Morgunblaðið - 11.03.2004, Blaðsíða 44

MINNINGAR
✝ Bryndís Björns-dóttir Birnir
fæddist í Reykjavík
11. júní 1951. Hún
lést á krabbameins-
deild Landspítalans
við Hringbraut 4.
mars síðastliðinn.
Foreldrar hennar
eru Björn Birnir, f.
22.7. 1932 og Mar-
grét Snæbjörnsdótt-
ir, f. 2.3. 1933.
Systkini hennar eru
Snæbjörn, f. 31.10.
1953, Björn, f. 15.7.
1955, Ólafur, f. 7.10.
1958 og Sigríður, f. 9.1. 1961.
Bryndís giftist 1. desember
1973, Guðmundi H. Helgasyni, f.
22.9. 1950. Bryndís
og Guðmundur
skildu. Börn þeirra
eru Helgi Björn, f.
12.11. 1974, Mar-
grét Þóra, f. 12.5.
1976, Davíð Örn, f.
26.9. 1980, maki
Brynja Lúthersdótt-
ir, og Brynjar Óli, f.
29.12. 1985. Barna-
börn Bryndísar eru
Dagur Gíslason,
Anna Lísa Brynj-
udóttir og Högni
Snær Davíðsson.
Útför Bryndísar
fer fram frá Kópavogskirkju í
dag og hefst athöfnin klukkan
13.30.
Elskuleg systurdóttir mín er lát-
in. Hún barðist hetjulega í mörg
ár við illvígan sjúkdóm. Alltaf var
hún glöð og bjartsýn á að tækist
að lækna hana. En svo skeði það
mjög hratt, að hún varð að láta
undan.
Mér er það í fersku minni er
hún kom í heiminn. Fyrsta barn
foreldra sinna og annað barnabarn
ömmu og afa á Túngötunni. Hún
hlaut nafn ömmu sinnar í Graf-
arholti og mér er það minnisstætt,
hvað amman var stolt af því og
þótti ávallt vænt um þessa son-
ardóttur sína, sem var bæði fallegt
og skemmtilegt barn.
Árin liðu og Bryndís dafnaði vel
og var foreldrum sínum til sóma.
Systkinin urðu fimm, tvær systur
og þrír bræður.
Ung gekk hún í hjónaband með
Guðmundi Helgasyni prentara og
barnauppeldi tók við. Þau reistu
sér einbýlishús í Lambhaga á
Álftanesi. Þau fundu sig ekki þar
og fluttu til Reykjavíkur. Eins og
hent hefur marga Íslendinga, þá
greip þau ævintýraþrá og þau
fluttu til Svíþjóðar með börnin sín.
Dvölin þar varð ekki svo ýkja löng,
ef til vill vegna þess, að þá veiktist
Bryndís af þeim sjúkdómi, sem
hefur tekið hana frá okkur. Fljót-
lega eftir þetta slitnaði hjónaband-
ið.
Hún var búin að ganga undir
fjölmargar lyfjameðferðir auk
skurðaðgerða. Hún hafði óvenju
góða lund og var dugleg þrátt fyr-
ir þessa erfiðleika. Hún var söng-
elsk og söng til margra ára með
Álftaneskórnum. Mun kórinn sýna
henni virðingu sína og þökk með
því að syngja við útför hennar. Þar
eignaðist hún góða vini, bæði úr
frændgarði og utan hans.
Hún átti von á að flytjast í nýja
íbúð á Álftanesinu í vor og hún var
mjög glöð yfir því. En svo bregð-
ast krosstré sem önnur tré.
Ég bið almáttugan Guð að
vernda og geyma börnin hennar
og litlu barnabörnin. Elsku systir
og mágur, systkini hennar og aðrir
nánir ættingjar, hafíð öll samúð
mína og minna. Guð blessi ykkur
öll.
Guðfinna Snæbjörnsdóttir.
