Morgunblaðið - 19.03.2004, Qupperneq 14

ERLENT
14 FÖSTUDAGUR 19. MARS 2004 MORGUNBLAÐIÐ
ÞÚSUNDIR af ritum gera sér árlega
hreiður á burðarbita undir rúmlega 1250
langri steinbrú yfir Gjemnessund á Norð-
urmæri í Noregi og eru þær eftirlæti íbú-
anna. En dritið úr fuglunum er fullt af efn-
um sem leysa smám saman upp steypuna.
Norska vegamálastofnunin hefur nú
ákveðið að verja sem svarar tugum millj-
óna ísl. króna í að hreinsa bitann og í
haust verður hann þakinn efni sem á að
verja steypuna.
Er þér alveg sama?
STOFNUÐ hafa verið Samtök Bandaríkja-
manna sem er alveg sama, CUA.
„Stjórnmálamenn eru ekki í neinum
tengslum við fólk sem er ekki í neinum
tengslum við stjórnmál,“ segir annar stofn-
andinn, Mark Berger. Wendy Christianson,
sem annast almannatengsl, segir að „áróð-
ur“ hafi verið sendur 100 þúsundum
Kansasbúa sem hafi verið taldir líklegir til
að kjósa ekki. Efnið er mest krossgátur,
salatuppskriftir og felumyndir. „Við verð-
um að virkja óþrjótandi uppsprettu sinnu-
leysis í samfélaginu,“ segir Christianson.
Þrír af forystumönnunum fengu að ræða
við þingmenn í Washington fyrir nokkru en
sýndu engin merki um ákafa sannfæringu
fyrir málstaðnum.
Nýlega gerðu CUA símakönnun meðal
almennings og kom þar í ljós að af fjórum
málum sem helst brunnu á aðspurðum var
aðeins eitt rætt á þingi núna, leit að starfi.
Hin voru „að ná í eitthvað að éta“, „finna
mér eitthvað til dundurs“ og loks „kannski
finna einhvern til að vera memm“.
Skák ekki synd
VÍKENTI, erkibiskup Rétttrúnaðarkirkj-
unnar í Jekaterínbúrg í Rússlandi, hefur
vísað á bug ósk um að skákiðkun verði úr-
skurðuð synd. Ungur kirkjugestur efndi
nýlega til undirskriftaherferðar þar sem
skákin var sögð vera „verk djöfulsins“.
Segir biskupinn að skák sé „þögull,
greindarlegur leikur sem ýti undir að fólk
hugsi. Hún er ekki syndsamleg.“
Lýst er eftir hönd
ÞJÓFUR er talinn hafa á mánudag stolið
uppþornaðri hönd sem fannst í Haunch of
Venison-kránni í Salisbury í Bretlandi þeg-
ar kráin var gerð upp árið 1911. Húsið er
frá 1320. Höndin heldur á nokkrum spilum
frá 18. öld og var geymd í sýningarkassa,
talið er að hún hafi á sínum tíma verið
höggvin af fjárhættuspilara fyrir að
svindla. Spilarinn er sagður ganga aftur á
kránni og angra stundum gestina.
„Ef einhver veit eitthvað um málið hring-
ið þá endilega í okkur,“ segir eigandinn,
Arnaud Rochet.
Hláturgen ekki til
RANNSÓKNIR á eineggja tvíburum hafa
oft sýnt fram á að genin hafi mikil áhrif á
persónuleikann. En það virðist ekki eiga
við um mótun kímnigáfunnar, uppeldi og
umhverfi eru þar ráðandi og því hægt að
kenna foreldrunum um ef maður er húm-
orlaus. Sagt er frá könnun í ritinu Twin
Research þar sem fram kemur að systkin
hafa oft svipaða skoðun á því hvort skop-
teikningar séu fyndnar. En eineggja tví-
burar virðast ekkert líklegri til að vera
sammála en venjuleg systkin sem ekki
hafa sama genamengi, eins og tvíburarnir.
ÞETTA GERÐIST LÍKA
Dritið holar
steininn
Reuters
Vegfarandi í borginni Primavera do
Leste í Mato Grosso-héraði í Brasilíu
notfærir sér nýja gerð af símaklefa.
Klefarnir eru í líki dýra í héraðinu.
Hringt úr jagúarnum
SPÆNSKA lögreglan handtók fjóra menn til
viðbótar í gær í tengslum við rannsóknina á
hryðjuverkaárásunum í Madríd í síðustu viku.
