Vísir - 06.01.1981, Blaðsíða 15

Þriðjudagur 6. janúar 1981
VÍSIR
Þriðjudagur 6. janúar 1981
VÍSIR
þegar fólk er farið að venjast
þvi. Viðskiptavinirnir eru róleg-
ir og mér finnst þeir passa
peningana sina betur niina og
virðist vera dálitið hrætt við að
eyða þeim.
Fólk er oft að spyrja mig hve-
nær nýju frimerkin komi. En
það koma engin ný frimerki. A
frimerkjunum stendur verð-
gildið i tölustöfum, en ekkert er
um hvaöa mynt það er, þannig
að það sem gilti áður voru krón-
ur, en nú eru það aurar, t.d. fri-
merki sem kostaði áður 160
krónur, kostar nú 160 aura.
Visir i Viði
Næst fórum við út i Austur-
stræti og þar inn i Verslunina
Viði. Viðskiptin voru á fullu, og
fólk á þönum á milli skiptikass-
ans og hinna kassanna. Viö
skiptikassann var Þorbjörg
Sigurðardóttir og rétti við-
skiptavinum nýja seðla fyrir
gamla. Hún sagði að peninga-
skiptin gangi ágætlega en þó
væri fólk ekki búið að átta sig
nógu vel ennþá, þvi fyndist það
fá svo litið af nýju peingunum
fyrir þa gömlu.
Við spurðum einn viðskipta-
vininn um álit á nýju peningun-
um og fengum að vita að þeir
væru of smáir og likir og hætt
væri við að fólk ruglaðist á
þeim, einkum þeir sem væru
farnir að tapa sjón.
Valdis Jónsdóttir sat við einn
kassann og sagði okkur að yfir-
MILLJONIR
leitt gengi vel, en dálitið væri
um aðeldri menn væru tregir til
að viðurkenna nýju peningana.
Sumir vildu helst ekkert af þeim
nýju vita og vildu fá skiptimynt-
ina sina i gömlum peningum.
En þeir verða að sætta sig við
örlögin eins og aðrir og fá ein-
göngu nýja peninga til baka.
Eina með öllu
Við gengum framhjá pylsu-
vagninum i Austurstræti og
spurðum Guðlaugu, sem var að
vinna þar, hvað ein með öllu
kostaði núna. Hún sagði átta
krónur og hvort við vildum ekki
smakka hvort þær hefðu nokkuð
breyst við að verða svona ó-
dýrarog auðvitaðsögðum við jú
takk. Guðlaug sagðist afgreiða
kúnnana eins og þeir vildu, þeir
geta borgað eða fengið til baka i
nýjum eða gömlum krónum
eftir vild.
Torf i strætó
A Torginu hittum við Agúst
Hafsteinsson strætisvagns-
stjóra. Hann ætlaði að fá sér
kaffi i hléi milli ferða og var
ekkerthrifinn af aö láta tefja sig
með spurningum um peninga.
Hann sagði að gjaldið hefði nú
hækkað i 3 krónur og tekið væri
jöfnum hönium við nýjum
krónum og gömlum. Hann sagði
að litið væri um að fólk gerði
,,Nú gildir að vanda sig,” gæti Valdís verið að hugsa, og viðskipta-
vinurinn er með hugann við budduna.
mistök, en svolitið bæri á að
eldra fólk sæi ekki á myntina og
færi sér þvi varlega. Hann hélt
að það mundi verða stærsta
vandamálið að svo litill
stærðarmunur væri á
myntunum að sjóndapurt fólk
kynni að lenda i vandræðum
þess vegna, með að þekkja
peningana i sundur. „Sjálfum
finnst mér þetta betra og þægi-
legra og fyrir okkur i vögnunum
er þetta miklu betra, það var
torf að vera með alia þessa
seðla.”
Tiu milljónir i fargjald
Að endingu hittum við svo
Sævar Straumland leigubil-
stjóra. Hann var að vinna á ný-
ársnótt og hann sagði okkur að
hannhefði getað orðið sæmilega
fjáður þá ef hann hefði notað sér
öll mistökin i ávisanaútgáfu,
nóttina þá. Til dæmis vildi einn
farþeginn borga honum sem
svaraði tiu milljónum fyrir
akstur uppi Arbæjarhverfi.
Hann ætlaði að skrifa ávisun á
10.000 krónur, en skrifaði einu
núlli of mikið, svo að ávisunin
varð 100.000. En hún var dag-
sett 1/1 og þar með jafngilti hún
10 milljónum gamalla króna.
Viðskiptavinurinn varö hinn
versti og neitaöi að hafa gert
nokkur mistök önnur en að
skrifa einu núlli of mikið og leið-
rétti það. Sævarbreytti svo dag-
setningunni sjálfur i 31/12.
SV
Nýju peningarnir eru komnir
og fólkið i landinu er tekið til
við að átta sig á verðgildinu og
væntanlega að endurreisa verð-
skynið eins og landsfeðurnir
sögðu okkur að gera. Nýunga-
girnin sér um að gera peninga-
skiptin ánægjuleg og flestir eru
fulliráhuga að ná sem fyrst tök-
um á breyttum aðstæðum.
Þvi er auðvitað ekki að leyna
að fyrst i stað finnst mörgum
litið til koma að fá aðeins fáeina
smápeninga til baka, þegar
borgað er með stórum og verð-
miklum seðlum. Þannig fór
fyrirundirrituðum, þegar ég fór
i búð á annan i nyári og keypti i
matinn fyrir kr. 6.530 — eða
voru það 65.30Í — Allavega
borgaði ég með tveim fimmþús-
und króna seðlum og fékk 34,70
til baka i klinki. Ég þurfti að
horfa góða stund á það meðan
ég var að átta mig á hvort
þetta væri örugglega rétt. Það
jók á vantrú mina að konan á
skiptikassanum rétti mér tvö
hundruð krónur fyrir tiuþúsund-
kailinn og áttaði sig ekki á mis-
tökunum fyrr en eftir dálitlar
skýringar.
