Morgunblaðið - 31.12.2003, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 MIÐVIKUDAGUR 31. DESEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Gleðilegt „Gullkálfa“ ár.
Neyðarlínan á vaktinni
Nýársnóttin er
heitasti tíminn
Í dag er gamlársdagurog í kvöld er gamlárs-kvöld. Síðan tekur við
nýársnótt og er hér um
annasamasta tíma ársins
hjá Neyðarlínunni, 112, að
ræða. Morgunblaðið
ræddi við Þórhall Ólafs-
son, framkvæmdastjóra
Neyðarlínunnar.
– Segðu okkur fyrst
eitthvað frá Neyðarlín-
unni…
„Það er kannski fyrst að
nefna að hér er ekki um
opinbera stofnun að ræða
heldur þjónustufyrirtæki
sem starfar í nánum
tengslum við fjölda neyð-
arsveita, fyrirtækja og
stofnana, samkvæmt
samningi sem gerður var
við dómsmálaráðuneytið.
Þetta fyrirtæki var stofnað árið
1996 og er því á níunda ári. Um-
fang þjónustunnar og vöxt henn-
ar má glöggt sjá á því að fyrsta
árið var 50 þúsund hringingum
svarað, en á þessu ári stefnir í að
hringingar verði um 300 þúsund.
Starfsemin hefur samkvæmt því
sexfaldast á tæpum níu árum og
mest hefur aukningin verið allra
síðustu árin.“
– Í hverju liggur aukningin?
„Hún liggur í ýmsum þáttum.
Til dæmis er almenningur mun
betur meðvitaður um okkur held-
ur en áður og auk þess sinnum
við fleiri þjónustuþáttum heldur
en við gerðum fyrstu árin. Við
viljum að sem flestir geti leitað til
okkar og þjónustusviðum hefur
fjölgað ár frá ári. Þetta snýst
ekki aðeins um eldsvoða, sjúkra-
flutninga eða lögregluaðstoð.
Fólk, sem er með sprungið dekk
uppi á Hellisheiði um miðja nótt,
á að geta leitað til okkar, svo
dæmi sé tekið. Eins hefur það
færst í vöxt að fólk, sem á í sál-
arkröggum, hringir í Neyðarlín-
una. Næsta ár bætum við svo enn
við, en þá förum við að svara fyrir
barnaverndarnefndir í landinu og
koma skilaboðum áleiðis á þeim
vettvangi. Það eru hins vegar
dregnar línur, það er t.d. ekki
ætlast til þess að hringt sé í
Neyðarlínuna til að forvitnast um
opnunartíma verslana, kvik-
myndahúsa eða þess háttar, svo
dæmi sé tekið. Starfsemin liggur
þannig séð í nafni fyrirtækisins.“
– Hvernig mætti þá skilgreina
ykkur?
„Við erum þjónustuaðili milli
landsmanna og viðbragðsaðila.
Og eins og ég kom að, ekki aðeins
fyrir lögreglu, slökkvilið og
sjúkrabíla. Við erum að þjónusta
120 aðila og meðal þeirra má
nefna Securitas og þannig séð er-
um við tengiliðir fyrir um 10 þús-
und öryggiskerfi í landinu.“
– Á hverju byggist 112-módel-
ið?
„Evrópska neyðarnúmerið 112
hefur verið við lýði frá árinu 1988
og er grunnhugsunin að baki fyr-
irkomulagi okkar. Hér á landi
hefur Neyðarlínan hins vegar
verið útfærð enn frek-
ar heldur en í öðrum
löndum. Það byggist á
því að hér á landi er
aðeins eitt númer sem
heldur utan um alla
þessa víðtæku þjónustu, en í
mörgum Evrópulöndum eru jafn-
vel þrjú til fjögur önnur númer
sem sinna hinum ýmsu þjónustu-
þáttum og dregur það að sjálf-
sögðu úr öryggi og þjónustu þar
eð hætt er við að viðbragðstími
lengist.“
– Er sá sólarhringur sem í
hönd fer sá annasamasti á árinu
hjá Neyðarlínunni?
„Já, það er engin spurning.
Mesta álagið er á nýársnótt. Um
síðustu áramót svöruðum við
2.000 símtölum og voru þau af öll-
um toga. Við erum með sex
manns á vakt til að sinna þessu
verkefni og við höfum fólk til
vara ef þurfa þykir.“
– Ná sex manns að svara tvö
þúsund símtölum á einni nóttu?
„Þetta hefur gengið eins og vel
smurð vél, en að sjálfsögðu von-
um við að það verði sem minnst
að gera á þessum áramótum eins
og öðrum, að þau verði svo frið-
sæl, slysa- og vandræðalaus að
fólkið okkar hafi lítið að gera.“
– Það eru þá ekki mikil áramót
hjá vaktfólki Neyðarlínunnar?
