriki nú til dags.
AAanni er algerlega hulið,
hver það er sem stjórnar
hver ber ábyrgð á hverju
og hvers vegna þetta og
hitterekki gert, sem allir
segjast vilja gera..."
hópa ef þeir fá ekki allir öllu
sinu framgengt. Þaö felst m.a. i
þvi aö þeir fái tækifæri til þess
aö velja sér stjórnendur, megi
treysta þvi að þeir meini þaö
sem þeir segja, þegar kosningar
fara fram og standi við þaö.
Meirihluti þegnanna tekur sina
ákvöröun. Við hana verður
minnihlutinn aö sætta sig, en
hann hefur skýlausan rétt til
þess að vinna sinni skoöun fylgi
og afla sér meirihluta, næst
þegar gengiö veröur til
kosninga.
Stjómleysi nútimans
Ég meina þaö hreinskilnis-
lega þegar ég segi að stundum
vefst þaö fyrir mér hvort ég búi
i lýöræöisriki eöa stjórnleysis-
riki nú til dags. Manni er alger-
lega huliö hver þaö er sem
stjómar, hver ber ábyrgö á
hverju og hvers vegna þetta og
hitt er ekki gert, sem allir
segjast vilja gera. Helst skilst
manni aö spyrja þurfi alla
þegna þjóöfélagsins álits á öll-
um sköpuöum hlutum áður en
þeireruframkvæmdir. Þar sem
slikt er útilokaö hvaö þá aö
menn veröi nokkru nær eftir
mörg svör, þá er allt látið reka
áfram. Ég er ekkert frekar að
beina þessum oröum til þeirra
stjórnmálamanna, sem nú I dag
sitja viö stjórnvölinn, heldur en
hinna sem geröu þaö áður, en
mér viröist þessi þróun alltaf
stefna f sömu áttina. Og ég ótt-
ast að þessi þróun leiði til hins
sama og stjórnleysi hefur oftast
leitt i sögunni: Aö einhver
„sterk öfl” gripi I taumana not-
færi sér þreytu hins almenna
borgara á dugleysi fram-
kvæmdavaldsins og fólk taki þvi
fagnandi ef einhverjir fram-
takssamir menn fara að gera
eitthvaö af þvi sem allir hinir
sögöust vilja gera, en gátu
aldrei komiö sér saman um.
Björn að baki Kára
Mér finnst ein af ástæðunum
til þess aö fólk hefur misst trú á
stjórnmálamönnum vera sú aö
þeir skjóta sér allt of oft á bak
við undirmenn sina, eins og
dæmiö úr útvarpsmálinu sýnir,
og eins hitt að þeir eru meö
lýöskrumi búnir aö sefja ftílk
með þvi að ekkert megi gera
áöur en allir séu orönir sam-
mála — sem menn auövitað
veröa aldrei. Afleiðingin er sú
að ekkert er gert, og al-
menningur sér ekkert athuga-
vert við þaö, þvi þess er gætt að
halda ágreiningnum á lofti.
Ég verö að segja það alveg
eins og er, aö ég er oröinn hund-
leiður á öllu þessu samráðs-
kjaftæði. Þjóöin hefur valiö sér
menn til aö stjórna landinu og
þeireiga að gera svo vel og lufs-
ast viö þaö en ekki skjóta sér si
og æ bak viö það aö fjöldasam-
tökin i landinu eru flest orðin
slikuróskapnaður, að við þau er
engin samráð hægt að hafa. Þar
er hver höndin upp á móti ann-
arri og menn vega þar hver
annan I mestu góðsemi og plata
félagana i sameiginlegri bar-
áttu eins og siðasta launadeila
er ljós vottur um.
Það er kominn timi til aö þeir
menn sem kosnir voru i siöustu
kosningum skilji til hvers þeir
voru kosnir, en hætti samráös-
leiknum.
Magnús Bjarnfreösson