Morgunblaðið - 29.11.2003, Blaðsíða 55

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 29. NÓVEMBER 2003 55
NÝSKIPUÐ stjórn Mæðra-
styrksnefndar tók þá ákvörðun á
fyrsta stjórnarfundi nefndarinnar
11. nóvember sl. að
rekja ekki aðdrag-
anda stjórnarskipta
í byrjun nóvember í
dagblöðum, enda
hefur tilgangur
nefndarinnar frá
upphafi verið að
vinna störf sín í
kyrrþey en ekki að láta ljós sitt
skína í fjölmiðlum við öll tækifæri.
Ákveðið var að bærust einhverjar
fyrirspurnir frá fjölmiðlum, yrði
þeim vísað til lögfræðings Mæðra-
styrksnefndar, sem hefur svarað
fyrir nefndina undanfarið. Fyrir
óeigingjörn störf sín fyrir nefnd-
ina hefur hún hlotið persónulega
árás í fjölmiðlum frá fv. formanni
sem hefur látið gamminn geisa á
þann hátt að ekki er vafamál að
varðar við lög. Fyrrum formaður
kaus sér með grein sinni í Morg-
unblaðinu undir fyrirsögninni
„Rógburði svarað“ fimmtudaginn
20. nóvember umræðu í dag-
blöðum. Í grein þessari hefur stað-
reyndum verið svo „haglega“ fyrir
komið að fólk skilur hvorki upp né
niður. Af þessu tilefni taldi fram-
kvæmdaráð nefndarinnar rétt að
aðdragandi að brotthvarfi fyrrum
formanns væri rakinn í sama
blaði.
Hvað er í gangi?
Fólk spyr sig auðvitað hvað sé í
gangi þegar fjölmiðlar eru á út-
opnu dag eftir dag. Fomaður
nefndarinnar segir af sér og lýsir
því yfir í útvarpsviðtali í ágúst
meðal annars að formenn félaga
sem að nefndinni standa hafi sagt
„að skjólstæðingar nefndarinnar
þyrftu ekki lengur á fataúthlutun
að halda“. Ennfremur segir fyrr-
verandi formaður að þess vegna
hefði hann ákveðið að stofna félag
til að styðja þessa einstaklinga.
Auðvitað getur fyrrverandi for-
maður stofnað þau félög sem hann
vill, en að nýta sér góðvild sem
Mæðrastyrksnefnd hefur notið í
áratugi og nota ósannar forsendur
til framdráttar sinni félagsstofnun,
er annað mál.
Hvernig bar þetta að?
Boðað var til aðalfundar Mæðra-
styrksnefndar 27. maí sl. Þar var
samþykkt undir liðnum önnur mál
að hafa samband við Rauða kross
Íslands og ræða hvort hægt yrði
að koma á samvinnu með fataút-
hlutun þannig að skjólstæðingar
nefndarinnar fengju tilvísun frá
nefndinni og Rauði krossinn af-
henti föt eftir þörfum skjólstæð-
ingum að kostnaðarlausu. Þar sem
hvorki var lögð fram skýrsla
stjórnar né ársreikningur á fund-
inum þurfti að boða til annars að-
alfundar síðar. Tilefni ákvörðunar
þessa fundar um úthlutun fata var
að mikil þrengsli voru í húsakynn-
um nefndarinnar og stóðu skjól-
stæðingar hennar í biðröðum úti á
götu í öllum veðrum. Einnig kom
fram að nefndarkonur sögðu þetta
mjög tímafrekt og erfitt starf sem
leiddi til þess að fyrrum formaður
greiddi nokkrum nefndarkonum
(ekki allar vildu laun) laun í des-
ember. Í lögum nefndarinnar segir
að ákveða verði á aðalfundi, ef
greiða ætti fyrir unnin störf, og
hingað til hafa störf verið unnin í
sjálfboðavinnu. Til þess að finna
lausn á þessum vanda var skip-
aður starfshópur þriggja kvenna
úr Mæðrastyrksnefnd og þar á
meðal var formaður. Starfshópi
þessum var falið að hafa samband
við Rauða krossinn og síðan átti
að kynna fyrir Mæðrastyrksnefnd
hver árangur þessara viðræðna
yrði. Síðar kom í ljós að þetta var
aldrei gert. Fulltrúi Rauða kross-
ins hringdi í formann í ágúst og
bauð þessa samvinnu en henni var
hafnað af formanni og ekkert lagt
fyrir nefndina þar um. Skipaður
þriggja manna starfshópur með fv.
formann í fararbroddi skilaði sem
sagt aldrei neinni niðurstöðu.
