Vísir - 13.12.1980, Side 1
Eru , ,falsanirnar” falsadar?
(Jr handritinu/Vinstra megin er
skyndimynd af önnu ásamt orðunum: „Hryllileg” — hægra megin sést ein leiöréttinganna sem gerðar eru með grænum kúlupenna.
• •
Dagbók Onnu Frank:
— Umfangsmikil réttarhöld um bókina hef jast i Hamborg á næsta ári
Dagbók önnu Frank þarfnast
ckki kynningar, þessi angistar-
fulla skýrsla ungrar gyðinga-
stúlku um lif sitt hefur frá þvi
hún var fyrst birt verið talin
vera einhver áhrifamesta
ákæra á hendur nasistaböðlum
Hitlers-Þýskalands. Ýmsir hafa
þó dregið áreiðanleik dagbo'kar-
innar i cfa og talið hana falsaða.
Árum saman hafa hægrisinnuð
öfgasamtök ráðist hvað eftir
annað á dagbókina og reynt að
skapa efasemdir um gildi henn-
ar en þær tilraunir hafa sjaldn-
ast verið teknar alvarlega. Nýj-
asta árásin er öllu alvarlégri en
hinar fyrri: komiðhefur i ljds að
sum orð dagbókarinnar eru
skrifuð með kúlupenna sem ekki
var fundinn upp fyrr en árið
1951, það er að segja sex árum
cftir að Anna Frank lét lifið I út-
rýmingarbúðum nasista. Einnig
hefur verið sagt að þau orð sem
skrifuð eru með umræddum
penna séu með sömu rithönd og
dagbókin i heildr þvi hafi santa
manneskja óu mdeilanlega
skrifað hana alla, löngu eftir
stríð.
Helsti árásar-
adilinn gamall
nasisti
Snemma a næsta ari verður
settur dómur i Hamborg til þess
að freista þess að fá botn i linnu-
lausar deilurnar um dagbók
þessarar hollensku gyðinga-
stúlku og vonast hægriöfgasinn-
ar og nýnasistar til þess að þar
með verði hægt að kveða þessa
ákæru gegnþeim niður. Breskir
blaðamenn sem kannað hafa
málið hafa nú upplýst að ýmsar
misfellur eru á rannsókninni
sem á að sanna að dagbókin sé
fölsuð. Kemur þar einkum
þrennt til:
t fyrsta lagi er Ernst Roemer,
maðurinn sem stendur á bak við
nýjustu fullyrðingarnar um
fölsun bókarinnar, fyrrum nas-
isti sem starfaði m.a. i hinni al-
ræmdu Geheime Feldpolizei,
leynilögreglu Hitlers sem bar
ábyrgð á lifum óteljandi
gyðinga um alla Evrópu.
í öðru lagi kom frumkvæði
árásarinnar frá dularfullum
hóp fylgismanna Adólfs Hitlers
sem aðsetur hefur i Englandi.
Og i þriðja lagi virðast orðin
sem skrifuð voru með
kúlupenna vera leiðréttingar
sem gerðar voru löngu eftir að
dagbókin var skrifuð. Telja
bresku blaðamennirnir auösætt
að einhver ættingi eða fjöl-
skylduvinur hafi leiðrétt ýmsar
villur eða óskýrleika i dagbók-
inni og gengið þar gott eitt til.
Enski sagnfræó-
ingurinn ekki til
Herferðin til að sanna að dag-
bókin væri fölsuð hófst i febrúar
1976 en þá byrjaði hinn 76 ára
gamli Ernst Roemer, sem er á
eftirlaunum i Hamborg, að
dreifa bæklingi til áhorfenda að
sýningu á leikgerð dag-
bókarinnar.
Bæklingurinn bar heitið: Dóu
sex milljónir i raun og veru? en
þótt undarlegt megi virðast
reyna nýnasistar enn að draga
óumdeilanlegar staðreyndir i
efa. Bæklingur Roemers var i
sama dúr og mörg fyrri smiða-
verk gamalla eða nýrra nasista,
þar hélt hann þvi fram að
sögurnar um gyðingaofsóknirn-
ar væru uppspuni frá rótum og
aldrei hefði verið hreyft hár á
höfði nokkurs gyðings i þeim
löndum sem nasistar réðu.
