Morgunblaðið - 11.01.2004, Blaðsíða 62
HUGVEKJA
62 SUNNUDAGUR 11. JANÚAR 2004 MORGUNBLAÐIÐ
ÞEGAR breski popparinnRoy Orbison, oft nefnd-ur drengurinn með gull-röddina, lét fyrst í sérheyra á öldum ljósvak-
ans, trylltist allt kvenfólk heims-
byggðarinnar gjörsamlega. Þessi
piltur hlaut nefnilega líka að vera
dýrlegur útlits, í stíl við hitt, annað
mátti ekki vera. En þegar myndir
tóku að berast af goðinu, sló
óvæntri þögn á hópinn. Og fram-
haldið vita allir, Orbison náði aldrei
sömu hylli og aðrir mun fríðari tón-
listarmenn seinni hluta 20. aldar,
þótt hann væri betri og hæfi-
leikaríkari en þeir á flestum ef ekki
öllum sviðum.
Þetta er engin ný bóla, hefur loð-
að við mannkynið frá örófi alda.
Nærtækt dæmi er galdrafárið í
Evrópu á miðöldum, þegar nóg var
að búa einn og vera ljótur til að
grunur félli á viðkomandi, að þar
færi kuklari. Og lengi hefur þetta
verið sígilt yrkisefni bóka og kvik-
mynda, allt til þessa dags, einkum
þó hinna barnalegri: vondu menn-
irnir eru ófríðir, en hinir góðu fal-
legir. En undantekningar finnast
auðvitað, einkum þegar vandað er
til hlutanna, svo að illmennið á það
einnig til að birtast í ljósengils
mynd, og sú útgáfa færist í aukana,
ef eitthvað er, enda á 21. öldin jú að
heita tími upplýsts samfélags á
jörð, og engum ætti lengur að þurfa
að koma á óvart, það sem málshátt-
urinn hefur að geyma, að flagð
kunni oft að leynast undir fögru
skinni.
Poppheimurinn hefur alltaf verið
erfiðastur hinna mörgu anga tón-
listarbransans, þegar kemur að út-
litinu. Klassíkin, blúsinn og rokkið
hafa ekki liðið eins fyrir þetta, að
ég tali ekki um pönkið og rappið.
En pepsíkynslóðin, þar sem enginn
er eldri en 20 ára, og allt er svo
gaman og æðislegt, hún – eða öllu
heldur skapendur hennar, auglýs-
endur í þeim geira afþreying-
arinnar – er hinn blindi og erfiði
ljár. Og löggilt afsprengi þeirra,
tísku- og kynlífsiðnaðurinn. Þetta
er í raun og veru ófreskjan eina og
sanna.
Þess vegna gladdist margt aumt
hjartað, þegar hin óvæntu tíðindi
bárust út, að sigurvegari í Idol-
stjörnuleitarkeppninni í Bretlandi
fyrir skemmstu hefði ekki komið úr
röðum hins fitusogna glæsileika,
heldur verið fremur óásjáleg 95
kílóa stúlka, 23 ára gömul. Sú heitir
Michelle McManus, er frá Glasgow,
og kveðst ánægð með líkama sinn
og lætur meinlegar athugasemdir
sem vind um eyru þjóta.
Önnur ekki síður gleðileg tíðindi
bárust svo í upphafi hins nýja árs,
að Norðmaðurinn Kurt Nilsen, 25
ára fyrrum pípulagningamaður og
tveggja barna faðir, hefði unnið
World Idol keppnina, sem haldin
var í London og stóð á milli sig-
urvegara frá 11 þjóðlöndum úr
fyrstu Idol-stjörnuleitarkeppninni,
2002. Það sem gerði fréttina at-
hyglisverða er, að hann þykir ekki
beint augnayndi, drengurinn sá, og
var af ýmsum líkt við þybbinn og
kubbslegan hobbita.