Er fjöldi handtekinna þar með kominn í tíu.
Fimm sakborningar komu fyrir dómara í
fyrsta sinn í gær og yfirvöld í Marokkó hand-
tóku meinta samverkamenn aðalsakbornings-
ins.
Spænska lögreglan staðfesti að einn þeirra
fjögurra sem síðastir voru handteknir væri eft-
irlýstur af lögreglunni í Marokkó í tengslum
við sjálfsmorðssprengjutilræðin í Casablanca í
fyrravor.
Að minnsta kosti þrír fjórmenninganna eru
marokkóskir ríkisborgarar, eftir því sem mar-
okkóskur rannsóknarlögreglumaður upplýsti.
Handtökurnar áttu sér hins vegar stað á
spænskri grund aðfaranótt fimmtudags. Þrír
mannanna voru handteknir í bænum Alcala de
Henares, en þaðan lögðu upp þrjár af þeim
fjórum lestum sem sprengjur hryðjuverka-
mannanna sprungu í, að morgni fimmtudagsins
11. marz. Fjórða handtakan fór fram í Gijon, að
sögn spænskra embættismanna sem ekki vildu
láta nafns síns getið.
Lögregluna grunar að síðastnefndi sakborn-
ingurinn hafi átt beina aðild að sprengjutilræð-
unum og kunni ennfremur að hafa verið viðrið-
inn sjálfsmorðssprengjuárásirnar sem bönuðu
33 manns auk tólf tilræðismanna í miðbæ mar-
okkósku hafnarborgarinnar Casablanca í maí í
fyrra.
Hópur tengdur al-Qaeda
ítrekar ábyrgð
Angel Acebes, innanríkisráðherra fráfarandi
Spánarstjórnar, sagði rannsókninni miða vel,
en vildi ekki segja neitt frekar um nýjustu
handtökurnar. „Nú er svo komið að sýna verð-
ur gætni,“ sagði ráðherrann á blaðamanna-
fundi. Til hans var annars boðað aðallega til að
birta leyniþjónustugögn um árásirnar, sem
eiga að sanna það sem stjórnarliðar halda fram
um að fullyrðingar um að basknesku aðskiln-
aðarsamtökin ETA hefðu sennilega staðið að
árásunum í Madríd væru frá leyniþjónustunni
komnar. Talsmenn hægristjórnarinnar fráfar-
andi sæta nú ásökunum um að hafa látið póli-
tíska stundarhagsmuni stýra því að þeir skyldu
hafa verið svo snöggir til að skella skuldinni á
ETA, þegar svo í ljós kom að íslamskir öfga-
menn voru að verki. Birting leyniþjónustu-
gagnanna er liður í að verjast þessum ásök-
unum.
Arabíska dagblaðið Al-Quds al-Arabi, sem
gefið er út í Lundúnum, birti á fréttavef sínum
í gær yfirlýsingu sem því hafði borizt frá „Her-
sveit Abu Hafs al-Masri (al-Qaida)“. Í yfirlýs-
ingunni endurtekur þessi hópur með tengsl við
al-Qaeda-samtökin að hann beri ábyrgð á árás-
unum í Madríd. Í yfirlýsingunni eru tilgreind
lönd sem eru næst á skotmarkalista samtak-
anna. „Hersveitir okkar eru að búa sig undir
næstu árás,“ segir þar. „Hver verður næstur?
Verður það Japan, Bandaríkin, Ítalía, Bret-
land, Sádi-Arabía eða Ástralía?“ Til þessara
landa er beint viðvöruninni að „hersveitir
dauðans eru við dyr ykkar“.
Ritstjóri Al-Quds al-Arabi sagðist sannfærð-
ur um að yfirlýsingin, sem barst blaðinu í
tölvupósti, væri ósvikin. Skeyti sem sent var í
nafni Abu Hafs al-Masri, þar sem ábyrgð var
lýst á Madríd-tilræðinu, barst fyrst strax að
kvöldi tilræðisdagsins. Spænsk yfirvöld eru þó
að rannsaka fleiri möguleika.
Fjórir menn til viðbótar
handteknir á Spáni
Tengsl eins sakborninganna við sprengjutilræði í Casablanca staðfest
Madríd. AP, AFP.
