Morgunblaðið - 17.12.2003, Page 16

VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
16 MIÐVIKUDAGUR 17. DESEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
TRYGGT ÚR
VERSLUN TIL
ÁFANGAR-
STA‹AR VARAN TRYGG‹ FRÁ VERSL
ME‹ VISA RA‹GREI‹SLUM ER
AFLI íslenskra fiskiskipa í nýliðn-
um nóvember var góður, alls um
138.814 tonn, sem er tæplega 67
þúsund tonnum meiri afli en í nóv-
ember 2002, en þá var aflinn 71.919
tonn. Þetta kemur fram í aflatölum
Fiskistofu. Aflaaukning milli ára
skýrist aðallega af meiri kolmunna-
og síldarafla en einnig var botnfisk-
aflinn meiri í nýliðnum nóvember en
hann var á sama tíma í fyrra.
Þorskafli innan lögsögu var
18.962 tonn en var 16.148 tonn í nóv-
ember 2002. Mánaðaraflinn í ýsu og
ufsa jókst einnig milli ára. Ýsuaflinn
varð 8.403 tonn og jókst um tæp
27% frá fyrra ári. Ufsaaflinn varð
4.491 tonn sem er 46% aukning.
Karfaafli í nóvember dróst hinsveg-
ar lítillega saman milli ára, varð
3.722 tonn.
Alls veiddust rúm 46 þúsund tonn
af kolmunna í nóvember sl. en í
sama mánuði síðasta árs varð kol-
munnaaflinn aðeins rúm 4 þúsund
tonn. Þá var síldaraflinn einnig mun
betri nú en í fyrra, var rúm 49 þús-
und tonn nú en rúm 28 þúsund tonn
í fyrra.
Flatfiskafli varð tæplega 2.000
tonn og dróst saman um rúmlega
500 tonn frá nóvembermánuði 2002.
Mest veiddist af grálúðu eða tæp-
lega 800 tonn, af sandkola veiddust
tæplega 500 tonn og tæplega 400
tonn af skarkola. Skel- og krabba-
dýraafli var 2.400 tonn samanborið
við rúmlega 3.900 tonna afla í nóv-
embermánuði 2002. Rækjuaflinn
var tæplega 1.300 tonn og af kúfiski
veiddust um 1.100 tonn.
Síldarkvótinn að klárast
Heildaraflinn á fyrstu 11 mánuð-
um ársins varð 1.887.916 tonn en
var 2.030.034 tonn á sama tíma í
fyrra.
Síldveiðarnar gengu vel og mun
betur en mörg undanfarin ár. Í
október leit út fyrir að haustvertíðin
yrði jafnvel enn lakari en hún hefur
verið síðustu tíu árin þegar ýmist
hefur umtalsvert vantað á að afla-
mark hafi náðst eða það tókst að
veiða aflamarkið með mikilli sókn.
Nú, um miðjan desember, bendir
flest til að aflamark í síld fiskveiði-
árið 2003/2004 klárist að mestu
strax í desember.
Árlegur kolmunnaafli hefur ekki
verið jafnmikill áður. Heildarafli
ársins í kolmunna var í lok nóvem-
ber orðinn 473.515 tonn sem er
mesti kolmunnaafli íslenskra skipa
á einu ári. Veiðitímabili kolmunnans
lýkur 31. desember 2003. Augljóst
er að nokkur hluti 547.000 tonna
aflamarks í kolmunna mun ekki
nást þó aflinn sé þegar orðinn mun
meiri á þessu veiðitímabili en bjart-
sýnustu spár bentu til.
Alls hafa veiðst 27.725 tonn af
rækju það sem af er árinu sem er
um 18% minni afli en á sama tíma-
bili síðasta árs. Hörpudiskur er ekki
veiddur í ár eins og alkunnugt er.
Samkvæmt upplýsingum frá
Hagstofu Íslands jókst verðmæti
fiskaflans á föstu verði ársins 2001
um 25,4% milli nóvembermánaða
2002 og 2003. Fyrir tímabilið jan-
úar-nóvember jókst aflaverðmæti, á
föstu verði ársins 2001, um 1,4%
miðað við sama tímabil ársins 2002.
Góð aflabrögð
í nóvember
"  #
 
$%


  &' 
(


)
*
(


+, -&.
 ##  

/&
 
01 &'
%%,2
3&-
4-
0 
( 5
))*
5 
)5
)) 
(*(



     
 
