Morgunblaðið - 11.12.2003, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 11. DESEMBER 2003 C 9












































































































NRÁÐGJÖF
ÍAV - Íslenskir aðalverktakar hf., Höfðabakka 9, 110 Reykjavík, sími 530 4200, fax 530 4205, www.iav.is
www.iav.is
Skrifstofuhúsnæði til sölu
BORGARTÚN 25
Á sérlega góðum stað við Borgartún 25 í Reykjavík er til sölu glæsilegt
skrifstofuhúsnæði. Húsið er í byggingu og er á átta hæðum samtals um
6.500 fermetrar að stærð.
Húsinu verður skilað fullfrágengnu að utan með fullfrágenginni lóð.
Að innan verður húsinu skilað óinnréttuðu en sameign fullbúin. Hægt er að
fá húsnæðið lengra komið.
Allar nánari upplýsingar veita sölumenn ÍAV í síma 530 4200
EFTIRSPURN opinberra aðila
eftir ráðgjöf fer stöðugt vaxandi hér á
landi að sögn Arnars Jónssonar, verk-
efnastjóra stjórnsýsluráðgjafarhluta
IBM ráðgjafar. Arnar segir megin-
ástæðuna þá að stofnanirnar eru farn-
ar að hugsa í auknum mæli eins og
fyrirtæki, þ.e. um sjónarmið notand-
ans og hvernig er hægt að þjónusta
hann sem best auk þess sem þær vilja
hafa kostnað sýnilegri og stefnuna
skýra. Hann segir margt þrýsta á um
þessa viðhorfsbreytingu, bæði laga-
legs- og samfélagslegs eðlis.
„Opinberar aðilar eru í auknum
mæli farnir að líta á sig sem þjón-
ustuaðila og eru að verða líkari fyr-
irtækjum í einkarekstri. Umhverfi
stofnananna hefur breyst með setn-
ingu stjórnsýslulaga og á sífellt fleiri
sviðum er leitast við að ná fram
kaupenda- og seljandasambandi milli
þeirra sem ákveða hvaða þjónustu á
að veita og þeirra sem sjá um að veita
þjónustuna.
Þá hefur stefnumörkun um einka-
framkvæmd ýtt á eftir því að stofn-
anir hugsi eins og fyrirtæki þegar
ákveða þarf hvort vinna eigi tiltekin
verk innanhúss eða kaupa þau utan úr
bæ.
Þá þrýsta hlutir eins og útboð,
einkavæðing, stefnumörkun varðandi
árangursstjórnun, og EES-samning-
ur allt í þessa átt,“ segir Arnar.
Hann segir að áhrif EES-samn-
ingsins hafi t.d. þau áhrif að hér á
landi þurfi sveitarfélög og stofnanir
að gæta að ákvæðum samkeppnislaga
og laga um virðisaukaskatt og beita
þeim með sambærilegum hætti og
gert er í löndunum á evrópska efna-
hagssvæðinu.
Hann segir að einnig sé í starfs-
mannalögum sífellt minni munur á
milli einkaaðila og opinberra aðila.
„Eitt af því sem breyttist árið 1998
var að lífeyrisskuldbindingar urðu að
samtímagreiðslu í fjárlögum og stofn-
anir fá þannig fjármagn til að greiða
lífeyrisskuldbindingar sínar. Þetta
færir kostnaðinn af því að ráða starfs-
mann nær því að vera raunkostnaður.
Áður var þetta eftirágreiðsla og
skuldbindingin varð til í ríksisjóði, en
nú verður hún til í stofnuninni og er
fjármögnuð.“
Alþjóðleg aðföng
Arnar segir að hjá IBM starfi fimm
ráðgjafar sem eingöngu vinna fyrir
ráðuneyti, stofnanir, sveitarfélög og
starfsemi sem ekki er rekin í hagn-
aðarskyni (non profit).
