Morgunblaðið - 29.11.2003, Side 11

ÞAR sem Danir hafa ekki staðfest
svonefnda Dyflinar II reglugerð
geta Íslendingar og Norðmenn ekki
beðið um upplýsingar um hvort
hælisleitendum og flóttamönnum
hafi verið neitað um hæli eða dval-
arleyfi.
Norski ráðherra innflytjenda-
mála, Erna Solberg, hefur í fjöl-
miðlum gagnrýnt Dani og segist
vera að missa þolinmælina yfir
seinagangi þeirra við að staðfesta
reglugerðina. Segir hún flóttamenn
sem neitað hafi verið um dvalarleyfi
í Danmörku streyma til Noregs.
Dublinarreglugerðin felur m.a. í sér
að aðildarlöndin verða að gefa upp-
lýsingar um hælisleitendur og
flóttafólk, sé eftir því sóst. Sam-
kvæmt samningnum er hægt að
vísa hælisleitendum úr landi hafi
þeim verið hafnað í einu af aðild-
arlöndunum eða þeir eigi þar um-
sókn.
Kristín Völundardóttir, lögfræð-
ingur hjá Útlendingastofnun, segir
að það sama gæti gerst hér á landi
og gerst hefur í Noregi. Hún segir
að Danir þurfi að semja sérstaklega
við Evrópusambandið vegna reglu-
gerðarinnar sem öll önnur lönd
ESB auk Íslands og Noregs eiga
aðild að. Það hafi hins vegar enn
ekki verið gert.
„Meðan Danir og Íslendingar eru
ekki í samningssambandi getum við
ekki fengið upplýsingar frá Dan-
mörku um hvort viðkomandi sé
þekktur þar sem hælisleitandi.
Þeim er óheimilt að veita þessar
upplýsingar samkvæmt persónu-
verndarlögum þar sem þeir eru
ekki aðilar að samkomulaginu. Við
getum heldur ekki fengið upplýs-
ingar frá þeim um áritanir sem þeir
veita. Við vitum ekkert um það
hvort þeir hælisleitendur sem hing-
að koma, og við höfum engar upp-
lýsingar um, komi frá Danmörku
eða ekki.“
Kristín segir að Íslendingar og
Noregur séu einu ríkin sem standi
frammi fyrir þessu gagnvart Dön-
um því öll önnur ríki ESB eru aðilar
að Dublinarsamningnum, sem kom
til áður en Dublinarreglugerðin var
samþykkt. Ísland og Noregur eru
einnig aðilar að því samkomulagi en
hefðu að sögn Kristínar þurft að
semja sérstaklega við Dani við gerð
þess en það var aldrei gert.
Kristín segir reynsluna sýna að
fái hælisleitandi neitun í einu landi
reyni hann að fá hæli annars staðar.
„Þeir sem eru að koma hingað eru
oftast aðilar sem hafa fengið neitun
annars staðar.“
Á þessu ári hefur 20 hælisleit-
endum verið vísað til annarra Evr-
ópulanda á grundvelli samningsins,
að sögn Kristínar.
Fá ekki upplýsingar
um hælisleitendur
Morgunblaðið/Sverrir
aðgerðum. Utanríkisráðherra lýsti
því hér áðan að það væru uppi
áform í þessa veru og að miklir
möguleikar væru í stöðunni. Aðal-
atriðið er þó þetta: Á meðan nið-
urskurður á fjárveitingu til varn-
arliðsins raskar ekki
öryggishagsmunum Íslands og
þeim lágmarkskröfum sem íslensk
stjórnvöld gera til landvarna á
grundvelli gildandi varnarsamn-
ings geta stjórnvöld því miður ekki
mikið aðhafst.“
Steingrímur J. Sigússon, for-
maður Vinstrihreyfingarinnar -
græns framboðs, sagði að það væri
eðlileg krafa Suðurnesjamanna að
málum þar yrði komið í ákveðinn
farveg. Sagðist hann undrandi á
því að ekki væri starfandi einhvers
konar samráðsnefnd heimamanna
og stjórnvalda, þar sem menn
gætu borið saman bækur sínar í
þessum efnum. „Ég fer fram á að
utanríkisráðuneytið standi betur
að samráði og upplýsingagjöf til
heimamanna í þessum efnum en
það hefur bersýnilega gert hingað
til,“ sagði hann.
Í máli Grétars Mars Jónssonar,
varaþingmanns Frjálslynda flokks-
ins, kom m.a. fram að horfurnar í
atvinnumálum á Suðurnesjum
væru ekki bjartar. Sagði hann m.a.
að þjónustufyrirtæki sem tengdust
varnarliðinu reiknuðu öll með því
að þurfa að fækka starfsfólki á
næstunni. Þá spurði Önundur S.
Björnsson, varaþingmaður Sam-
fylkingarinnar, m.a. að því til
hvaða mótvægisaðgerða stjórnvöld
ætluðu að grípa vegna ástandsins á
Suðurnesjum. „Og hvernig ber t.d.
að skilja hirðuleysi stjórnvalda við
ítrekaðri beiðni sveitarstjórna á
Suðurnesjum um viðræður til
lausna?“
Ýmislegt að gerast
Í lok umræðunnar sagði utanrík-
isráðherra m.a. að ekki væri hægt
að saka stjórnvöld um aðgerðar-
leysi eða værukærð í þessu máli.
Slíkur málflutningur væri ekki
sæmandi hjá þingmönnum Sam-
fylkingarinnar og vinstri grænna.
„Það er ýmislegt gott að gerast á
þessu svæði,“ ítrekaði hann. „Ég
minni á viðræðurnar við Banda-
ríkjamenn sem skipta miklu máli.
