Morgunblaðið - 29.12.2003, Blaðsíða 23

árið 1993 varð henni þungbært.
Áfram hélt hún þó ótrauð þar til
heilsan bilaði árið 1995. Þá fékk hún
kransæðastíflu og heilablóðfall í kjöl-
farið. Eftir það bjó hún við helftar-
lömun og átti erfitt með að tjá sig en
skildi þó vel það, sem sagt var, og
fylgdist áfram með flestu. Hún
dvaldi síðustu árin á Hjúkrunar-
heimilinu Skjóli. Þar fékk hún afar
góða umönnun og ekki fór á milli
mála að hún leit á Skjól sem sitt
heimili síðustu æviárin. Bestu þakkir
skulu færðar starfsfólki 4. hæðar
Skjóls fyrir að hlúa að henni með
mikilli alúð þau ár sem hún dvaldist
þar.
Ég er sannfærð um að Maja-Greta
taldi sig lánsama manneskju og að
árin hennar hér á Íslandi hafi í raun
verið henni ævintýri líkust. Það voru
henni eflaust mikil viðbrigði að flytj-
ast til Íslands í miðri seinni heims-
styrjöldinni, setjast að í landi, sem
var mun skemmra á veg komið en
Svíþjóð. Á hinn bóginn fékk hún við
hlið Eiríks að taka þátt í ótrúlegu
uppbyggingarstarfi á mesta fram-
faraskeiði þjóðarinnar frá upphafi.
Hún, sem hafði fylgt vorskáldinu
sínu til Íslands og lært að elska land-
ið, festi hér rætur. Henni tókst til
hinstu stundar að miðla kærleik og
gleði til ástvina sinna. Fyrir það allt
er henni þakkað og hún kvödd með
djúpum söknuði.
Snjólaug Guðrún Ólafsdóttir.
Við andlát tengdamóður minnar
Maju-Gretu Briem er margs að
minnast. Ég kynntist henni þegar ég
flutti úr foreldrahúsum 18 ára gömul
til tengdaforeldra minna Maju-
Gretu og Eiríks Briem í Snekkjuvog
7. Maja-Greta var sænsk að uppruna
og flutti til Íslands með eiginmanni
sínum árið 1943. Hún var lagleg
kona, kvik í hreyfingum og með bros
sem heillaði alla. Hún var ræðin,
skemmtileg og vinsæl. Hún var vel
að sér í flestum málefnum enda
menntuð og víðlesin. Hún fylgdist
vel með heimsmálunum og las erlend
blöð og tímarit að jafnaði, eins og
Time og Newsweek. Maja-Greta var
mikil málamanneskja og talaði mörg
tungumál. Hún náði strax góðum
tökum á íslenskri tungu og talaði
málið afburðavel. Hún var fljót að
aðlaga sig íslenskum aðstæðum, sem
oft voru erfiðar, og kunni vel við land
og þjóð. Maja-Greta unni listum og
músík, enda alin upp á listamanna-
heimili í Svíþjóð. Hún sótti tónleika
Sinfóníuhljómsveitar Íslands í ára-
tugi og var dugleg að sækja alla
helstu listviðburði sem í boði voru
hverju sinni. Maja-Greta ferðaðist til
margra landa og heimsálfa og ferð-
aðist einnig mikið um Ísland.
Þegar ég flutti til tengdaforeldra
minna árið 1969 var Snekkjuvogur-
inn sérstakt samfélag. Mikil vinátta
var milli fjölskyldna og samgangur
milli fólks. Fjörugar garðveislur
voru á sumrin þar sem rætt var um
allt milli himins og jarðar, etið, skál-
að og sungið. Fastur liður í tilver-
unni var sunnudagsmatur sem var
alla sunnudaga þar sem fjölskyldan
kom saman, börn, tengdabörn og
barnabörn. Maja-Greta var afburða
kokkur og kenndi hún mér slátur- og
sultugerð og einnig margt úr
sænskri matargerðarlist. Ógleyman-
legt er sænska jólahlaðborðið með
jólaskinku, kjötbollum, lifrarkæfu,
síld og fleiri gómsætum réttum.