Enga gamla seðla takk
Skiptikassinn já. í öllum
stærri verslunum og stofnunum,
og sjálfsagt einnig I mörgum
minni, verða þeir sem koma
með gamla peninga að fara
fyrst að sérstökum skiptikassa
og kaupa þar nýja peninga til að
borga með við kassann sem tek-
ur við greiðslunni fyrir vörurn-
ar eða þjónustuna, sem er verið
að kaupa.
En þetta er ekki alls staðar.
Við fréttum til dæmis af einum
bensintæpum biieiganda, sem
lenti i tveggja tima biðröð, til að
kaupa bensin á biiinn sinn.
Þessar bensinkaupabiðraðir
eru ein af þessum sérkennilegu
uppákomum, sem við
íslendingar erum sérfræðingar i
að skapa og þekkjast óviða
nema i löndunum austan viö
Hjá póstinum
Við Vísismenn fórum i bæinn
að kanna hvernig fólki gengi að
átta sig á nýju peningunum og
byrjuðum i pósthúsinu. Þar hitt-
um við fyrst Jenný Jakobsdótt-
ur, sem sér um skiptikassann.
Við spurðum hana hvort fólk
gæti komið þangað tii að fá
skipt, en hún sagði að þessi
skipti væru eingöngu fyrir við-
skiptavini pósthússins.
— Og hvernig tekur fólkið
nýju peningunum?
„Yfirleitt vel. Þó finnst sum-
um, sérstaklega eldra fólki að
það fái lítið fyrir gömlu pening-
ana sina.
— Hvernig gengur þér sjálfri?
„Ég hef nú ákaflega einfalda
aðferð. Ég skrifa töluna á blað
og strika yfir tvö núli, eða set
kommu framan við tvo öftustu
stafina.”
Við næstu lúgu var eldri mað-
ur að borga undir bréf og skoð-
aði myntina af kostgæfni, sem
hann fékk til baka. Við slettum
okkur fram I samtal hans við af-
greiðslustúlkuna og spurðum
hana hvernig gengi að átta sig á
þessum nýju peningum.
Lágkúruleg og leiðin-
leg mynt
— Það gengur alveg sæmi-
lega, ég hef ekki svo mikið um-
leikis að það skipti miklu máli
fyrirmig. En mér finnst myntin
leiðinleg, lágkúruleg og leiðin-
leg. Þessir aurar eru svo litil-
fjöriegir að maður hefur varla á
tilfinningunni að maður sé með
peninga I höndunum. Ég skal
segja þér aö mér þykir þetta
með leiðinlegri mynt, sem ég
hef fengiö.
— En hvernig er með verð-
gildið? Finnst þér þú vera meö
jafn mikið af peningum i fimm
króna pening og þú hafðir i
fimm hundruð króna seðli áður?
„Nei, þótt ég viti að það er
sama verðgildi, þá finnst mér
það ekki vera. Mér finnst að ég
verði að passa mig betur á að
kaupa ekki eins mikið og mér
finnst ég eiga minna,” sagði
hann og svo i lokin sagði hann
okkur að hann héti Agúst Vig-
fússon.
Engin ný frimerki
Stúlkan fyrir innan lúguna
heitir Bryndis Þorsteinsdóttir
og hún sagðist hafa sett sér það
markmið að fara rólega og sér
gengiágætlega. „Og ég er alveg
sannfærðum það, að þetta verð-
ur miklu þægilegra fyrir alla,
„Má ekki bjóða ykkur eina með öllu?”
Krumpaður fimm-
hundruðkall
Og svo var það ungi maður-
inn, sem keypti sér einn
skammt af heitum mat I
Gerl...., afsakið, það var i Dal-
múla, fyrir tólf og fimmtiu og
dró nýjan en krumpaöah fimm-
hundruð króna seðil upp úr
buxnavasanum. „Hvað er
þetta?” spurði stúlkan við kass-
ann. „Fimmhundruðkall,”
sagði ungi maðurinn af nokkr-
um þótta, vegna þótta stúlk-
unnar. Hún varð enn vandræöa-
legri, þangaö til næsti kúnni
benti á að þetta samsvaraði
fimmtluþúsund gömlum krón-
um, þá varö ungi maðurinn
vandræðalegur, kippti siðan
seðlinum til sin aftur og stakk
honum i veskið með mikilli virð-
ingu.
Sævar Straumland gat fengiö tiu milljónir fyrir túrinn uppi Arbæ.
Agúst Vigfússon segir að myntin sé leiðinleg og lágkúruleg,
en fyrir innan lúguna er Bryndís Þorsteinsdóttir, sem sagði að fólk
passaði nýju peningana betur.
Myndir:
G u n n a r V .
Andrésson.
I FARGJALD
INN I ÁRRÆ
tjald. En það var þetta með bil-
eigandann i bensinröðinni.
Þegar hann komst loksins að
tanknum, dró hann upp gamla
peninga til að kaupa bensinið
fyrir, en afgreiðslupian sagði:
þvi miður, enga gamla seðla
hér, takk. Maðurinn mátti fara
og fá gömlu seðlunum sinum
skipt fyrir nýja og byrja siðan
aftur á bensi'nbiðinni.
Texti: Sigurjón
Valdimarsson.