Heldur voru öll föt flutt burt og
komið fyrir úti í bæ án þess að
þetta mál væri rætt á fundi nefnd-
arinnar eða til væri fund-
arsamþykkt fyrir þessum flutn-
ingi.
Boðað var í annað skipti til aðal-
fundar 18. júní þar sem skýrsla
stjórnar og reikningar voru lögð
fyrir nefndina. Margar fyr-
irspurnir komu þá fram vegna árs-
reikningsins sem ekki fengust svör
við á fundinum svo að þeir voru
ekki samþykktir. Enn var boðað
til framhaldsaðalfundar 15. sept-
ember, en þá höfðu fengist svör
við spurningum og ársreikningar
voru endanlega samþykktir.
Áhyggjur formanna aðildarfélaga
beindust aðallega að háum rekstr-
arkostnaði skrifstofu sem greiða
varð auðvitað af söfnunarfé, en
kostnaður hafði hækkað um 67,5%
á milli ára og átti þar stærstan
hlut greiðsla launa sem var rúmar
3 millj. krónur fyrir árið 2002, en
greidd laun árið 2000 voru 640
þús. krónur. Hækkun rekstr-
arkostnaðar frá árinu 2000 er
170,3%. Fyrir greiðslu launa verð-
ur að vera stjórnarsamþykkt, sem
ekki er fyrir hendi. Slík samþykkt
er aðeins til vegna greiðslu launa
til starfsmanns. Laun höfðu verið
greidd til nokkurra nefndarkvenna
og einnig til formanns, en hann
hefur sjálfur sagt í viðtali við DV
að hjá nefndinni hafi hann „feng-
ið“ 80 þúsund kr. á mánuði. Á að-
alfundinum bentu formenn félag-
anna á að fyrir þessu væri engin
samþykkt. Svarið frá fyrrum. for-
manni kom strax: „Mér er alveg
sama, svona verður þetta á meðan
ég er hér.“
Af hverju kaus formaður
að segja af sér?
Í september barst formanni eins
aðildarfélags Mæðrastyrksnefndar
í hendur nýútgefinn hljómdiskur. Í
fylgiskjali með disknum sagði: „Í
tilefni af 75 ára afmælis Mæðra-
styrksnenfdar og Fjölskylduhjálp-
arinnar væri hann gefinn út til
styrktar skjólstæðingum.“ Af
þessu má skilja að Fjölskyldu-
hjálpin hefði líka orðið 75 ára.
Umrædd útgáfa er skráð á kenni-
tölu Mæðrastyrksnefndar ásamt
nýstofnuðum bankareikningi, en
prókúruhafi reikningsins er á eng-
an hátt tengdur nefndinni. Allir
reikningar vegna þessarar útgáfu
berast Mæðrastyrksnefnd. Samn-
ingur vegna ofangreinds disks var
gerður 22. júlí sl. og undirritaður
fyrir hönd Mæðrastyrksnefndar
og Fjölskylduhjálpar af fv. for-
manni. Á þeim tíma var ekki til
neitt félag sem hét Fjölskyldu-
hjálpin. Félag þetta virðist hafa
verið stofnað síðar og fengið
kennitölu í september. Þegar
þetta kom fram voru haldnir fund-
ir formanna aðildarfélaganna 20.
og 30. september. Í framhaldi af
því var þáverandi formaður boð-
aður á fund 7. október, sem hann
samþykkti í síma að mæta á, en
þegar sá fundur var haldinn og
formenn aðildarfélaga mættir
sendi formaður bréf á fundinn og
neitaði að mæta. Þá var boðaður
annar fundur 12. október með
bréfi. Á þann fund boðaði formað-
ur forföll. Þá var ekki annað eftir
en að boða til aukaaðalfundar 6.
nóvember. Inn á fundinn barst
bréf frá formanni þar sem hann
sagði af sér. Í kjölfarið var Hildur
G. Eyþórsdóttir kosin formaður
Mæðrastyrksnefndar. Fundurinn
hafði verið boðaður meðal annars
til þess að ræða þessa hljóm-
disksútgáfu. Af henni höfðu aðild-
arfélögin miklar áhyggjur það sem
hún hlyti að skaða mjög söfnun
vegna skjólstæðinga fyrir jólin.