Bryndís átti sólarblóm, perlur
sem einungis finnast hjá þeim sem
sólin elskar. Bryndís fléttaði sól-
arblóm úr hverri flækju, saumaði
sér stakk eftir vexti, stóð stöð-
ugum fótum þó að oft á móti blési
á lífsins göngu. Hún gaf öðrum
byr undir vængi, perlur til að
gleðja, ósérhlífin, einlæg, góð og
falleg. Konur eins og Bryndís
skilja eftir sig spor sem enginn
getur máð. Í sporunum munu sól-
arblómin halda áfram að vaxa, þau
lifa í minningu um konuna, móð-
urina, dótturina, systurina og
frænkuna sem fegraði heiminn á
sinn heillandi hátt. Sólarblómin
lifa í augum barna og barnabarna
og í fjölskyldunni allri.
Sólarblóm blómgast á vorin. Í
okkar huga var Bryndís hið bjarta
vor og vorin gefa fyrirheit um
bjartari stundir og léttari daga.
Við kveðjum frænku okkar og
þökkum fyrir öll sólarblómin sem
halda áfram að blómgast í björtu
vori minninganna.
En meðan árin þreyta hjörtu hinna,
sem horfðu eftir þér í sárum trega,
þá blómgast enn, og blómgast ævinlega,
þitt bjarta vor í hugum vinna þinna.
Og skín ei ljúfast ævi þeirra yfir,
sem ung á morgni lífsins staðar nemur,
og eilíflega, óháð því sem kemur,
í æsku sinnar tignu fegurð lifir?
Sem sjálfur Drottinn mildum lófum lyki
um lífsins perlu í gullnu augnabliki.
(Tómas Guðm.)
Þórunn, Jórunn, Björn,
Auðunn, Bryndís Malla
og Helga.
Kær frænka og vinkona er farin
eftir mikla þrautagöngu. Þessi
kjarkaða og jákvæða kona sá alltaf
björtu hliðarnar á öllu, þrátt fyrir
þrautir og endalausar meðferðir.
Það er ekki spurt að leikslokum,
þessi vágestur sem krabbameinið
er hafði að lokum betur í barátt-
unni. Ég vil þakka henni frænku
minni fyrir allar þær góðu stundir
hér heima og erlendis sem við átt-
um á kórferðalögum okkar með
Álftaneskórnum. Ekki síst vil ég
þakka henni fyrir síðustu ferðina
okkar til Stokkhólms síðastliðið
vor. Þar var hún nokkurn veginn á
heimaslóðum eftir að hafa búið þar
í nágrenni um tíma. Þarna í Stokk-
hólmi deildum við tvær saman
svítu með stórum svölu. Þar sátum
við í sólinni með vinum og spjöll-
uðum saman og horfðum yfir borg-
ina. Í kringum hana var alltaf hlát-
ur, glens og gaman.
Með þessum fátæklegu orðum
kveð ég þig, elsku frænka mín.
Takk fyrir allt.
Börnum, barnabörnum, foreldr-
um og systkinum sendi ég innileg-
ustu samúðarkveðjur.
Sigríður Birgisdóttir (Siddý).
Lífsins hinsti dvínar dagur
daggir sorgar falla á brá,
genginn er nú geisli fagur
góðum drottni hvílir hjá.
Æsku man ég okkar saman,
yndislegt var lífið þá,
ótal margt við gerðum gaman
gæðin sömu vildum fá.
Okkur lífið eins og gengur
ójöfn vildi skaffa laun,
en vináttunnar sterki strengur
staðist hefur hverja raun.
Gleði og tryggðar bundin böndum
blessuð æ sé minning þín,
geymi þig í góðum höndum
Guð um eilífð, frænka mín.
(F.S., Grímsstöðum.)
Guðrún frænka.