„Nei, ekki í þeim skilningi, en
það er þeim mun minna að gera á
aðfangadag og jóladag. En það er
óhætt að segja að okkar fólk víki
varla úr símanum yfir áramótin.“
– Er Neyðarlínan fullmótuð
sem slík, eða er hún enn í mótun?
„Starfsemin er í stöðugri end-
urskoðun, þróun og mótun, enda
hefur þetta fyrirtæki varla slitið
barnsskónum, rétt að verða níu
ára eins og ég gat um áðan. Við
störfum eftir hugbúnaðarkerfi
sem við höfum byggt upp í sam-
vinnu við lögreglu, slökkvilið og
sjúkraflutninga, og er eitt hið
fullkomnasta í heiminum í dag,
en eigi að síður leitum við alltaf
eftir því að bæta þjónustuna. Það
er verkfræðistofan Hnit sem hef-
ur veg og vanda af hugbúnaðin-
um og er um stórvirki að ræða.“
– Hvað er það sem þarf að end-
urskoða, þróa og móta?
„Það er skilvirknin
sem um er að ræða.
Hraðinn og gæðin. Við
þurfum ávallt að leitast
við að stytta viðbragðs-
tímann frá því að leitað
er til okkar og þar til að sá sem
leitað er til bregst við. Í dag er
um mjög stuttan tíma að ræða, en
gott getur alltaf orðið betra, það
er því verkefni okkar að stytta
þann tíma enn frekar. Ástæðan
er sú að styttri viðbragðstími get-
ur skipt sköpum um það hvort
hjálp berst í tæka tíð þeim er á
henni þarf að halda og leitað hef-
ur eftir henni.“
Þórhallur Ólafsson
 Þórhallur Ólafsson fæddist í
Reykjavík 15. maí 1952. Hann er
útskrifaður tæknifræðingur frá
Köbenhavns Technikum árið
1978. Var tæknifræðingur hjá
Vegagerð ríkisins um 18 ára
skeið og var síðan aðstoðar-
maður dóms- og kirkjumála-
ráðherra á árunum 1995 til 1999,
en þá tók hann við framkvæmda-
stjórastöðu hjá Neyðarlínunni
ehf. Maki er Gróa Dagmar
Gunnarsdóttir og eiga þau tvo
syni, Jón Gunnar og Einar Karl.
Mesta
álagið er á
nýársnótt
PRÓFANIR á nýju lyfi, Pyridorin,
sem er við nýrnaveiki af völdum
sykursýki, hafa komið mjög vel út
að sögn Jóns Inga Benediktssonar,
framkvæmdastjóra Líftæknisjóðs-
ins. Það er BioStratum sem þróar
lyfið og á Líftæknisjóðurinn tæp
8% eignarhlut í fyrirtækinu.
Samið við alþjóðlegt
lyfjafyrirtæki
Niðurstöður þriggja rannsókna
staðfesta að kreatinin í blóði hækk-
aði hægar hjá sjúklingum sem
fengu Pyridorin en þeim sem fengu
lyfleysu. Var munurinn tölfræði-
lega marktækur og enn meiri í
seinni rannsóknunum tveimur sem
lauk fyrir rúmum mánuði. Var
munurinn mestur hjá sjúklingum
með svokallaða sykursýki tvö, sem
fer stigvaxandi á
Vesturlöndum.
Áfram verður hald-
ið að prófa lyfið á
sjúklingum og hefur
BioStratum, sem er
leyfishafi lyfsins, ver-
ið að semja við alþjóð-
leg lyfjafyrirtæki um
áframhaldandi klín-
ískar prófanir á Pyri-
dorin. Jón Ingi segir
að gangi allt saman að
óskum sé næsta skref-
ið að markaðssetja
lyfið.
Hann segir mikla
eftirspurn eftir þessu
lyfi og í raun ekkert lyf til sem
beinist markvisst gegn þessum
sjúkdómi. Bandaríska lyfjaeftirlitið
hafi veitt þessu lyfi
forgang í allri með-
höndlum og vinnslu
hjá sér. Jón Ingi tekur
þó sérstaklega fram að
þrátt fyrir góðar nið-
urstöður og áhuga
lyfjafyrirtækja sé alls-
kostar óvíst hvort
þessar viðræður komi
til með að skila BioSt-
ratum tilætluðum ár-
angri. Viss áhætta
fylgi ávallt slíku ferli
hjá líftæknifyrirtækj-
um.
Líftæknisjóðurinn á
tæp 8% hlut í Bio-
Stratum og er það stærsta eign fé-
lagsins. Binda forsvarsmenn sjóðs-
ins miklar vonir við þetta nýja lyf.
Niðurstöður þriggja rannsókna BioStratum
Nýtt lyf við nýrna-
veiki lofar góðu
Jón Ingi Benediktsson