Morgunblaðið - 01.12.2003, Blaðsíða 26

MINNINGAR
26 MÁNUDAGUR 1. DESEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Sigrún Markús-dóttir Möller
fæddist í Reykjavík
5. desember 1921.
Hún lést í Landspít-
ala – háskólasjúkra-
húsi 24. nóvember
síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Kristín Andrés-
dóttir húsfreyja í
Reykjavík, ættuð frá
Meðalholtum í Gaul-
verjabæjarhreppi, f.
24. mars 1885, d. 27.
júní 1969, og maður
hennar Markús
Kristinn Ívarsson, járnsmíða-
meistari, stofnandi og forstjóri
Vélsmiðjunnar Héðins hf., ættaður
frá Vorsabæjarhjáleigu í Gaul-
verjabæjarhreppi, f. 8. september
1884, d. 23. ágúst 1943. Systur Sig-
rúnar voru Guðrún húsfreyja í
1985. 2) Jakob framkvæmdastjóri
hjá Ingvari Helgasyni hf., f. 25.
maí 1953, kvæntur Sigrúnu Snæv-
arr kennara. Þeirra börn eru: a)
Sunna Dóra guðfræðinemi, f. 28.
maí 1975, gift Bolla Pétri Bolla-
syni, presti í Seljaprestakalli og
eiga þau þrjú börn, b) Kristín Þóra
mannfræðinemi, f. 25. maí 1980,
sambýlismaður Örn Ævar Hjart-
arson viðskiptafræðingur, og c)
Árni Baldur verkfræðinemi, f. 19.
mars 1982.
Sigrún útskrifaðist með gagn-
fræðapróf frá Menntaskólanum í
Reykjavík og gekk síðan á lýðhá-
skóla á Väddö í Svíþjóð. Hún vann
við skrifstofustörf í Vélsmiðjunni
Héðni hf. í tíu ár og sat í stjórn fyr-
irtækisins í þrjátíu ár, þar af sem
stjórnarformaður um árabil. Sig-
rún var húsfreyja á gestkvæmu
heimili á Sólvallagötu 6 í Reykja-
vík þar sem þau Baldur bjuggu
alla sína hjúskapartíð. Tvö síðustu
árin bjó hún í íbúð sinni á Kópa-
vogsbraut 1b.
Útför Sigrúnar verður gerð frá
Hallgrímskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 10.30.
Reykjavík, f. 28. ágúst
1916, d. 17. júní 1992,
og Kristín Helga hús-
freyja í Reykjavík, f.
19. júní 1918, d. 6.
ágúst 1971.
Hinn 16. júní 1949
gekk Sigrún að eiga
Baldur Möller ráðu-
neytisstjóra dóms- og
kirkjumála, f. 19.
ágúst 1914, d. 23. nóv-
ember 1999.
Synir þeirra eru 1)
Markús Kristinn hag-
fræðingur í Seðla-
banka Íslands, f. 28.
maí 1952, kvæntur Júlíu Ingv-
arsdóttur sérkennara. Þeirra börn
eru: a) Baldur Helgi læknanemi, f.
14. september 1980, b) Sigríður
Margrét læknanemi, f. 10. desem-
ber 1981, og c) Ingvar Rúnar
menntaskólanemi, f. 12. apríl
Nú er fallin frá elskuleg móður-
systir mín, Sigrún Markúsdóttir
Möller.
Sigrún fæddist í Reykjavík 5. des-
ember 1921, yngst þriggja dætra
hjónanna Kristínar Andrésdóttur,
húsfreyju frá Meðalholtum í Gaul-
verjabæjarhreppi, og eiginmanns
hennar, Markúsar Kristins Ívars-
sonar frá Vorsabæjarhjáleigu í Gaul-
verjabæjarhreppi, járnsmíðameist-
ara og stofnanda og forstjóra
Vélsmiðjunnar Héðins hf. í Reykja-
vík. Árið 1922 fluttist fjölskyldan að
Aðalstræti 6 þar sem Vélsmiðjan
Héðinn hf. var þá til húsa á neðri
hæð. Árið 1929 fluttust þau svo í hús
sitt að Sólvallagötu 6, sem þau hjón,
Kristín og Markús, höfðu reist árið
1926, en leigt út um þriggja ára
skeið. Æ síðan bjó Sigrún á Sólvalla-
götunni, eða þar til hún fyrir tveimur
árum flutti í íbúð að Kópavogsbraut
1b.
