Morgunblaðið - 15.12.2003, Blaðsíða 22
UMRÆÐAN
22 MÁNUDAGUR 15. DESEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
EFST á baugi í stjórnmálunum
um þessar mundir er eftirfarandi:
Skattamál
Allt útlit er fyrir, að ríkisstjórnin
muni svíkja fyrirheit sitt um 20
milljarða króna skattalækkun.
Fjárlagafrumvarpið fyrir 2004 var
lagt fram á tilskildum tíma en þar
var ekki að finna neinar skatta-
lækkanir næsta ár. Þvert á móti
er gert ráð fyrir 4 milljarða hækk-
un skatta og gjalda á árinu 2004.
Því var lofað, að skattalækkanir
yrðu lögfestar á þinginu sl. haust
en ekki hefur verið staðið við það.
Þetta kosningaloforð verður svik-
ið. Verkalýðshreyfingin vísar því
algerlega á bug, að skattalækkanir
verði einhver skiptimynt í vænt-
anlegum kjarasamningum.
Línuívilnun
Fyrir alþingiskosningarnar sl. vor
lofaði ríkisstjórnin því, að tekin
yrði upp línuívilnun sl. haust
(aukakvóti fyrir dagróðrarbáta á
línu) til þess að milda slæm áhrif
kvótakerfisins á landsbyggðinni.
Átti þessi ráðstöfun að vera til
hagsbóta fyrir hinar dreifðu sjáv-
arbyggðir út um allt land en þær
hafa misst mikið af kvótum sínum.
Sjávarútvegsráðherra, Árni
Mathiesen, tilkynnti, að ekkert
yrði af línuívilnun í ár. Fyrir
þrýsting frá Kristni Gunnarssyni
lagði hann fram frumvarp í skötu-
líki um málið en óvíst er að það
nái fram að ganga. M.a. gerir frv.
hans ráð fyrir skerðingu á byggða-
kvóta en það er brot á
stjórnarsáttmálanum.
Héðinsfjarðargöng
Því var lofað fyrir
kosningar, að göng
yrðu gerð milli Siglu-
fjarðar og Ólafsfjarðar,
Héðinsfjarðargöng. Því
til staðfestingar var
gerð þessara ganga
boðin út. Er útboð
höfðu verið opnuð til-
kynnti samgöngu-
ráðherra, Sturla Böðv-
arsson, að vegna hættu
á þenslu í efnahagskerfinu yrði
hætt við göngin. Mikil mótmæli
urðu vegna þessa og var rík-
isstjórninni réttilega brigslað um
svik í málinu. Lét ríkisstjórnin þá
undan og kvaðst mundu láta gera
göngin síðar en lofað hafði verið
fyrir kosningar. Ef staðið hefði
verið við kosningaloforðið hefðu
göngin orðið tilbúin 2006. En nú
geta þau í fyrsta lagi orðið tilbúin
2009. Eftirmál geta þó orðið vegna
þessara svika ríkisstjórnarinnar,
þar eð Íslenskir aðalverktakar,
sem áttu lægsta tilboð í gerð Héð-
insfjarðarganga hafa hótað mál-
sókn vegna þess að öllum tilboðum
var hafnað.
Öryrkjadómur
Hinn 16. oktober sl.
kvað Hæstiréttur
upp dóm í málefnum
öryrkja. Kom þá í
ljós, að ríkisstjórnin
hafði brotið stjórn-
arskrána með því
ákvæði laganna frá
2001 að skerða bæt-
ur öryrkja árin 1999
og 2000 vegna tekna
maka. Er þetta í
annað sinn sem
Hæstiréttur kemst að þeirri nið-
urstöðu, að ríkisstjórnin hafi brot-
ið stjórnarskrána við ákvörðun
kjara öryrkja. Hið fyrra sinnið var
þegar Hæstiréttur kvað upp dóm
sinn í málefnum öryrkja í desem-
ber árið 2000. Þá sagði Hæstirétt-
ur, að ríkisstjórnin hefði brotið
mannréttindaákvæði stjórn-
arskrárinnar og ákvæðið um rétt
öryrkja til lágmarksframfærslu.
Ríkisstjórninni hefur verið svo
mikið í mun að níðast á kjörum ör-
yrkja, að hún hefur brotið stjórn-
arskrána tvisvar við þá iðju sína.
Þegar svona er komið á rík-
isstjórnin að segja af sér.
Húsnæðismálin
Stærsta kosningaloforð Framsókn-
arflokksins fyrir þingkosningarnar
var að hækka ætti húsnæðislán í
90%. Mun Framsókn hafa fengið
mörg atkvæði út á það loforð.
Þetta loforð er mjög umdeilt innan
stjórnarflokkanna. Hagfræðingar
telja, að hækkun húsnæðislána í
90% mundi valda sprengingu á
verði íbúða til hækkunar. Seðla-
bankinn hefur einnig gert at-
hugasemdir við málið af sömu
ástæðu. Félagsmálaráðherra greip
til þess gamalkunna ráðs að setja
málið í nefnd og þar er það. Er
alls óvíst á þessari stundu,að stað-
ið verði að fullu við þetta kosn-
ingaloforð. Er líklegast, að miklar
takmarkanir verði settar á fram-
kvæmd þess og hugsanlega verður
framkvæmdinni frestað eitthvað.
Hið eina sem er áþreifanlegt í
húsnæðismálunum er það, að
ákveðið hefur verið að lækka
vaxtabætur. Telja sumir, að sú
ráðstöfun sé brot á stjórn-
arskránni. Þessi ráðstöfun mun
bitna þungt á ungu fólki. Eru
þetta efndirnar á kosningaloforð-
unum í húsnæðismálunum? Í stað
hækkunar húsnæðislána í 90% á
að lækka vaxtabætur.
Samkomulagið við
öryrkja svikið
Ríkisstjórnin lofaði samkvæmt
sérstöku samkomulagi, sem gert
var við Öryrkjabandalag Íslands í
mars sl. að bæta verulega kjör
öryrkja 1. janúar n.k. Nú hefur
ríkisstjórnin ákveðið að efna ekki
þetta samkomulag að fullu um
áramótin, heldur aðeins að 2/3
hlutum. Á 1/3 hluti sam-
komulagsins að koma til fram-
kvæmda eftir 1 ár. Öryrkjabanda-
lag Íslands telur þetta hrein svik
við samkomulagið. Ríkisstjórnin
hefur því svikið þetta kosninga-
loforð einnig. Íhugar Ör-
yrkjabandalagið nú málsókn
vegna þessara svika.
Efst á baugi
Björgvin Guðmundsson
skrifar um skattamál
’Því var lofað, aðskattalækkanir yrðu
lögfestar á þinginu í
haust en ekkert bólar á
að staðið verði við það.‘
Björgvin Guðmundsson