Vísir - 30.12.1980, Blaðsíða 8

Engin umferð
VTSIH
Þriðiudagur 30. desember 1980
HVAD MÁ
„Fyrir útgerðina i landinu er þess-
um skipum best komið fyrir hér inni
á Sundum eða annarsstaðar i góðu
vari”. Þessi orð sagði Kristján
Ragnarsson i ræðu sinni á aðalfundi
LIÚ nýlega, um sex togara, sem eru i
smiðum innanlands fyrir Islendinga.
I raun er óhætt að telja að fyrir-
sjáanleg aukning togaraflotans sé 8
skip þvi einn hefur verið keyptur frá
Noregi og er væntanlegur mjög
bráðlega og á Þingeyri er mikill
áhugi á að láta smiða nýjan togara
og fróðir menn telja liklegt að af þvi
verði.
BHeigandi i kröggum
Það fer ekki milli mála að skilja
verðurorð Kristjáns þannig að þessi
skipakaup séu óhagstæð fyrir út-
gerðina. En hvernig koma þau við
þjóðarhag? Illa, annað á fáa tals-
menn.
Hvernig illa?
Einfalt. Við megum trúlega veiða
milli 500 og 600 þúsund tonn af botn-
fiski næsta ár og við eigum togara
sem geta veitt það allt og auk þess
eigum við bátaflota sem getur veitt
annað eins. Við skulum setja upp
einfalt og auðskilið dæmi til
viðmiðunar. Maður nokkur á 20
vörubila, en hefur ekki verkefni
nema fyrir 10 og útilokað að hann
geti fengið meira verkefni. Hann
fjölgar þá ekki bilunum sinum eða
hvað?
Þriöjudagur 30. desember 1980
VÍSIR
QERA FYRIR ATTA TOGARAVERR?
Hvað kemur mér það við?
En hvað kemur almenningi þetta
við? Mega ekki útgerðarmennirnir
eyða peningum eins og þeim sýnist
okkar vegna?
Okkur kemur þetta við af mörgum
ástæðum.
I fyrsta lagi eru þetta ekki
peningar sem útgerðarmenn eiga.
Mikinn hluta kaupverðsins fá þeir
lánað meö allt öörum og miklu hag-
stæöari kjörum en aörir menn eiga
kost á til að koma sér upp atvinnu-
rekstri eða húsnæði. I flestum til-
fellum lenda þeir I vanskilum meö
greiöslur sinar, vegna þess aö þeir
mega ekki veiða eins mikið og þeir
þurfa til aö útgerðin borgi sig. Krist-
ján upplýsti að skuldir útgerðarinnar
væru nú um 30 miljarðar.
Takið eftir þessari tölu: 30
milljarðar króna.
Allt á hausnum
1 öðru lagi og það er kannski aðal-
atriðið sem litið hefur verið talað
um. Kostnaðurinn við fiskveiðarnar
er kannski tvöfaldur á við það sem
hann þarf að vera. Höldum áfram
með dæmið um manninn með vöru-
bilana. Til aö halda 20 bilum gang-
andi við 10 bila verkefni þarf hann
auðvitað að fá helmingi hærra
flutningsgjald en ef hann hefði hæfi-
lega marga bila gangandi. Hann þarf
að fá kaupverð bilanna borgað, hann
þarf að borga 20 bilstjórum kaup i
stað 10, hann þarf að borga skatta og
skyldur af 20bilum i stað 10 og margt
er ótalið enn svo sem viðhald o.fl.
Þessi maður hlýtur að standa höll-
um fæti i samkeppni. Hann lendir i
greiðsluerfiðleikum og hann reynir
aðhalda kaupi bilstjóranna niðri,þvi
hann þolir alls ekki að laun þeirra
hækki.
Eitthvað betra
Þekkið þið myndina af þjóðarbú-
inu? Kostnaðurinn við aðalatvinnu-
veginn er of mikill, þegar launin
hækka, hækkar verðið á fram-
leiðslunni, gengið verðuraðfalla, þvi
annars töpum við mörkuðunum,
vöruverðið hækkar og verðbólgan
okkar fær mikla og góða næringu.
Þá vitum við það. Atta togarar i
viðbót þýðir aðeins að kostnaðurinn
við að afla sjávarfangs eykst en af-
raksturinn eykst ekki, þvi meira er
ekki til. (Sama og að vörubflaeig-
andinn bæti við sig enn einum bil).
Kristján Ragnarsson sagði að hver
hinna nýju togara kostaði um 4 mill-
jarða króna. Átta togarar kosta þá 32
milljaröa króna. Okkur hefur verið
sagt frá þessum tölum áður, en höf-
um við gert okkur grein fyrir hvað
þær eru stórar? Hvað annað getum
við fengið fyrir 32 milljarða króna.
Eitthvað sem nýtist okkur til hags-
bóta en ekki til þess eins að auka enn
á öll okkar fjárhagsvandræði.
