Vísir - 26.11.1980, Blaðsíða 14

Steingrimur Hermannsson sjávariitvegsráðherra ávarpaði Piskiþing
og sagði frá þcim hugmyndum, scm efstar eru nú um fiskveiðistefnu
landsmanna.
Afiskiþingi koma saman
helstu forkólfar sjávarút-
vegs víðs vegar af landinu.
Eins og að líkum lætur eru
menn þar engan veginn
sammála í öllum málum,
því hér eru hagsmunamái,
eða buddusjónarmið eins
og einn viðmælenda Vísis
nefndi það, rædd og rök-
studd. Málin eru fjöl-
breytileg, allt frá
fæðingarorlofi til mótunar
fiskveiðistefnu. Vísir leit
inn á 39. fiskiþing, sem nú
stendur yf ir og rabbaði við
f jóra mæta menn, hvern af
sínum landshluta, um
nokkur mál, svo sem
stjórnun fiskveiða, stærð
flotans, verndun smáfisks,
fjölþættari veiðar og
Sigurjön
VaUlimarsson
skrifaði
Bragi
Guðmundsson
tók mvndirnar
tieira. Þeir eru alls ekki á
einu máli, enda henta ekki
sömu ráðstafanir öllum
landshlutum og þessir
menn eru fulltrúar úr sínu
héraði aó berjast fyrir
betri hlut, þvi til handa.
sv
VÍSIR
Hilmar Rósmundsson (rá vestmannaeyjum:
Þorsteínn Jóhannesson úr Garði:
„íslendlngar munu
alltaf halda áfram
að Hölga
Hilmar Bjarnason frá Eskifirði:
„Varöandi fækkun er það að
segja að til eru tveir sjóðir, sem
eiga að stuöla að fækkun. Annar
er til að bæta að hluta eigendum
gamalla báta, þegar ekki þykir
lengur borga sig að gera við þá”.
— Veröa þá ekki keyptiraðrir i
staöinn?
„Jú, þarna er talað um að
fækka. Svo kemur fram á öðrum
stað aö við viljum berjast fy rir að
tslendingar sjálfir sjái um endur-
nýjun flotans, i skipasmiðum og
viöhaldi”.
— Þið varið við íhlutun stjórn-
valda. Við hvað er átt með þvi?
„Við vörum við íhlutun stjórn-
valda einfaldlega af þvi að það er
ekkert leyndarmál og það sjá það
allir, sem vilja sjá, að þar hefur
pólitikin herfilega komið inn i
dæmið og mismunað svæðum
með nýjum skipum og gömlum
skipum. Það hafa verið flutt góð
skip og sæmileg skip á milli staða
i óþökk staðarmanna.
— Ertu með ákveðin skip i
huga?
„Ég ætla ekki að nefna ákveðin
skip en það er hægt að gera það
hvar og hvenær sem er. Ég get
bætt því við, að þar sem engin að-
staða er, þar er verið að kaupa
skip. Þegar skipið er komið er
ekki einu sinni bryggja til, fyrir
skipið að landa við, það er ekki
frystihús til að leggja fiskinn upp
i og annað eftir þessu og þá þarf
með ærnum kostnaði að fara að
byggja upp. Siðan þarf að fá er-
lent vinnuafl til að vinna aflann”.
— Munu útvegsmenn og sjó-
menn draga úr stærð flotans, ef
þeir fá frjálsar hendur um kaup á
skipum?
„Islendingar eru það dugleg
þjóð, að þeir munu alltaf halda
áfram að fjölga sinum skipum,
það er klárt mál. Við stöndum
núna frammi fyrir timabundnu
vandamáli, sem við þurfum að
átta okkur á. Viö erum nú með
allt of stóran flota miðaö viö það
sem okkur er sagt —ég endurtek,
miðað viðþað sem okkur er sagt
— að við megum veiða”.
SV
„Viöerum þarna að vara við að
auka skipastólinn meira en oröið
er, með hliðsjón af þvi sem okkur
er sagt að til sé af fiski, sem viö
megum veiða”, sagði Þorsteinn
Jóhannesson í Garöi, en hann var
spurður um ályktun Fjóröungs-
þings Sunnlendinga, þar sem
beint er tii fiskiþings að beita sér
gegnaukninguá skipastólnum og
varað viðihlutun stjórnvalda, þar
sem samtök útvegsmanna og sjó-^
manna eru sammála um að
heldur þurfi að draga úr stærð
fiskiskipastólsins, eins og segir I
ályktuninni.