Sigrún lauk gagnfræðaprófi frá
Menntaskólanum í Reykjavík. Hún
var frábær námsmaður og sigldi þá
um haustið til Svíþjóðar þar sem hún
stundaði nám við lýðháskóla í Väddö,
eins og systur hennar, Guðrún og
Helga höfðu áður gert. Var Svíþjóð-
ardvölin þeim systrum ógleymanleg
og allar stundir síðan fjársjóður
minninga og brunnur frásagna.
Sagði Helga, móðir mín, mér margar
skemmtilegar sögur frá uppvexti
þeirra systra í gamla vesturbænum
og miðbænum í Reykjavík, en þær
systur voru ákaflega samrýndar og
hinir mestu ærslabelgir. Helga lést
árið 1971 og Guðrún 1992.
Eftir heimkomuna frá Svíþjóð
vann Sigrún við skrifstofustörf í
Héðni um tíu ára skeið. Hún sat í
stjórn fyrirtækisins í meira en þrjá-
tíu ár, þar af lengi sem stjórnarfor-
maður. Alla tíð var henni afar um-
hugað um orðspor fyrirtækisins og
viðgang og vildi veg þess sem mest-
an.
Á Hólatorgi 2, fáeinum húsum frá
Sólvallagötu 6, átti heima, ásamt föð-
ur sínum og bræðrum, glæsimennið
Baldur Möller lögfræðingur, þá orð-
inn þekktur íþróttamaður og skák-
meistari. Hann varð síðar ráðuneyt-
isstjóri í dóms- og
kirkjumálaráðuneytinu. Þau Sigrún
felldu hugi saman og gengu í hjóna-
band 16. júní árið 1949. Baldur flutti
sig um set til Sigrúnar og tengda-
móður sinnar, Kristínar Andrésdótt-
ur, en eiginmaður hennar, Markús
Ívarsson, hafði látist um aldur fram
árið 1943. Á Sólvallagötunni stóð
heimili þeirra Baldurs æ síðan.
Með þeim hjónum Sigrúnu og
Baldri var einstakt jafnræði þótt þau
væru ólík að skaplyndi. Sigrún var
opinská og glaðsinna, og kunni
ógrynnin öll af ljóðum, vísum, þulum
og skrýtnum og skemmtilegum
orðatiltækjum og hafði jafnan frá
mörgu að segja. Baldur var hæglát-
ur en jafnan brosmildur og hlýr. Þau
voru samrýnd og bættu hvort annað
fullkomlega upp og nafn annars var
aldrei nefnt svo að hins væri ekki
getið. Sigrún var hrókur alls fagn-
aðar hvar sem hún kom. Hún var
kát, skemmtileg, bráðskörp og að
öllu leyti vel af guði gerð. Sjentil-
maðurinn og ljúfmennið Baldur hélt
sig meira til hlés, stóð álengdar og
brosti í kampinn og leyfði Sigrúnu
sinni að njóta sín.
Ást Sigrúnar frænku á börnum og
gagnkvæm ást þeirra á henni er sér-
stakur kapítuli í mínum huga. Börn
elskuðu hana og hún elskaði þau og
geislaði af ástúð og kærleika í návist
þeirra. Hún kom líka fram við þau af
virðingu og talaði við þau eins og
fullorðið fólk. Þegar barn kom í
heimsókn í fyrsta sinn á Sólvallagöt-
una leiddi hún það sér við hönd um
heimilið og sýndi því þar allt og það
var sannarlega ævintýraheimur fyr-
ir lítið barn. „Viltu núna koma og
skoða hann Baldur minn?“ Svo var
litla barnið leitt inn á kontórinn til
Baldurs þar sem hann sat og lagði
kapal og hlustaði á tónlist og hann
heilsaði barninu á sinn hlýlega og
fágaða hátt með kankvísu brosi á
vör.
Sjaldan hef ég séð fallegri sjón en
er þær hittust í fyrsta sinn, barna-
barn mitt, þá fjögurra ára gömul
snót og bjó í útlöndum, og Sigrún,
langömmusystirin, þá áttræð. Það
var ást við fyrstu sýn. Meðan á heim-
sókninni stóð héldu þær hvor utan-
um aðra, horfðust í augu og brostu út
undir eyru eins og ástfangið par.
Ávallt var viðkvæði barna minna og
barnabarna þegar nafn Sigrúnar
frænku bar á góma: „Hvað er að
frétta af Sigrúnu frænku, hún er svo
skemmtileg!“ Og sannarlega var hún
okkur öllum einstök fyrirmynd,
skemmtileg, glaðvær og góð.