Að leggjast i ferðalög
Það ber þó að hafa i huga að þetta
fé, sem fer til togarakaupanna er
ekki tekið beint úr rikissjóði og með
þvi að hætta viö þessi kaup verður
féð ekki tekið beint i aðrar fram-
kvæmdir. Eigi að siður er fróðlegt að
gera sér dálitla hugmynd um hvað
gildi þeirra peninga er mikið.
Og umfram allt verðum við að
muna að fjárfesting i fiskiskipum er
núna einhver sú óhagkvæmasta fyrir
þjóðarhag sem við getum fundið.
Það er jafnvel skárra fyrir þjóðar-
hag að við leggjumst i ferðalög eða
kaupum lúxusbila svo eitthvað sé
nefnt.
SEK HUNDRUÐ BÍLAR
I
I
I
I
I
I
L
Ferðir til Kanarieyja, þriggja
vikna dvöl þar og leyfilegur
gjaldeyrir til eyðslu i ferðinni
kostar um eina milljón. Fyrir
verð 8 togara geta 32.000 Is-
lendingar farið i slika ferð.það
eru um það bil helmingi fleiri en
fara i ár. Hólmavik er einn
þeirra staöa sem eiga togara i
vændum. Fyrir verð hans geta
allir ibúarnir fariö 10 ferðir til
Kanarieyja.
A Skagaströnd búa rúmlega
600 manns. Fyrir eitt togara-
verð — þeir eiga togara i
smiðum — geta allir ibúarnir,
hvert einasta mannsbarn á
staðnum, fengið nýjan Mazda
323, þennan litla fallega sem
verið er að auglýsa i sjón-
varpinu þessa dagana. Kjósi
þeir heldur Skoda 120L, sem er
ódýrasti Skodinn,fá þeir að auki
vélsleða eða þrjá gæðinga eöa
eitthvað annað sem hugurinn
girnist.
fyrir utan skatta og skyldur.
Grindvikingar eru að fá sér tog-
ara og þeir eru tæp 2000 að tölu.
Tölulega eru þar þá 500 visitölu-
fjölskyldur sem allar geta haft
fullt framfæri i eitt ár af togara-
verðinu.
Hagstofan segir að hver
maður éti kjöt fyrir um 200.000
krónur á ári, þ.e.a.s. miðað við
nýja kjötverðið. Þá geta allir
landsmenn fengið allt sitt kjöt i
um 9 mánuði fyrir 8 togaraverð.
Sigurjón
Valdimarsson
skrifar
Visitölufjölskyldan er hjón
með tvöbörn. Hún er talin þurfa
8 milljónir til framfærslu á ári,
ölluum líkar jafnvel mjólkurhristingurinn frá
NESTI F0SSV0GI - NESTIÁRTÚNSHÖFÐA
NESTIAUSTURVERI, HÁALEITISBRAUT 68.
NESTI
Flugöryggi eins og hja
siðmenntuðum grðnnum
Engin þjóð er háðari flugsamgöngum
en við Islendingar. Fáar þjóðir eru aftar
á merinni en viö I öryggisbúnaöi flugs-
ins. Viö spuröum Pétur Einarsson vara-
Pétur Einarsson varaflugmálastjóri
Viö litum gjarnan á sjávarútveginn,
sem aleinu Urlausnina, þegar bæta þarf
atvinnuástand á einhverjum staö og
eryiirinn verður sá að keyptur er togari.
Ekki eru þó allir á einu máli I þessu efni
og viö spuröum Davfö Scheving Thor-
steinsson formann Félags isl. iönrek-
enda og Val Valsson framkvæmdastjóra
þess, hvaö mætti gera i iönaöarupp-
byggingu fyrir 32 milljaröa króna.
„Fyrir þessa 32 milljaröa,” sagöi
Daviö, sem haföi orö fyrir þeim, „væri
hægtaö stofna hér ýms smá og millistór
iönfyrirtæki, hátæknivædd og hálauna-
iönaö sem eitt þúsund fjölskyldur gætu
haft framfæri sitt af. Þaö er álíka mikill
fjöldi manna og flúiö hefur land á
undanfömum 10 árum. Þetta eru grunn-
störf, sem gefa af sér önnur i ýmiss kon-
ar þjónustu, skólum, löggæslu, verslun,
flutningum og mörgu fleira. Þannig
mundu þau störf spinna utan á sig mikl-
um fjölda starfa til viöbótar þeim, sem
flugmálastjóra hvaö hægt væri aö
endurbæta í þeim efnum fyrir átta
togaraverö, 32 milljaröa króna. Hann
svaraöi:
„Þaö má ljúka gerö 30 áætlunarflug-
valla, gera 53 sjúkraflugvelli nothæfa,
fullkomna flugleiösögukerfi og fullgera
varaflugvöll fyrir millilandaflug.
Aætlunarflugvellirnir eru: Reykjavik
Vesturland: Rif og Stykkishólmur.
Vestfiröir: Bildudalur, Flateyri,
Gjögur, Hólmavik, Isafjöröur, Patreks-
fjöröur, Suöureyri og Þingeyri.