Þorsteinn Jóhannesson:
„Pólitikin hefur herfilega mis-
munað svæðum”.
Marías Þ. Guðmundsson frá ísafirði:
Vill velða melra al
kolmunna. ræklu
og Málöngu
,,Við höfum gert tillögu um að
skipta árinu niður i þrjú veiði-
timabil”, var upphafið á svari
Mariasar Þ. Guðmundssonar frá
tsafirði. þegar við spurðum hann
um stefnu Vestfirðinga i stjórnun
fiskveiða. ..Fyrsta veiðitímabilið
verði frá janúar til mailoka, þá
verði veitt 50% þess þorsks, sem
má veiða á árinu, næsta timabii
standifrá júni tilseptember og þá
verði heimilað að veiöa 30% og á
siðasta timabiiinu, október til
desember verði 20% veidd.
Þá leggjum við til að skrapdag-
ar verði með likum hætti og verið
hefur þó getum við gert okkur
grein fyrir þvi að þá verður að
auka, til að halda þessu veiði-
magni. Við leggjum þó til að
þorskmagnið i afla skrapdaganna
á þriðja timabilinu verði aukið úr
15% i 25%. Við teljum þetta
nauðsynlegt til að nýta karfa-
veiðina betur en gert hefur verið,
þó að það sé núna uppi hjá fiski-
fræðingum að karfinn sé ofveidd-
ur hér á Norður-Atlantshafi”.
— Ertu þvi ekki fyllilega sam-
mála?
„Ég ber ekkibrygður á það, hjá
fiskifræðingunum”.
— Af siðustu skýrslu Hafrann-
sóknarstofnunar verður lesið að
allar fisktegundir, sem veiddar
eru á skrapdögum, eru fullnýttar.
Hvernig er þá hægt að auka
veiðina?
„Við eigum i ákaflega miklum
erfiðleikum með þetta þvi er ekki
að neita. Sé það rétt, að karfa-
miðin séu fullnýtt, verða skrap-
dagarnir litils virði”.
— Hvað eigum við þá að gera
við öll þessi skip?
„Það er hið stóra vandamál, að
horfast i' augu við að flotinn sé svo
of stór, sem þetta gæti ef til vill
bent til. Hugsanlega kunna að
vera einhverjar leiðir, sem ekki
hafa verið reyndar ennþá. Við
teljum nú að ekki sé fullreynt með
kolmunnann, það megi nýta hann
betur en tekist hefur til þessa og
við vonum að það muni takast.
Auðug rækjumið liggja alveg á
miðlinu, milli Islands og Græn-
lands, vestur af Vestfjörðum. Við
teljum að þetta sé sameiginlegur
stofn og nauðsynlegt að leitað
veröi samninga við Efnahags-
Marias Þ. Guðmundsson:
,,Séu karfamiðin fullnýtt, verða
skrapdagarnir litils virði".
bandalagið um nýtingu á þessum
stofni okkur til handa”.
— Þarf ekki önnur skip til að
veiða úthafsrækjuna?
„I sumar var nokkuð af bátum
af millistærð á þessum veiðum og
tókst nokkuðvel aðafla, en það er
með það eins og annað að hrá-
efnisverðið er kannski of lágt, til
að útgerðin geti staðið undir
veiðunum.
Auk þess leggjum við töluverða
áherslu á að kannað verði hversu
blálöngustofninn er stór við
landið og hvort ekki væri hægt að
nitja hann betur en gert er”.
— Drögumst við afturúr ef við
endurnýjum ekki flotann i 3-4 ár?
„Ég tel að við eigum að endur-
nýja, en ekki auka flotann”.
SV
Miövikudagur 26. nóvember 1980
,,Við viljum meina að yfirleitt
sé kannski veitt of mikið af smá-
fiski”, sagði Hilmar Bjarnason
frá Eskifirði, þegar við lögðum
fyrir hann spurningu þess efnis,
vegna þess að Austfiröingar
hvetja til betra eftirlits en nú er
með fiskveiöum almennt, til að
draga úr eða fyrirbyggja smá-
fiskveiðar, „ekki meira á Aust-
fjörðum en annars staöar á land-
inu. Við byggjum þá skoðun á að
það er ailtaf verið að loka svæð-
um, vegna þess að það er of mikil
smáfiskagengd á þeim".