Hið tvöfalda gull er óneitanlega
vatn á myllu þeirra fjölmörgu, sem
vita út á hvað málið hefur gengið
fram til þessa, hina fullkomnu
ímynd, sykursæta, og hafa beðið
eftir að eitthvað gerðist, sem næði
að breyta því. Einhver færasti tón-
listarmaður Íslands, og jafnframt
einn þriggja dómara í Idol-
stjörnuleitarkeppninni hér, Þor-
valdur Bjarni Þorvaldsson, sagði í
Morgunblaðinu 4. janúar síðastlið-
inn eftir að úrslitin voru ljós:
Maður hélt að þetta yrði eins og oft er með
poppbransann. Að útlit fremur en hæfileikar
væri haft í öndvegi. En mér sýnist á þessum
keppnum, að fyrst og fremst sé einblínt á
hæfileika hvers og eins til að syngja. Það er
að sjálfsögðu mjög jákvætt.
Já, og vonandi er þessi umsnún-
ingur eitthvað, sem er komið til að
vera. Því við eigum ekki eingöngu
að vega og meta einstaklinginn,
náunga okkar, eftir ytra borði
hans; við eigum að nota aðra mæli-
stiku líka, skoða hvað býr innra, í
hjartanu, sálinni. Það er okkur
kennt í heilagri ritningu. Eða leit
Jesús nokkru sinni undan eða gekk
á brott, þegar líkþráir komu í veg
hans? Eða þegar aðrir með opin
kaun og illa þefjandi báðu hann ásj-
ár? Að sjálfsögðu ekki.
Eflaust verður þó snúið að koma
glansóvættinni fyrir endanlega og
alveg, því hana er svo víða annars
staðar að finna líka. Í Morg-
unblaðinu 4. júní árið 2002 mátti
t.d. lesa eftirfarandi frétt:
Ljótt fólk fær þyngri dóma í sakamálum en
þeir sem þykja fagrir, ef marka má dokt-
orsritgerð sem varin verður við Stokk-
hólmsháskóla síðar á árinu. „Afbrotamenn
sem þykja aðlaðandi eru ekki álitnir eins of-
beldishneigðir og fá vægari dóma. Í raun ættu
hinir ákærðu að vera með poka fyrir andlitinu
í dómsölunum til að tryggja réttlæti, en það
er auðvitað ekki raunhæft. Þess vegna þurfa
dómstólarnir og lögfræðingar að taka þetta
vandamál alvarlega,“ sagði höfundur ritgerð-
arinnar, Angela Aloha, í viðtali við danska
dagblaðið Politiken. Aloha komst einnig að
þeirri niðurstöðu að konur fá mun vægari
dóma en karlar fyrir sömu brot. „Við eigum
erfitt með að átta okkur á því að konur eru
ekki alltaf indælar og nærgætnar,“ sagði hún.
Þessar niðurstöður byggjast á rannsókn sem
fólst í því að 200 sálfræðinemar og 400 dóm-
arar, saksóknarar og lögreglumenn voru látn-
ir meta trúverðugleika, sekt og ofbeld-
ishneigð meintra afbrotamanna og ákveða
refsingu þeirra. Þátttakendurnir lásu
skýrslur um ýmis afbrot, sem framin hafa
verið, en áður hafði Aloha fjarlægt nöfn saka-
mannanna og myndir af þeim. Í staðinn not-
aði hún myndir af fólki með mismunandi útlit.
Ekki er þetta nú gæfulegt. En
eitt er víst: Guð fer ekki í mann-
greinarálit, eins og Páll segir í
Rómverjabréfinu. Og allt annað
ætti því að teljast hjóm og skipta
litlu. En hitt getur þó verið svo
óbærilega meiðandi og sárt, að
engin furða er að almenningur leyfi
sér að brosa út að eyrum og fagna,
þegar réttlætið loksins sigrar í
mannheimi.