Jafnframt var þvi skotið að
leikhúsgestum að sýningin sem
þeir væru að fara að sjá væri
fölsun, Dagbók önnu Frank
væri blekking ein. Bæklingurinn
var sagður vera eftir Richard
nokkum Harwood og þvi var
bætt viðað hann væri „hjá há-
skólanum i London”. Otgef-
endur voru sagðir vera The
Historical Review Press i Rich-
mond. Þó Lundúnaháskóli hafi
aldrei haft innan sinna vébanda
mann að nafni Richard Har-
wood og þó The Historical
Review Press væri ekki til hóf
Roerner að nota bæklinginn sem
vopn i herferð „til að leiða sann-
leikann i' ljós”.
Gagnger
rannsókn
i á handritinu
Reynt var að fá gamla mann-
inn til að hætta að dreifa snepli
sinum en hann var ekki á þvi og
á endanum leitaði leikhússtjðr-
inn til lögreglunnar og bað um
að maðurinn yrði fjarlægður.
Það var gert og Roemer var
dreginn fyrir dómstóla og
ákærður um að draga i efa
sannleiksgildi dagbókarinnar
og þar með leiksýningarinnar.
Dómarinn féllst á rökstuðning
ákæranda og Roemer fékk 1500
þýskra marka sekt. Hann
áfrýjaði málinu og þegar það
var tekið upp aftur i mars 1978
kom lögfræðingur hans þvi til
leiðar að réttarhöldunum yrði
frestað meðan rækileg og gagn-
ger rannsókn færi fram á dag-
bókinni. Sýnt var að um yrði að
ræða mikilvægt prófmál i þeim
deilum sem staðið hafa um dag-
bókina.
ljóst að dagbókin hafði verið
fölsuð eftir striðið. 1 siðasta
mánuði birti timaritið Der
Spiegel niðurstöður rannsókn-
anna og það með að ef þær væru
réttar, „væri það olia á eld
gróusagnanna”.
1 april i ár flaug hópur sér-
fræðinga frá Rannsóknardeild
þýsku lögreglunnar tii Basel i
Sviss þar sem Otto Frank býr en
hann var faðir önnu Frank og er
hinneiniaf fjölskyldunni sem er
á lifi. Voru það bæði rithandar-
sérfræðingar og greiningar-
fræðingar með smásjár og önn-
ur tæki i fórum sinum. Þeir
gaumgæfðu þær blaðsiður upp-
haflega handritsins,sem enneru
til,mjög nákvæmlega , bæði
pappi'rinn blekið og rithöndina,
og snemmsumars var rann-
sóknum þeirra lokið.
Otto Frank
látinn
Maðurinn sem hefði getað
varpað ljósi á þessi og fleiri
vafaatriði ,Otto Frank#var þá
ekki lengur til staðar til að-
stoðar. Hann lést i ágúst siðast-
liðnum, saddur lifdaga og áður
enblaðamenn Spiegelskomust i
málið og fengju ráðrúm til að
spyrja hann um málið.
Ekkja hans , austurriskur
gyðingur sem kynntist Otto eftir
striðið og varð si'ðari eiginkona
hans, hélt upp vörnum. Hún
Ekkja Otto Franks, Fritzi og Eénst Roemer, gamall nasisti.
Svartur, grænn
og blár
kúfupenni
Þeir komust að þvi fyrstir
manna að ýmis orð í texta önnu
Frank höfðu verið skrifuð með
þremur mismunandi kúlupenn-
um, svörtum, grænum og blá-
um. Þó svo að kúlupennar hafi
verið fundnir upp fyrir strið og
notkun þeirra þegar orðin allút-
breidd er það bjargföst vissa
sérfræðinganna að sú tegund
sem notuð var til að krota i dag-
bókina hafi ekki verið framleidd
fyrr en 1951. Þetta var i sjálfu
sér ekki svo slæmt fyrir orðstir
dagbókarinnar — einhver hinna
fjölmörgu fjölskylduvina gat
hafa leiðrétt sitthvað sem hon-
um fannst betur mega fara.