— Til hvaða aðgerða viljið þið
gripa, i' þeim tilgangi?
„Við höfum ekki tilbúnar nein-
ar sérstakar lausnir á þvi, aðrar
en virkara eftirlit”.
— Koma lokanir of seint?
„Já, þær koma stundum ot
seint, það er stundum búið að
drepa talsvert af smáfiski þegar
þær eru settar á. Og stundum fer
sjálfsagt talsvert af fiski hrein-
lega I sjóinn, af þvi að hann er of
smár til að koma með hann aö
landi”.
— Eru mikil brögð að þvi?
„Ég vil ekki fuUyrða neitt um
það, það er sjómannanna að
svara þvi”.
— Ætti að stækka möskvana?
„Ég held persónulega að það
hafi ekki mikið að segja, þvi tog-
veiðarfærin lokast það mikið að
það er ekki nema rétt fyrst að
nokkuð sleppur úr”.
— Hvaða hugmyndir hafið þið
Austfirðingar um stjórnun fisk-
veiðanna?
„Viðleggjum til kvótaskiptingu
á skip, sérstaklega á togveiði-
skipin”.
— Hvað um ársþriðjunga-
skiptin?
„Ég held að þau geti orðið til
bóta. Reynslan, sem við höfðum á
siðasta ári var sú að þaö var veitt
of mikið magn af þorski, fyrstu
mánuði ársins, svoþað varð of h't-
ið eftir handa þeim sem byggja
afkomu sina á þorskveiöum,
seinna á árinu”.
SV
Miövikudagur 26. nóvember 1980
|P"
VÍSIR
LANDSMOTIN HAFA
SERSTAKAN LJOMA
- SEGIR ÞÖRODDUR JÓHANNSSON.
FORMAÐUR LANDSMðTSNEFNDAR
Hilmar Bjarnason:
„Yfirleitt er veitt of mikiö af
smáfiski”.
Fimleikaflokkur UMSE,
Kristjánsson.
sem sýndi á landsmótinu aft Laugum 1946. Kennari flokksins var Gisli
Hilmar Rósmundsson:
„Okkar hiutur minnkar veru-
lega”.
Þetta er sveit UMSE, sem sigraði í boðhlaupi kvenna á landsmótinu á Þingvöllum 1957: f.v. Sæunn
Steindórsdóttir, Matthiidur Þórhallsdóttir, Erla Björnsdóttir, Lilja Magnúsdóttir og Sólveig Antons-
dóttir.
Þóroddur. „Ég á þó von á að
keppendur verði ekki færri en
1200 og starfsmenn verða hátt á
þriðja hundraðið. Við áhorfendur
er siðan stórt spurningarmerki.
Það má fastlega gera ráð fyrir
miklum fjölda frá Akureyri og
nágrannabyggðum, en að sjálf-
sögðu veltur þetta mikið á veðr-
inu. Siðasta landsmót var haldið á
Selfossi. Talið var að mótsgestir
hafi verið um 10 þúsund. Lauga-
vatn á þó metið, ég hefði aldrei
trúað því að óreyndu að móts-
gestir á landsmóti gætu orðið svo
margir. Það var árið 1975. Þá var
talið að um 20 þúsund manns hafi
verið á mótssvæðinu að Lauga-
vatni samtímis enda var allt mor-
andi i fólki, og veðrið eins og það
gerist best á íslandi, stillt og
steikjandi hiti”, sagði Þóroddur.
Hefur verið með siðan
1955
— Hvað hefur þú sjálfur tekið
þátt í mörgum Landsmótum?
„Fyrsta landsmótið sem ég tók
þátt i sem keppandi var haldið á
Akureyri 1955”, svaraði Þórodd-
ur. , ,Ég keppti i kúluvarpi — og
gat ekkert, blessaður vertu, það
var ekki fyrr en ég fór aö eldast,
sem égfór að geta eitthvaði kúlu-
varpinu. Annars var ég mest i
spretthlaupum, en hafði kiíluna
með. Síðan hef ég verið með i
hverju landsmóti”.
— Ætlar þú að kasta kúlunni á
landsmótinu i sumar?