„Ljóta“ fólkið
sigurdur.aegisson@kirkjan.is
Að vera fríður sýnum
hefur löngum þótt öllu
betra en hitt til að
koma sér vel áfram í líf-
inu, á örugga braut og
farsæla. Sigurður Æg-
isson lítur í dag á tvær
fréttir liðinna vikna,
sem kunna að benda til
að ný hugsun sé að ná
yfirhöndinni hvað þetta
varðar.
FRÉTTIR
Staður Nafn Sími 1 Sími 2
Akranes Jón Helgason 431 1347 431 1542
Akureyri Skrifstofa Morgunblaðsins 461 1600
Bakkafjörður Stefnir Elíasson 473 1672
Bifröst Ólafur Snorri Ottósson 435 0098 694 7372
Bíldudalur Pálmi Þór Gíslason 456 2243
Blönduós Björn Svanur Þórisson 452 4019/864 4820/690 7361
Bolungarvík Nikólína Þorvaldsdóttir 456 7441 867 2965
Borgarnes Þorsteinn Viggósson 437 1474 898 1474
Breiðdalsvík María Jane Duff 475 6662
Búðardalur Anna María Agnarsdóttir 434 1381
Dalvík Halldór Reimarsson 466 1039 862 1039
Djúpivogur Sara Dís Tumadóttir 478 8161 662 1373
Egilsstaðir Páll Pétursson 471 1348 471 1350
Eskifjörður Björg Sigurðardóttir 476 1366 868 0123
Eyrarbakki R. Brynja Sverrisdóttir 483 1513 699 1315
Fáskrúðsfjörður Jóhanna Sjöfn Eiríksdóttir 475 1260/853 9437/475 1370
Flateyri Hjördís Guðjónsdóttir 456 7885
Garður Álfhildur Sigurjónsdóttir 422 7310 846 8123
Grenivík Hörður Hermannsson 463 3222
Grindavík Kolbrún Einarsdóttir 426 8204 426 8608
Grímsey Ragnhildur Hjaltadóttir 467 3148
Grundarfjörður Bjarni Jónasson 438 6858/854 9758/894 9758
Hella Brynja Garðarsdóttir 487 5022 895 0222
Hellissandur/Rif Aron Jóhannes Leví Kristjáns. 436 6925
Hnífsdalur Auður Yngvadóttir 456 5477 893 5478
Hofsós Bylgja Finnsdóttir 453 7418 893 5478
Hólmavík Ingimundur Pálsson 451 3333 893 1140
Hrísey Siguróli Teitsson 466 1823
Húsavík Bergþóra Ásmundsdóttir 464 1086 893 2683
Hvammstangi Gunnar Þorvaldsson 451 2482 894 5591
Hveragerði Erna Þórðardóttir 483 4421 862 7525
Hvolsvöllur Helgi Ingvarsson 487 8172/893 1711/853 1711
Höfn Ranveig Á. Gunnlaugsdóttir 478 2416 862 2416
Innri-Njarðvík Eva Gunnþórsdóttir 421 3475 821 3475
Ísafjörður Auður Yngvadóttir 456 5477 893 5478
Keflavík Elínborg Þorsteinsdóttir 421 3463 896 3463
Kirkjubæjarkl. Birgir Jónsson 487 4624 854 8024
Kjalarnes Haukur Antonsson 566 8378 895 7818
Kópasker Hrönn Guðmundsdóttir 465 2112
Laugarás Jakop Antonsson 486 8983
Laugarvatn Berglind Pálmadóttir 486 1129 865 3679
Neskaupstaður Sólveig Einarsdóttir 477 1962 848 2173
Ólafsfjörður Árni Björnsson 466 2347 866 7958
Ólafsvík Laufey Kristmundsdóttir 436 1305
Patreksfjörður Björg Bjarnadóttir 456 1230
Raufarhöfn Alda Guðmundsdóttir 465 1344
Reyðarfjörður Guðmundur Fr. Þorsteinsson 474 1488/892 0488/866 9574
Reykholt Bisk. Oddur Bjarni Bjarnason 486 8900
Reykhólar. Ingvar Samúelsson 434 7783