Einnig hafði Maja-Greta yndi af
garðrækt og var óþreytandi að leið-
beina mér í þeim efnum. Margar
góðar samverustundir áttum við fjöl-
skyldan úti í náttúrunni, við sveppa-
og berjatínslu.
Mjög náið samband var við bróður
Maju-Gretu, Anders, og konu hans
Maj-Britt sem búsett eru í Svíþjóð.
Þau komu á hverju sumri til Íslands
um áratuga skeið. Þá var ferðast um
landið og oft dvalist við Búrfells-
virkjun. Maja-Greta hlúði vel að fjöl-
skyldu sinni. Hún var góð eiginkona
sem stóð þétt við hlið eiginmanns
síns. Oft var mikið umleikis kringum
starf Eiríks, bæði hjá Rarik við raf-
væðingu landsins á 5. og 6. áratugn-
um og síðar hjá Landsvirkjun við
byggingu stórvirkjana. Maja-Greta
var alltaf til taks. Hún var dugleg að
bjóða innlendum sem erlendum
gestum heim og nutu margir gest-
risni þeirra hjóna. Þá komu tungu-
málakunnátta og samskiptahæfileik-
ar Maju-Gretu sér vel. Heimilið var
sannkallað menningarheimili þar
sem bókmenntir, ljóð og listir voru í
hávegum hafðar. Einnig var heimilið
hlýlegt, stílhreint og umlukt falleg-
um málverkum eftir föður Maju-
Gretu. Oft var glatt á hjalla enda þau
hjón með góða kímnigáfu.
Maja-Greta var góð amma. Hún
var alltaf til taks ef leitað var til
hennar, uppörvandi, hlý og góð.
Barnabörnin nutu því góðrar leið-
sagnar hennar og umhyggju.
Það var mikið áfall þegar Maja-
Greta fékk blóðtappa árið 1995 og
seinna á árinu annað áfall sem gerði
að hún lamaðist hægra megin og
missti málið. Síðustu árin dvaldist
hún á hjúkrunarheimilinu Skjóli þar
sem hún naut góðrar aðhlynningar.
Maja-Greta tók veikindum sínum
með miklu jafnaðargeði og æðru-
leysi. Þegar við heimsóttum hana á
Skjól tók hún ávallt á móti okkur
með hlýju brosi og konfekti.
Í stuttri grein er margt ósagt af
kostum Maju-Gretu Briem. Hún var
sannarlega flestum dyggðum prýdd.
Kona sem ég mat mikils – kona sem
ég á svo margt að þakka – kona sem
ég unni heitt.
Blessuð sé minning hennar.
Guðrún Ragnarsdóttir Briem.
Ég tók mín fyrstu skref á sænskri
grundu líkt og föðuramma mín,
Maja-Greta Briem, rúmum 50 árum
áður. Síðar, hér á Íslandi, þreyttist
ég seint á að skoða með henni ljós-
myndir frá uppvaxtarárum hennar
og hlusta á sögur frá Svíþjóð. Ég sá
sem í draumi föðurhús hennar þar
sem listir og menning skipuðu stóran
sess, sá ömmu mína, unga og glaða,
fyrir framan trönur föður síns. Einn-
ig þótti mér rómantísk sagan af
kynnum afa míns heitins, Eiríks
Briem, og ömmu minnar. Bæði höfðu
þau lokið námi og störfuðu í litlum
bæ í Svíþjóð, fundu hvort annað og
héldu síðar til Íslands þar sem þau
bjuggu allar götur síðan. Ég á afa
mínum og ömmu margt að þakka.
Hjá þeim leið mér alltaf vel og
Snekkjuvogur var mitt annað heim-
ili. Sem barn var alltaf á vísan að róa
hvað ömmu mína varðaði. Hún hafði
ómælda trú á mér og hvatti mig til
dáða. Á menntaskólaárunum mætti
ég reglulega til hennar hvort sem um
var að ræða frönskutíma, ferðir á
listasöfn, tónleika hjá sinfóníunni,
bíóferðir eða enska boltann. Alltaf
var hún boðin og búin að ræða við
mig um mín hjartans mál. Mér er
sérstaklega minnisstæð ferð okkar
til Svíþjóðar þar sem við dvöldum í
góðu yfirlæti hjá Anders, bróður
hennar, og Maj-Britt nöfnu minni.