Noröurland vestra: Blönduós,
Hvammstangi, Sauöárkrókur og Siglu-
fjöröur.
eru beint viö iönaöinn. Fyrir hvert eitt
starf f iðnaöinum beint, skapast þrjú
önnur sem á einhvern hátt tengjast hin-
um.
Velaömerkjavantarhéreitt skilyröi:
Þaö aö yfirleitt sé hægt aö reka atvinnu-
rekstur á tslandi, vegna afskipta stjórn-
málamanna. Ef viö fáum 32 milljaröa í
hendumar og stjdrnmálamennirnir láta
okkur svo i friöi og skipta sér ekki af
okkur meira, skulum viö koma þessu
upp.”
Þetta haföi Daviö Scheving aö segja.
ÞaÖ md geta þess til gamans i leiöinni
aö á sjö stööum af þeim.átta, sem eiga
togara I vændum — sá áttundi á aö fara
til Reykjavikur, hvaöa rök, sem aö þvi
liggja — búa samtals um 7000 manns.
Þeim öllum og fleiri til viöbótar, treystir
Daviö Scheving sér til aö skaffa lifs-
viöurværiaf iönaöi og tengdum atvinnu-
greinum, ef hann fær 32 milljaröa i
hendurnar og friö fyrir stjórnmála-
mönnum.
Norðurland eystra: Akureyri,
Grimsey, Húsavik, Kópasker, Raufar-
höfn og Þórshöfn.
Austurland: Bakkafjöröur, Borgar-
fjörður eystri, Breiödalsvik, Egils-
staöir, Fagurhólsmýri, Hornafjöröur,
Noröfjöröur og Vopnafjöröur.
Suöurland: Vestmannaeyjar.
Aö ljúka gerö áætlunarflugvallar
þýöir:
Byggö er flugbraut a.m.k. 1000 m.
löng ásamt öryggissvæðum , akbraut
fyrir flugvélar og flugvélarhlað. Flug-
brautin er með bundnu slitlagi.
Settur er upp ljósabúnaöur á eftirfar-
andi hátt: flugbrautarljós og þröskulds-
ljós. Aðflugsljós viö brautarenda og aö-
flugshallaljós viö annan brautarenda,
ennfremur uppsett leiöarljós og
hindranaljós.
Byggö er flugstöö meö flugturni, svo
og tækjageymsla. Settur er upp blindaö-
flugsbúnaður, sem er m.a.: Radióviti
eöa fjölstefnuviti, miölinusendir, fjar-
lægöarmæliviti og aðflugshallaviti.
Þegar sagt er aö gera megi sjúkra-
flugvelli nothæfa þá er átt viö aö þeir
veröi gerðir úr frostheldu efni, standi
það hátt yfir land aö snjór renni af þeim
og reist sé skýli er geti hýst nauösynleg-
ustu hluti, og fólk i nauösynjatilvikum.
Fullkomnun á flugleiösögukerfi þýöir
m.a. uppsetning fjölstefnuvita fyrir far-
flug, endurbætur á fjarskiptakerfi, upp-
setning miðunarstöðva og fjarlægöar-
mælivita.
Varaflugvöllur fyrir millilandaflug
kostar i dag um 3.5 milljaröa. Gerö flug-
vallar af þvl tagi þýddi mjög aukiö
öryggi I millilandaflugi og innanlands-
flugi og eldsneytissparnaö. Ennfremur
má gera ráö fyrir þvi aö hann yki um-
ferö útlendra flugvéla um tsland.
Þrjátiu og tveggja milljaröa fjárveit-
ing til flugmála væri blóögjöf sem færöi
íslendinga fram um 30 ár i flugmálum
og gerði búnaö aö flugi á tslandi sam-
bærilegan við þaö sem gerðist hjá siö-
menntuöum nágrannaþjóöum okkar”,
voru lokaorö Péturs Einarssonar.
„Iðnaður lyrlr
mikiu fielrl”
HVERMG LIST ÞER A
EREYTINGARNAR?
Viö f jölgum vinningum svo að nú vinnst á meira
en fjóröa hvern miða. Mest fjölgar hóflegum
vinningum sem koma sér vel - þessir á 100
þúsund (1000 nýkr.) veröa t.d.næstum þrefalt fleiri
en í fyrra. Hæsti vinningur verður 10 milljónir
(100.000 nýkr,) -hækkar um helming. Til viðbót-
ar þessu veröur veglegur sumarglaöningur dreg-
inn út í júlí — þrír 5 milljón kr. vinningar (50.000
nýkr.) Svo nú er sérstök ástæöa til aö vera meö í
happdrætti SÍBS Og miðinn kostar aðeins tvö
þúsund kr. (20 nýkr.) ______
Þar aö auki vitum viö aö 1981 er ár fatlaðra — ár
✓
þeirra sem njóta ávaxta af starfi SIBS
_____3irai
veskinuenbia
grunar?
HAEPDRÆTTI SlBS