Morgunblaðið - 28.12.2003, Blaðsíða 4


##
#
#

!#
!
 

$%  & %

  '%
%

(  ) * ) ( ( + , - . $
HEIMSMARKAÐSVERÐ á áli
hefur þrátt fyrir tvær stórar dýfur
þokast upp á við á árinu. Lægst fór
það niður í um 1.300 dollara tonnið í
apríl og hækkaði síðan upp í rúma
1.500 dollara síðsumars. Enn lækk-
aði það niður í um 1.350 dollara en
verðið hefur síðan í haust verið á
uppleið.
Rétt fyrir jól fengust um 1.550
dollarar fyrir tonnið, miðað við stað-
greiðsluverð, eða svonefnt „spot-
verð“. Þriggja mánaða verð fór svo í
byrjun desember í fyrsta sinn upp
fyrir 1.550 dollara í tvö og hálft ár.
Hrannar Pétursson hjá Alcan
segir að álverð á þessu ári hafi verið
nokkru hærra en búist hafi verið við
í flestum spám sérfræðinganna. Nú
geri menn ráð fyrir að verðið hald-
ist á svipuðu róli á næsta ári.
„Reynslan hefur þó sýnt okkur að
spárnar hafa oft reynst rangar
þannig að við verðum að búa okkur
undir að það geti gerst enn á ný,“
segir Hrannar.
Ragnar Guðmundsson hjá Norð-
uráli segir að á meðan álverðið hald-
ist á svipuðu róli og vextir séu lágir
þá séu það kjöraðstæður fyrir álver-
ið. Miðað við stöðu mála í dag sé út-
litið gott fyrir næsta ár. Ragnar
segir að almennt hafi verið jákvæð
fylgni á milli álverðs og libor-vaxta í
dollurum, við hækkun álverðs
hækki vextir og síðan öfugt. Hvort
tveggja stjórnist að jafnaði af al-
mennu efnahagsástandi í heiminum,
en þó sér í lagi í Bandaríkjunum.
Álverðið
hækkaði
þvert á
flestar spár
FRÉTTIR
4 SUNNUDAGUR 28. DESEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
STÝRIHÓPUR hefur nú ákveðið
hvaða tillögur að skipulagi fyrir
Mýrargötu og slippsvæðið í Reykja-
vík verða ofaná við skipulagningu
hverfisins. Í tillögunum er gert ráð
fyrir lágri byggð, með blönduðu
íbúðarhúsnæði og atvinnustarfsemi.
Höfundar tillögunnar leggja
áherslu á að hafnaryfirvöld og út-
gerð fái athafnarými og er gert ráð
fyrir hafnsækinni starfsemi með-
fram höfninni. Á svæðinu verður
lágreist byggð, þriggja til fimm
hæða hús, opin bæði á móti sólarátt
og sjó. Gert er ráð fyrir að í jarð-
hæðum húsa sem snúi út að götu
verði ýmist atvinnustarfsemi eða
íbúðir, og íbúðir á efri hæðum.
Í nýjsta tölublaði Hafnarblaðsins
er fjallað um tillögurnar sem urðu
hlutskarpastar, en hópurinn sem
vann tillögurnar samanstendur af
VA-arkitektum, Birni Ólafs arki-
tekt, verkfræðistofunni Hönnun og
landslagsarkitektum hjá Land-
mótun.
Farið verður í kynningar á skipu-
laginu eftir áramót, en gert er ráð
fyrir að endanlegar tillögur liggi
fyrir síðla árs 2004.
Gott aðgengi að hafnarsvæðum
Tillögurnar gera ráð fyrir miklu
samráði við nágranna og hags-
munaaðila, og þar er meginástæðan
fyrir því að þessi hugmynd varð fyr-
ir valinu sögð vera sú að í henni sé
gott aðgengi fyrir íbúa vesturbæj-
arins að höfninni og hafnarsvæðinu
tryggt, að því er fram kemur í Hafn-
arblaðinu.
Meðal þess sem fram kemur í til-
lögum að skipulagi svæðisins er að
fjögurra akreina breiðstræti muni
þjóna þeim sem um hverfið þurfi að
fara, en í stokk undir þeirri akbraut
verði tvær akreinar í stokki, ætlaðar
þeim sem ekki eiga erindi í hverfið.
Íbúðarhúsnæði
og atvinnustarf-
semi í bland