Ég vænti þess að Alþingi standi
saman um það að við reynum að fá
niðurstöðu í því máli sem fyrst.
Það er ekki hægt að ásaka stjórn-
völd um værukærð. Það er heldur
ekki hægt að ásaka utanríkisráðu-
neytið um að ekki hafi verið haft
fullt samráð við verkalýðshreyf-
inguna á Suðurnesjum.“ Sagði
hann ráðuneytið t.d. hafa beitt sér
fyrir því að varnarliðið færi að lög-
um við uppsagnirnar hjá varnarlið-
inu. „Við höfum beitt okkur fyrir
því að fá varnarliðið til að fara að
lögum sem það gerði ekki,“ sagði
ráðherra.
FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 29. NÓVEMBER 2003 11
Borðstofuhúsgögn, sennilega frá 1920-1930, eru til sölu.
Borð, 2 armstólar, 6 stólar og 2 skápar.
Upplýsingar í síma 562 1131
Antik
Á FUNDI ráðherra í samsettri
nefnd um málefni Schengen var
tillaga framkvæmdastjórnar Evr-
ópusambandsins um að setja á fót
Evrópska landamærastofnun sam-
þykkt í meginatriðum. Stefnt er að
því að samþykkja reglugerðina á
fyrri hluta næsta árs og að
stofnunin taki til starfa 1. janúar
2005.
Ísland og Noregur aðilar að
nýju landamærastofnuninni
Björn Bjarnason dómsmálaráð-
herra var í forsæti á fundinum
sem fram fór sl. fimmtudag. Til-
lagan var aðalmál fundarins en
hún byggist á Schengen-gerðum,
þannig að Ísland og Noregur
verða aðilar að stofnuninni. Þá
hafa Bretar og Írar, sem eru utan
Schengen, óskað eftir þátttöku í
stofnuninni og var samþykkt á
ráðherrafundinum, að leitað yrði
leiða til að verða við óskum þeirra.
Í fréttatilkynningu frá
dómsmálaráðuneytinu kemur fram
að landamærastofnunin fer hvorki
með lagasetningarvald né ber
ábyrgð á framkvæmd landamæra-
vörslu. Hlutverk hennar er að
leiða samvinnu aðildarríkjanna á
sviði landamæravörslu. Undanfar-
in tvö ár hefur samvinna landa-
mærayfirvalda í Schengen-ríkjum
aukist mikið, ekki síst við fram-
kvæmd eftirlits.
Hefur verið unnið að einstökum
verkefnum til að samhæfa sem
best krafta ríkjanna, svo sem með
því að semja sameiginlegt fræðslu-
efni fyrir landamæraverði, vinna
saman að áhættugreiningu, efla
samstarf landamærayfirvalda á
flugvöllum o.fl. Er ætlunin að
formfesta þetta samstarf betur
með þessari stofnun, segir enn-
fremur í fréttatilkynningunni.
Verkefni stofnunarinnar verða
að samhæfa samvinnu landamæra-
varða og aðstoða ríkin við þjálfun
þeirra. Þá mun stofnunin fram-
kvæma áhættugreiningu, fylgja
eftir hvers kyns rannsóknum í
þágu landamæragæslu – aðstoða
ríki við sérstakar aðstæður vegna
álags á einstaka hluta ytri landa-
mæra og við að framkvæma brott-
vísanir sameiginlega.
Sérstök stjórn verður yfir stofn-
uninni og er gert ráð fyrir að
hvert ríki tilnefni einn fulltrúa í
stjórnina.
Miðað er við að starfsmenn
stofnunarinnar verði um 30 talsins.
Framkvæmdin
mun kosta sitt
Á fundinum var einnig sam-
þykkt að sett yrðu mælanleg ein-
staklingsbundin einkenni (bio-
metrics) í vegabréfsáritanir og
dvalarleyfi. Segir Björn Bjarnason
dómsmálaráðherra að þarna sé átt
við t.d. fingraför eða andlitsfall
viðkomandi. „Þetta er aðeins í
vegabréfsáritanir og dvalarleyfi
því að á vegum Evrópusambands-
ins hefur ekki verið samþykkt að
taka upp samræmdar reglur varð-
andi vegabréf.“ Björn segir fram-
kvæmd þessa kosta sitt en að
Bandaríkjamenn séu að gera kröf-
ur um þetta gagnvart öllum sem
þangað koma. „Þetta er eitt af því
sem við stöndum frammi fyrir
vegna óttans við hryðjuverk.“
Þá náðist á ráðherrafundinum
samkomulag um aðgerðir til að
berjast gegn ólöglegum innflutn-
ingi fólks yfir landamæri sem
liggja að sjó.
Stofnun Evrópsku landamærastofnunarinnar samþykkt
Fingraför sett í
vegabréfsáritanir
ALÞINGI samþykkti á
fimmtudag frumvarp fjármála-
ráðherra, Geirs H. Haarde, um
8% hækkun þungaskatts og
vörugjalds af bensíni. Var
frumvarpið samþykkt með 22
atkvæðum þingmanna stjórn-
arflokkanna gegn 18 atkvæðum
þingmanna stjórnarandstöð-
unnar. Alls 23 þingmenn voru
fjarstaddir atkvæðagreiðsluna.
Hækkunin á bensíngjaldinu
tekur strax gildi en hækkunin á
þungaskattinum tekur gildi 1.
janúar nk.
Fram kom í máli einstakra
þingmanna stjórnarandstöð-
unnar fyrr um daginn að sam-
þykkt frumvarpsins myndi
leiða beint til hækkunar á flutn-
ingsgjöldum sem þýddi enn
hærra vöruverð á landsbyggð-
inni.
Ný lög frá Alþingi
Þunga-
skattur
hækkar