Hann segir að í starfi sínu notist
ráðgjafarnir við erlenda gagna-
grunna sem félagið fær aðgang að í
gegnum IBM og laga þær lausnir að
íslensku umhverfi. Þá séu innviðir
IBM á Íslandi notaðir, t.d. sé rann-
sóknardeild félagsins notuð til að gera
kannanir sem nýttar eru til vöruþró-
unar og einnig sé sótt þvert á skipu-
lagið til ráðgjafa á sviði mannauðs-
stjórnunar og fleira þegar við á.
Arnar talar um að samhæft árang-
ursmat sé eitt af þeim tækjum sem
notast er við í ráðgjöf varðandi inn-
leiðingu stefnumótunar hjá opinber-
um aðilum. „Samhæft árangursmat á
vel við opinbera starfsemi því þar hef-
ur lengi skort hlutlæga mælikvarða á
þau verðmæti sem verið er að dreifa í
formi opinberrar þjónustu, en sam-
hæft árangursmat byggist á því að
kortleggja stefnu starfseminnar,
setja henni markmið og mælikvarða
og vinna þannig að innleiðingu stefnu-
miða.“
Arnar segir að ráðgjafar IBM
hugsi starf sitt á þann veg að þeir
reyni að skilja þekkingu eftir í stofn-
uninni. „Síðan lítum við eftir því
hvernig gengur. Ráðgjöf er að færast
meira og meira út í innleiðingu stefnu.
Við erum að verða aðilar sem stuðla
að breytingum, í stað þess að horfa á
fyrirtækin utan frá og skrifa síðan
skýrslu.“
Er ráðgjöfin að skila ávinningi?
„Já, við myndum ætla það. Árang-
urinn mælist í því að starf okkar er að
þróast úr því vera úrlausn vandamála,
sem er skammtímalausn, út í lang-
tímasamband. Við lítum á hlutverk
okkar þannig að við viljum skilja eftir
þekkingu og tæki hjá þeim sem við
vinnum með og eigum í áframhald-
andi samræðu við fólk sem það metur
við okkur.“
Arnar segir að verkefnin hafi verið
að stækka að undanförnu, sem end-
urspegli hina auknu eftirspurn.
Spurður um það hvort að ekki væri
talsverð samkeppni um að selja op-
inberum aðilum ráðgjöf, segir Arnar
að eflaust séu margir aðilar að keppa
á markaðnum, en enginn sé að gera
það með sömu áherslu og eigi yfir 12
ára reynslubrunni að ráða eins og
stjórnsýsluráðgjöf IBM, að sögn Arn-
ars. „Opinberir aðilar hafa alltaf
keypt ráðgjöf frá verkfræðistofum,
ráðgjafarfyrirtækjum og frá einstak-
lingum. Við erum að búa til þjónustu á
grundvelli þess að við erum sérstök
eining, sem er alþjóðleg og við sinnum
þessu sérstaklega. Ég myndi ætla að
við værum markaðsleiðandi hér á
landi.“
Spurður að því hvort viðhorf al-
mennra starfsmanna í opinbera geir-
anum hafi breyst á undanförnum ár-
um segir Arnar að það hafi orðið
gríðarlegar breytingar á sl. tíu árum.
„Það hafa orðið kynslóðaskipti og
nýtt fólk hefur komið með önnur sjón-
armið. Kröfurnar hafa líka breyst og
þar skipta talsverðu máli þær marg-
háttuðu breytingar sem urðu á lögum
um opinbera starfsmenn árið 1996.
Menn eru líka almennt að verða með-
vitaðri um að stefnumótun og áætl-
anagerð er verkefni allra í starfsem-
inni – og það er breyting frá því sem
áður var.“
Eftirspurn eftir ráðgjöf eykst
Stofnanir eru farnar
að hugsa eins og fyr-
irtæki. Þóroddur
Bjarnason ræddi við
Arnar Jónsson um
stjórnsýsluráðgjöf
Morgunblaðið/Eggert
Arnar Jónsson, stjórnunarráðgjafi hjá IBM.
tobj@mbl.is