Þar sýndi hún mér æskuslóðir sínar
og ég sá hana ljóslifandi fyrir mér
mörgum áratugum fyrr tilbúna til að
takast á við lífið. Óhætt er að segja
að lífshlaup ömmu minnar hafi verið
farsælt og við sem þekktum hana
söknum hennar sárt. Ég mun aldrei
gleyma stundum okkar saman og
þakka henni allan áhuga minn á list-
um og klassískri tónlist. Hún kenndi
mér að sjá hlutina í nýju ljósi og er
mér mikilvæg fyrirmynd. Ég erfði
grænu augun hennar og mun kapp-
kosta að temja mér æðruleysi henn-
ar og góðvild. Ég mun ætíð geyma
minningu hennar í brjósti mér.
Maj Britt Hjördís Briem.
Sunnudagsmaturinn hjá ömmu og
afa í Snekkjuvogi er okkur ógleym-
anlegur. Við hlökkuðum til að fara til
þeirra í hverri viku þar sem öll fjöl-
skyldan var samankomin. Alltaf var
nóg að gera í Snekkjuvogi, t.d.
fannst okkur algjört ævintýri að fara
upp í Dimmukompu og týnast þar
innan um gamalt dót og hlusta á
plötur.
Jólin í Snekkjuvogi voru að
sænskum hætti. Aðfangadagskvöld
er sérstaklega bjart í minningunni.
Amma bauð upp á sænskan jólamat
og svo voru gjafirnar geymdar í lok-
rekkju uppi á lofti. Við gátum ekki
hugsað okkur að eyða aðfangadags-
kvöldi annars staðar en hjá ömmu og
afa í Snekkjuvogi.
Amma bjó til góðan mat og var
einnig góður kennari. Hún var alltaf
tilbúin til að hjálpa til við heimanám-
ið og segja okkur sögur bæði frá Sví-
þjóð og Íslandi. Henni fannst alltaf
gaman að hlusta á barnabörnin spila
á píanó og studdi hún okkur í þeirri
iðju.
Amma var hlý og góð og við mun-
um sakna hennar sárt. Við eigum
henni margt að þakka og minning
hennar mun alltaf lifa í hjarta okkar.
Eiríkur, Katrín og Ólafur Andri.
Ég kynntist Maju Grétu í gegnum
móðurbróður minn, Eirík Briem.
Maja Gréta var einstök kona,
skemmtileg og greind og hvers
manns hugljúfi. Þrátt fyrir veikindi
hin síðari ár hélt hún skapgerðarein-
kennum sínum og gladdi ávallt nær-
stadda með ljúfu viðmóti og hlýju í
hjarta. Ég á Maju Grétu, sonum
hennar og tengdadætrum mikið að
þakka fyrir að hafa tekið mér sem
einni af fjölskyldunni og hef ég ávallt
metið það mikils. Hennar verður
sárt saknað. Fjölskylda mín og ég
vottum Haraldi, Eiríki og fjölskyld-
um þeirra dýpstu samúð okkar.
Katrín S. Briem Cotton.
Maja Greta var hugrökk kona.
Hún tók veikindum sínum með
æðruleysi. Brosti alltaf þegar hún
fékk heimsóknir. Okkar kynni eru
gömul. Hún var sú fyrsta af fjöl-
skyldunni sem Pétur Thorsteinsson,
eiginmaður minn, kynnti mig fyrir.
Hann var mágur hennar og hafði
kennt henni íslensku þegar hún flutti
hingað frá Svíþjóð nýgift með eig-
inmanni sínum, Eiríki Briem. Hún
vildi tala íslenskuna rétt.
Við urðum góðar vinkonur. Maja
Greta var svo skemmtileg, svo
greind. Hún vildi vita deili á öllum
hlutum. Þegar við hittumst á árum
áður vildi hún tala um heimspólitík-
ina. Hvað var að ske í heiminum í
dag? Af nógu var að taka, umræðu-
efnin óþrjótandi og stutt í hláturinn.
Betri vinkonu gat enginn átt. Ég
mun aldrei gleyma henni.