Reykjahlíð v/Mýv. Margrét Hróarsdóttir 464 4464
Sandgerði Sigurbjörg Eiríksdóttir 423 7674 895 7674
Sauðárkrókur Ólöf Jósepsdóttir 453 5888 862 2888
Selfoss Jóhann Þorvaldsson 482 3375 899 1700
Seyðisfjörður Hanna Lísa Vilhelmsdóttir 472 1102 690 2415
Siglufjörður Sigurbjörg Gunnólfsdóttir 467 1286 467 2067
Skagaströnd Þórey og Sigurbjörn 452 2879 868 2815
Stokkseyri Kristrún Kalmansdóttir 867 4089
Stykkishólmur Erla Lárusdóttir 438 1410 690 2141
Stöðvarfjörður Sunna Karen Jónsdóttir 475 8864
Suðureyri Tinna Sigurðardóttir 456 6244
Súðavík Ingibjörg Ólafsdóttir 456 4936
Tálknafjörður Sveinbjörg Erla Ólafsdóttir 456 2676
Varmahlíð Ragnar Helgason 453 8134 867 9649
Vestmannaeyjar Jakobína Guðlaugsdóttir 481 1518 897 1131
Vík í Mýrdal Hulda Finnsdóttir 487 1337 698 7521
Vogar Hrönn Kristbjörnsdóttir 424 6535 557 5750
Vopnafjörður Svanborg Víglundsdóttir 473 1289 473 1135
Ytri-Njarðvík Eva Gunnþórsdóttir 421 3475 848 6475
Þingeyri Arnþór Ingi Hlynsson 456 8285
Þorlákshöfn Ragnheiður Hannesdóttir 483 3945 483 3627
Þórshöfn Ragnheiður Valtýsdóttir 468 1249
Dreifing Morgunblaðsins
Hér eru upplýsingar um þá sem dreifa blaðinu á landsbyggðinni
„ÞÓTT ég sé hættur
daglegum afskiptum af
ferðaskrifstofurekstri
er ég hvergi nærri
sestur í helgan stein og
tel mig getað miðlað
öðrum af margháttaðri
reynslu minni af því
hvernig ferðalög geta
orðið okkur dýrmæt.
Þess vegna hef ég nú
skipulagt námskeið
þar sem ég hyggst í
máli og myndum fjalla
um 30–40 eftirsóknar-
verða ferðastaði og
draga fram ýmis atriði
sem gera okkur hæfari
til að njóta ferðalagsins og auðgast
af því,“ segir Ingólfur Guðbrands-
son, sem um árabil hefur starfað að
ferða- og menningarmálum.
Sem kunnugt er rak Ingólfur um
árabil ferðaskrifstofuna Útsýn og
síðar Heimsklúbb Ing-
ólfs og ferðaskrifstof-
una Prima en hefur nú
selt hlut sinn og falið
öðrum stjórnina. Seg-
ist vera þeim tiltækur
til ráðgjafar en þar
sem hann hafi nú
frjálsar hendur og búi
yfir mikilli starfsorku
hafi hann nú skipulagt
framangreint nám-
skeið.
„Mér finnst orðið al-
gengt hér eins og víða
erlendis að fólk er af-
skrifað skömmu eftir
að það nær miðjum
aldri. Kennitalan ein er ekki óskeik-
ull mælikvarði á fólk og að mínu
mati tengjast mestu lífsgæðin oft
efri árum ævinnar hjá heilsu-
hraustu fólki,“ segir Ingólfur einnig
og minnir á að viska og reynsla búi
með öldruðu fólki. Hann kveðst
hafa hrifist mjög af sir David Atten-
borough sem komið hefur hingað til
lands og flutt erindi um náttúru-
perlur, hann geri það með einstak-
lega lifandi hætti eins og menn hafi
líka séð af náttúrulífsmyndum hans.
Hann nálgist viðfangsefnið af til-
finningu og um leið ákefð fyrir því
að veita öðrum hlut í upplifun sinni.
