Morgunblaðið - 21.03.2004, Blaðsíða 38

LISTIR
38 SUNNUDAGUR 21. MARS 2004 MORGUNBLAÐIÐ
SUÐRÆN stemning var ríkjandi
á tónleikum í Salnum í Kópavogi á
fimmtudagskvöldið. Þar var flutt
tónlist eftir Jón Sigurð Eyjólfsson
sem lengi hefur dvalið í Miðjarð-
arhafslöndum og hefur starfað með
ljóðskáldum frá Spáni og Nik-
aragva. Á efnisskránni voru lög við
texta þessara skálda, en einnig var
flutt tónlist við íslenskan kveðskap.
Öll lög Jóns hafa suðrænt yfir-
bragð, líka þau rammíslensku.
Stundum var blandan full sterk;
tryllingslegt trommusóló Cheick
Bangoura í laginu Það mælti mín
móðir við bernskuljóð Egils Skalla-
grímssonar var heldur mikið af því
góða og hefði passaði betur við vú-
dúseremóníu. Magadansmeyjar,
sem sýndu listir sínar við Krummi
svaf í klettagjá, voru sömuleiðis ekki
alveg á réttum stað.
Flest hinna laganna voru meira
sannfærandi; sum þeirra sem samin
voru við ljóð Jóns úr Vör voru veru-
lega falleg þó bestu lögin hafi án efa
verið við texta suðrænu skáldanna.
Flor de Melancholia var forkunn-
arfagurt og ég hafði sérlega gaman
af Amada y mi amor, ekki síst vegna
skemmtilegrar sögu sem Jón sagði í
tengslum við lagið, um örlög elsk-
huga nokkurs sem lendir allsnakinn
úti í rigningunni eftir að ofbeldis-
hneigður eiginmaður kemur heim á
versta tíma.
Jón söng sjálfur allmörg laga
sinna, en þess á milli söng Gísli
Magnússon, sem er félagi í kórnum
Schola cantorum. Ágætt var að fá
Gísla því Jón er takmarkaður
söngvari. Hann söng að vísu ekki
falskt en rödd hans var engu að síð-
ur lokuð og hljómlaus, eins og gítar
með engum hljómbotni. Gísli var
miklu betri, þó hann syngi bara í af-
slöppuðum dægurlagastíl var rödd
hans hljómmeiri, breiðari og hefði
hann því átt að syngja öll lögin á
efnisskránni.
Með Jóni komu fram nokkrir
hljóðfæraleikarar og var þar mest
áberandi, fyrir utan Cheick Bang-
oura, Pétur Valgarð Pétursson sem
spilaði á spænskan gítar. Hann
gerði það prýðilega í sjálfu sér en
samleikur hans og Jóns (sem einnig
spilaði á gítar) var hins vegar dálítið
einkennilegur, það var eins og þeir
væru ekki alveg á sömu bylgjulengd
og var heildarhljómurinn á köflum
óhreinn.
Þrátt fyrir ýmsa agnúa var samt
margt gott við þessa tónleika;
greinilegt er að Jón er hæfileikarík-
ur lagasmiður. Eins og áður sagði
voru sum laganna afar grípandi og
Jón bætti að nokkru upp fyrir radd-
leysið með því að vera bráðfyndinn
þegar hann kynnti hin ýmsu tón-
leikaatriði. Ljóst er að hann hefur
allt til að bera til að ná langt á tón-
listarbrautinni; hann þarf bara að
þjálfa í sér röddina.
Galdramaðurinn Yeats
Ekki er hægt að segja um Þór-
unni Guðmundsdóttur sópran að
hana skorti þjálfun, en hún flutti
Spóann (The Curlew) eftir Peter
Warlock (1894-1930) á tónleikum í
15:15 röðinni á Nýja sviði Borgar-
leikhússins daginn eftir. Þórunn
hefur sérdeilis glæsilega rödd,
hljómmikla, skæra en jafnframt
silkimjúka og söng hún af stakri
innlifun. Var tónlistin við ljóð eftir
William Butler Yeats.
Warlock dregur fram töfra kveð-
skaparins með því að beita einföld-
um aðferðum, tónmálið er aðgengi-
legt, stundum bara liggjandi
hljómar sem eru skreyttir örstutt-
um en markvissum hendingum.
Tónlistin yfirgnæfir aldrei textann,
þvert á móti er eins og hún rammi
hann inn, vefji sig um hann og gefi
honum líf. Ljóð Yeats eru seiðmögn-
uð (enda lagði hann stund á galdur)
og skapaðist mikil stemning á tón-
leikunum. Flytjendur voru, auk
Þórunnar, sex hljóðfæraleikarar og
var leikur þeirra í senn nákvæmur
og þróttmikill auk þess sem sam-
spilið var í prýðilegu jafnvægi.
Ekki er hægt að hrósa jafn mikið
túlkuninni á Fantasíukvartett fyrir
óbó og strengi sem Benjamin Britt-
en samdi þegar hann var aðeins
nítján ára gamall. Kvartettinn ein-
kennist af fjölbreyttum blæbrigðum
og dramatískum sviptingum, sem
því miður skiluðu sér ekki nægilega
vel í flutningi hljóðfæraleikaranna.
