Morgunblaðið - 31.12.2003, Blaðsíða 28

28 B MIÐVIKUDAGUR 31. DESEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Mér fannst kosninga-baráttan skemmti-leg og eft-irminnileg, ég komá nýjan vettvang í
þessari kosningabaráttu þar sem ég
bauð mig fram í Reykjavík. Mér
fannst mjög skemmtilegt að starfa
þar, þótt ég hafi vissulega verið
viðloðandi Reykjavík meira og
minna á mínum pólitíska ferli, og
komst að raun um að ég hafði tekið
rétta ákvörðun,“ segir Halldór Ás-
grímsson, formaður Framsókn-
arflokksins og utanríkisráðherra.
„Úrslit kosninganna voru að mínu
mati góð miðað við allar aðstæður.
Okkur hafði verið spáð heldur illa
og það var yndisleg stund á sunnu-
dagsmorgninum þegar tólfti maður
Framsóknarflokksins komst inn.
Það var mjög mikilvægt fyrir mig
að ná samstarfsmanni í mínu kjör-
dæmi inn á Alþingi. Að loknum
kosningum ákváðum við að halda
áfram stjórnarsamstarfi við Sjálf-
stæðisflokkinn og ég tel að reynsl-
an hafi leitt í ljós að það var rétt og
nauðsynleg ákvörðun. Stjórnarand-
staðan hefur sýnt að hún er ósam-
stæð og ég tel til dæmis mjög und-
arlegt þegar stjórnarandstaða
getur ekki greitt atkvæði með mik-
ilvægum réttindamálum öryrkja.
Við settum það mál í forgang í
kosningabaráttunni og í fjár-
lagagerðinni og það var ýmsum
öðrum málum rutt út til að koma
að þessu mikilvæga máli. Það er af-
skaplega sorglegt þegar gott mál
snýst upp í andhverfu sína og mikl-
ar umbætur á kjörum þessa fólks
verða andsnúnar þeim sem að því
hafa unnið hörðum höndum. Mér
finnst þetta gott dæmi um óstöð-
ugleika stjórnarandstöðunnar.“
Halldór segir að það hafi sömu-
leiðis verið mikil reynsla fyrir
stjórnarliðið rétt fyrir jólin þegar
mál sem varðar kjör alþingismanna
varð mikið upphlaupsmál. „Þetta er
mál sem hefur verið rætt um síðan
1996, þegar breytingar voru gerðar
á lífeyrisréttindum opinberra
starfsmanna, þótt vissulega megi
deila um hvernig þetta skuli gert.
Það er hins vegar mjög sér-
kennilegt að þegar náðst hafði sam-
komulag um málið þá skyldu menn
snúa frá því við fyrstu hentugleika
og gagnrýni sem var ekki nema að
litlu leyti á rökum reist.“
Halldór segir að í starfi sínu sem
utanríkisráðherra hafi hann tekið
þátt í mörgum málum á árinu. „Þar
ber hæst glímuna um að stækka
Evrópska efnahagssvæðið og ná
viðunandi samningum fyrir Ísland.
Það hefur reynt mjög á utanrík-
isþjónustuna í því sambandi. Þá eru
mjög eftirminnileg samskiptin við
Bandaríkin og samtöl mín við Colin
Powell utanríkisráðherra og
George Robertsson, fram-
kvæmdastjóra Atlantshafs-
bandalagsins, nokkrum dögum fyrir
kosningar. Ég minnist líka mjög
ánægjulegra ferða á árinu, sér-
staklega til nokkurra Afríkuríkja
og þá sérstaklega Úganda og Mó-
sambík sem og núna síðast ferða-
lags til Írans sem víkkaði sjóndeild-
arhring minn og kom að mörgu
leyti á óvart.“
Hvað stöðuna í viðræðum Íslend-
inga og Bandaríkjanna um framtíð
Keflavíkurstöðvarinnar varðar seg-
ir Halldór ljóst að mat Bandaríkja-
manna og Íslendinga á þeim varn-
arviðbúnaði sem þurfi að vera hér á
landi sé ekki hið sama. „Það er að
okkar mati ákveðinn lágmarks-
viðbúnaður sem er hverju ríki
nauðsynlegur óháð tímabundnum
aðstæðum og við teljum að það séu
nauðsynlegar hér loftvarnir. Það
mat okkar hefur verið staðfest af
yfirmönnum hjá Atlantshafs-
bandalaginu. Þessu máli er ekki
lokið og það eiga eftir að eiga sér
stað viðræður milli þjóðanna á
næsta ári. Ég get ekki fullyrt um
það hvernig þeim lyktar. Hér verð-
ur að eiga sér stað varnarsamstarf
sem er báðum aðilum hagstætt og
það getur aldrei orðið okkur hag-
stætt nema það sé tekið tillit til
varnar- og öryggishagsmuna Ís-
lands og þess stóra svæðis sem er
hér í Norðurhöfum. Það hafa átt
sér stað miklar breytingar á öryg-
isumhverfinu og við höfum tekið
þátt í miklum breytingum og sam-
drætti hér á landi en það verður að
virða skuldbindingar varnarsamn-
ingsins og við væntum þess að
Bandaríkjamenn muni gera það.