LÍKLEGT er talið að sjávarút-
vegssamsteypan Vanna í Norður-
Noregi skipti um eigendur á föstu-
dag. Fyrirtækið hefur rambað á
barmi gjaldþrots að undanförnu og
hafa stærstu lánardrottnarnir ver-
ið að reyna að mynda kaupenda-
hóp sem ráði við verkefnið.
Ekkert hefur verið gefið upp um
hverjir væntanlegir kaupendur eru
en norskir fjölmiðlar telja að um
sé að ræða hóp heimamanna og
eitt íslenzkt fyrirtæki. Nokkuð
hefur verið um það rætt í Noregi
að undanförnu að sjávarútvegsfyr-
irtæki þar hafi haft áhuga á sam-
starfi við íslenzk fyrirtæki en sam-
kvæmt heimildum Morgunblaðsins
mun vera mjög takmarkaður áhugi
á Íslandi á þátttöku í norskum
sjávarútvegi.
Ekki liggur fyrir hvert hugs-
anlegt kaupverð samsteypunnar
verður. Hún rambar á barmi
gjaldþrots svo vart er að vænta
hás verðs. Á hinn bóginn þurfa
lánardrottnarnir, Sparebanken og
opinberir sjóðir, að fá sitt. Þeir
mega heldur ekki selja of ódýrt
vegna reglna um samkeppni og
fleira í þeim dúr.
Á föstudag verður aðalfundur
samsteypunnar og þá kemur vænt-
anlega í ljós hverjir kaupa.
Íslenzkt fyrir-
tæki í norska
útveginn?
ÚR VERINU
SIGURÐI Einarssyni, stjórnarfor-
manni Kaupþings Búnaðarbanka,
voru í gær veitt Viðskiptaverðlaun
Stöðvar 2 og Viðskiptablaðsins.
Magnús Scheving, höfundur Lata-
bæjar, hlaut Frumkvöðlaverðlaunin
í ár.
Í ræðu Valgerðar Sverrisdóttur,
iðnaðar- og viðskiptaráðherra, við
afhendingu verðlaunanna, kom
fram að Sigurður Einarsson hafi
staðið í stórræðum á árinu sem er að
líða. Einna hæst beri sameining
Kaupþings banka og Búnaðarbanka
Íslands í maí sl. Við sameininguna
varð til stærsti banki landsins þar
sem Sigurður er stjórnarformaður.
„Á engan er hallað þótt fullyrt sé
að Sigurður Einarsson eigi öðrum
fremur heiðurinn af vexti Kaup-
þings Búnaðarbanka á und-
anförnum árum. Sigurður Ein-
arsson er því vel að því kominn að
hljóta Viðskiptaverðlaunin 2003,“
að sögn Valgerðar.
Ekki verk eins manns
Sigurður Einarsson sagði þegar
hann tók við viðurkenningunni að sá
árangur sem veitt var viðurkenning
fyrir væri ekki verk eins manns
heldur stórrar liðsheildar.
Hann sagði að verðlaunin væru
ákaflega kærkomin nú eftir þær
stormasömu vikur sem undan væru
gengnar. Umræðu um takmarkaðan
þátt í starfsemi bankans. Hann
sagði að við sameiningu Kaupþings
Búnaðarbanka hafi orðið til stærsti
banki landsins og jafnframt einn af
tíu stærstu bönkum Norðurlanda.
Kaupþing Búnaðarbanki sé eini ís-
lenski bankinn sem starfi á öllum
Norðurlöndunum og þau séu hans
heimamarkaður og Kaupþing Bún-
aðarbanki ætli sér umtalsvert stærri
hlut á Norðurlöndunum á næstu ár-
um.
Vera trúr sjálfum sér
Magnús Scheving hefur byggt
upp Latabæ og á árinu náðust samn-
ingar við bandarísku barnasjón-
varpsstöðina Nickelodeon um fram-
leiðslu og sýningu á 40 sjónvarps-
þáttum um Latabæ í Banda-
ríkjunum.
Valgerður sagði er hún afhenti
Magnúsi viðurkenningu sem Frum-
kvöðull ársins 2003 að hún gæti ekki
annað en lýst yfir aðdáun á frum-
legum og djörfum hugmyndum hans
og þeirri miklu eljusemi og úthaldi
sem leitt hefur til þessa árangurs.
Magnús sagði við afhendingu
verðlaunanna að hreyfingarleysi og
offita barna væri stærsta heilbrigð-
isvandamálið í heiminum í dag og
starfsmenn Latabæjar ætluðu sér að
setja sitt afl á vogarskálarnar til að
sporna gegn þessu vandamáli. Hann
sagði að það væru margir frum-
kvöðlar að vinna að sínum hug-
myndum í bílskúrum út um allt.
Hann sjálfur hefði byrjað á stofu-
gólfinu heima hjá sér og stundum
hefðu jólin farið fyrir lítið þegar
hann hafi þurft að hlaupa með Lata-
bæjarspólu á heimili barna þar sem
