Morgunblaðið - 13.12.2003, Blaðsíða 60

MINNINGAR
60 LAUGARDAGUR 13. DESEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Gísli Helgasonfæddist á Holta-
stíg 10 í Bolungavík
23. júlí 1938. Hann
lést á Fjórðungs-
sjúkrahúsi Ísafjarð-
ar laugardaginn 6.
desember síðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru Anna Svandís
Gísladóttir húsmóð-
ir, f. 31.7. 1908, d.
26.7. 2000, og Helgi
Einarsson formaður
í Bolungavík, f. 9.7.
1889, d. 21.11. 1947.
Gísli var fjórði í röð
sex alsystkina en fimm lifa bróð-
ur sinn. Þau eru Bragi, f. 1933,
kvæntur Þorbjörgu Maggý Jón-
asdóttur, Helga Svandís, f. 1935,
gift Birgi Sigurbjartssyni, Einar
Kristinn, f. 1937, kvæntur
Magneu Huldu Gísladóttur,
Ágúst Guðjón, f. 1939, kvæntur
Kristínu Þóru Runólfsdóttur, og
Guðbjörg, f. 1941. Hálfsystkini
Gísla af föðurnum voru Ein-
arína, f. 1911, d. 1914, Magnús,
f. 1913, d. 1948, Kristín, f. 1915,
d. 1998.
Hinn 27. desember 1969
kvæntist Gísli eftirlifandi eigin-
konu sinni, Sigríði Jónínu Hálf-
dánsdóttur, f. 20.11. 1947. For-
eldrar hennar eru
Petrína H. Jóns-
dóttir og Hálfdán
Einarsson. Börn
þeirra Sigríðar og
Gísla eru: Magnús
Helgi, f. 21.5. 1973,
d. 21.8. 1973, Anna
Svandís, hjúkrunar-
fræðingur, f. 1.6.
1975, í sambúð með
Atla Frey Einars-
syni, markaðs-
stjóra, Hálfdán, við-
skiptafræðinemi, f.
12.4. 1979, í sam-
búð með Írisi Ax-
elsdóttur, læknanema.
Gísli hóf ungur störf við fisk-
vinnslu og önnur þau störf sem
til féllu á þeim tíma. Árið 1960
hóf hann störf hjá Vélsmiðju
Bolungavíkur. Fljótlega komu
hæfileikar hans í ljós þar sem
saman fór bæði handlagni og
vandvirkni. Nokkru seinna hóf
hann störf sem viðgerðamaður
hjá Íshúsfélagi Bolungavíkur
hf., sem síðar varð Einar Guð-
finnsson hf. Síðast vann Gísli hjá
Fiskbitum ehf. en lét af störfum
haustið 2002 vegna veikinda.
Útför Gísla fer fram frá Hóls-
kirkju í Bolungavík í dag og
hefst athöfnin klukkan 14.
Ég vil minnast hér í nokkrum orð-
um Gísla föðurbróður míns. Minning-
ar mínar um hann eru samofnar
minningu Önnu Svandísar ömmu
minnar þar sem þau héldu heimili
saman eftir að önnur systkini hans
voru farin að heiman. Þar kom ég
gjarnan og stundum með Helga
frænda mínum og Gísli var alltaf hlýr
við okkur þótt stundum væri stutt í
stríðnina. Eftir að ég flutti fram í
Meirihlíð fékk ég hádegismat hjá
ömmu þegar ég var í skólanum og þá
kynntist ég Gísla betur. Svo eftir að
Gísli stofnaði sína eigin fjölskyldu
stækkaði hann bara húsið hennar
ömmu og hún bjó hjá þeim þar til hún
fór svo á Skýlið. Þannig að það
breyttist eiginlega ekkert nema að
amma fór að sofa í herberginu sem
áður var eldhús.
Ég man vel eftir þegar Gísli vann í
Vélsmiðjunni, en síðar fór hann svo að
vinna í Íshúsinu á sama stað og pabbi.
