Morgunblaðið - 19.12.2003, Blaðsíða 79

HLJÓMSVEITIN Ríkið er til-
tölulega ný af nálinni en hefur nú
gefið út hljómdisk sem kallast Selj-
um allt.
Það er útgáfufyrirtækið Slátur
sem gefur út plötuna en það eru
Ingólfur „Indigo“ og Valur Gunn-
arsson, söngvari Ríkisins, sem
standa á bak við það.
„Ríkið er bara rokksveit,“ segir
Valur. „Rokkið byrjaði sem tónlist
uppreisnarmanna en markaðurinn
var fljótur að laga sig að þessum
mönnum. Núna er rokkið orðið að
þjóðernissöng fyrir alheimskapítal-
ismann.“
Þegar rennt er yfir lagalista er
auðsjánlegt að sterkur, pólitískur
tónn er sleginn eins og kemur líka
fram í þessu svari Vals. Fyrsta lag-
ið heitir „Söngur unga sjálfstæð-
ismannsins“ og svo eru þarna lög
eins og „Sámur frændi“ og „Hver
er ekki hóra í dag?“
Úr námi í rokkið
Ríkið hefur verið starfandi síðan
í sumar en fyrstu tónleikarnir voru
á Boomkikkerbarnum í Hafn-
arstræti ásamt Dys, The Mother-
fucking Clash og bandarísku rokk-
sveitinni ógurlegu, Total Fucking
Destruction.
„Ég kom úr námi í Belfast og fór
þá að vinna við blaðið Grapevine,“
segir Valur. „Eftir það var farið að
leggja drög að plötunni, en hún var
tekin upp í Veðurstofunni.“
Valur segir að hann sé búinn að
ganga með þessa plötu í maganum
nokkuð lengi en áður hefur hann
gefið út plötuna Reykjavík er köld
sem Valur og Regnúlpurnar. Þar
var vélað um lög Leonards Cohens
en platan kom út fyrir réttum fjór-
um árum.
„Já, ég þorði ekki að stúta mínum
eigin lögum þannig að ég ákvað að
stúta lögum Cohens í staðinn til að
læra á hljóðverið,“ segir Valur og
grínir.
Endalok kapítalismans
Lögin hefur Valur verið að semja
allt frá árinu 1995 fram á þennan
dag og um textana hefur Valur
þetta að segja:
„Kapítalisminn hér á landi er að
komast á lokastig. Endalokin hóf-
ust fyrir u.þ.b. fimmtán árum með
aukinni einkavæðingu. Þetta endar
með því að einn maður á allt og þar
með mun málfrelsið hverfa. Þannig
að við erum að reyna að segja það
sem við getum áður en það verður
skrúfað fyrir allt. Þetta er loka-
yfirlýsing áður en markaðurinn
kæfir hina frjálsu einstaklinga.“
Að lokum má geta þess að
skemmtilegt umslagið, sem hamrar
á þessum ákveðnu skilaboðum, er
hannað af Herði Kristbjörnssyni en
teikningin er eftir Lúðvík Kalmar
Víðisson.
Ríkið selur allt!
Andkapítalískt rokk
Seljum allt er komin í búðir
ogfæst í öllum óháðum tón-
listarverslunum.
arnart@mbl.is
FÓLK Í FRÉTTUM
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 19. DESEMBER 2003 79
MAÐUR veit hreinlega ekki
hvernig líta skal á Gunnar Hjálmars-
son. Er hann best geymda leyndar-
mál íslenska rokksins? Eða kannski
mesta og sorglegasta sóunin? Hvort
sem er þá er allavega alveg á tæru að
hann er einhver allra besti rokklaga-
smiður sem til Íslendinga getur talist.