Hafa þarf skilningarvitin opin
Ingólfur segist bera mikla virð-
ingu fyrir sir David og að heimfæra
megi þessa aðferðafræði upp á
ferðalög, þar skipti máli að menn
hafi skilningarvitin opin fyrir nátt-
úru, listum, menningu og öðru því
sem merkir og fagrir staðir bjóði
upp á. Segir hann það hafa verið
leiðarljós sitt gegnum árin í störf-
um sínum að ferðamálum að opna
ferðamönnum þannig sýn á ferðum
um heiminn að þeir eignist minn-
ingar og reynslu sem þeim gleymist
ekki. „Vitaskuld eru ferðalög mis-
jöfn og tilgangur þeirra misjafn.
Mörgum hættir til að ferðast um
nánast hugsunarlaust og þannig
ferðalag skilar litlu í minningar-
sjóðinn og reynsluna. Ferðalag get-
ur yfirleitt verið miklu meira en
bara afþreying en þá þarf líka að
viðhafa nokkurn undirbúning, fræð-
ast um þær slóðir sem fara skal um
og kynna sér hvað þar gæti verið
dýrmætast að upplifa.“
Ingólfur kveðst hafa ákveðið fyr-
ir hvatningu áhugaklúbbs um vand-
aðar ferðir að efna til þessa nám-
skeiðs. „Heimurinn er heillandi
viðfangsefni og frá upphafi vega
þráði fólk að ferðast, kanna hvað
væri bak við næsta fjall eða handan
sjóndeildarhringsins. Sagnvísinda-
menn hafa líka haldið því fram að
ferðalög væru ákveðin undirrót
allra framfara í heiminum og það
má til sanns vegar færa og gerir
ferðalög eftirsóknarverð og lykilinn
að lífsgæðum okkar. Ferðalög
breyta hugsunarhætti okkar, út-
rýma fordómum og auka víðsýni og
um leið er maðurinn að leita meira
að sjálfum sér og sínum innsta
kjarna.“
Ingólfur segist þegar hafa fengið
mjög góð viðbrögð við námskeiðinu
en ástæða sé til að taka fram að það
sé miðað við áhuga hins almenna
ferðamanns. Það fer fram á Grand
Hóteli í Reykjavík á fimm mánu-
dagskvöldum, fyrst 9. febrúar, og
stendur frá kl. 20.15 til 22.15. Hann
sér sjálfur um alla kennslu og hefur
útbúið lesefni, myndir og uppdrætti
sem þátttakendur fá og er innifalið í
námskeiðsgjaldinu, 11.500 kr. Mak-
ar og nemar greiða hálft gjald.
„Ég vil í lokin ítreka að ferðalög
geta verið svo miklu meira en af-
þreying. Markviss og vel undirbúin
ferðalög eru fjársjóður sem við bú-
um að ævina á enda.“
Ferðalög geta verið miklu
meira en afþreying
Ingólfur Guðbrandsson
Ingólfur Guðbrandsson skipuleggur
námskeið um undirbúning ferðalaga
NÝTT námskeið er um það bil að
hefjast hjá Karuna á þriðjudögum
og ber það heitið „Hin innri
kyrrð“. Á námskeiðinu verður
fjallað um
hvernig er hægt að uppgötva
óviðjafnanlegan frið innan eigin
huga, segir í fréttatilkynningu.
Námskeiðið er opið öllum. Kennt
er á ensku frá 20:00 – 21:30 í
Karuna Búddistamiðstöðinni,
Ljósvallagötu 10. Frekari upplýs-
ingar má fá á vefnum
www.karuna.is.
Hin innri kyrrð
FJÖLSKYLDUHJÁLP Íslands
Eskihlíð 2–4 í fjósinu við Miklatorg
tekur framvegis á móti vörum og
fatnaði alla mánudaga kl. 13–17.
Úthlutun á matvælum og fatnaði á
konur, karla og börn verður alla
þriðjudaga kl. 14–17.
Opið á
mánudögum