Þar störfuðu þeir saman í meira en
fjóra áratugi og þurftu ekki að hafa
mörg orð um hlutina, enda mjög sam-
rýndir
Gísli var alltaf mjög áhugasamur
um ættingja sína og vini og samgladd-
ist þeim í velgengni og reyndist
traustur þegar á reyndi. Vegna ná-
lægðar Gísla við bæði ömmu og pabba
hittumst við oftar en annars hefði orð-
ið og það met ég mikils. Þó var það
stundum á yngri árum að mér fannst
Gísli of fylgispakur foreldrum mínum
sem voru að reyna að ala mig upp.
Eitt sinn gekk hann í lið með móður
minni til að koma mér til rakara þeg-
ar alvöru unglingar voru með bítlah-
ár. Það endaði með ósköpum því ég
rauk á dyr hálfklipptur.
Það var alltaf gott að heimsækja
Gísla og Sirrý og ég minnist vel heim-
sóknarinnar síðastliðið sumar þegar
við ásamt Baldri syni mínum
skemmtum okkur konunglega yfir
landsleik í fótbolta.
Samheldni Gísla og systkina hans
hefur verið einstök og þau haft mjög
gaman af að hittast til að rifja upp
gamlar góðar stundir. Því var það
mikil ánægja að þau hittust öll á gleði-
stund í sjötugsafmæli pabba síðast-
liðið sumar.
Elsku Sirrý, Anna Svandís, Hálf-
dán og aðrir aðstandendur, ég votta
ykkur mína dýpstu samúð.
Brynjar Bragason.
Þegar ég hringdi í hana mömmu
mína og sagði henni að nú væri bar-
áttunni lokið hjá Gísla, þá sagði hún:
„Jæja, er hann nú farinn, elsku vin-
urinn minn, æ, svona er þetta bara,
Beta mín“.
Mig langar að setja nokkur orð á
blað til að þakka fyrir alla þá miklu
tryggð og vináttu sem Gísli hefur frá
því ég man eftir mér sýnt allri minni
fjölskyldu og þá sérstaklega foreldr-
um mínum, sem alltaf töluðu um hann
og alla hans bræður með mikilli hlýju
og virðingu. Hún mamma notaði ein-
mitt þessi orð „elsku vinurinn minn“
alltaf þegar ég sagði henni fréttir af
veikindabaráttunni hans undanfarið.
Meðan hann barðist við þann illvíga
sjúkdóm sem hefur lagt svo marga að
velli. Þar á meðal hann pabba minn.
Ég spurði eitthvern tímann að því
hvað ég hefði verið gömul þegar Gísli
var kaupamaður heima og komst þá
að því að í rauninni hafði hann aldrei
verið það. Allir bræður hans, Bragi,
Einar og Gústi, voru sinn á hverjum
tímanum hjá foreldrum mínum og
alltaf hafði litli bróðir mikið komið og
verið með bræðrum sínum, Í Skála-
vík, Tungu og Meiri-Hlíð.
Allir bræðurnir hafa haldið mikilli
tryggð við foreldra mína og verið eins
og mamma hefur alltaf sagt „elsku
vinirnir“. Ég vil í dag þakka hjart-
anlega fyrir alla þessa dýrmætu
tryggð og hlýju. Mamma sendir sínar
innilegustu samúðarkveðjur til systk-
ina, tengdaforeldra og annarra
vandamanna, en þó sérstaklega til
elskulegrar frænku sinnar Sirrýjar,
Önnu Svandísar og Danna.
Ég ásamt fjölskyldu minni tek und-
ir þessi orð og við þökkum fyrir allt.
Guð veri með ykkur öllum og leiði
ykkur erfið spor.
Megi elsku vinurinn Gísli hvíla í
friði.
Elísabet María Pétursdóttir.
Í gegnum tíðina hef ég stundum
furðað mig á því að ég skuli búa á Sól-
völlum, því það var sama hver árstím-
inn var og hvernig viðraði, alltaf
fannst mér þegar ég leit yfir lautina,
sem sólin skini á hús Sirrýjar og
Gísla.
