Vísir - 01.12.1980, Blaðsíða 35

3?
bókmenntir
„ Lióstoílur eftir úlaf Gunnarsson:
OLDUNGIS SKEMMTILEG
Ljóstollur
eftir Ólaf Gunnarsson
Iöunn gefur út
öldungis er þetta skemmtileg
bók! Hún segir frá Stefáni, 15
ára strákling, og ekki vantar
dirfskuna þegar i fyrstu setn-
ingu: „Égfann tittlinginn á mér
skriöa saman af kviða.” Svo er
haldið áfram i þessum dúr, sagt
frá fjölskyldu Stefáns, vinnu-
félögum og nánasta umhverfi,
allt á mjög ágengan en aldeilis
undurskemmtilegan hátt.
Stefán er ekkert augnayndi,
hann er með útstæðar tennur og
kallaður Rostungurinn af þvi
efni, hann er lika aumingi uns
annað kemur i ljós og loks má
nefna að hann er ákaflega kyn-
feröislega þenkjandi, vægast
sagt. Hann hefur að visu enga
reynslu á þvi sviði en lætur sér i
staðinn nægja að dreyma vota
drauma meö systur sina i aöal-
hlutverki — og ætið sveitta I
framan!
Þessi systir heitir Helga og er
með stór brjóst. „Mér fannst
hún allt i einu feit og jússuleg þó
hún væri bara tvitug. Ljóst hár-
ið var gljáandi og skitugt og ein
tönninn blásvört.” Aukinheldur
var Helgu nauðgaö mjög hrotta-
lega eitt sinn, svo sem lýst er i
bókinni frá sjónarhóli Stefáns
sem ekki þoröi að skerast i leik-
inn af þvi hann er aumingi, og
afrakstur þeirrar nauðgunar er
smásveinninn Jói sem virðist
ekkert ætla að læra að tala.
Tommi heitir hins vegar eig-
inmaður Helgu, hann liggur öll-
um stundum undir bílnum og er
auk þess eineygður.
Aðrir i familiunni eru ekki
gæfulegri. Faðirinn heitir
Sigurbjörn og er verkstjóri i
timburverksmiðju, leikur þar
dálitinn Hitler af glæsibrag.
Móðirin Asdis liggur fyrir dauö-
anum upp á spitala, hun er með
stóra og ljóta valbrá á annarri
kinninni. Loks kemur við sögu
móðurbrdðir Stefáns sem heitir
Svavar en hann er akfeitur,
subbulegur og illa Iyktandi
leigubilstjóri og þar fyrir utan
hommi.
Faðir Stebba hefur komið
honum i vinnu i timbrinu, þar
leiðir ólafur Gunnarsson fram
vinnufélagana Kjallara-
meistarann sem safnar glerjum
og gerir hvað sem er fyrir tikall,
Hangikjötið sem er Húnakóngur
hópsins, Fýla gamla sem bryð-
ur lauk, Sveitamanninn sem er
iþróttamaður og hetja, Sigga-
Súpermann sem er veimiltíta og
hengir sig að lokum, Hálfvitann
sem er hálfviti.. Og svo fram-
vegis. Þeim vinnufélögum er
tvennt hugleikiö: annars vegar
að vera kaldir karlar og hraust-
ir, hins vegar að segja tröll-
auknari uppdferðasögur af
sjálfum sér en aðrir menn geta.
Er hlutur kvenfólksins i þeim
átökum mjög fyrir borð borinn.
Ég þykist vita að fyrir Ólafi
Gunnarssyni vaki i og með eöa
kannski eingöngu að lýsa
„einangrun karlmannasam-
félagsins” eða þá tilraunum
Stebba litla til að verða að
(karl)manni. Það er allt saman
gott og blessað, en mér fannst
þó gildi bókarinnar fremur fel-
ast i þeim ferskleika og þeirri
drifsku sem hana einkenna.
Drifsku sem felst ekki i þvi aö
„þora” að setja á bók orð eins
og tittlingur, pika, riða og rass,
það hefur auðvitað verið gert
100 sinnum áöur, heldur hinu að
taka þetta guðdómiega
persónugalleri sitt beinustu leið
útúr hversdagnum og lýsa innan
i þaö, bera gæfu til að leggja
áherslu á hið „ljóta” i fari þess.
Það er ögn hressandi eftir alla
lognmolluna.
Ólafur Gunnarsson skrifaði
fyrir tveimur árum leiöinlega
bók sem hét Milljónprósent
menn, nú hefur honum tekist
miklu betur upp. Hann er innan
i Stefáni og segir söguna aöeins
og eingöngu frá hans sjónarhóli
og honum lánast að gera mynd
Stebba litla harla trúverðuga.
Kannski er hún ýkt, kannski
segir hún „okkur” eitthvað um
karlmannasamfélagiö, ég veit
það ekki en þaö skiptir heldur
ekki meginmáli meðan þessi
mynd er skikkanlega gerð.Still-
inn er lika þokkalegur og Ólafi
tekst á stundum glettilega vel
að likja eftir orðfæri Stebba og
hans nóta. I þeirri orðanotkun
er raunar dálitil mótsögn sem
máski skiptir ekki verulegu
máli: sá Stefán sem lýst er i
bókinni hefði nefnilega aldrei
sest niöur og farið að skrifa
bók...
Og sem sagt: þetta er likasttil
ágæt bók, bæði fyrir þá sem
hafa áhuga á „félagslegu sam-
hengi karlmannasamfélagsins”
(mí ekki annars segja það?) og
hina sem hafa gaman af ágæt-
lega skrifuðum og uppbyggðum
sögum um 15 ára stráka. —IJ.