Það sem sló aðdáendur önnu
Frank illa var að rithandarsér-
fræðingur komst að þeirri
niðurstöðu að allt handritið, þar
með taldar leiðréttingarnar,
væri skrifað með sömu hendi,
hendi önnu Frankaöþvi er taliö
var. Ef þetta var satt var aug-
benti á að skýrslan um rithönd
dagbókarinnar hafði aðeins
veriðheildarumfjöllun um texta
bókarinnar en hafði ekki tekið
tilsérstakrar meðferðareinstök
orð. Hún réði þvi Erhard Friess,
svissneskan rithandarsér-
fræðing, til að framkvæma nýja
rannsókn. Friess komst fljót-
lega að niðurstöðu um þau
orðsem skrifuð voru með gr«sn-
um kúlupenna — niu alls — og
segir i skýrslu sinni að augljóst
sé að þau séu skrifuð með ann-
arri hendi en afgangur bókar-
innar. Auk þess leggur hann
áherslu á að flest „aðkomu-
orðin” væru þar sem uppruna-
legi textinn væri óskýr eða
ógreinilegúr vegna blekklessa
eða annars i þeim dúr. Þau orð
væru þvi augljóslega hreinar
leiðréttingar.
Einstök orö og
leiðréttingar
Orðin sem skrifuð voru með
svörtu og biau kúlupennableki
reyndust erfiðari viðfangs og
Friess skorti nauðsynleg tæki til
að rannsaka þau til hlitar. Við
fyrstu sýn varð ekki annað séð
en þau væru sams konar og all-
ur þorri dagbókarinnar.
Þá kom til kasta Dr. Alois
Werner en hann stjórnaði hinni
nákvæmu rannsókn á dagbók-
inni. Hann tjáði breskum blaða-
mönnum nýlega að þau orð
væru svipaðs eðlis og „grænu
orðin”, einstök orð og leiðrétt-
ingar en hvergi heilirkaflareða
blaðsi'ður. Hann sagði og að það
renndi stoðum undir gildi dag-
bókarinnar að nú væri það al-
gerlega óvéfengjanlegt að blek-
ið sem dagbókin i heild var
skrifuð með hafi verið tegund
sem notuð var á striösárunum.
„Tapar engu
þó hún sé
skáldsaga”
Bresku blaðamenmmir sem á
vegum blaðs sins, The Sunday
Times"hafa kynnt sér nákvæm-
lega allar hliðar þessa máls 1
komast þvi að þeirri niðurstöðu ]
að allar likur bendi til þess að
Anna Frank hafi i raun og snn-
leika skrifað dagbókina sem
henni er eignuð. Hún skrifaði
hana með blekpenna (og stund-
um blýanti) þau tvö ár sem hún
ásamt fjölskyldu sinni var i fel-
um i Amsterdam en nokkrum
árum eftir að hún dó og striðinu
lauk fór fjölskylduvinur gegn-
um pappirana og leiðrétti það
sem honum þurfti nauðsyn á og
notaði til þess þrjá mismunandi
kúlupenna. Meðal þeirra sem
koma helst til greina að hafa
gert þetta er Johannes Klei-
mann en hann birtist i dagbók-
inni undir nafninu Herra Koop-
huis. Meðan Frank-fjölskyldan
var i felum hætti hann lifi sinu
hvað eftir annað til að færa fjöl-
skyldunni mat og aðrar vistir.
Gera má ráð fyrir þvi að
áróðursherferðin gegn Dagbók
önnu Frank haldi áfram. Meðal
þeirra sem verða i fararbroddi
er enski sagnfræðingurinn
David Irving en hann hefur vak-
ið mikla athygli fyrir þær full-
yrðingar sinar að Hitler hafi
sjálfur ekkert vitað um
gyðingaofsóknirnar. Hann
kveðst ekki trúa þvi að dagbókin
sé eftir 13 ára gamla stúlku.
„Mér finnst dapurlegt að fólk
skuli trúa þvi”, segir hann.
„Mér finnst þessi bók vera jafn-
oki Oliver Twist eftir Dickens.
Ekki taparsú bók nokkru þó hún
sé skáldsaga”.
(Endursagt úr Sunday Times)
i
i