Morgunblaðið - 03.12.2003, Blaðsíða 16

ERLENT
16 MIÐVIKUDAGUR 3. DESEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
ÁKÖF leit bandarískra her-
manna að Izzat Ibrahim al-
Duri, næstráðanda Saddams
Husseins í
Írak, bar
engan
árangur í
gær en al-
Duri er
grunaður
um að hafa
skipulagt og
kostað
margar
árásir á hernámsliðið. Um-
kringdu 1.200 hermenn Haw-
ijah, 80.000 manna bæ, í meira
en hálfan sólarhring meðan
þar var leitað hús úr húsi. Var
al-Duris leitað víðar á sama
tíma en Bandaríkjamenn hafa
sett um 750 millj. ísl. kr. til
höfuðs honum. 27 manns voru
handteknir í Hawijah og var
einkaritari al-Duris meðal
þeirra.
Múslímar
fyrir rétt
TVEIR herforingjar Bosníu-
múslíma komu fyrir stríðs-
glæpadómstólinn í Haag í gær
og er það í fyrsta sinn sem svo
háttsettir múslímar svara til
saka fyrir honum vegna
grimmdarverka í Bosníustríð-
inu. Eru þeir Enver Hadzihas-
anovic, rúmlega fimmtugur, og
Amir Kubura, tæplega fertug-
ur. Þeir eru sakaðir um að
hafa ekki komið í veg fyrir, að
undirmenn þeirra fremdu
grimmdarverk í 11 mánaða
löngu stríði múslíma og Króata
á sama tíma og hvorir tveggju
stóðu í stríði við Serba.
Lítt miðar
gegn
al-Qaeda
ÞAÐ eina, sem stendur í vegi
fyrir meiriháttar hryðjuverki
með efna- eða lífefnavopnum,
er ónóg tækniþekking. Segir
svo í nýrri skýrslu frá Samein-
uðu þjóðunum, SÞ, um hryðju-
verkasamtökin al-Qaeda en
þar kemur einnig fram, að til-
raunir til að hefta fjárstreymi
til samtakanna hafi brugðist að
mörgu leyti. Fram kemur, að
SÞ hafi beðið aðildarríkin um
að skýra frá aðgerðum sínum
gegn hryðjuverkum en innan
við helmingur hafi gert það.
Mikil fram-
leiðslu-
aukning
FRAMLEIÐSLA í bandarísk-
um verksmiðjum jókst meira í
nóvember en hún hefur gert í
20 ár og mikið var um nýráðn-
ingar. Samdrátturinn á síðustu
árum hefur komið harðast nið-
ur á verksmiðjuframleiðslunni
og í henni hefur störfunum
fækkað um 2,8 milljónir. Í síð-
ustu viku var upplýst, að hag-
vöxtur í Bandaríkjunum á
þriðja ársfjórðungi hefði verið
8,2% og allar fréttir benda nú
til þess, að þetta mesta efna-
hagskerfi í heiminum sé að
komast á skrið. Áætlað er, að
nýráðningar hafi verið 150.000
í nóvember en atvinnuleysið er
samt óbreytt, 6%. Í Evrópu
var framleiðsluaukningin í
nóvember sú mesta í þrjú ár.
STUTT
Áköf leit
að al-Duri
Al-Douri
ROBERTSON lávarður, fram-
kvæmdastjóri Atlantshafsbandalags-
ins, NATO, varaði á mánudag ráða-
menn í Evrópusambandinu við því að
koma á laggirnar sjálfstæðri stjórn-
stöð til að skipuleggja sérstakar að-
gerðir Evrópuríkja í varnarmálum.
Svo virðist sem Bretar, Frakkar og
Þjóðverjar hafi á fundi í Napólí í síð-
ustu viku náð samkomulagi um slíka
stofnun í ESB er verði ekki háð
stjórnstöð NATO, er nefnist SHAPE.
Tveggja daga fundi varnarmála-
ráðherra bandalagsins lauk í gær í
Brussel og er ljóst að málið var mikið
rætt þar á göngunum þótt það væri
opinberlega aðeins eitt af mörgum
málum sem fjallað var um. Ráðamenn
Svía og Pólverja lýstu í gær andstöðu
sinni við nýjar ESB-stofnanir sem
gætu valdið samkeppni við NATO.
