Morgunblaðið - 29.11.2003, Qupperneq 72

72 LAUGARDAGUR 29. NÓVEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík  Sími 569 1100
 Símbréf 569 1329  Netfang bref@mbl.is
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
AÐ tilhlutan Sameinuðu þjóðanna
(SÞ) er dagurinn í dag tileinkaður
samstöðu með palestínsku þjóðinni.
SÞ kannast þannig við ábyrgð sína
því að það var á þessum degi árið
1947 sem Allsherjarþingið sam-
þykkti tillögu sína um skiptingu Pal-
estínu í tvo hluta. Rúmlega helming-
ur var ætlaður gyðingum sem höfðu
verið mikill minnihluti í landinu en
streymdu nú til landsins frá Evrópu
og víðar að. Minna en helmingur
landsins var ætlaður palestínsku
þjóðinni sem byggt hafði þetta land
öldum og árþúsundum saman. Þann-
ig var lagður grunnur að tveimur
ríkjum. Gyðingar létu sér hins vegar
ekki nægja það sem SÞ ætluðu þeim
og hernámu fjórðung landsins til við-
bótar í stríðinu sem háð var 1948–
’49. Þegar vopnahlé komst á varð til
græna línan svokallaða sem afmark-
ar Vesturbakkann að meðtalinni
Austur-Jerúsalem. Þetta landsvæði
ásamt Gazaströnd, sem nemur um
22% eða rúmlega fimmtungi upphaf-
legs lands Palestínumanna, var svo
líka hernumið í sex daga stríðinu
1967.
Þótt Palestínumenn hafi ekki sætt
sig við skiptingu landsins árið 1947
og því síður hernámið sem bættist
við næstu tvö árin þegar Ísraelsríki
var að verða til, þá er nú svo komið
undir forystu Arafats forseta, að
Palestínumenn gera ekki kröfu til
annars en að fá aftur svæðin sem
hernumin voru 1967. Oslóaryfirlýs-
ingin sem Arafat undirritaði ásamt
Rabin, þáverandi forsætisráðherra
Ísraels, lagði grunninn að friðar-
samningum þar sem gert var ráð
fyrir að farið væri að alþjóðalögum
og samþykktum Öryggisráðs SÞ, að
hernáminu yrði aflétt og landinu
skilað. Ekki voru skýr ákvæði um ör-
lög palestínskra flóttamanna og rétt
þeirra til að snúa heim og til eigna
sinna. Um þetta átti eftir að semja.
Árvissar ályktanir SÞ um málefni
flóttamanna allt frá 1949 eru alveg
skýlausar eins og sá réttur er í
mannréttindasáttmálum og alþjóða-
samþykktum.
Hér verður ekki fjölyrt um þær
hörmungar sem palestínskum flótta-
mönnum hefur verið boðið upp á
kynslóðum saman og íbúum her-
teknu svæðanna sem er haldið
föngnum í risavöxnum fangabúðum.
Þar eru manndráp, eyðilegging
heimila og lífsviðurværis og hvers
kyns mannréttindabrot daglegt
brauð. Ísraelsher hlífir engum, aldn-
ir og börn síst undanskilin. Múrinn,
sem Ísraelar reisa nú og teygir sig
langt inn á Vesturbakkann og inn-
limar helming þess lands við Ísrael,
er nýtt hámark landránsins og inn-
siglar örlög Palestínumanna sem
fanga í eigin landi.
Nær öllum er ljóst að þessu verð-
ur að linna. Sannir vinir Ísraels gera
sér líka grein fyrir því að hernámið
og öll þessi grimmd sem sýnd er í
skjóli yfirgnæfandi hervalds er
löngu farin að snúast gegn þeirra
eigin ríki, þjóð og framtíð. Allir þess-
ir ungu Ísraelar sem att er fram í
hryðjuverk gegn nágrönnum sínum
munu síst verða betur á sig komnir
en bandarísku hermennirnir sem
sneru heim frá Víetnam, eyðilagðir á
líkama og sál. Alls þessa er þörf að
minnast í dag. Um leið skal nefnt að í
dag klukkan tvö verður dagskrá í til-
efni dagsins í Norræna húsinu og
jafnframt myndlistarsýning til
stuðnings hjálparstarfi í Palestínu.
SVEINN RÚNAR HAUKSSON,
Glaðheimum 8,
104 Reykjavík.
29. nóvember
Frá Sveini Rúnari Haukssyni
lækni
ÞAÐ virðist nú orðið augljóst að það
sé næsta auðvelt að kaupa fyrir til-
tölulega fáar krónur veigamiklar
breytingar á framburði íslenskra
orða. Leggja aðrar áherslur á orð,
þannig að merking gjörbreytist.
Þannig er því t.d. varið þegar
hugað er að orðinu „ástríða“. Grein-
arhöfundur vakti athygli á breyttum
framburði Margrétar Pálu og Hall-
dóru Friðjónsdóttur, en þær stöllur
báru orðið fram með annarri
áherslu en áður hafði tíðkast. Í stað
þess að fylgja framburðarreglu
orðabókar um hughrif og leggja
áherslu á fyrsta atkvæði breyttu
þær skilningi og bundu hann kyn-
mökum og ástaratlotum.
Nú hefur komið í ljós að skiln-
ingur þeirra stallstystra nýtur vin-
sælda. Tvö fyrirtæki hafa tileinkað
sér holdlegan skilning orðsins. Nið-
ursuðuverksmiðjan Ora auglýsir
varning sinn, ekki að hætti Háskóla-
orðabókar né Þjóðvinafélags. Skiln-
ingur Samtaka 78 hefur rutt þeim
skilningi úr vegi og hafið annan til
vegs. Ást-ríða. Nú má spyrja: Hvað
segja Málnefnd, Orðabók Háskól-
ans, Baldur Jónsson málfræðingur,
Birgir Ísleifur Gunnarsson, sem
skipaði nefnd í tíð sinni sem
menntamálaráðherra, Indriði Gísla-
son og félagar hans, sem sátu í
þeirri nefnd, eða Sverrir Her-
mannsson, sem blés í lúðra og veif-
aði fánum í ráðherratíð sinni eða
Leifur flugráðsmaður, sem flutti er-
indi í Þjóðleikhúsinu á vegum Flug-
ráðs, en má nú ekki einu sinni kalla
flugfélag sitt Flugleiðir. Hann verð-
ur að tala um Icelandair og Rad-
isson SAS.
Og hvað segir skrifstofustjóri
menntamálaráðuneytis, Árni Gunn-
arsson, eða Björn Bjarnason, fyrr-
um menntamálaráðherra? Já, og svo
má hringja í Olright, núverandi
menntamálaráðherra. Ég hef þá trú
að hann eigi bágt með að sætta sig
við þennan skilning.
Ég var næstum búinn að gleyma
gömlum kaffibrúsafélaga úr morg-
unútvarpi, Sigurði G. Tómassyni.
Hann veit nú margt, bæði um bíla
og þjóðtungur. Mér þætti gaman að
vita hvað hann leggur til mála.
Vonandi er þessi skilningur ekki
runninn frá samtökum háskólaborg-
ara þó formaður BHMR leggi þenn-
an holdlega skilning í orðið.
PÉTUR PÉTURSSON,
þulur.
Auðvelt að kaupa
breytingar á framburði
Frá Pétri Péturssyni