CanonnsEso Canoimso
Stórlækkun
Fengum nokkrar vélar á ótrúlega góðu
verði.
Aðeins kr. 1.790 þús.
Enginn á markaðnum i dag getur boðið
ljósritunarvélar sem ljósrita á venjulegan
pappir á svipuðu verðii
Nú er tækifærið,
sem býðst ekki aftur
Sbrífuélin hf
Suðurlandsbraut 12
Simi 85277
Urval af
bílaáklæðum
(coverum)
Sendum
i póstkröfu
Altikabúðin
Hverfisgötu 72 S 22677
svo mœllr Svarthöíöi
verja
Timamót eru að verða I vega-
gerð á tslandi. Stjórnmála-
flokkarnir hafa ýmist gert til-
lögur um heildaráætlun um gerð
varanlegra vega, t.d. Sjálf-
stæðisflokkurinn, eða hafa sýnt
vilja til að hrinda af stað hrað
ari framkvæmdum við iagningu
slitlags á þá vegi, sem þegar
hafa veriö undirbyggðir. Þessi
skoðanabreyting stjórnmála-
manna, sem horfa daglega
framan i lausnir á fjárfrekum
nauðsynjamáium,- á öörum
þætti rætur aö rekja til vel
heppnaðrar tilraunastarfsemi
Vegagerðar ríkisins við lagn-
ingu ódýrs slitlags, og að hinu
leytinu til aukins þrýstings
kjósenda um allt iand. Svo má
heita að hvar sem þingmenn
koma nú til dags á leiðarþing
hjá kjósendum sinum beri þeir
fram ákveðnar óskir um slitlag.
á vegi. Þá samþykkti aöalfund--
ur Félags islenskra bifreiðaeig-
enda nýjar tillögur I vegamál-
um nú nýlega, sem beinast að
þvi að bjargað verði þeim verð-
mætum, sem þegar eru I
uppbyggðum vegum I landinu,
en liggja stööugt undir
skemmdum vegna úrfoks og úr-
rennslis, þangað til yfirborö
þeirra hefur verið bundið meö
parf vegina með slitlagi
slitiagi. Lfkur eru á þvi aö til-
iögur F.t.B. fari að þessu sinni
mjög saman við hugmyndir
Steingrims Hermannssonar,
samgönguráðherra og Vega
gerðar rfkisins, um slitlag á
uppbyggða vegi, sem fyrsta og
brýnasta verkefni dagsins.
Það slitiag, sem Vegagerðin
hefur verið að gera tilraunir
með, og viröist henta vel þar
sem umferðaþungi er i meðal-
lagi kostar varla meira en
fimmtáu miiljónir á kilómetra.
Arviss ofaniburður og heflun til
að halda við uppbyggðum
malarvegi kostar iíka mikið fé á
kilómetra, og jafnvel svo mikið
sums staðar eins og á Skeiðar
ársandi, þar sem sækja verður
ofaniburð langt aö, að viðhald
þess vegarkafla kostar að lfk
indum á hvcrju ári sem nemur
slitlagi. Þetta sýnir eitt með
öðru að slitlag i sjáifu sér er
langt frá þvi að vera hæsti fjár-
magnspósturinn f vegagerö.
Þótt viðhaldi vega sé að sjálf
sögðu ekki lokið með lagningu
slitlags, er þó mikill munur þar
á fyrir utan þann mikla hagnað
fyrirbilaeigendurað geta ekiö á
slitlagi mitt i vaxandi orku-
kreppu og dýrtið. í raun eru
bundnir vegir einn þáttur I
þeirri sparnaðarstefnu, sem
uppi verður að hafa vegna
hækkandi orkuverös.
Nú hafa yfir niu hundruð
kflómetrar af vegum landsins
verið uppbyggöir, svo, að þeir
eru a.m.k. tilbúnir undir það
slitlag, sem vegagerðin hefur
veriö að gera tilraunir með og
hefur m.a. töluvert frostþol.
Miklu máli skiptir að koma
þeim hluta þessara uppbyggðu
vega undir slitlag, sem hafa um
hundrað bila umferð á dag. Til
raunir vegageröarinnar hafa
sýnt aö engu skiptir þótt slit-
lagiö sé lagt á f köflum. Menn
verða fegnir hverjum þeim
bletti á þjóðvegum, sem er
sléttur og greiðfær. Þá er Ijóst á
viöbrögðum kjósenda um allt
land, að þeim er kappsmál að
fultnaöar vegaretrö sé tekin
föstum tökum nú þegar.
Horfur eru á að nær fjörutfu
milljarðar króna fari til vega á
næsta ári. Þótt ekki væru notað-
ir nema þrir milljaröar króna I
slitlag, yrði það aldrei nema
brot af vegafé. En fyrir þessa
þrjá milljarða yrði eflaust hægt
að leggja ailt að tvö hundruð
kiiómetra og það munar um
minna. 1 raun þýddi þetta að
helstu umferðarbrautir lands-
ins, i kringum þéttbýliskjarna
og annars staöar, þar sem um-
ferðin segir tii um, yrðu lagðir
slitlagi á næstu þremur árum,
og yrði þó ekki lokiö að leggja
slitíag á þá vegi, sem nú þegar
eru tilbúnir. Stórar áætlanir eru
sjálfsagðar og vinna veröur
samkvæmt þeim til langtima.
En hér er aðeins veriö að tala
um að lokað verði með slitlagi
þeim vegum, sem þegar hefur
veriöfjárfest i til frambúðar, og
kostar ekki nema smábrot af
vegafé að fullgera.
Svarthöfði.
>