Stóri Hvellur ber
nafn með rentu því
platan er stór hvell-
ur, algjör tívolí-
bomba. Rækileg
áminning um það
hversu óendanlega
lunkinn þessi gamli Kópavogspönkari
er, og að – svona til að baða sig í
klisjufeninu – hann hefur alls engu
gleymt. Hér hreinlega vellur uppúr
honum hvert snilldarlagið á fætur
öðru, hafi maður á annað borð gaman
af hressilegu gleðipönki. Ekki eins og
Blink og Sum og þeirra frændur eru
að böggla saman með markaðsstjór-
unum sínum, heldur eins og þessi
sami Gunnar var að búa til hér í denn
þegar hann var sem iðnastur með
S.H. Draumi, Bless, Unun eða þá í
spóluútgáfunni undir listamanna-
nafninu Dr. Gunni sem síðan hefur
fest við hann og er nafn sveitarinnar
sem hann leikur með á þessari plötu.
Það má jafnvel líta á Stóra hvellinn
sem blöndu af því sem Doktorinn hef-
ur verið að bardúsa í gegnum tíðina.
Sem er náttúrlega ekkert slor því það
er varla hægt að merkja að ferill hans
hafi átt sitt ris og hnignun – ólíkt
flestum öðrum lífseigum tónlistar-
mönnum. Nei, oftast nær hefur hann
risið hátt – þegar hann á annað borð
hefur haft fyrir því að sinna tónlist-
inni, þ.e.a.s. En þar liggur einmitt
meinið. Hann hefur alls ekki haldið
sig nægilega vel við efnið blessaður.
Allt of langt liðið frá síðustu útgáfu
hans og maður lifandi hvað þessi stóri
hvellur var orðinn tímabær.
Það hættulega við að vera sveltur
því góða er að maður fer ósjálfrátt að
venjast hinu slæma og halda að það sé
gott. En svo vaknar maður stundum
blessunarlega af þessum vonda
draumi, þegar stóri hvellurinn kemur,
og fattar að fyrst hafi ekkert verið en
svo allt. Þannig verður hún líka miklu
meira viðeigandi en hún átti trúlega
að vera þessi fyrsta sönglína plötunn-
ar, fyrstu orðin í titillaginu frábæra
sem gefur svo dæmalaust vel tóninn
um það sem á eftir fylgir á þessari
skemmtilegustu plötu ársins. Og svo
koma þau koll af kolli, stutt og laggóð,
hæfilega vönkuð, mátulega máttmikil
og alveg ferlega skemmtileg. Alls
fimmtán lög. Nær hvert eitt og ein-
asta betra en allar aðrar viðlíka til-
raunir sem gerðar hafa verið hér sem
þar síðan Æ kom út fyrir rétt tæpum
áratug. Sum lögin, eins og „Snakk
fyrir pakk“, „Alltaf meir“ (sem er líka
soldið B-52’s-legt eins og reyndar
stuðpartílagið „Homo Sapiens“) og
„Ímelda Markos“ rísa meira að segja
svo hátt að ná upp í það besta sem
S.H. Draumur var að gera á meist-
araverkinu Goð. Þá eru „Hvalfjörður
’78“, „Stillansar“ og „Má ég vera með
þér“ algjörlega að gera sömu hluti
fyrir mann og bestu Bless-lögin. Og
ekki má gleyma djúpu 100 ára-tvenn-
unni, frábæru Weezer og
Pixies-nappi sem eru svo fjári vel tek-
in upp af Curver, eins og öll heila plat-
an. Reyndar er allur þessi pakki bara
algjörlega að gera sig og hvergi einn
einasta veikan eða fölan blett að finna.
Og sem oftast áður ertu textar Gunn-
ars kapítuli út af fyrir sig. Engar tor-
meltar og tilgerðarlegar langlokur.
Ekkert „artí fartí“, heldur snaggara-
legar heimsósómavísur þar sem hann
býsnast – að mann grunar meira í
gríni en alvöru – yfir vonleysi mann-
kynsins, jafnt í fyrndinni, framtíðinni
og núinu. Eina glætan er að kannski
hittir maður í strætó eða á Safarí
ógeðslega fallega stelpu sem maður
svo á auðvitað engan séns í.