Húsið að Sólvallagötu 6 var heimili
fjögurra kynslóða sem stóð nánast
óhaggað í sinni upprunalegu mynd
til síðustu aldamóta. Þar var afar
gestkvæmt og háum jafnt sem lág-
um tekið opnum örmum og ekki
gerður mannamunur. Þar bjuggu
gjarnan um lengri eða skemmri tíma
skyldir jafnt sem óskyldir og þar var
samkomustaður ættingja og vina
austan úr Flóa og Hreppum sem er-
indi áttu til Reykjavíkur. Í risíbúð-
inni hjá Sigrúnu og Baldri fengu
ungar fjölskyldur gjarnan leigt við
verði sem enginn þurfti að kikna
undan, eða þar til þær gátu fest kaup
á eigin íbúð. Þar á meðal voru tvær
af dætrum mínum og þeirra fjöl-
skyldur.
Heimili Sigrúnar og Baldurs var
ekki aðeins einstakt menningar-
heimili heldur menningarmiðstöð
þar sem gamlar hefðir voru í heiðri
hafðar. Á páskadagsmorgun þegar
komið var heim frá kirkju var borið
fram heitt súkkulaði og smákökur, á
jólum haldin boð þar sem ungir sem
aldnir tóku þátt og Sigrún dansaði
með börnunum í kringum jólatréð og
söng, þar voru bakaðar kúmen-
pönnukökur á sumardaginn fyrsta
og þar var fáni dreginn að húni á
tylli- og sorgardögum og svo mætti
lengi telja. Þar voru málefni líðandi
stundar rædd og listir í öllum sínum
myndum, myndlist, tónlist og bók-
menntir. Þau hjón voru félagar í
Kammermúsikklúbbnum og tíðir
gestir á öðrum menningarsamkom-
um, jafnt innan borgarinnar sem ut-
an. Þau voru kirkjurækin, frænd-
rækin og vinrækin. Þau voru vönd að
virðingu sinni og umhugað um að
sýna þegnskap í orði og verki.
Sigrún, móðursystir mín, var fal-
leg kona, svipsterk með há kinnbein
og móleit hlý og lifandi augu. Hún
var brosmild, kvik í hreyfingum og
hafði ríka frásagnargáfu. Hún var
hrókur alls fagnaðar á mannamótum
og fróðleiksfús með afbrigðum,
mannvinur mikill, vel að sér í nátt-
úrufræðum Íslands, listum og fag-
urfræði og hafði einstaklega mikla
útgeislun. Lífsþorsta hennar og lífs-
gleði voru engin takmörk sett. Hún
lét hvorki illvígan gigtarsjúkdóm né
lasið hjarta hefta för sína, heldur fór
allra sinna ferða akandi, óþreytandi
að sækja gleðskaparfundi um allar
trissur; í ferðalög með eldri borgur-
um, á námskeið í Íslendingasögum
hjá Jóni Böðvarssyni, og hina ýmsu
listviðburði, svo sem tónleika, leik-
hús og myndlistarsýningar, ýmist
með einhverjum úr fjölskyldunni eða
ásamt vinkonum eða ein síns liðs ef
ekki vildi betur. Vini og ættingja sem
bjuggu við heilsubrest eða aðra sem
máttu sín lítils var hún óþreytandi að
heimsækja, ýmist á sjúkrahús eða
öldrunarheimili. Hún og þær vinkon-
ur hennar sem enn voru við sæmi-
lega heilsu héldu áfram að kætast og
fara út á sprí, og þær voru kunnugar
fleiri matsölustöðum og kaffihúsum í
borginni en við sem yngri erum.
Baldur lést 23. nóvember 1999. Hon-
um varð að ósk sinni að þurfa aldrei
að flytjast af Sólvallagötunni, því
hvergi annars staðar gat hann hugs-
að sér að eiga heima. Sigrún bjó þar
enn um sinn en flutti fyrir tveimur
árum síðan í íbúð að Kópavogsbraut
1b. Henni varð líka að ósk sinni að
þurfa ekki að verða upp á neinn kom-
inn, geta ekið austur fyrir fjall og út
um allar trissur, sótt myndlistarsýn-
ingar, tónleika og leikhús og aðrar
skemmtilegar uppákomur, hitt
frændfólk og vini, slegið á þráðinn til
að vitja um okkur hin í fjölskyldunni.
Hún lifði lífinu til fullnustu og hélt
áfram að strá lífsgleði sinni hvar sem
hún kom, uns tími var kominn til að
kveðja. Líkaminn varð að láta undan,
en andi hennar var lifandi og frjór til
hinstu stundar.