Elsku Bryndís. Við munum
ávallt varðveita góðu minning-
arnar sem við eigum um þig og
þær samverustundir sem við átt-
um saman. Við erum þakklát
BRYNDÍS
B. BIRNIR
TETRA Ísland hefur átt í nauða-
samningaviðræðum í hálft ár eða frá
því í september 2003. Fyrirtækið
skuldar 750 milljónir og því hafa
margir lánardrottnar fyrirtækisins
beðið lengi eftir að eig-
endur Tetra Ísland
endurskipuleggi rekst-
ur fyrirtækisins. Í
ágúst 2003 voru lögð
fyrir stjórn Orkuveitu
Reykjavíkur svör við
fyrirspurnum sjálf-
stæðismanna um stöðu
Tetra Ísland og þar
sagði orðrétt: ,,Engin
ástæða er til annars en
að ætla að félagið
[Tetra Ísland] muni
rétta við nú þegar frið-
ur hefur komist á um
starfsemina og stjórn-
endur félagsins geta einbeitt sér að
uppbyggingu þess markaðslega.“ Á
sama tíma hafði tvívegis verið gert
fjárnám í Tetra-Ísland hjá Sýslu-
manninum í Kópavogi, skýrsla um
fjárhagslega endurskipulagningu var í
vinnslu og fyrirtækið átti ekkert
handbært fé. Í fyrrgreindri skýrslu
segir orðrétt samkvæmt frétt Morg-
unblaðsins: ,,Tetra Ísland er í dag
greiðsluþrota og eigendur félagsins
munu ekki að óbreyttum rekstrarfor-
sendum leggja því til meira fé.“ Stjórn
Orkuveitunnar var því augljóslega
ekki sagt rétt frá stöðu mála. Friður
um starfsemi Tetra Ísland var ekki til
staðar og engar forsendur fyrir mark-
aðslegri uppbyggingu félagsins.
Ábyrgð stjórnar Orkuveitunnar
Tetra Ísland er 45% í eign Orkuveitu
Reykjavíkur. Hlutverk stjórn-
armanna Orkuveitunnar er tvíþætt
eins og lög um hlutafélög kveða á um.
Annars vegar að vera stefnumótandi í
málefnum fyrirtækisins og hins vegar
að stunda eftirlit með fjárfestingum
og rekstri félagins. Í Morgunblaðinu
síðastliðinn þriðjudag kemur skýrt
fram að Alfreð Þorsteinsson, stjórn-
arformaður Orkuveitunnar, skilur
hlutverk stjórnarmanna á annan veg
því hann telur „að Orkuveitan fari
ekki með nokkra stjórn á málefnum
Tetra Ísland ... það sé því alfarið
stjórnenda Tetra Ísland
að svara fyrir um hvort
og þá hvers vegna for-
sendur um fjárhagsstöð-
una hafa breyst“. Sjálf-
stæðismenn í stjórn
Orkuveitu Reykjavíkur
hafa, eins og oft hefur
komið fram, gagnrýnt
fjárfestingar Orkuveit-
unnar á fjarskiptafyr-
irtækjum og ítrekað beð-
ið um upplýsingar um
þau fyrirtæki á stjórn-
arfundum. Viðbrögðin
hafa jafnan verið á þann
veg að sjálfstæðismenn
séu haldnir þráhyggju. Svar Alfreðs
staðfestir afstöðu hans til fjárfestinga
Orkuveitunnar og ábyrgðarlausa
meðferð á fjármagni Reykvíkinga.
Persónulegar árásir Alfreðs
Sjálfstæðismenn í stjórn Orkuveitu
Reykjavíkur lögðu fram ítarlega bók-
un á síðasta stjórnarfundi um þá
farsakenndu sögu sem kaup Orkuveit-
unnar á Irju eru. Að auki var lögð
fram tillaga um að óháðir aðilar
myndu gera sérstaka úttekt á mál-
efnum Tetra Ísland. Viðbrögð stjórn-
arformanns Orkuveitunnar voru með
ólíkindum. Í fyrsta lagi neitar hann að
þörf sé á því að óháður aðili kanni
hvernig fjármunum Reykvíkinga hafi
verið ráðstafað. Í öðru lagi hefur hann
persónulegar árásir á stjórnarmann í
Orkuveitunni sem eru með öllu
ótengdar málefnalegri umræðu um
skuldastöðu Tetra Ísland. Í þriðja lagi
vísar hann máli sínu til stuðnings til
yfirlýsingar starfsmanna Orkuveitu
Reykjavíkur í síðasta mánuði þar sem
starfsmenn lýsa yfir óánægju sinni
með að stjórnarmenn ræði málefni
Orkuveitu Reykjavíkur í fjölmiðlum.