Hann kann svo sem ýmislegt fyrir
sér. Er sannkallaður doktor í popp-
fræðunum, dómari mætur og sann-
gjarn, ágætasti útvarpsmaður og fáir
bloggarar hitta oftar naglann á höf-
uðið. En ef þessi fjölhæfni hans þarf
að hafa í för með sér að hann lætur
það sem hann gerir allra best sitja á
hakanum á meðan, þá er það fórn-
arinnar virði. Þeir eru nefnilega til
sem geta kraflað sig áfram í popp-
fræðunum, einhverjir sem samið geta
spurningar, einstaka slagfær út-
varpsmaðurinn (þó fáir með sama
broddinn) og fáeinir bloggboltar sem
lesandi eru. En enginn, nákvæmlega
enginn, er jafnoki Gunnars þegar
kemur að því að búa til hnyttið og
hrátt íslenskt rokk. Er til of mikils
ætlast að biðja um meira af slíku, takk
fyrir?
Farðu upp á Krókháls Gunnar, af-
hentu Sigurjóni uppsagnarbréfið og
tilkynntu honum með höfuðið hátt að
þú ætlir hér eftir að einbeita þér að
tónlistinni. Við þurfum á þér að halda.
Stóri hvellur er algjör draumur – og
þessi draumur er í lit.
Tónlist
Litaður draumur
Dr. Gunni
Stóri hvellur
Smekkleysa sf.
Hljómplatan Stóri hvellur. Öll lög og
textar eftir Gunnar Hjálmarsson, nema
„Heimsk ást“ eftir Gunnar og Ragnheiði
Eiríksdóttur. Flutt af hljómsveitinni Dr.
Gunna: Gunnar Lárus Hjálmarsson söng-
ur, gítar, Guðmundur Birgir Halldórsson
gítar, bakrödd, Grímur Atlason bassi,
bakrödd, Kristján Freyr Halldórsson
trommur, slagverk og bakrödd. Einnig
koma við sögu: Davíð Þór Jónsson, Ragn-
heiður Eiríksdóttir, söngtríóið Skufsan
(Sunna Guðmundsdóttir, Elín Smáradótt-
ir og Bjarnveig Magnúsdóttir) og Steph-
en Hawking. Stjórn upptöku: Curver.
Upptaka fór fram í Tíma og Veðurstof-
unni. Útgefandi Smekkleysa sf.
Skarphéðinn Guðmundsson
Við Gróttu: Gunnar Hjálmarsson virðist í hollum og góðum félagsskap.
Morgunblaðið/Eggert
UNGLINGSSTÚLKAN Halley
Martin er hreint ekki nógu sátt við
lífið. Sérstaklega er hún tortryggin
út í ástina, ekki síst eftir að hafa
horft upp á foreldra sína skilja, og
það eftir að pabbinn hljópst á brott
með ungri ljósku. Þessi tortryggni
Halley skapar reyndar grundvöllinn
fyrir söguþráð myndarinnar, því hún
neitar að horfast í augu við þá stað-
reynd að hinn fullkomni drauma-
prins, með falleg augu og sposkt
bros, bíður hinum megin við horn-
ið. En á þeim tíma sem líður þang-
að til að draumaprinsamálið leys-
ist, drífur ýmislegt á daga Halley,
og er þar dregin upp nokkuð marg-
hliða mynd af lífinu eins og það
gerist hvað flóknast, ekki aðeins
fyrir unglingana heldur fyrir full-
orðna líka. Mamma Halley þarf t.d.