Oddný E. Thorsteinsson.
Árið 1952 stóðu fjórir ungir menn
að byggingu raðhúss við Snekkjuvog
3–9 í Reykjavík og fluttust þar inn
um haustið ásamt fjölskyldum sín-
um. Í þessum hópi var Eiríkur
Briem, rafmagnsveitustjóri og síðar
forstjóri Landsvirkjunar, og kona
hans Maja-Greta og synir þeirra
tveir. Foreldrar mínir voru einnig
þátttakendur í þessari framkvæmd,
og fljótt myndaðist náin vinátta milli
fjölskyldnanna. Um áratugi var ég
heimagangur hjá þeim Maju-Gretu
og Eiríki og tel ég það ekki lítið happ
að hafa fengið að kynnast þeim svo
vel.
Maja-Greta var glæsileg kona og
listræn eins og hún átti kyn til. Það
var sænskur svipur yfir heimilinu,
málverk eftir föður húsfreyjunnar
prýddu veggi og langi bekkurinn við
stofugluggann framandlegur en þó
eins og hann hefði verið sniðinn fyrir
þennan stað. Móðirin talaði sænsku
við syni sína og það reyndist þeim
því leikur einn að umgangast ömmu
sína, móðurbróður og annað vensla-
fólk þegar svo bar undir. Maður fann
kannski til smæðar sinnar þegar er-
lend tunga hljómaði í þessu húsi í út-
hverfi Reykjavíkur. Þetta var eigin-
lega forsmekkur að
heimsmenningunni og lyfti í raun-
inni tilverunni á nýtt stig. Glúntarnir
hljómuðu á góðri stund. Maturinn
var öðruvísi en annars staðar, hefðir
og venjur aðrar en maður þekkti.
Jólaskrautið var ekki það sama og
hjá hinum. Og merkilegt fannst
barninu að jólahaldið í Snekkjuvogi 7
skyldi hefjast um hádegi á aðfanga-
dag. En sú venja hafði skapast hjá
nokkrum sænsk-íslenskum vinafjöl-
skyldum að koma þá saman til að
fagna jólum. Þetta var sterkur hópur
en kjarni hans og drifkraftur voru
sænskar konur sem flust höfðu með
mönnum sínum til Íslands í lok
stríðsins.
En það var ekki bara þessi sænski
framandleiki og ljómi sem maður
heillaðist af. Það var persónan sjálf,
hún Maja-Greta, barngóð og þolin-
móð; hún útskýrði en ávítaði ekki þó
að stundum hefði sennilega verið
ástæða til að skipta skapi. Og alltaf
sýndi hún öðrum áhuga og þannig
laðaði hún að sér unga sem aldna.
Garðurinn hennar var sérlega
gróskumikill enda hafði hún yndi af
að annast hann. Fegurðarsmekkur-
inn náði reyndar langt út fyrir húsið
og garðinn því að umhverfið allt var
henni hugleikið – og oft sást hún á
gangi um næsta nágrenni og tíndi þá
gjarnan upp rusl sem varð á vegi
hennar. En hún fór víðar en um ná-
grennið. Hún ferðaðist um heiminn
með Eiríki, þeim mikla öðlingi, og
kunni að njóta þess. Aðdáunarvert
var að sjá hvað vel þau áttu saman.
Þetta kom kannski best í ljós síðustu
árin þegar Eiríkur hafði látið af
störfum og líkamlegri heilsu hans
hrakaði. Þá var Maja-Greta hans
mikla stoð og stytta. Mikil andleg
upplyfting var þá sem endranær að
koma á heimili þeirra.
Eiríkur lést veturinn 1989. Og sex
árum síðar veiktist Maja-Greta og
varð þá fljótlega að yfirgefa sína fal-
legu íbúð. Það hafði verið tilhlökk-
unarefni fjölskyldu minnar að flytj-
ast aftur í nágrenni við hana. En
þetta fór þá svona – og nú er Maja-
Greta öll. En það lýsir af minning-
unni um þessa einstöku og heil-
steyptu konu. Sannarlega hafði hún
sín hljóðlátu og menningarlegu áhrif
á umhverfi sitt. Og ég sem þetta
skrifa mun ætíð minnast hennar sem
einhverrar merkustu og frábærustu
manneskju sem ég hef kynnst.