Sigrún, uppáhaldsfrænka okkar
allra, hvarf til feðra sinna fjórum ár-
um og tíu klukkustundum á eftir
Baldri og verður jarðsungin 1. des-
ember eins og hann. „Þá verður
flaggað í heila stöng um allan bæ því
þetta verður ekki jarðarför, heldur
himnaför Baldurs míns.“
Á himnafarardegi hennar flöggum
við líka í heila stöng henni til heiðurs.
Ég kveð frænku mína með ást og
virðingu og bið góðan guð að blessa
hana og varðveita minningu hennar.
Kristín Sveinsdóttir.
Nú falla tár. Þér fagnið þá
er finnast vinir himnum á
og samvist hefst í sælubyggð
þá sorg mun gleymd og dauðans hryggð.
Svo krjúpið hljóð við kisturnar
og kveðjið þá er blunda þar
og flytjið kvöldbæn hægt og hljótt.
Af hjarta segið: GÓÐA NÓTT.
(Valdimar V. Snævarr.)
Elsku amma.
Lífsgleði þín, jákvæðni, trú og
kærleikur eru gjafir sem þú gafst
okkur. Þú kenndir okkur að líta lífið
björtum augum og gefast ekki upp
þó að á móti blási.
Þín vegna reynum við að verða
betri manneskjur og láta gott af okk-
ur leiða á sama hátt og þú gerðir allt-
af.
Guð geymi þig
Sunna Dóra, Kristín Þóra og
Árni Baldur.
Okkur langar að setja fáein orð á
blað í kveðjuskyni til hennar ömmu
okkar. Hún amma hefur í gegnum
tíðina verið stór og góður hluti af lífi
okkar, alltaf nálæg þegar á þurfti að
halda. Hvort sem það var á Sólvalla-
götunni, í Kópavogi, eða hvar á landi
sem var, þá tók hún þátt í mörgum af
minningum okkar.
Þegar við vorum veik sem börn
fórum við til ömmu og afa, þar sem
við dunduðum okkur við að tína safa-
poka úr mandarínum tímunum sam-
an. Amma gat gert hátíðarmat út úr
hverju sem var, alveg eins úr hafra-
graut og úr rjúpunum með sósunni
góðu. Hún var lítið bundin af verald-
legum hlutum og sá björtu hliðarnar
á öllu: Þegar hlutir brotnuðu, þá
þurfti bara að vaska minna upp, og
dúkurinn var til að hella niður á.
Bönd af jólagjöfum gátu í hennar
höndum orðið að dýrindis hálsmen-
um. Hún hafði gaman af lífinu, og hló
dátt þegar við eldri syskinin börð-
umst um athygli þess yngsta undir
því yfirskini að verið var að skemmta
honum, og jafnvel slóst í leikinn á 1.
apríl með því að láta okkur hlaupa
sem lengst og sem oftast, eftir vín-
berjum og öðrum álíka hlutum sem
skilin voru eftir árlega bakvið rusla-
tunnuna eða úti á svölum.
Við munum alltaf minnast hennar
vegna hlýjunnar, gleðinnar og allra
litlu hlutanna. En þó við munum
sakna hennar, þá vitum við að hún
hefur það yndislegt þar sem hún er
nú, með kallinum sínum, honum afa.
Baldur Helgi, Sigríður
Margrét og Ingvar Rúnar.
Æskuvinkona mín, Sigrún Mark-
úsdóttir Möller, er látin. Á vináttu
okkar bar aldrei skugga þau rúm 70
ár sem við áttum samfylgd. Mér er
ljúft að minnast hennar að leiðarlok-
um.
Sigrún var falleg kona sem bjó yfir
fágætum persónutöfrum. Hún var
félagslynd með afbrigðum, vinsæl og
vinmörg. Hún var náttúruunnandi
og mikil útivistarkona. Góðvild og
glaðværð einkenndu hana. Öllum
vildi hún gott gera, sefa sorgir og
græða annarra sár. En hún gladdist
líka með glöðum.
Vinátta okkar Sigrúnar átti sér
djúpar og sterkar rætur frá því við
vorum litlar telpur. Við ólumst báðar
upp á Sólvöllum í Vesturbænum,
vorum samtíða í Miðbæjarskólanum
gamla og síðan í Menntaskólanum í
Reykjavík. Á æskuheimili Sigrúnar,
Sólvallagötu 6, var gott að koma. Þar
var öllum tekið opnum örmum.