sitt rými til að takast á við eftirköst
skilnaðarins, og finnst eiginlega
best að láta reiðina bitna á hús-
gögnum og búsáhöldum. Svo er
það eldri systirin sem lánið virðist
leika við þangað til að fyrirbrúð-
kaupsspennan verður yfirþyrm-
andi fyrir hana og tilvonandi eig-
inmanninn. Pabbinn reynist Halley
tæp fyrirmynd þar sem hann er
nokkurs konar eilífðarunglingur,
en þó besta skinn og góður pabbi
þegar öllu er á botninn hvolft. Svo
má ekki gleyma ömmunni sem laum-
ast til að reykja jónur inni á baði
þegar lítið ber á. Vinkonan Scarlett
virðist eiginlega þroskaðasti aðilinn
á svæðinu enda stendur hún frammi
fyrir ákvörðunum og raunum sem
ekki er á allra færi að höndla.
Kostir þessarar líflegu myndar
eru húmorinn og hispursleysið sem
hún býr yfir, ekki síst þar sem vikið
er að öllu frá kynlífi unglinga til
vímuefnavanda gamalmenna. Mynd-
in er reyndar byggð á vinsælum
unglingabókum eftir Söruh Dressen
og þangað sækir hún hinar breiðu og
litríku persónur sínar og víðfemt
viðfangsefnið. Það skýrir líka hinn
stikkorðakennda frásagnarstíl
myndarinnar, þar sem reynt er að
koma fullmiklu efni fyrir í einni
kvikmynd. En að öðru leyti er þetta
ósköp fersk unglingamynd, sem
meira er í spunnið en almennt geng-
ur og gerist í þessum geira. Syk-
urhúðin sem liggur á yfirborðinu,
kemur nefnilega ekki í veg fyrir að
hægt sé að kafa aðeins dýpra og
bregða upp lifandi mynd af tilvist-
arbaráttunni á unglingsárunum.
Ungstirnið Mandy Moore leikur
Halley með miklum sjarma og nýtur
þess að hafa sterka leikara í kring-
um sig, s.s. Allison Janney í hlut-
verki móðurinnar og Peter Gallag-
her, sem þrautþjálfaður er í að leika
veiklynd og slepjuleg kvennagull
(erkitýpa þess var eiginmaðurinn í
Sex, Lies, and Videotape), en hann
leikur skemmtilegt tilbrigði af þeirri
persónugerð í hlutverki pabba
Halley.
Eilífðarunglingar og aðrir unglingar
Heiða Jóhannsdóttir
KVIKMYNDIR
Smárabíó
Leikstjórn: Clare Kilner. Handrit: Neena
Beber. Aðalhlutverk: Mandy Moore,
Allison Janney, Alexandra Holden, Peter
Gallagher o.fl. Lengd: 101 mín. Bandarík-
in. New Line Cinema, 2003.
HOW TO DEAL / AÐ HÖNDLA HLUTINA

Eyjólfur Kristjánsson & ÍSLANDS EINA VON
leikur á dúndurdansleik í kvöld
Leikhúsgestir 15% afsláttur, munið spennandi matseðil
Hvað ertu að
hlusta á um
þessar mundir?
Chicago-
söngleikinn.
Er kominn á fullt
við tónlistar-
stjórn þar – frumsýning í janúar.
Uppáhaldsplata allra tíma?
Götuskór – Spilverk þjóðanna.
Frábær plata – einskonar Revol-
ver Spilverksins – Bjólan him-
nesk.
Hvaða plötu setur þú á á laug-
ardagskvöldi?
Stevie Wonder – Songs In The
Key Of Life. Kemur mér ávallt í
góðan gír.
Hvaða plötu setur þú á á
sunnudagsmorgni?
Geri ekki svoleiðis – vil hafa ró-
legt á þessum tíma vikunnar.
Hver er fyrsta platan sem þú
keyptir þér?
Goodbye Yellow Brick Road að
mig minnir (Elton John). Það
gæti líka verið smáskífan „Pop-
corn“ eða jafnvel Horft í roðann
með
Jakobi Frímanni – man ekki
nógu vel.
Þetta vil
ég heyra
Jón Ólafsson
tónlistarmaður