Vísir - 20.12.1980, Blaðsíða 22

VÍSIR
Laugardagur 20. desember 1980
Leikurinn er búinn, Farnsworth — ætlarðu að koma hljóð-
lega með okkur?
ÍCg sé að Shabatakhta náði loksins i grafhýsasamninginn.

Sko til, þarna kemur Eduard með sjússana...
Húmor bykir nokkurs verður,
það er kátur kall eða kelling sem
hlær að öllum fjandanum. Auð-
vitað er kimnigáfan mismunandi
og þegar sumir hlæja sig i hel er
öðrum ekki skemmt. Sjálfsagt
má leiða að þvi rök að húmor
fólks sé jafneinkennandi fyrir
viðkomandi persónu og hvaða
annar þáttur persónuleikans sem
er: sá sem þykir gaman að
grófri fyndni sé grófur og svo
framvegis. Þetta hefur alla vega
H.J. Eysenck gert en hann er sál-
fræðingur frá Englandi og hefur
mjög beitt sér fyrir alls konar
persónuleika- og jafnvel gáfna-
prófum, fyrir vikið orðiö um-
deildur nokkuö. Hann lætur það
ekki á sig fá, heldur sendir frá sér
hverja bókina á fætur annarri um
persónuleikann, fólk kaupir
grimmt. 1 bók sem hann gaf út
árið 1975 ásamt Glenn nokkrum
Wiíson og ber nafnið á ensku:
„Know your own personality”
leggur hann að fólki að hugleiða
klmnigáfu sina, hvers eðlis hún sé
og þykist í framhaldi af þvl geta
Þessar tilheyra hinu varkára og leitandi timabili listamannsins..
Finnst þér
veitt mönnum mikilsveröar upp-
lýsingar um eigið sjálf. 1 þá bók
eru eftirfarandi skemmtimyndir
sóttar.
Leiðbeiningar fyrir þá sem
hafa hug á að kanna undirmeðvit-
aða kimni stna: Búið ykkur til
töflu þar sem myndirnar eru
merktar frá einum upp 116. Siðan
skal skoöa myndirnar, athuga
hversumjögmanni er skemmtog
loks gefa myndunum einkunn.
Mikilvægt er, segir Eysenck, að
gefa þá einkunn undir eins og
manniyfirleitt skilst meininghöf-
undarins. Einkunnir eru frá 1-5.
Alls ekki fyndið 1
Dálltið fyndiö 2
Fremur fyndið 3
Mjög fyndið 4
Stórkostlega fyndið 5
Skilji maður ekki „brandar-
ann” skal gefa einkunnina einn.
Þá er að skoða myndirnar.
Jæja, þá er þaö búið og væntan-
lega ýmsir sælli en ella. Rétt er,
og raunar nauðsynlegt, að taka
fram aö þeir Eysenck og Wilson
hafa skipt þessum „bröndurum”
niður í fjóra flokka eftir þeim
húmor sem þeim þykir felast I
hverri mynd fyrir sig. NU þarf að
fara að reikna.
Fyrsti flokkurinn er kallaður
„bull”. Þeir „brandarar” sem
flokkast þar undir eru ger-
sneyddir ofbeldi eða kynferðis-
legum tilvlsunum, þeir byggjast
eingöngu á fáránlegum aðstæöum
eða teikningum. Fjórar teikning-
ar teljast vera „bull”? þaö er aö
segja 1, 5, 9, og 13.
Annar flokkur er kallaður
„ádeila”. Þar er „brandarinn”
fólginn I satlru á vissar persónur,
hópa eða stofnanir-, oftast á óbein-
an og fremur mildan hátt. Þær
myndir sem flokkast undir þessa
deild eru 2, 6, 10, og 14.
Þriðji flokkurinn er kallaður
„áreitni”. Undir hann flokkast
myndir sem fela í sér ofbeldi eða
beina áreitni, möðganir, grimmd,
kvalir og hreinan sadisma. Undir
þetta flokkast sem fyrr fjórar
myndir: 3, 7, 11 og 15.
Fjórði flokkurinn er á ensku
kallaður „sex” og þarf líklega
ekki að þýöa það. Undir hann
flokkast „brandarar” með beinni
kynferðislegri sklrskotun. Suma
þeirra munu þeir Eysenck og Wil-
sonhafa valið með sérstöku tílliti
til siöfágaðs fólks, þeir eru hafðir
I grófara lagi (segja þeir) tíl að
unnt sé að greina rækilega milli
deilda. Myndir númer 4, 8, 12 og
16, teljast hafa kynferðislegar
sklrskotanir.
Samlagning
Þá er aö leggja saman þær
einkunnir sem myndunum I
hverjum flokki fyrir sig voru
gefnar. Þær tölur sem þá fást eru
siðan bornar saman við tölurnar
hér að neðan. Einnig má leggja
saman tölurnar fjórar og fá þá út
eina heildartölu. Það mun ein-
ungis gefa til kynna hvort
viðkomandi hefur gaman af
„bröndurum” eður ei, þó heildar-
talan sé há segir það næsta Htið
um það hvort maður hefur mikla
kimnigáfu ellegar litla. Prófið er,
segir Eysenck, aðeins til þess
ætlað að lýsa fólki, ekki draga það
I dilka.
Minnast má á það i lokin að
Eysenck og Wilson álita að þeir
sem flokka má undir „úthverfar”
persónur hafi vanalega mest
gaman af kynferðislegum
„bröndurum” og einnig áreitnis-
legum. Þeim ku þykja minna til
um „bullið” eða „ádeiluna”, en
fá oftast hærri heildartölu en aðr-
ir. „Innhverfar” persónur eru
auðvitað gerólikar, hafa andúð á
augljósum kynferöis- og ofbeldis-
„bröndurum” en kjósa heldur
mildari tegundirnar „bullið” og
ádeiluna”. Þeir sem eru kaldir
kallar og kellingar fá oftast háa
„áreitnis”-einkunn, bliðlynt fólk
þveröfugt. Þeir sem þykja til-
finningalega óstöðuglyndir munu
ekki falla greinilega undir þessa
flokkun.
Að fenginni reynslu lætur
Eysenck það flakka að karlmenn
fái. venjulega töluvert hærri
„áreitnis”—einkunn en konur,
sömuleiðis ögn hærri „sex”—
einkunn. Þar sem englnn grein-
anlegur mismunur er á hinum
tveimur deildunum fá karlmenn
oftastnær hærri heildartölu en
konur.
1 lokin tekur Eysenck fram að
ekki megi búast við því aö sllk
próf standist hvað alla einstak-
linga varðar, hins vegar hafi þau
gefist svo vel i heild að sálfræð-
ingar noti þau stundum til að afla
Ég held þetta hljóti aö vera sú kiámfengna...
Tja, ég veit ekki en þaö gæti veriö gaman aö
prófa...