Hugmyndin er að skapa góð tengsl milli íbúa vesturbæjarins og hafnarsvæðisins með því að framlengja hinar
gamalgrónu götur höfuðborgarinnar, Bræðraborgarstíg, Seljaveg og Ægisgötu, niður að sjó.
Hugmyndir stýrihóps um skipulag fyrir Mýrargötu og slippsvæðið í Reykjavík liggja fyrir
SAMKEPPNISRÁÐ hefur hafnað
beiðni Lyfju hf. um endurupptöku á
ákvörðun ráðsins frá 2001. Þar kem-
ur fram að Lyfju sé óheimilt að
kaupa eða yfirtaka lyfjabúðir í
rekstri á höfuðborgarsvæðinu eða
bjóða í rekstraraðstöðu í verslunar-
rými þar sem einungis sé gert ráð
fyrir einni lyfjabúð.
Samkeppnisráð setti þessi skil-
yrði fyrir samruna Lyfju hf. og
Lyfjabúða hf. sem varð í desember
árið 2000. Auk þess var sett skilyrði
um að fyrirtækið seldi fimm lyfja-
búðir á höfuðborgarsvæðinu. Var
þetta gert til að hindra hið samein-
aða fyrritæki í að ná markaðsráð-
andi stöðu á lyfjamarkaðinum á höf-
uðborgarsvæðinu.
Lyfja fór að skilyrðum Sam-
keppnisráðs og sameinað fyrirtæki
seldi fimm lyfjaverslanir til Lyfja og
heilsu, helsta keppinautarins á lyf-
sölumarkaðinum þar sem enginn
annar hafði getu til að kaupa lyfja-
búðirnar fimm.
Skerðir samkeppnisstöðu Lyfju
Lyfja, sem er dótturfélag Baugs,
vildi þó ekki una því að mega ekki
kaupa eða yfirtaka lyfjabúðir í
rekstri á höfuðborgarsvæðinu, eða
bjóða í rekstraraðstöðu í verslunar-
miðstöðvum, og sendi Samkeppnis-
stofnun erindi í október 2002. Þar
var óskað eftir því að skilyrði um
kaup á lyfjaverslunum og rekstr-
araðstöðu í verslunarmiðstöðvum
yrðu felld út. Það ákvæði var sagt
mjög íþyngjandi fyrir fyrirtækið og
að það uni ekki við óbreytt ástand.
Í erindi Lyfju segir að umræddar
kauptakmarkanir brjóti gegn með-
alhófsreglu stjórnsýslulaga. Þá hafi
þær ekki verið skilorðsbundnar á
nokkurn hátt, hvorki efnislega né í
tíma. Einnig er sagt að þar sem
þessar takmarkanir gildi aðeins fyr-
ir Lyfju en ekki samkeppnisaðila
fyrirtækisins sé samkeppnisstaða
þess skert.
Samkeppnisráð hafnar þessum
rökum Lyfju í ákvörðun sinni frá 19.
desember sl. og kemur þar fram að
líta beri á efnahagslegan styrk
Baugs, móðurfélags Lyfju. Í ákvörð-
un ráðsins segir m.a. um styrk
Baugs: „Að mati ráðsins veitir þessi
styrkur ásamt hárri markaðshlut-
deild Lyfju ótvírætt forskot á mark-
aðnum gagnvart helsta keppinaut
sínum, Lyfjum og heilsu, sem og
öðrum keppinautum á markaðnum.“
Samkeppnisráð hafnaði því beiðni
Lyfju um endurupptöku á ákvörðun
ráðsins frá 2001, en þykir engu að
síður rétt að þessi niðurstaða ráðs-
ins verði endurskoðuð eigi síðar en í
árslok 2004.
Skilyrði um kauptak-
markanir enn í gildi
Samkeppnisráð hafnar kröfu Lyfju um endurupptöku
Í ÁLITSGERÐ Páls Hreinssonar
prófessors frá því í september 2002
segir að það sé ekki vafa undirorpið
að stofnfjárhlutur í sparisjóði teljist
eign í skilningi 72. greinar stjórn-
arskrárinnar. Verði sett lagaregla,
sem kveði á um með ótvíræðum
hætti að framsal stofnfjárhluta
sparisjóða á yfirverði sé óheimilt,
feli hún í sér skerðingu á verðmæti
eignar þar sem með beinum hætti
sé mælt fyrir um hvernig söluverð
skuli reiknað út. „Hér er því ekki
um að ræða óbeina skerðingu á
verðmæti eignar vegna almennra
takmarkana. Hér er um að ræða
ákvæði sem vegur beint að verð-