Heimilið var mjög sérstakt. Alla
veggi þar þöktu falleg málverk eftir
helstu listamenn þjóðarinnar. Var
það áreiðanlega fyrsta listasafn sem
ég sá, að minnsta kosti það eftir-
minnilegasta, en faðir Sigrúnar var
hinn kunni listunnandi og listaverka-
safnari Markús Ívarsson, járnsmíða-
meistari í Héðni. Á þessu æskuheim-
ili Sigrúnar bjuggu þau Baldur
Möller ráðuneytisstjóri í farsælu og
fallegu hjónabandi þau rúm 50 ár
sem þau áttu saman. Á langri ævi
okkar áttum við Sigrún ótal ánægju-
stundir, ekki síst þar sem við áttum
því láni að fagna að eiginmenn okk-
ar, Baldur og Ármann, voru góðir
vinir og samstarfsmenn áður en við
giftumst. Enn styrktust vináttu-
böndin þegar við bundumst einnig
fjölskylduböndum við giftingu Jak-
obs, sonar Sigrúnar og Baldurs, og
Sigrúnar Snævarr, bróðurdóttur Ár-
manns.
Svo náin voru kynni okkar Sigrún-
ar að Valborg dóttir mín, þá ung að
árum, spurði mig hvort Sigrún væri
systir mín. Syni Valborgar datt ekki
annað í hug seinna en að Sigrún væri
amma sín.
Leiklistaráhugi okkar leiddi til
þess að við stofnuðum saman „leik-
húsklúbb“ ásamt skólasystur okkar,
Kristínu Ólafsdóttur, og manni
hennar, Axel Kaaber. Í 25 ár áttum
við saman ógleymanlegar ánægju-
stundir í leikhúsferðum sem ævin-
lega enduðu með skemmtilegum um-
ræðum á heimilum okkar til skiptis.
Á heimili sínu naut glaðværð Sigrún-
ar og gestrisni sín til fulls.
Þegar aldurinn færðist yfir okkur
og hárin tóku að grána tókum við
„stelpurnar“ – fjórar gamlar skóla-
systur úr MR – Sigrún, Soffía, Stína
og Valla eins og við heitum í okkar
hópi – að fara saman á „listasprang“,
helst einu sinni í viku ef heilsan og
aðrar aðstæður leyfðu. Sigrún fór
þar oftar en ekki í fararbroddi, stakk
upp á því sem skoða skyldi og hve-
nær, lét ekki þar við sitja heldur ók
okkur sjálf á ákvörðunarstað, enda
bestur bílstjórinn. Ekki er langt síð-
an við nutum síðasta „listasprangs-
ins“ allar saman. Á listasöfnum og
listsýningum alls konar nutum við
samvista og vináttu í ríkum mæli,
spauguðum og spjölluðum síðan yfir
kaffibolla á einhverju veitingahús-
anna í bænum. Þótt Elli kerling væri
farin að glefsa ískyggilega í okkur
fannst okkur við ungar aftur. Í þess-
um samstillta vinahópi ríkir nú sorg
og söknuður. Við höfum misst mikils.
Víst er að Sigrún var ung í anda til
hins síðasta þrátt fyrir bága heilsu.
En hún var alla tíð dul á eigin heilsu
og hag. Hún varðveitti glaðværð sína
og góða skap hvað sem á bjátaði.
Ég sá Sigrúnu í síðasta sinn á
sjúkrahúsinu nokkrum dögum áður
en hún lést. Við vissum báðar að
hverju dró – þó ekkert væri sagt. Við
kvöddumst í síðasta sinn. Hún
kvaddi mig brosandi. Þannig vil ég
minnast hennar.
Við Ármann, börn okkar, tengda-
börn og barnabörn sendum sonum
Sigrúnar og fjölskyldum þeirra inni-
legar samúðarkveðjur. Hennar er
sárt saknað.
Valborg Sigurðardóttir.
Ég frétti „óvart“ að móðursystir
mín væri fallin. Strax fór hugur minn
á reik, svona til að rifja samskipti
okkar upp, svona að leikslokum.
Tvær máltíðir koma upp í hugann.
Sú fyrri þegar heimasætan á Sól-
vallagötu 6 var fengin til að passa
okkur krakkana á Hagamel 2. Hún
lét okkur kveikja upp í arninum og
þegar glóð var komin úr birkilurk-
unum fengum við krakkarnir kjöt og
kjötpinna. Var þetta ef til vill fyrsta
innigrillið á Melunum? Þessi veisla
SIGRÚN MARKÚS-
DÓTTIR MÖLLER
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og
langamma,
SVAVA GUÐNADÓTTIR
frá Melstað,
verður jarðsungin frá Lágafellskirkju þriðju-
daginn 2. desember kl. 13.30.
Sigurdóra Kristinsdóttir, Hrólfur Ingimundarson,
Þorsteinn S. Kristinsson,
Guðmundur B. Kristinsson, Kristín G. Jónsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.