Gísli var maður sem fór aldrei
framhjá manni því útgeislun hans átti
sér engin takmörk, þokkinn, góð-
mennskan og öll dásamlegheitin sem
hann bauð af sér vöktu bros og líf allt í
kringum hann og hann sjálfan man ég
aldrei öðruvísi en brosandi og gull-
fallegan.
Þegar maður eins og hann veikist
og í álinn syrtir hefur enginn trú á
öðru en að kraftaverk komi til og sú
hugsun að tíma hans hér sé lokið er
fjarlæg. Það er því ómögulegt fyrir
stelpukjána sem sat og horfði á fal-
legu, samhentu hjónin, úr fjarlægð,
að reyna að ímynda sér það skarð
sem nú er orðið til.
Ég vil því aðeins fá að koma á fram-
færi mínum innilegustu samúðar-
kveðjum til allra aðstandenda. Sirrý,
Anna Svandís og Danni – ég óska
þess að minningin um gullfallegan
mann, sem var hvers manns hugljúfi,
hjálpi ykkur yfir sárasta brattann.
Guð veri með ykkur og gefi að sólin
hætti aldrei að skína á heimili ykkar.
Elísabet María (Maja Bet)
Jakobsdóttir.
Eftir nokkur veikindi er Gísli dá-
inn. Sirrý frænka okkar hefur misst
manninn sinn, frændsystkini okkar
föður sinn og faðir okkar hefur misst
sinn tryggasta vin. Hans er sárt sakn-
að. Helst hefðum við systkinin viljað
þakka Gísla aftur fyrir allt það sem
hann hefur gert fyrir okkur. Hvert
tilvik fyrir sig; alla greiða, allar sam-
verustundir. Það yrði langt mál. Í
staðinn minnumst við hans með þess-
ari kveðju.
Heimilisfólkið á Holtastíg 12 hefur
haft ómetanlegan stuðning af Gísla
Helgasyni í gegnum árin. Augljósast
er hversu oft lagni hans og útsjón-
arsemi hefur orðið til þess að kippa
hinu og þessu í liðinn á heimilinu, að
ógleymdri þeirri meðferð sem hin
ýmsu vinnutæki föður okkar hafa
fengið í höndum þessa laghenta ná-
granna okkar og vinar. Í vinnunni
höfðum við stundum á orði þegar eitt-
hvert tækið var farið að lýjast að við
þyrftum að lána Gísla það. Því við
vissum að hann skilaði hann því eins
og nýju.
Við systkinin fengum fljótt þá trú á
Gísla að hann gæti bókstaflega komið
lagi á alla hluti. Og fyrir okkur varð
það dýrmætt veganesti í lífinu að hafa
fylgst svo oft með honum við hinar
ýmsu lagfæringar. Því hvernig hann
bar sig að, alveg frá því að greiðinn
var borinn upp, þangað til allt virkaði
eins og það átti að gera, var til eft-
irbreytni. Natni hans og nákvæmni
við að leysa hverja þraut var okkur
áminning um að vera þolinmóð,
ganga vel um eigur okkar og fram-
kvæma ekkert að óathuguðu máli.
Gísli var ekki bara natinn við lausn-
ir og lagfæringar á tækjum og tólum.
Það var hann líka í umgengni sinni við
samferðafólk sitt. Honum var annt
um skyldmenni sín og Sirrýjar, vini
sína og vinnufélaga og fylgdist vel
með afdrifum þeirra og líðan. Hvað
okkur systkinin varðar var það t.a.m.
fastur liður þegar eitthvert okkar
hugðist aka heim til Bolungavíkur að
Gísli hringdi áður en við lögðum af
stað til að gefa „skýrslu“ um færðina
samkvæmt nýjustu heimildum. Svo
hringdi hann aftur einhvern tíma
meðan á ferðalaginu stóð til að fá
fréttir af færð og hvernig ferðin
gengi. Þá gat hann sagt manni frá því
hverjir aðrir úr Víkinni væru á ferð-
inni, jafnvel spurt hvort maður væri
þá ekki nýbúinn að mæta einhverjum
sem hann vissi af að væri á leið suður
og sagt frá því hvernig ferð þeirra
gengi. Sem sagt, stöðugt og milliliða-
laust samband alla leið. Ekki ætlum
við að draga fjöður yfir það að okkur
þótti hann stundum forvitinn. En með
árunum lærðum við að meta áhuga
hans á fjölskyldum okkar og þá um-
hyggju sem hann bar fyrir okkur.