Alfreð sjálfur tekur ábendingu starfs-
manna greinilega ekki ýkja alvarlega
miðað við ómálefnaleg ummæli hans í
Fréttablaðinu síðastliðinn þriðjudag.
Viðbrögð sem þessi ýta undir tor-
tryggni og skort á trúverðugleika
þeirra pólitísku afla sem fara með
málefni Orkuveitu Reykjavíkur.
Tvær tækar leiðir
Tetra Ísland er gjaldþrota rekstr-
arlega og sú staða breytist ekki fyrr
en að R-listinn tekur pólitíska ákvörð-
un um að annaðhvort lýsa fyrirtækið
gjaldþrota eða setja töluvert meira
fjármagn inn í rekstur þess. Fimmtíu
milljóna króna hlutafjáraukning
Orkuveitunnar til Tetra Ísland dugir
ekki til að reksturinn gangi upp. Fyr-
irtækið getur ekki staðið við gerða
samninga um tvö ólík fjarskiptakerfi,
greitt niður áhvílandi lán og greitt
starfsmönnum laun til framtíðar
nema að eigendur fyrirtækisins leggi
fyrirtækinu til verulegar upphæðir,
sem skipta hundruðum milljóna
króna. Núverandi lánardrottnar
þurfa að sjá ástæðu til að breyta lán-
um sínum í hlutafé til að réttlæta fjár-
festingu sína áfram. Orkuveita
Reykjavíkur hefur nú þegar lagt um
3500 milljónir til fjarskiptareksturs
og þarf að ákveða hvort þeirri stefnu
skuli haldið áfram eða hvort Tetra Ís-
land verði gjaldþrota. Látalæti Al-
freðs Þorsteinssonar í fjölmiðlum
stækkar vandamálið og þyrlar ryki í
augu skattgreiðenda í Reykjavík.
Af hverju þarf
óháða rannsókn?
Þorbjörg Helga Vigfúsdóttir
skrifar um Tetra Ísland ’Látalæti Alfreðs Þor-steinssonar í fjölmiðlum
stækka vandamálið og
þyrla ryki í augu skatt-
greiðenda í Reykjavík.‘
Þorbjörg Helga
Vigfúsdóttir
Höfundur er fulltrúi Sjálfstæðis-
flokksins í Orkuveitu Reykjavíkur.
MIKIL breyting hefur orðið á lífs-
venjum fólks á seinni árum. Breytt
mataræði og minnkuð líkamshreyf-
ing skipta þar mestu máli. Regluleg
líkamshreyfing er mikilvæg fyrir þá
sem ætla að grenna sig og breyta um
lífsstíl. Rannsóknir á
sviði forvarna, sér-
staklega gegn hjarta-
og æðasjúkdómum,
sýna stöðugt betur
fram á mikilvægi reglu-
bundinnar líkams-
hreyfingar. Fram til
þessa hafa þrír stærstu
áhættuþættir hjarta-
og æðasjúkdóma verið
taldir reykingar, blóðfi-
tutraskanir og hækk-
aður blóðþrýstingur.
Erfðir skipta greini-
lega einnig miklu og
fleiri þættir koma til.
Þannig er nú orðið ljóst að hreyfing-
arleysi eða kyrrsetulíf valda sjúk-
dómum.