Baldur Hafstað.
Maja-Greta Briem var, ásamt
móður minni, ein af nokkrum ungum
sænskum konum sem giftust ís-
lenskum námsmönnum á árum síðari
heimsstyrjaldarinnar og fluttust
með þeim til Íslands þegar stríðinu
lauk. Þessar konur mynduðu næstu
áratugi kjarnann í félagsskap sem
kallaði sig Islandssvenskorna og hélt
í heiðri sænska siði og venjur. Í
minningunni stafar miklum ljóma af
Luciuhátíðum 13. desember og
klukkan eitt á aðfangadag kom sam-
an þrengri hópur við sænskt jóla-
hlaðborð með skinku, síld og kjöt-
bollum, sem þótti þá mikil nýlunda.
Með Maju-Gretu og móður minni var
alla tíð djúpstæður vinskapur og þau
tíu ár sem hún lifði föður minn
reyndist Maja-Greta henni ómetan-
leg stoð og stytta.
Ég hef dáðst mjög að Maju-Gretu
Briem frá því ég man fyrst eftir mér.
Hún var falleg kona, skarpgreind og
vel að sér um flesta hluti. Sem barni
var það mér sérstakt tilhlökkunar-
efni að koma í heimsókn til sona
hennar, Haraldar og Eiríks, á hið
fallega heimili þeirra, prýtt stílhrein-
um sænskum húsgögnum og með
málverkum eftir föður Maju-Gretu,
sænskan listmálara, á veggjum. Mér
leið alltaf vel í návist hennar. Hún
var hinn mildi og styrki stjórnandi
sem hélt vel um alla þræði, en horfði
samt í gegnum fingur sér með ýmis
strákapör og hló jafnvel að vitleys-
unni sínum hvella smitandi hlátri, en
var svo alltaf til staðar til þess að
bjarga málum ef eitthvað fór úr-
skeiðis.
Þegar heilsan brast fyrir tæpum
tíu árum mætti hún erfiðum örlögum
sínum með aðdáunarverðri reisn og
æðruleysi og þótt hún mætti ekki
mæla gat hún enn hlegið þessum
smitandi hlátri. Ég kveð hana með
söknuði og virðingu.
Sven Þ. Sigurðsson.
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 29. DESEMBER 2003 23
Móðir mín og amma,
ODDNÝ SIGRÍÐUR ÁRNADÓTTIR
frá Refsstöðum,
Melteig 8,
Akranesi,
lést á Sjúkrahúsi Akraness þriðjudaginn 16. des-
ember.
Útför hennar verður gerð frá Akraneskirkju
þriðjudaginn 30. desember kl. 11.00.
Jarðsett verður frá Stóra-Ási síðar sama dag.
Þeim, sem vildu minnast hennar, er bent á Sjúkrahús Akraness.
Dagbjartur Kort Dagbjartsson,
Sigurður Árni Dagbjartsson.
Móðir okkar, tengdamóðir og amma,
GUÐRÚN GUÐMUNDSDÓTTIR,
Sólheimum 25,
verður jarðsungin frá Langholtskirkju þriðju-
daginn 30. desember kl. 13.30.
Gunnar Gunnarsson, Málfríður Skjaldberg,
Steinar Gunnarsson, Anna Rósa Kristinsdóttir,
Sigurður Gunnarsson, Bára Benediktsdóttir
og barnabörn.
Eiginmaður minn og faðir,
ÞORKELL ÁRNASON
frá Teigi í Grindavík,
til heimilis á Höskuldarvöllum 13,
lést í Víðihlíð mánudaginn 22. desember sl.
Hann verður jarðsettur frá Grindavíkurkirkju
þriðjudaginn 30. desember kl. 13.00.
Fyrir hönd barna okkar og fjölskyldna,
Kristín J. Hjaltadóttir,
Kristín Þorkelsdóttir
og Árni Þorkelsson.
Lokað
ARKO teiknistofa verður lokuð þriðjudaginn 30. desember vegna
útfarar GUÐFINNU GUÐJÓNSDÓTTUR, hárgreiðslumeistara.