Ekki veitti af óskertri upphæð frá
stuðningsaðilum og síst þyrfti
nefndin á því að halda að vera að
blanda sér í slíka útgáfu. Ef til vill
skilar útgáfan einhverjum hagnaði
síðar, en það er enn óljóst. Nær
væri að nota söfnunarfé óskert til
úthlutunar til skjólstæðinga en
ekki vera að fara út í vafasama
fjárfestingu sem skerða myndi
stórlega söfnun fyrir jólin, en jóla-
söfnunin líður enn fyrir það að fv.
formaður bauð nefndarkonum til
Portúgal 2001 á kostnað Mæðra-
styrksnefndar. Þá varð í raun
trúnaðarbrestur á milli formannna
aðildarfélaganna og fyrrum for-
manns. Það varð þó að sam-
komulagi að fv. formaður sæti út
kjörtímabil sitt, þ.e. til 2004 að
ákveðnum reglum settum. Í grein
sinni „Rógburður“ segir fyrrum
formaður að „formaður Mæðra-
styrksnefndar hafi ekkert með
fjármál nefndarinnar að gera og
hafi ekki prókúru á reikningum“.
Það er þó augljóst að ákvarðanir
fv. formanns hafa mikið með stöðu
fjármála að gera og prókúra
nefndarinnar var bæði á nafni
gjaldkera og formanns. Fv. for-
maður virðist ekki gera sér grein
fyrir að það er ábyrgðarhluti að
nota fé líknarfélags sem áhættufé
eða umbun.
Af hverju vill fyrrverandi
formaður ekki ræða stöðuna?
Af hverju fyrrum formaður kaus
að koma ekki á þessa fundi getum
við ekki svarað. Á aukaaðalfundi 6.
nóvember barst bréf frá fv. for-
manni þar sem hann sagði af sér
eins og áður sagði. En af hverju?
Af hverju vildi hann ekki ræða út-
gáfu disksins og meðferð hans á
fataúthlutun nefndarinnar en þá
höfðu öll föt verið flutt burt úr
húsakynnum Mæðrastyrksnefndar
án þess að samþykki nefndarinnar
væri fyrir því? Þessu er enn
ósvarað. Ásamt því af hverju
styrkur frá ríki til rekstrar var
notaður til að skrifa sögu nefnd-
arinnar.
Þar sem fjárhagsstaða nefnd-
arinnar er vægast sagt mjög bág í
dag skipaði stjórn Mæðrastyrks-
nefndar framkvæmdaráð til að
vinna að fjáröflun fyrir nefndina
og er það skipað nefndarkonum.
Þegar litið er á rekstur nefnd-
arinnar undanfarin ár og í ár er
vægast að segja að ekki hafi verið
staðið á hagkvæman hátt að mál-
um þegar litið er á tilgang nefnd-
arinnar að styðja við bakið á þeim
sem minnst mega sín í þjóðfélag-
inu. Ekki hefur verið unnið að
söfnun vegna Mæðrastyrksnefndar
á þessu ári heldur sótt um styrki
vegna útgáfu disksins. Því miður
hefur söfnunarfé einnig verið not-
að til fleira en til var ætlast svo
sem eins og reksturs á skrifstofu
og ritunar á sögu nefndarinnar.
Fyrrum formanni virðist hafa yf-
irsést að hér er hann ekki að með-
höndla eigið fé heldur fé líkn-
arfélags.