Við erum komin með fjöldann all-
an af lyfjum sem eiga að verja okkur
gegn lífsstílssjúkdómum – en er eitt-
hvert gagn að þeim og hvað kosta
þau okkur öll? Væri þeim peningum
ekki betur varið í að fræða unga fólk-
ið okkar og hjálpa þeim sem þurfa að
breyta um lífsstíl.
Við getum ekki með breyttum lifn-
aðarháttum komið í veg fyrir arf-
bundna veikleika í líkamanum. Fólk
sem lifir í alla staði heilsusamlegu
lífi, hreyfir sig reglulega, reykir ekki
og borðar hollan mat fær stundum
alvarlega og lífshættulega sjúkdóma.
Með heilbrigðu líferni getum við hins
vegar dregið mjög úr áhættunni og
með tiltölulega einföldum aðgerðum
getum við breytt miklu. Við höfum
mikil áhrif með því að hætta að
reykja. Þar sem kyrrsetufólki er
margfalt hættara við að
blóðþrýstingur hækki
en þeim sem hreyfa sig
reglulega hefur reglu-
bundin hreyfing úr-
slitaáhrif á að koma í
veg fyrir blóðþrýstings-
hækkun og á að lækka
hann ef hann er orðinn
of hár. Hún vinnur
einnig gegn offitu og
bætir almenna líðan.
Margt ungt fólk í dag
þekkir ekki neitt annað
en að ferðast um í
strætó eða bíl, stundar
ekki útivist, neytir
skyndibita í öll mál og kann ekki að
elda mat, hvað þá hollan mat. Þetta
er furðu algengt ef við lítum í kring-
um okkur. Mikil ofneysla kolvetna og
fitu ásamt hreyfingarleysi valda
mestu um þá þyngdaraukningu sem
hrjáir margt ungt fólk í dag.
Þegar fólk byrjar heilsurækt er
það oft meðvituð ákvörðun um að
breyta um lífsstíl og skilar því oft ár-
angri á öðrum sviðum. Reynslan sýn-
ir t.d. að reykingamenn sem æfa sig
reglulega eru líklegri en aðrir til að
fylgja þeirri ákvörðun eftir að hætta
að reykja.
Reglubundin líkamshreyfing hef-
ur meðal annars áhrif á blóðþrýsting,
blóðfituna og hækkar hlutfall „góða
kólesterólsins“, HDL. Hún hjálpar
einnig í baráttunni við aukakílóin.
Offita ein og sér sé verulegur
áhættuþáttur varðandi hjarta- og
æðasjúkdóma og það er enginn vafi á
því að hún hefur margvísleg óbein
áhrif á heilsuna. Hún hefur áhrif á
blóðþrýsting, blóðfitu og sykurþol,
auk þess sem hún veldur augljóslega
álagi á stoðkerfi líkamans. Þá fylgir
því mikil heilsubót að grenna sig og
vellíðan að reyna á sig eða hreyfa sig
reglulega.
Hvað er til ráða? Jú – við verðum
að leggja áherslu á breyttan lífsstíl í
stað þess að vera alltaf að berjast við
afleiðingar óhollustu. Vissulega eru
nútíma lækningar og lyf kraftaverk á
sinn hátt en of lítil áhersla hefur hef-
ur verið lögð á heilsufarseftirlit, for-
varnir og aðgerðir til að koma í veg
fyrir sjúkdóma, Við verðum að til-
einka okkur slökun í amstri hvers-
dagsins og leggja áherslu á þau gildi
sem í raun skipta öllu máli. Erum við
ekki með rangar áherslur í heilbrigð-
ismálum, er það kannski vandi kerf-
isins? – því betra er heilt en vel gró-
ið!
Heilbrigðiskerfi
á villigötum
Guðmundur Björnsson skrifar
um heilbrigðiskerfið ’Erum við ekki meðrangar áherslur í
heilbrigðismálum …?‘
Guðmundur
Björnsson
Höfundur er læknir.
UMRÆÐAN
44 FIMMTUDAGUR 11. MARS 2004 MORGUNBLAÐIÐ