Já, ég gæti vel hugsaö mér að
keppa i kúluvarpi, en ég þarf þá
að fá tima til að æfa mig örlitið.
Ég er hress, en getan er náttúr-
lega i lágmarki. Það breytir hins
vegar engu fyrir mig, þvi
árangurinn er ekki aðalatriðið,
heldur hitt að vera með”, sagði
Þóroddur.
Þóroddur Jóhannsson er for-
maður Landsmótsnefndar, en
hann hefur tekið þátt i öiium
landsmótum siðan 1955.
„Það eru margir sem eiga góð-
ar endurminningar frá landsmót-
um ungmennafélaganna, enda
hafa þessi mót sérstakan ljóma
yfir sér, ég þekki ekki önnur mót
sem hafa sama ljómann”, sagði
Þóroddur Jóhannsson, formaður
Landsmótsnefndar UMSE, i sam-
taii við VIsi. Sautjánda Landsmót
Ungmennafélaganna verður
haidið á Akureyri dagana 10.-12.
júli næsta sumar og sér Ung-
mennasamband Eyjafjarðar um
framkvæmdina.
— Hvers vegna varð Akureyri
fyrir valinu sem mótsstaður, nú
er ekkert ungmennafélag starf-
andi þar?
„Akureyri ereini staðurinn þar
sem við höfum möguleika á að
halda jafn viðamikil mót”,
svaraði Þóroddur. „Auk þess fer
vel á þvi að halda mótið á Akur-
eyri núna, þvi næsta sumar verða
75 ár liðin frá stofnun fyrsta ung-
mennafélagsins hérlendis en það
var Ungmennafélag Akureyrar.
Erfitt að segja til um
fjöldann.
— Hvað átt þú von á að móts-
gestir: keppendur, starfsmenn og
áhorfendur, verði margir? •
„Það er ekki nokkur leið að
segja til um það, allavega máttu
ekki gera mig ábyrgan fyrir ein-
hverri ákveðinni tölu”, svaraði
wi
17. LANDSMOT
Landsmótsmerkið er táknrænt
fvrir Akureyri: minnir bæði á
kirkjuna og KEA.
— Eftir að vera búinn að taka
þátt i öllum þessum mótum, hvert
er þá gildi þeirra aö þinu mati?
„Landsmótin hafa mikið gildi
fyrir ungmennafélögin, bæði
iþróttalega og ekki siður félags-
lega”, svaraði Þóroddur. „Eins
og ég sagði f upphafi þessa við-
tals, þá hafa landsmótin yfir sér
sérstakan ljóma, sem ég þekki
ekki frá öðrum sambærilegum
mótum. Það væri þá helst að lfkja
þeim við skátamót. Reyndin hef-
ur lika verið sú hjá flestum okkar
að þegar llður að lokum eins
mótsins, þá fer okkur að hlakka
til þess næsta.
Meginmarkmiðið er náttúrlega
að fá fólk saman til drengilegrar
keppni, en allt félagsstarfið i
kring um mótin er ómetanlegt.
Það hvilir mikið starf á því sam-
bandi sem sér um mótið hverju
sinni og hjá hverju sambandi er
mikið um að vera við æfingar og
annan undirbúning. Landsmót er
mark að keppa að, þannig að öll
starfsemi ungmennafélaganna
verður öflugri árið fyrir landsmót
en endranær, landsmótið örvar
félagana til dáða. Þá eru þau
kynni sem skapast á mótunum
sjálfum ómetanleg, bæði fyrir
keppendurna og ekki sfður fyrir
framámenn félaga- og héraðs-
sambanda.
Starfsemin fer viða i
vöxt
— Er starfsemi ungmenna-
félaganna blómleg, er ung-
mennafélagshugsjónin enn i fullu
gildi?
„Viða er starfsemi ungmenna-
félaga í vexti, en á öðrum stöðum
minni”, svaraði Þóroddur.
„Gamli ungmennafélagsandinn
erenn i' fullu gildi, þótt starfsemi
félaganna hafi verið löguð að
breyttum aðstæðum: það þarf
öðru visi aðferðir við að ná til
fólksins i dag, en notaöar voru á
fyrstu árum ungmennafélag-
anna. Þaðmá sjálfsagt finna eitt-
hvað að, en þannig hefur það allt-
af verið, lika hér á árum áður, en
fjariægðin gerir fjöDin stundum
blá, án þess að ég sé nokkuð að
kasta steini aö ómetanlegu starfi
ungmennafélaganna fyrr á árum.