Þótt Gísli væri í meira lagi greið-
vikinn gerði hann ekki hvað sem er
fyrir okkur. Hann vildi til dæmis ekki
hnýta fyrir okkur bræðurna bindis-
hnút. Þegar við komum til hans til að
biðja hann um það lokaði hann á eftir
okkur forstofudyrunum og hleypti
okkur ekki á ball fyrr en við gátum
hnýtt hnútinn sjálfir.
Gísli var laginn við að umgangast
krakka og naut þess að vera með
þeim. Honum hefur örugglega sviðið
það sárt að vera kallaður burt úr
þessum heimi án þess að hafa notið
samverustunda með eigin barnabörn-
um. Hann hafði þó ekki komist undan
því að verða „afi“ nokkurra krakka
því þannig skilgreindu sum börnin
tengsl sín við þau Sirrý.
Það verður öðruvísi að koma heim
á Holtastíginn þegar lagarinn er fall-
inn frá.
Atli, Karl og Halldóra.
Lát akker falla! Ég er í höfn.
Ég er með frelsara mínum.
Far vel, þú æðandi, dimma dröfn!
Vor drottinn bregst eigi sínum.
Á meðan akker í ægi falla
ég alla vinina heyri kalla,
sem fyrri urðu hingað heim.
Þetta fallega erindi úr sálmi Valde-
mars V. Snævars hefur undanfarna
daga aftur og aftur hljómað í hugskoti
mínu. Sennilega tilvísun þess, að vel
hafi verið tekið á móti Gísla sl. laug-
ardag, þegar umbreytingarstund
hans rann upp, og víst er, að áður
farnir vinir hafa þar til hans kallað.
Alltaf þegar einhver okkur nákom-
inn eða kær skiptir um tilvistarstig,
þá er líkt og skelli á okkur högg. Gild-
ir þá einu þótt það hafi verið fyrirsjá-
anlegt og vitað að hverju stefndi. Með
fráfalli Gísla Helgasonar er höggvið
enn eitt skarðið í bolvískt samfélag.
Fallinn er frá góður drengur sem með
lífsgöngu sinni setti svip sinn og mark
á samfélag okkar og er tregaður af
öllum er til hans þekktu.
Í huga mínum leiftra fjölmörg
minningabrot tengd hinum látna,
minningar um samverustundir jafnt í
leik sem starfi. Minningar sem ylja
um hjartarætur og kalla fram söknuð
en einnig þakklæti. Jafnframt renna
um hugann hugleiðingar um tilgang
og hlutverk okkar mannanna hér í
þessari jarðvist, samanburður á lífs-
mynstri, atferli og hegðun okkar
mannlífsflóru, tengdar kristilegum
tilvitnunum, boðskap og gildum.
Aðeins níu ára missir Gísli föður
sinn og stendur móðir hans þá uppi
með sex börn, það elsta fjórtán ára.
Lífsbaráttan var hörð á þeim tíma, en
með sterkum baráttuvilja, samheldni
og nægjusemi tókst að halda fjöl-
skyldunni saman. Strax og aldur og
geta leyfðu lögðu systkinin móður
sinni lið við framfærslu heimilisins.
Framhaldsnám var því fjarlægur
draumur. „Það voru ólíkar aðstæður í
þjóðfélaginu þá miðað við hvað er í
dag, en þetta gekk alveg ljómandi,
enda ekki um neitt annað að ræða og
alveg sjálfsagt,“ sagði Gísli eitt sinn af
sinni hógværð, er æskuár hans bar á
góma. Víst er að þessar aðstæður
hafa mótað hann sem má í raun sjá á
framkomu hans á lífsleiðinni. Gísli var
sannkallað góðmenni og trúr sínum
uppruna, því aldrei gekk hann hjá
garði þar sem hann gat lagt lið, sér-
staklega var honum umhugað um þá
er minna máttu sín.