mæti eignarinnar í viðskiptum
manna,“ segir Páll.
Honum var falið að vinna álits-
gerð fyrir viðskiptaráðuneytið þeg-
ar endurskoðuð voru lagaákvæði
um framsal stofnfjárhluta spari-
sjóða. Tilefnið var umræða sem
kom upp sumarið 2002 í kjölfar til-
rauna til yfirtöku á Sparisjóði
Reykjavíkur og nágrennis og sú
niðurstaða Fjármálaeftirlitsins, að
ekki væri óheimilt samkvæmt þá-
gildandi lögum að framselja stofn-
fjárhluta á yfirverði.
„Gangi það eftir að sett verði
ákvæði, sem mælir beint fyrir um
að framsal stofnfjárhluta á yfirverði
sé óheimilt, getur það haft þær af-
leiðingar að verðmæti stofnfjárhluta
geti í sumum tilvikum orðið aðeins
1⁄5 af því verðgildi sem ella hefði
fengist fyrir þá á markaði. Í þessu
sambandi verður að hafa í huga að
þegar eigandi er að mestu sviptur
eignarheimildum sínum er fremur
talið að um eignarnám sé að ræða,“
segir í álitsgerðinni.
Páll segir allar líkur á því að
eignarskerðingin, sem slíkt ákvæði
hefði í för með sér, myndi leggjast
mjög misjafnlega harkalega á stofn-
fjáreigendur. „Þessar takmarkanir
eru því ekki almennar í þeim skiln-
ingi að þær leggist með svipuðum
þunga á stofnfjáreigendur og getur
því orsakast óviðundandi mismun-
ur.“
Réttmætar væntingar eigenda
Hann segir að þar sem í lögum
hafi aldrei verið takmarkanir á því
gegn hvaða verði stofnfjáreigendur
gætu selt þriðja manni stofnfé sitt
megi færa að því rök, bæði með til-
liti til eðlis stofnfjárhlutar sem
eignar, svo og þeirrar löggjafar-
stefnu sem fylgt hafi verið frá árinu
1985, að eigendur hafi haft rétt-
mætar væntingar til þess að verð-
mæti stofnfjár þeirra yrði ekki
skert með beinum fyrirmælum í
lögum.
Einnig bendir Páll á að hægt
virðist að ná markmiði viðskipta-
ráðuneytisins, að treysta yfirtöku-
varnir sparisjóða, með öðru og væg-
ara móti. Það bendi til þess að síður
verði litið svo á að jafn umfangs-
mikil og íþyngjandi eignarskerðing
verði talin til almennra takmarkana
á eignarréttindum.
Valgerður Sverrisdóttir við-
skiptaráðherra vísaði í lögfræðiálit
Páls þegar ný lög, sem áttu að
treysta yfirtökuvarnir sparisjóða,
voru rædd á Alþingi í desember
2002. Þar sagði hún að það stæðist
að öllum líkindum ekki ákvæði
stjórnarskrár að setja inn ákvæði í
lög sem útilokaði að stofnfé yrði selt
á yfirverði.
Álitsgerð Páls Hreinssonar lagaprófessors vegna yfirtökuvarna sparisjóða
Jafngildir eignarnámi að banna
sölu stofnfjárbréfa á yfirverði ELDUR kviknaði í kerta-
skreytingu í íbúð á fjórðu hæð
fjölbýlishúss við Rjúpnafell í
Breiðholti um klukkan 23 á
föstudagskvöld. Þegar slökkvi-
lið höfuðborgarsvæðisins kom
að logaði eldur út um glugga á
íbúðinni, en íbúar, kona og þrjú
börn, höfðu komist út af sjálfs-
dáðum. Þau voru flutt á slysa-
deild Landspítalans í Fossvogi
vegna gruns um reykeitrun.
Þegar reykkafarar komu inn
í íbúðina logaði eldur í sófa og
gardínum, en greiðlega gekk að
slökkva eldinn. Nokkuð tjón
varð á íbúðinni af völdum
reyks, sóts og vatns.
Varðstjóri hjá slökkviliðinu
vildi að gefnu tilefni brýna fyrir
fólki að fara varlega í notkun
kertaskreytinga, best væri ef
ekki væri kveikt á slíkum
skreytingum.
Eldur í
kerta-
skreytingu
í Breiðholti