Vist er að hugsjónin var þá meiri
og almennari meðal félaganna”,
sagöi Þóroddur.
Það kom fram í viðtalinu við
Þórodd, að undirbúningi fyrir
mótið miðar vel. Skipuð hefur
verið Landsmótsnefnd, sem í eiga
sæti auk Þórodds: Sveinn Jóns-
son, Siguröur Harðarson, Páll
Garöarsson, Arni Arnsteinsson,
Klængur Stefánsson og Guðjón
Ingimundarson. Mótsmerki hefur
Ómar Ingvason gert og gerður
hefur verið samningur við Akur-
eyrarbæ um afnot af iþrótta og
skólamannvirkjum bæjarins.
A mótinu verður keppt i frjáls-
um iþróttum, sundi, glimu, blaki,
borðtennis, knattspyrnu, hand-
bolta, körfubolta, skák og júdó.
Auk þess verður keppt i starfs-
iþróttum. Reyna keppendur þá
með sér við að leggja á borð
dæma hesta, aka dráttarvél,
greina jurtir og beita linu. Hafa
starfsiþróttirnar jafnan notið vin-
sælda á landsmótum og vakið
verðskuldaða eftirtekt. Þá hefur
verið ákveðið að golf, lyftingar,
siglingar og keppni i fimleikum
veröi sýningargreinar á mótinu,
er von á fimleikaflokki frá Dan-
mörku til mótsins.
G.S./Akureyri
„Árspriðjungaskiptin
geta orðið til bóta”
„VI ö förum ekkl
fram á meira
skipum sinum”
en við höfum haft”
Fiskideild Vestmannaeyja
mótmælir hugmyndum um aö
skipta þorskaflanum á ákveðin
timabil og Vestmannaeyingar
vilja láta bátana fá 60% afians en
togarana 40%. Þeirra skoðun fer
þar að nokkru i bága við hug-
myndir ráðherra og viö biðjum
Hilmar Rósmundsson frá Vest-
mannaeyjum að segja okkur
nánar frá þessu.
„Viö erum andvigir þessum
hugmyndum ráðherra og annara,
vegna þess að við sjáum fram á,
að verði ekki veidd nema 50% af
þorskaflanum á fyrstu fjórum
mánuðum ársins, hlýtur okkar
hlutur verulega aö minnka. Und-
anfarinár hefur þorskaflinn farið
langt yfir þetta á fyrstu fjórum
mánuðunum, enda kom ráðherra
inn á að þetta mundi sennilega
minnka vertiðaraflann um 30
þúsund tonn. Það kæmi auövitaö
harðast niður á bátaflotanum.
Þar að auki verður aö taka mið af
þvi, aðt.d. við i Vestmannaeyjum
veiöum nánast engan þorsk,
nema tvománuðiá ári, og það eru
mars og april.
Annað vil ég taka fram. Segjum
aö aflinn verði ákveöinn 400 þús.
tonn, þá má veiöa 200 þús. tonn
fyrstu fjóra mánuðina. En þegar
upp er staöið er heildaraflinn
kannski oröinn 450 þúsund tonn.
Það hefur alltaf verið farið iangt
fram úr því sem var ákveðið i
ársbyrjun og þaö þýðir einfald-
lega það að við mundum fá hlut-
deild i þessum 200 þús. tonnum en
hinnhlutiársins 250þús. tonn. Viö
óttumst þetta, því þó að alltaf sé
veriðað tala um að standa við það
sem sagt er, þá hefur þaö aldrei
verið svo og ég hef ekki trú á aö
það verði.
Þetta atriöi um skiptingu milli
báta og tógara er þetta buddu-
sjónarmið hvers og eins. Viö
höfðum ekki upplýsingar um það
sem ráöherra sagði hér í dag, aö
aflinn heföi skipst mjög jafnt á
milli þessara skipagerða á und-
anförnum árum. Ef þær eru rétt-
ar, sem ég dreg ekki í efa, þá
myndum við sætta okkur við að fá
helming, viö förum ekki fram á
meira en viö höfum haft”.
sv