Varaði Leszek Miller, forsætisráð-
herra Póllands, m.a. við því að nið-
urstaðan gæti orðið spenna milli hlut-
lausra þjóða eins og Svía og þjóða eins
og Pólverja, sem eru í NATO og á leið
í ESB. Einnig benti Miller á að sam-
skiptin við Bandaríkin gætu versnað.
Robertson lávarður vill einnig að
bandalagsríkin leggi til 14 þyrlur og
um 400 manns með sérfræðimenntun
til friðargæslunnar í Afganistan en
hefur fengið dræmar undirtektir.
Sagði framkvæmdastjórinn að ef frið-
argæsla NATO í Afganistan mistæk-
ist gæti það gereyðilagt ímynd banda-
lagsins og Afganistan á ný orðið
bækistöð alþjóðlegra hermdarverka-
manna.
Að sögn Arnórs Sigurjónssonar hjá
varnarmálaskrifstofu utanríkisráðu-
neytisins hafa Íslendingar boðið
NATO til að senda tíu menn til að
annast rekstur og stjórnun flugvall-
arins í Kabúl með svipuðum hætti og
þeir hafa gert í Pristínu, höfuðstað
Kosovo. „Við gerum ráð fyrir að fara
frá Pristínu 1. apríl 2004 og þá mynd-
um við taka við þessu nýja hlutverki í
Kabúl frá og með byrjun júní,“ sagði
Arnór sem bætti því við að þessu boði
Íslendinga hefði nú verið tekið.
Ljóst er að Bandaríkjamenn eru
tortryggnir á hugmyndina um evr-
ópska stjórnstöð og segja að hún geti
grafið undan einingunni í NATO og
flækt stjórnun. Robertson sagðist
ekki telja að búið væri að taka loka-
ákvörðun í málinu. „Menn eru vafa-
laust að fara yfir málið með það í huga
hve brýnt er að ekki komi til þess að
við búum við tvöfalt kerfi eða niður-
staðan verði samkeppni milli samtak-
anna tveggja. Þau hafa, þegar upp er
staðið, nóg á sinni könnu eins og
heimurinn er núna,“ sagði Robertson.
Peter Struck, varnarmálaráðherra
Þýskalands, fullyrti að ekki væri nein
hætta á samkeppni milli væntanlegr-
ar stjórnstöðvar og SHAPE sem er í
Belgíu. „Hún mun öllu frekar gera
stjórnunina fullkomnari,“ sagði hann.
Ekki verði ýtt undir
misskilning
Gunnar Gunnarsson, fastafulltrúi
Íslands hjá NATO, sagði í samtali við
Morgunblaðið að Íslendingar styddu
hugmyndirnar um aukið framlag
Evrópuríkja til varnarsamstarfsins
(ESDP). „En við teljum mjög mikil-
vægt að þetta sé þróað með þeim
hætti að ekki sé gefið til kynna að ein-
hvers konar samkeppni verði tekin
upp við Atlantshafsbandalagið. Ekki
megi draga í efa að Atlantshafsbanda-
lagið sé grundvöllur öryggis- og varn-
armála Evrópuríkja og menn verði að
gæta þess að ekki komi upp misskiln-
ingur í Atlantshafssamskiptunum
vegna ESDP,“ sagði Gunnar Gunn-
arsson.
Deilt um stjórnstöð fyrir
varnir ESB-ríkjanna
Íslendingar senda tíu manna lið
til starfa á flugvellinum í Kabúl
Brussel, Stokkhólmi. AFP, AP.
Fundur varnarmálaráðherra Atlantshafsbandalagsins í Brussel
FILIPPSEYSKIR unglingar reyna
að handsama sleipan og fótfráan
grís á sýningu í höfuðborginni
Manila í gær. Keppnin um grísinn
var haldin á stórum íþrótta-
leikvangi og var liður í átaki ferða-
málaráðuneytisins landsins til að
auka áhuga erlendra ferðamanna á
höfuðborginni.
AP
Fótfrár og sleipur í Manilaborg
ÞRIGGJA ára blóðug átök við Palest-
ínumenn og efnahagskreppa í heim-
inum langt fram á þetta ár hafa ekki
gert út af við hátæknifyrirtæki Ísr-
aela. Sem fyrr halda þau áfram að
senda frá sér nýstárlegan búnað og
uppfinningar. Að sögn ísraelsku hag-
stofunnar voru 46% af vörum sem
seldar voru til útlanda fyrstu 10 mán-
uði ársins frá hátæknifyrirtækjum.
