Morgunblaðið - 20.12.2003, Síða 1

Laugardagur
20. desember 2003
Hvað heitir maðurinn hennar Grýlu?
Prentsmiðja
Árvakurs hf.
ÆVINTÝRIÐ um Augastein er nýtt jólaleikrit eftir
Felix Bergsson.
Felix leikur sjálfur öll hlutverkin í sýningunni en
það má þó eiginlega segja að skuggamyndir, brúður
og hljóð leiki líka stór hlutverk í sýningunni, sem er
mjög jólaleg. Leikritið var sýnt í London á síðasta
ári enda er það nokkurs konar kynning á íslenskum
jólasiðum á sama tíma og það segir söguna af Auga-
steini og því hvers vegna íslensku jólasveinarnir
fóru að gefa börnum í skóinn.
Við báðum Kristján Kristjánsson og Sigríði Þóru
Flygenring sem eru búin að lesa um Augastein og
sjá leikritið um hann, að segja okkur svolítið frá
honum.
Ævintýrið um
Augastein
Morgunblaðið/Kristinn
SIGRÍÐUR Þóra Flygenring, sem er að verða fimm
ára, fór að sjá Ævintýrið um Augastein í leikhúsinu
um síðustu helgi.
Hvernig fannst þér í leikhúsinu?
Gaman! Jólasveinadúkkurnar voru svo flottar og
það var hægt að hengja þær upp.
Um hvað er leikritið?
Það er um strák sem heitir Augasteinn! Hann var
bara að liggja og grenja og svo tók Stekkjastaur
hann og fór með hann heim. Svo kom Grýla en hún
borðaði hann samt ekki af því hún var ekki vön að
borða góða krakka. Samt var jólakötturinn næstum
búinn að éta hann en þá þurftu allir jólasveinarnir að
finna ráð til að bjarga honum.
Hvernig voru þessir jólasveinar?
Þeir voru góðir en þeir ætluðu samt ekki að gefa
krökkunum í skóinn. Þeir ætluðu bara að stela mjólk
og mat. Svo gáfu þeir Augasteini í skóinn af því að
hann átti bara einn skó. Af því að í gamla daga tók
jólakötturinn börnin sem fengu engin föt fyrir jólin.
Varstu hrædd?
Já, svolítið af því Grýla var svolítið skelfileg og líka
jólakötturinn.
Flottar jólasveinadúkkur
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Sigríður Þóra Flygenring
Á JÓLUM fagna kristnir menn fæðingu
frelsarans. Í gegn um aldirnar einkennd-
ist jólafastan á Íslandi þó fremur af
hjátrú og skelfilegum óvættum en fagn-
aðarboðskap jólanna. Sem betur fer ótt-
ast íslenskir krakkar ekki lengur þessar
óvættir á sama hátt og börn gerðu í
gamla daga en margar þeirra eru þó enn
ómissandi þáttur í jólahaldi okkar Íslend-
inga.
Íslensku jólasveinarnir eru dæmi um
slíka jólavætti en samkvæmt þjóðtrú voru
þeir hið mesta pakk, bæði þjófóttir og
hrekkjóttir. Á síðustu öld hafa íslensku
jólasveinarnir hins vegar tekið upp ýmsar
vegna jólasveinafjölskyldan hefur batnað
svona mikið frá því langömmur okkar og
langafar voru að alast upp. Sumir hafa
bent á að þau hafi farið á stjá þegar
myrkrið var sem mest og að rafmagnið
(það að rafmagnsljós lýsi nú upp skamm-
degið) og breyttar aðstæður hafi senni-
lega átt sinn þátt í því að gera þau frýni-
legri og hjartahlýrri.
Það eru líka til aðrar skemmtilegar
skýringar á því hvers vegna jólasveina-
fjölskyldan breyttist til batnaðar en ein
þeirra kemur til dæmis fram í sögunni
Ævintýrið um Augastein eftir Felix
Bergsson.
venjur góðhjartaðra, glaðværra jóla-
sveina, sem eru þekktir víða um lönd, þó
þeir kalli sig enn gömlu nöfnunum sem
minna okkur á uppáhaldshrekkina þeirra.
Grýla og jólakötturinn eru aðrir frægir
jólavættir sem í gegnum aldirnar hafa
hrætt íslensk börn enda var sagt að eft-
irlætismaturinn hennar Grýlu væri kjöt
af óþægum börnum og að þeir sem ekki
fengju nýja flík á jólunum færu í jólakött-
inn.
Líkt og jólasveinarnir hefur Grýla þó
batnað mikið á síðustu öld þó hún sé enn
ófrýnileg og svolítið skelfileg.
Það eru til ýmsar skýringar á því hvers
Grýla heitir grettin mær
Svar: Leppalúði
ÞAÐ er líka komin út bók
um Augastein með myndum
eftir Höllu Sólveigu Þor-
geirsdóttur. Við báðum
Kristján Kristjánsson, sem
er tíu ára og búinn að lesa
bókina, að segja okkur að-
eins frá henni.
Hvernig fannst þér bók-
in?
Mér fannst hún voða
skemmtileg. Hún var fyndin
og spennandi og ég mæli
með henni í jólagjöf. Svo
fannst mér líka voða snið-
ugt, að það eru 24 kaflar í henni þannig að maður getur
lesið einn kafla á dag í desember fram að jólum.
Um hvað er hún?
Í byrjun er sagt frá gömlum manni sem á búð og það
kemur krummi í búðina til hans sem vill heyra söguna
um drenginn sem átti bara einn skó. Þá fer gamli mað-
urinn að kíkja í kistuna sína og gera það sem hann ger-
ir alltaf fyrir jólin en það er að taka upp jólasveina-
dúkkurnar og segja söguna um Augastein sem lenti í
helli jólasveinanna.
Þannig að það er hann sem segir okkur söguna um
Augastein?
Já, en það er svolítið skrýtið að í lokin sjáum við aft-
ur skiltið á búðinni og þá stendur „Augasteinn –
Minjagripir og minningar“ á því en ekki „Steinn –
Minjagripir og minningar“ eins og í byrjun. Gamli
maðurinn er líka ofsalega líkur Augasteini á mynd-
unum þannig að ég held að hann hafi kannski verið
Augasteinn.
Fyndin og sniðug jólagjöf
Kristján Kristjánsson