En það mat sem við höfum á þess-
um aðstæðum þarf að samræma
betur og ég vænti að viðræðurnar
geti leitt til þess.“
Aðspurður hvort hin miklu um-
brot í viðskiptalífi landsins á árinu
séu honum áhyggjuefni segir hann
það vera bæði og. „Það er ljóst að
þegar sú ákvörðun var tekin að
einkavæða bankana og losa ríkið út
úr samkeppnisatvinnurekstri og þá
ekki síst fjármálaþjónustu, og því
til viðbótar að opna íslenskt efna-
hagslíf fyrir erlendu fjármagni og
straumum erlendis frá, þá yrði það
til að koma hér á miklu umróti. Það
hefur vissulega verið meira en mað-
ur gerði ráð fyrir. Sá mikli hagn-
aður sem hefur myndast í nokkrum
íslenskum fyrirtækjum eins og til
dæmis Kaupþingi-Búnaðarbanka,
aðilunum sem keyptu Landsbank-
ann og hjá fyrirtækjum eins og
Baugi og Bakkavör og fleirum er
að mestu leyti hagnaður sem orðið
hefur til á erlendum vettvangi og í
alþjóðlegum viðskiptum. Það er að
mínu mati mjög ánægjulegt að ís-
lenskum fyrirtækjum skuli ganga
þetta vel og takast að nýta sér
tækifæri alþjóðavæðingarinnar. Það
er líka ánægjulegt að það skuli
vera áhugi fyrir því að nýta þennan
hagnað hér heima fyrir og þessi
hagnaður hefur orðið meðal annars
til að mörg fyrirtæki hér hafa skipt
um eigendur. Ég tel að þegar upp
er staðið sýni þetta þrótt íslensks
atvinnulífs. Hins vegar verður að
gæta þess að þetta leiði ekki til allt
of mikillar samþjöppunar og þar
þurfa eftirlitsstofnanir að vera á
varðbergi. Það er full ástæða til að
styrkja þær, hvort sem við erum að
tala um á sviði skattamála, fjár-
málaeftirlits eða samkeppnismála.
Við þessar aðstæður verður þýðing
þessara eftirlitsaðila meiri en
nokkru sinni fyrr.“
Hvað næsta ár varðar segir Hall-
dór langmikilvægast að varðveita
stöðugleikann. „Við höfum afgreitt
fjárlög með bærilegum afgangi. Við
vitum um fjárþörf víða, til dæmis í
menntakerfi og heilbrigðiskerfi.
Þar er ekki önnur leið fær en að
sýna fullt aðhald í þessum mála-
flokkum þótt það kunni að kosta
einhverja erfiðleika. Við verðum að
viðhalda stöðugleikanum og þar
koma kjarasamningar til með að
skipta sköpum. Ég vona að það tak-
ist að ná þar niðurstöðu sem er
hagstæð launþegum og ríkisvaldið
mun koma að þeim málum með
breytingum í skattamálum sem
ættu að geta tryggt verulega kaup-
máttaraukningu. Að mínu mati á
kaupmáttaraukningin ekki síst að
koma í gegnum skattabreytingar.
Við verðum að viðhalda samkeppn-
ishæfni okkar á alþjóðlegum vett-
vangi þannig að sú útrás og sú
þátttaka í alþjóðlegu atvinnulífi
sem hafin er geti haldið áfram og
fyrirtæki haldið áfram að fjár-
festa.“
Halldór Ásgrímsson, formaður Framsóknarflokksins
Styrkja verður eftirlitsstofnanir
Morgunblaðið/Jim Smart
Halldór Ásgrímsson: „Það er að mínu mati mjög ánægjulegt að íslenskum fyrirtækjum skuli ganga þetta vel og takast að
nýta sér tækifæri alþjóðavæðingarinnar. Það er líka ánægjulegt að það skuli vera áhugi fyrir því að nýta þennan hagnað
hér heima fyrir og þessi hagnaður hefur orðið meðal annars til að mörg fyrirtæki hér hafa skipt um eigendur.“
Forystumenn
stjórmálaflokka
við áramót Morgunblaðið innti forystumenn fjögurra stjórnmálaflokka á Alþingi eftirþví hvað þeim þætti bera hæst á árinu og hvers þeir væntu á nýju ári.