Gísli stundaði sjómennsku fyrst um
sinn, en réðst fljótlega til starfa við
vélsmíðar. Fyrst í Vélsmiðju Bolung-
arvíkur og síðan hjá Íshúsfélagi Bol-
ungarvíkur þar sem hann starfaði um
áratugi og sá um allt viðhald. Við þá
iðju var hann svo sannarlega á heima-
velli, völundur góður og lék allt í
höndum hans, hvort heldur var ný-
smíði úr hinum ýmsu efnisflokkum
eða viðgerðir. Á þessum árum var oft-
ast mikið starfsálag á honum, vinnu-
staðurinn stór með mörgum fram-
leiðsluþáttum, sífelldar breytingar,
stækkanir og framþróun. Ég starfaði
á annan áratug á þessum sama vinnu-
stað og þurfti oftar en ekki að leita til
Gísla með hin margvíslegustu við-
fangsefni. Öllu var sinnt, ætíð sama
viðmótið. Við dáðumst oftar en ekki
að hvernig hann leysti erfiðustu við-
fangsefni, hann var einstakt snyrti-
menni og handbragð hans minnti oft-
ar en ekki á listaverk. Starf hans
kallaði á þessum árum oft á langan
vinnudag og seinna sagði hann mér
að það sem hann sæi hvað mest eftir
væri að hafa ekki haft meiri tíma fyrir
sig og sína á þessu tímabili.
Gísli var gæfumaður í einkalífi, þau
Sirrý voru einstaklega samhent og
greinilegt að gagnkvæm ástúð og
virðing ríkti. Sorgin knúði dyra hjá
þeim þegar þau misstu elsta son sinn,
Magnús Helga, fæddan 1973, einung-
is þriggja mánaða gamlan. Síðan
eignast þau Önnu Svandísi árið 1975,
sem er hjúkrunarfræðingur, og Hálf-
dán árið 1979, sem stundar nám í við-
skiptafræði við HÍ. Bæði bera þau
foreldrum sínum gott vitni hvað varð-
ar uppeldi, arfleifð og mannkosti.
Móður sinni reyndist Gísli sem besti
sonur og bjó hún á heimili þeirra Sir-
rýjar þar til hún öldruð, farin að
heilsu, dvaldist síðustu ár sín á
Sjúkrahúsi Bolungarvíkur.
Kynni okkar Gísla hófust fyrir
rúmum 30 árum. Strax fann ég að þar
fór hreinskiptinn, heiðarlegur en
jafnframt glettinn og gamansamur
maður. Gísli var einstaklega barngóð-
ur og ungar fundu dætur mínar, að
það tók miklu styttri tíma að fara með
hjólin eða skíðin til Gísla, þyrfti eitt-
hvað að laga eða breyta. Eitt sinn
spurði ég yngri dóttur mína hvers
vegna hún hefði ekki sagt mér að hjól-
ið væri bilað. „Pabbi, hann Gísli kann
að gera almennilega við og gerir það
strax,“ var svarið. Orðfæri dóttur
minnar um Gísla hefur margoft rifj-
ast upp fyrir mér. Hún var þá á ung-
lingsárum, var að segja okkur hjón-
unum frá spjalli þeirra Gísla og bætti
svo við í restina: „Mér þykir alltaf svo
vænt um hann Gísla, hann er eitthvað
svo ekta.“ Vart er hægt að fá betri
dóm frá unglingi en að vera „ekta“, að
vera sannur, og víst er að Gísli var
sannur, bæði í sínu lífi, sér, sínum og
okkur öðrum samferðamönnum. Hóf-
samur, hafði skömm á hroka og upp-
skafningshætti, hreinn og beinn, ein-
arður í skoðunum, en virti ávallt
skoðanir annarra.
Fyrir u.þ.b. einu og hálfu ári
greindist Gísli með illvígan sjúkdóm,
sjúkdóm sem alltof fáum eirir er sæk-
ir heim. Það skiptust á skin og skúrir í
baráttunni og um tíma virtist sem sig-
ur myndi vinnast, en nú á dimmustu
skammdegisdögum varð annað ljóst.