spólan þeirra virkaði ekki. „Það er
að vera frumkvöðull, að vera alltaf
til staðar og vera trúr sjálfum sér,“
sagði Magnús við verðlaunaafhend-
inguna.
Magnús Scheving valinn frumkvöðull ársins 2003
Sigurður Einarsson
hlýtur Viðskiptaverðlaunin
Morgunblaðið/Þorkell
Valgerður Sverrisdóttir, viðskiptaráðherra, afhenti þeim Sigurði Ein-
arssyni, stjórnarformanni Kaupþings Búnaðarbanka og Magnúsi Scheving,
stofnanda Latabæjar, viðskiptaverðlaunin í gær.
MATSFYRIRTÆKIÐ Standard &
Pooŕs greindi frá því í gær að fyr-
irtækið hefði uppfært horfur um
lánshæfiseinkunn Íslands í erlendri
mynt frá stöðugum í jákvæðar. Fyr-
irtækið staðfesti jafnframt allar
lánshæfiseinkunnir fyrir Ísland, þar
með taldar einkunnirnar A+/A-1+
fyrir lán í erlendri mynt og AA+/
A-1+ fyrir lán í íslenskum krónum.
Frá þessu var greint á heimasíðu
Seðlabanka Íslands á Netinu í gær.
Þar segir að breyttar horfur um
lánshæfiseinkunnina í erlendri
mynt endurspegli jákvætt endur-
mat fyrirtækisins á þróun fjármála-
kerfisins auk hagstæðra áhrifa
stóriðjufjárfestinga á hagkerfið og
vaxtarmöguleika þess.
Erlendar skuldir hindra
hækkun einkunnar
Í tilkynningu frá Standard &
Poor segir að lánshæfiseinkunn Ís-
lands sé studd af styrku stjórnkerfi
og auðugu og sveigjanlegu hagkerfi
ásamt góðri stöðu opinberra fjár-
mála. Það sem hindri hækkun ein-
kunnarinnar séu miklar erlendar
skuldir þjóðarinnar ásamt skuld-
bindingum og ábyrgðum stjórn-
valda utan fjárlaga. Þá segir í til-
kynningunni að auðugt og
sveigjanlegt hagkerfið skapi lands-
framleiðslu sem mælist ein sú
hæsta á mann í heiminum. Sveigj-
anleiki hagkerfisins komi fram í
skjótri lagfæringu á ójafnvæginu
sem myndaðist í uppsveiflunni á ár-
unum 1996 til 2000, sem hafi verið
knúin áfram af útlánum. Útlána-
vöxturinn hafi stöðvast nær alveg
árið 2002 eftir 44% vöxt árið 2000,
og viðskiptahallinn, sem hafi verið
10,1% af vergri landsframleiðslu
2000, hafi horfið án meiri háttar
efnahagslegra afleiðinga.
Hreinar skuldir þjóðarbúsins við
útlönd eru mjög miklar eða sem
svarar til 272% af heildarútflutn-
ingstekjum árið 2003, að því er
kemur fram í tilkynningu Standard
& Poor. Þar segir að útstreymi fjár-
magns frá lífeyrissjóðum vegna
fjárfestinga þeirra erlendis til að
breikka fjárfestingagrunn sinn auki
þrýsting á greiðslujöfnuðinn. Þrátt
fyrir hraða minnkun viðskiptahall-
ans og mikla styrkingu gjaldeyris-
forðans hafi erlend lausafjárstaða
þjóðarbúsins batnað aðeins lítillega
og verði í fyrirsjáanlegri framtíð ein
sú veikasta í samanburði við aðrar
þjóðir sem hafi lánshæfismat.
Verri skuldastaða
gæti leitt til lækkunar
Standard & Poor telur að já-
kvæðar horfur um lánshæfisein-
kunn á skuldbindingum í erlendri
mynt endurspegli þá væntingu að
stöðugleiki í fjármálakerfinu muni
halda áfram að eflast vegna strang-
ari varúðarreglna og strangara
fjármálaeftirlits og vegna einka-
væðingar tveggja stærstu bank-
anna auk samruna þriðju og fjórðu
stærstu bankanna. Þá segir fyrir-
tækið að bein erlend fjárfesting
vegna byggingar álvera og orku-
vera á árunum 2004–2010 muni örva
hagvöxt og styrkja efnahagskerfið.
Hugsanleg hækkun á lánshæfisein-
kunn ríkissjóðs á skuldbindingum í
erlendri mynt sé háð frekari styrk-
ingu fjármálakerfisins auk skyn-
samlegrar efnahagsstjórnar á kom-
andi tímabili. Hins vegar gæti
verulega verri erlend skuldastaða
eða efnahagslegt ójafnvægi af völd-
um stórframkvæmda leitt til þess
að horfur yrðu endurskoðaðar til
lækkunar.
Standard & Poor metur lánshæfi Íslands í erlendri mynt
Breytt í jákvæðar horfur