Framtíðin
Mæðrastyrksnefnd heldur þrátt
fyrir allt áfram ótrauð og vill efla
starf sitt sem mest. Greinilegt er
að þörf fyrir aðstoð er mikil. 12.
nóvember, sem var fyrsti úthlut-
unardagur nýrrar stjórnar, fengu
98 fjölskyldur aðstoð og 19. nóv-
ember 115. Þessa daga myndaðist
engin biðröð úti á götu. Úthlutað
var bæði mat og fötum.
Það er von nefndarinnar að um
störf hennar megi ríkja friður og
að hún fái notið þeirrar velvildar
sem hún hefur notið hingað til
sem komi skjólstæðingum hennar
til góða.
Hver er að rægja hvern?
Hver er lagður í einelti?
Eftir Margréti K. Sigurðardóttur
Höfundur er í framkvæmdaráði
Mæðrastyrksnefndar og fulltrúi
Kvenstúdentafélags Íslands.
Þegar hugsað er til
Auðar koma svo ótal fallegar minn-
ingar upp í hugann. Þær minningar
AUÐUR KRISTÍN
SIGURÐARDÓTTIR
✝ Auður KristínSigurðardóttir,
Syðri-Úlfsstöðum í
Austur-Landeyjum,
fæddist á Kúfhóli í
sömu sveit 6. janúar
1935. Hún lést á líkn-
ardeild Landspítal-
ans í Kópavogi 20.
nóvember síðastlið-
inn og var útför
hennar gerð frá
Krosskirkju í Aust-
ur-Landeyjum 29.
nóvember.
geymum við í hjarta
okkar.
Elsku Óskar, Krist-
ín, Auður Ósk og Hall-
dór, megi styrkur Guðs
fylgja ykkur í sorginni
og söknuðinum
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og
allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú
hljóta skalt.
(V. Briem.)
Soffía, Björk, Magnús,
Sigþór og Kristín.
Nú hefur Steingrím-
ur Björnsson frá Ytri-
Tungu á Tjörnesi kvatt,
síðastur sex systkina
sem þar ólust upp. Með
þeim hverfur hluti af þeirri kynslóð er
fæddist á fyrstu árum nýliðinnar ald-
ar og umbyltingin er slík að framsýn-
ustu og hugmyndaríkustu mönnum
hefði aldrei flogið slík ævintýri í hug.
Jóhanna móðir mín var elst Tungu-
systkina og það er kær móðurbróðir
sem mig langar að minnast hér í fá-
einum orðum. Hann var litli bróðirinn
sem hún kenndi að lesa og skrifa og
hvatti á allan hátt því hún hafði mik-
inn metnað fyrir hönd systkina sinna.
Einhvers staðar í blámóðu
bernskuminninga minna á Steini
frændi sinn sess með þennan ómót-
stæðilega kímnis- og glettnisglampa í
augunum og brosviprur um munninn
segjandi gamansögur til að skemmta
ungu frændfólki. Honum fylgdi ætíð
léttleiki og glaðværð enda hafði hann
ágæta leikhæfileika, sagði vel frá og
náði hvers manns tungutaki ef svo
bar undir.
Næst kemur í hugann mynd af
frænda mínum með unga konu sér við
hlið. Þau koma frá þjóðhátíðinni á
Laugum 17. júní 1944 og konan er
Kristbjörg Þórarinsdóttir frá Grásíðu
í Kelduhverfi. Ég varð þess áskynja
af umræðu fullorðna fólksins að hún
væri konuefni Steina.
Foreldrar mínir eru mjög ánægðir
fyrir hans hönd og heimilisins í Tungu
þar sem þau ætla að hefja búskap,
reisa nýbýli og eiga sitt framtíðar-
heimili. En mannlífið er á stundum
eins og veðráttan í hverfulleik sínum.
Líkist björtum vordegi með fugla-
söng og fegurð en svo skellur á
áhlaupsbylur sem engu eirir og strá-
fellir blómin er brostu móti vorsól-
inni. Þannig leit veröldin út fjórum ár-
um eftir giftingu Steingríms og
Kristbjargar því hún lést af barnsför-
um og barnið líka. Fyrsta barn þeirra
sem var drengur dó í fæðingu og nú
var ungi bóndinn í Tungu í nýbyggðu
húsinu sem átti að verða heimili
þeirra Kristbjargar með tveggja ára
son þeirra. Margur hefur bugast við
slíkt áfall en uppgjöf var ekki til í hug-
arheimi Steingríms og næstu árin liðu
með aðstoð ýmissa góðra ráðskvenna.