Á kveðjustund vil ég þakka að hafa
fengið að vera samferðamaður hans,
of stuttan tíma en dýrmætan hér í
litlu bæjarfélagi. Ég þakka hlátra- og
gleðistundir jafnt sem heimspekileg-
ar hugleiðingar. Minning um góðan
dreng lifir og mun lýsa, því góður
orðstír deyr aldrei.
Elsku Sirrý, við Guðjóna, dætur
okkar og þeirra fjölskyldur sendum
þér, börnum ykkar og tengdabörn-
um, öldruðum tengdaforeldrum og
öðrum ástvinum hins látna okkar
innilegustu samúðarkveðjur.
Ólafur Þór Benediktsson.
Mig langar til þess að minnast með
fátæklegum orðum fjölskylduvinar-
ins Gísla Helgasonar er féll frá þann
6. desember sl. Við fluttumst í Mið-
strætið þegar ég var aðeins fimm eða
sex ára, við hliðina á Sirrý og Gísla
sem alla tíð hafa verið einstakir nábú-
ar og afar traust fólk. Strax og við
fluttum í götuna tókst mikill vinskap-
ur milli mín og Önnu Svandísar sem
heldur enn þann dag í dag. Gísli og
Sirrý muna sjálfsagt eftir fyrsta
skóladeginum þar sem ég kom og
bankaði á heimili þeirra, í nýju skóla-
fötunum, og spurði eftir Önnu. Fylgd-
umst við síðan ætíð saman í skólann
þar til við fórum að fullorðnast aðeins,
kannski út af hræðslu um að okkur
yrði strítt. Ég þori að fullyrða að það
hafi verið einstaklega gaman að alast
upp við Holtastíginn. Þar fórum við í
fallin spýtan og lékum okkur í fót-
bolta á Ingutúni. Þetta var eins og ein
stór fjölskylda. Anna og Danni æfðu
bæði sund með mér til fjölda ára og
voru sundferðirnar ógleymanlegar.
Þær létu Sirrý og Gísli ekki fram hjá
sér fara. Enda studdu þau vel við bak-
ið á krökkunum sínum og annarra.
Ég heimsótti Gísla á heimili hans í
byrjun nóvember sl. Þá var ég á leið
suður í sundferðalag og rifjuðum við
Gísli þá upp ferð okkar á KR mótið
fræga forðum daga.
Þá vorum við veðurteppt í rúma
viku og man ég eftir því að Gísli tók
okkur með sér í gönguferðir og sagði
okkur sögur, það er ógleymanlegt.
Gísli var einstaklega góður maður og
er ég stoltur af því að hafa notið ná-
vistar hans þennan tíma sem ég hefði
þó óskað að hefði verið lengri. Gísli
var alltaf reiðubúinn að rétta hjálp-
arhönd og það kannast allir við sem
hann þekktu. Þegar sprakk á reið-
hjólinu fór maður bara til Gísla og því
var reddað. Svo ekki nóg með það.
Eitt sinn kom sonur minn hjólandi
heim eftir langan dag við leik í sum-
arsólinni og sagði okkur að það hefði
sprungið hjá honum og keðjan dottið
af. „Og af hverju ert þú þá hjólandi
núna,“ spurði ég? Þá svaraði sonur
minn um hæl: „Ég fór bara til Gísla.“
Mér er það einnig minnisstætt er
ég kom heim úr skólanum eitt sinn og
það höfðu sprungið vatnsleiðslur
heima hjá mér og neðri hæðin öll á
floti. Og auðvitað var Gísli mættur
fyrstur manna til að aðstoða. Þannig
mun ég ætíð minnast Gísla Helgason-
ar.
Gísli háði erfiða baráttu, með fólkið
sitt sér við hlið, sem nú er lokið og
hann hlotið eilífa hvíld. Gísla verður
sárt saknað en minning hans mun lifa.
Elsku Sirrý, Danni og Anna mín,
ég votta ykkur mína dýpstu samúð og
GÍSLI
HELGASON