Alþýðublaðið - 08.04.1922, Blaðsíða 1

ig22
Lvugardagiffiffi 8 april.
-------:-----=SB v
82 töhibiað
Minni Islands
Flutí af Ingólfi Jónssyni
á 25 ara áftnæli
„Hins ísleozka prentaraféiags".
Félagar og gestirl
tsland er yngsta iandið í Év»
Tðpu og sjdfstæðasta laadið í
hetminuin. Þ*ð er af jarðfræðing
um talið tDjög ungt og eí vér lít
am á hnattstöðu þess, þá er þsð
sjáifstæðasta landið, að þvf ieyti,
að haf lykur uaa það aU&vega og
■langt er til annara landa
tslenska þjóðin er ung — mjög
ung — hún er fáménn, svo fá-
menn, að væri ísiand ekki eins
„Sjáifstætt" eins og eg sagði áð-
ur, væri hún ekki til, hún vseri
fy-ir löngu fallin f valinn og horf
in úr sögunni. Hún veri tind og
t.öiium gefin. En fslenzka þjóðin
á betri aðstöðu en nokkur önnnr
þjóð, til þess að balda þjóðerni
sínu, til þess að mannast og snesst
ast á sinn sérstaka hátt Og hún
á betri aðstöðu en nokkur ösnur
þjóð til þess að vera farsæ). —
Landið og sjórinn sjá um það —
Getur nokkrum blandast hugur
um að þetta sé rétt, þegar hann
4 fögrnm og blfðum og hlýjum
sumardegi horfir yfir sveitina —
sama hvar é landinu það er —
og sér sauðfénaðinn a beit um
grænar og grösugar hlíðarnar eða
kýmar ösia um flæðarnar og vaða
störina f miðjar siður eða meira.
Þegar hann sér alstaðar lif og
starf. — Sér „smjör drjúpa af
hverju strái“.
Eða þegar hann á vertfðinni
sér bátaná leggja að landi, drekk-
hleðna af bjötg úr „ggulikyetunní,
eða togaraflotan á ferð fram og
aftur f sömu erindum, Getun
nokkrum blaudast bugur um að
Ísland sé rfkt — að það sé auð
ugoata iáhd í heími — begar
h&cn sér alt þetta, þegar hann
-sér þjóðir.a ÉSrfátt'di — þegar
haun sér, að hönd bændanna
starfar, þegar hann sér togarana
ekki bundna við laod, þegar haun
sér, að vinnan framleiðir auðinn.
Volgur og væi um það, að !?•
lendingar séu „fáir, fátækir og
smáirc, er til niðutdreps og ógæíu
fyrir þjóðina. Það vantar ekki
lítiisiglda, kjarkl&usa aukvísa til
þess að kveða niður tápið forna
— þegzr langfeðgar okkar flýðu
Noreg — það vantar tipmeau,
sem viija af einiægni og óeigin-
gjörnum kvötum kyeða kjarkinn í
þjóðina — sýna henni fram
á að ísland er auðugt laad
— að ísland sé jramtíðarland
og gott land. — Það vantar
samheldni, samtök og samstarf í
okkar litla þjóðféiag. Eg ætla
ekki að segja margar hendur
vinna iétt vetk — þær geta verið
ósamtaka — en samtaka hend-
ur vinna verkin létt og velta
þuagu hlasssi, sem margar ósam-
taka hendur bifa ekki úr stað.
Isienzka þjöðia er að rumska,
það éru urnbrot í vændum; hún
fer að setjast framan á, en stfr
urnar eru enn f augum hennar
eftir margra alda svefn andvara
leysis, og kúgunar innlendra valda
sjúkra manna og erlendra sam-
herja þehra, sem unníð höfðu
ótrauðir að þvf, að stinga henni
svefnþorn, sem því nær hafði rið-
ið henni að íuilu.
Það v&r ekki einkisnýtt, að
hraustir menn og gáfaðir menn
bygðu íslaad í upphafi. Þeir eigs
sína sögu, ekki óaigecga, en þó
að þvf leyti fribrugðin öðrum, að
hún hefir geymst lftt brjáluð fram
á vora daga og reist þeim þann
bautastein,; sem stundunv hefir
ætlað að rfða oss að fullu. Við
höfum starað of mjög á hann og
ekki gætt þess, að við getum ekk*
iifað á einni frægð eða verkum
langfeðga vorra. Við verðam að
gæta þess að nýir tfmar heimta
ný ráð og ný menning og þroska-
ineiri heimtar að henni sé gaum-
úrá gefinn
. -> Prentwafélagið hefir kgt sinn
iFyrirlestur.
„Stefnuskrá frelsarans
í heimi þessum“
ætlar Arthur Gook að flytja f
B&rubúð á sunnudaginn kl. 3.
Iangangur ókeypis. Aliir velkomnir
skerf til þess að íta við alþjóð,
og það heldur þvf vérki áfram,
meðan menningin heimtar iðnina.
Eg sagði áðan að ísland væri
ríkt Eg held þvf fram að íslenzka
þjóðin sé Ifka rfk — hún á nóg-
&r starfandi hendur, sem vilja
leggja hönd á plóginn — hún á
BÓg vit f kóJH síminv, búa á nóga
orkii. En húh e'r ékki vöknuð
enn, Hún hefir ékki enn þá lært,
að samstarf — að skifulag, felur
f sér þann mátt, sem leysir hana
úr læðing og gerir hana að göf-
ugíi þjóð, að mentaðri þjóð og
farsælli, starfandi, skspandi þjóð.
Höfum þetta ætfð hugfast, þá
mun ívland aldrei eyðast og fs-
lenzka þjóðin leagi lifa I
Rússaeski ðresgurtnn.
í byrjun fýrri viku sendi ólafur
Friðriksson stjórnarráðinu svohljóð-
andi bréf:
Með bréfi til lögreglustjórans f
Reykjavík dags 14 nóv. 1921,
hefir hin fyrverandi sstjórn sam-
kvæmt heimild f lögum frá 18.
maf 1920 um eftirlit roeð útlend-
ingum, skipað svo fyrir, sð föður-
lausi drengurinn Nsthan Fried
mann, sem eg hafði naeð mér frá
Rússlsndi f haust, skyldi far.a af
lándi bu;t, þar eð hann var halcí
inn af næmum og illkynjuðum
augasjúkdónrii, tríchpma
Þar eð nefndur sjúkdómyr ekki
er neemur heldur tregsmittandi eftic