Svo birti aftur til þegar María Val-
steinsdóttir kom á heimilið til fram-
tíðardvalar og þrjár dætur þeirra
fegruðu og glöddu heimilið.
Hugur móður minnar var oft og
iðulega hjá bróður hennar og litla
drengnum hans og vildi hún gera allt
sem í hennar valdi stóð til að létta
undir. Ég og systir mín vorum stund-
STEINGRÍMUR
BJÖRNSSON
✝ SteingrímurBjörnsson fædd-
ist í Ytri-Tungu á
Tjörnesi 7. maí 1910.
Hann lést á Heil-
brigðisstofnun Þing-
eyinga hinn 15. nóv-
ember síðastliðinn
og var útför hans
gerð frá Húsavíkur-
kirkju 24. nóvember.
um smátíma hjá honum
þegar á þurfti að halda.
Ég kveið þeirri vist
unglingur sem kunni lítt
til eldhússtarfa og
heimilishalds og svo að
annast lítið barn en auð-
vitað skipti það mestu
máli. En frændi minn
var þolinmóður og um-
burðarlyndur við sína
ófullkomnu ráðskonu og
lét það ekki koma sér úr
jafnvægi þó matargerð-
in væri ekki á háu stigi
og ekki bar hann „harm
sinn né trega á torg“.
Steini var léttur í máli og gamansam-
ur og það hélst langa ævi. Við hann
átti þetta erindi þó um annan væri
ort:
Hann bar í leyni hljóðan harm
þó hvergi sæust tár.
Og enginn veit í annars barm
hve und er djúp og sár.
(Á.K.)
Steingrímur og María bjuggu í Tungu
meðan heilsa þeirra leyfði en seinustu
árin voru þau í Litla-Hvammi á Húsa-
vík. Þangað var gott að koma. Mót-
tökur hlýjar og hjartanlegar af
beggja hendi. Það var gaman að
heyra mömmu og Steina rifja upp
gamlar og góðar minningar enda af
mörgu að taka.
Í Ytri-Tungu bjó einnig Jóhannes
bróðir Steingríms og kona hans Jó-
hanna Skúladóttir með sinn stóra
barnahóp. Með þeim bræðrum var
einlægt mikil og góð vinátta og sam-
vinna bæði á sjó og landi. Steingrímur
var góður bóndi, þótti vænt um bú-
stofn sinn og lét sér annt um hann.
Hann var náttúrubarn sem unni og
skildi margvíslega þætti umhverfisins
og las og réð þær línur og tákn sem
glöggur sjómaður og bóndi þarf að
kunna svo vel fari.
Á sólstöðum er fagurt að horfa frá
Ytri-Tungu þegar miðnætursólin
blóðrauð líður eftir hafsbrúninni frá
Kinnarfjöllum yfir að Tjörnesi. Sjá
Grímsey hilla uppi í kvöldroðanum
eins og dýrgrip á bláu flaueli. Mjúkir
kvöldskuggar til landsins draga sam-
an dalina upp af gráum sjávarsand-
inum og ávalar hæðir heiðarinnar upp
af bæjunum allt að Tungunúpnum
sem gnæfir þar hæst í kvöldskininu.
Fegri sjón gefur vart á að líta. Hún
blasti ótölulega oft við augum Tungu-
fólks og móðir mín minntist hennar
með saknaðarhreim í röddinni. Nú
eru þau systkinin öll sameinuð í landi
morgunroðans og ganga þar á guðs-
vegum.
Af eilífðarljósi bjarma ber,
sem brautina þungu greiðir.
Vort líf, sem svo stutt og stopult er,
það stefnir á æðri leiðir.
Og upphiminn fegri en auga sér
mót öllum oss faðminn breiðir.
(Einar Benediktsson.)
Hlýjar samúðarkveðjur sendi ég
Maríu og frændsystkinum mínum og
þeirra fjölskyldum.
Ása Ketilsdóttir frá Fjalli.
SKOÐUN