MIKHAIL Saakashvili, forseta
Georgíu, tókst að binda enda á upp-
reisn í Svartahafshéraðinu Adjara á
þriggja klukkustunda samn-
ingafundi með leiðtoga héraðsins,
Aslan Abashidze, í gær. Saakashvili
veifar hér til stuðningsmanna sinna
á leiðinni á fundinn sem var haldinn í
höfuðstað Adjara, Batumi.
Á fundinum lofaði Abashidze að
viðurkenna vald stjórnar Saak-
ashvilis yfir Adjara og forsetinn
samþykkti að aflétta viðskiptabanni
á héraðið. Deilan um Adjara magn-
aðist um helgina þegar Abashidze
meinaði forsetanum að fara til hér-
aðsins og Saakashvili sakaði hann
um að hafa hafið vopnaða uppreisn
gegn stjórninni. Áður hafði Abash-
idze neitað að láta af hendi skatt-
tekjur stjórnarinnar í héraðinu og
komið á fót eigin hersveitum.
Reuters
Uppreisnar-
hérað beygir
sig undir vald
forsetans
SPÆNSKI Þjóðarflokkurinn, sem hefur verið við
stjórnvölinn á Spáni, hefur hótað að lögsækja kvik-
myndaleikstjórann heimskunna Pedro Almodovar
vegna þess að hann hafi sakað flokkinn um að hafa
lagt á ráðin um „valdarán“ í kjölfar hryðjuverkaárás-
anna í Madríd í síðustu viku.
Almodovar reitti forsvarsmenn Þjóðarflokksins
(Partido popular, PP) til reiði með því að bera á torg
ásakanir um að þeir hefðu lagt á ráðin um að fresta
þingkosningunum sem fram fóru sl. sunnudag, í því
skyni að ríghalda í völdin.
„Við vorum hársbreidd frá því að PP rændi völd-
um,“ sagði Almodovar sl. þiðjudag á blaðamanna-
fundi þar sem hann var að kynna nýjustu kvikmynd
sína, „Slæm menntun“. Með þessum ummælum var
hann að vísa til orðróms þess efnis, að fráfarandi for-
sætisráðherrann Jose Maria Aznar hefði áformað að
fresta kosningunum í kjölfar hryðjuverkaárásanna í
Madríd sem framdar voru þremur dögum fyrir kosn-
ingarnar.
Aznar hefur haft hægt um sig frá því flokkur hans
beið lægri hlut í kosningunum. En talsmenn PP þustu
fram fyrir skjöldu í gær og hótuðu því að stefna
Almodovar fyrir rétt. „Kvikmyndaleikstjórinn Pedro
Almodovar sagði í gær (þriðjudag) í ummælum sem
höfð voru eftir honum í fjölmiðlum að Þjóðarflokk-
urinn hefði „verið að æsa til valdaráns á laugardags-
kvöldið,“ daginn fyrir kosningarnar.
Um 4.000 stuðningsmenn Þjóðarflokksins söfnuð-
ust saman fyrir utan höfuðstöðvar hans í miðborg
Madrídar í gær og létu í ljósi vanþóknun á nýrri kvik-
mynd Almodovars, en í henni er fjallað um kynferð-
islega áreitni í kaþólskum kirkjuskóla.
Hóta að
lögsækja
Almodovar
Kvikmyndaleikstjórinn Pedro Almodovar.
Madríd. AFP.
NÁMSSTYRKIR til einstæðra
foreldra í Danmörku munu
hækka um helming, en nú
standa yfir endurbætur á náms-
styrkjakerfi Dana að því er fram
kemur í frétt Berlingske Tid-
ende. „Ég er mjög ánægð með
að það skuli hafa tekist að ná
pólitísku samkomulagi um að
styðja betur við einstæða for-
eldra í námi og tel það löngu
tímabært,“ sagði Ulla Tørnæs,
menntamálaráðherra Dana.
Samkvæmt samkomulaginu
verður framlag til einstæðra for-
eldra frá ríkinu í gegnum náms-
styrkjakerfið aukið um helming,
en í dag fá þeir um 4.500 dansk-
ar krónur, sem samsvarar um
52.000 íslenskum, í mánaðarleg-
an námsstyrk.
Nemendur sem búa heima
hjá foreldrum sínum tapa hins
vegar á samþykktinni, því
þeirra styrkur skerðist um 400
danskar krónur, eða 4.600 ís-
lenskar, á mánuði.
Danmörk
Námsstyrk-
ir hækka
og lækka