Sem dæmi um hugvitið má nefna
að Sphericon Ltd. í Ísrael sendi ný-
lega frá sér búnað sem hægt er að
nota til að vara syfjaða bílstjóra við í
tæka tíð. Er þetta gert með því að
láta tölvu greina munstrið í því hvern-
ig menn stýra bílnum. Í nóvember
bjuggu vísindamenn við Technion,
ísraelska tækniháskólann, til örsmá-
an smára, transistor, með aðstoð
DNA-erfðatækni og sjá mólekúlin í
efninu sjálf um að smíða smárann.
Hópur stúdenta við skólann hefur
þróað búnað sem þeir segja að geti
borið kennsl á tölvunotendur með því
að greina með allt að 97% nákvæmni
munstrið í áslættinum á lyklaborðið.
Er talið að hægt verði að nota bún-
aðinn til að góma þá sem stela lyk-
ilorðum á Netinu.
Efnahagskreppan olli nokkrum
usla í hátæknifyrirtækjunum og fjöldi
manna missti vinnuna en nú virðist
sem þau séu að rétta úr kútnum. Er-
lendir fjárfestar áttu mikinn þátt í
uppsveiflunni á tíunda áratugnum og
eru aftur farnir að sýna ísraelsku fyr-
irtækjunum áhuga.
„Úthugsaðar áætlanir“
„Það er enginn skortur á athygl-
isverðum tækifærum,“ segir Glen
Schwaber, sem á ásamt öðrum fjár-
festingafélagið Jerusalem Venture
Partners. „Frumkvöðlarnir sem
koma núna til okkar eru þroskaðri,
reyndari, þeir eru með úthugsaðar
áætlanir. Þeir biðja um minna af pen-
ingum en ætla sér stærri hluti.“
Mörgum fyrirtækjum Ísraela hef-
ur gengið vel á alþjóðlegum mörk-
uðum að undanförnu. Sérfræðingar
segja að skýringin á því að Ísrael,
sem aðeins er byggt um sex millj-
ónum manna, geti náð þessum
árangri sé margþætt.
Áherslan á háþróaða vopnatækni
valdi því að úr hernum komi fjöldi
sérhæfðra manna sem stofni sprota-
fyrirtæki þegar þeir hverfi þaðan. Og
meira en milljón gyðinga hefur flust
frá Rússlandi til Ísraels eftir hrun
Sovétríkjanna 1991, meðal þeirra er
fjöldi vel menntaðra tæknifræðinga
og vísindamanna sem koma að góðu
gagni í tæknigeiranum.
AP
Samstarf á sér stað, þrátt fyrir átök. Hér eru ísraelski ráðherrann Joseph
Paritzky og palestínski ráðherrann Azzam Shawa í Róm að staðfesta sam-
starf í orkumálum, lengst t.v. Loyola de Palacio, fulltrúi ESB.
Ísraelsk hátækni
aftur á uppleið
Tel Aviv. AP.
BRESKA lögreglan handtók í gær 14
manns í miklum aðgerðum gegn
hryðjuverkamönnum en óttast er, að
þeir hyggi á árásir fyrir jólin.
Mennirnir, sem eru sumir að
minnsta kosti ættaðir frá Norður-
Afríku, voru handteknir í London,
Cambridge og Vestur-Miðlöndunum
með vísan til þeirrar greinar bresku
hryðjuverkalaganna, sem fjallar um
„undirbúning og aðild“ að hryðju-
verkastarfsemi að því er talsmaður
lögreglunnar í London sagði.
Fyrir tæpri viku handtók lögreglan
24 ára gamlan mann, Sajid Badat, og
er hann grunaður um tengsl við al-
Qaeda, hryðjuverkasamtök Osama
bin Ladens. Hafði lögreglan viku til
að safna gegn honum frekari sönn-
unargögnum en ekki er vitað hvort
handtökurnar í gær og handtaka hans
tengist. Ken Livingstone, borgar-
stjóri í London, sagði nýlega að lög-
reglan hefði komið í veg fyrir fjögur
tilræði eða tilraunir til „að valda
dauða og eyðileggingu“ í borginni.
Hryðjuverkaógnin
14 hand-
teknir á
Englandi
London. AFP.