Var spilamennskan of varfærnisleg
en samt ekki laus við hnökra og
komst tónlistin aldrei á almennilegt
flug.
Miklu betri var kvintett fyrir óbó
og strengjakvartett eftir Arnold
Bax (1883-1953). Þó ekki hafi verið
sungið var tónlistin engu að síður
skáldleg, enda taldi tónskáldið sig
standa í mikilli þakkarskuld við
fyrrnefndan Yeats,
sem hann sagði hafa
haft meiri áhrif á sig
en allir aðrir. Verkið
kom ágætlega út á
tónleikunum, flutning-
urinn var fókuseraður
og vandaður og var
þetta prýðilegur endir
á tónleikunum.
Bach og
Búdrýgindi
Síðustu tónleikarnir
sem hér eru til um-
fjöllunar voru haldnir
í Salnum í Kópavogi,
en þar komu fram
KaSa hópurinn svo-
nefndi og rokksveitin Búdrýgindi,
sem hefur vakið mikla athygli und-
anfarið. Liðsmenn hljómsveitarinn-
ar, sem eru ungir að árum, eru allir
í tónlistarnámi en hlutu þrátt fyrir
það íslensku tónlistarverðlaunin
sem Bjartasta vonin 2002.
Búdrýgindi komu ekki fram strax
í upphafi dagskrárinnar því leikinn
var fyrsti þátturinn úr strengja-
kvartett nr. 4 eftir Philip Glass (f.
1937). Tónlistin byggist á þrástefj-
un; sömu hendingarnar eru endur-
teknar aftur og aftur en á sama tíma
á sér stað framvinda sem maður
tekur eiginlega ekkert eftir. Ef
þannig músík á ekki að svæfa mann
þarf flutningurinn að vera litríkur
og þrunginn snerpu, sem ekki var
raunin hér. Þvert á móti var túlk-
unin vélræn og flatneskjuleg, auk
þess sem sumar hendingar og stróf-
ur heppnuðust ekki nægilega vel.
Næst á efnisskránni var ungur og
efnilegur fiðlunemandi, Páll Palom-
ares (f. 1987) sem lék fyrst Adagio
úr sónötu nr. 1 eftir Bach og síðan
sextándu kaprísu Paganinis. Páll
spilaði að mörgu leyti ágætlega, sér-
staklega Bach, þó hann hefði ekki
alltaf fullt vald á tóninum. Kaprísan
var síðri; hún var ekki fyllilega ná-
kvæm þrátt fyrir að Páll sýndi víða
töluverð tilþrif.
Athyglisverðasta atriði tón-
leikanna var frumflutningur á Skiss-
um 2004 eftir Huga Guðmundsson,
en þær voru sérstaklega samdar
fyrir Búdrýgindi og KaSa hópinn.
Ekki er hægt að segja að sjálfsagt
mál sé að splæsa saman hefðbundn-
um kammerhóp og ungæðislegri
rokksveit og því kom útkoman svo
sannarlega á óvart. Hóparnir tveir
mynduðu ótrúlega sterka heild og
var tónlistin í senn innhverf, dul-
úðug, ljóðræn, þrungin spennu og
„rosalega“ kúl.
Annað á efnisskránni lét líka
prýðilega í eyru; flutningur Áshildar
Haraldsdóttur flautuleikara á
Techno Yaman 2002 eftir Robert
Dick var heillandi og skemmtilegur,
og frumsamin tónlist Búdrýginda,
bæði með KaSa hópnum og án hans
var stórglæsileg. Sérstaklega verð-
ur að geta frammistöðu trommuleik-
arans Axels Haraldssonar, en hann
var svo öruggur og lamdi tromm-
urnar af þvílíkum krafti og tækni-
legri fullkomnun að maður hefði
getað hlustað á hann einan í heilan
klukkutíma. Þetta voru einstakir
tónleikar fyrir utan fyrsta atriðið;
alltaf er gaman að heyra í svona
ungu og efnilegu tónlistarfólki sem
á framtíðina fyrir sér.
Rosalega kúl
Jónas Sen
TÓNLIST
Salurinn í Kópavogi
SÖNGTÓNLEIKAR
Tónlist eftir Jón Sigurð Eyjólfsson við
texta eftir Carlos Aguirre, Leon Salva-
tierra, Jón úr Vör, Egil Skallagrímsson og
úr Hávamálum. Einnig útsetning á
Krummi svaf í klettagjá (þjóðlag). Jón
Sigurður (söngur, gítar, slagverk), Gísli
Magnason (söngur, harmóníka, slag-
verk), Birgir Thorarensen (kontrabassi),
Aðalheiður Þorsteinsdóttir (píanó og
raddir) og Cheick Bangoura (slagverk).
Fimmtudagur 11. mars.
Nýja svið Borgarleikhússins
KAMMER - OG SÖNGTÓNLEIKAR
Tónlist eftir Britten, Warlock og Bax. Þór-
unn Guðmundsdóttir (söngur), Hallfríður
Ólafsdóttir (flauta), Eydís Franzdóttir
(óbó), Zbigniew Dubik (fiðla), Bryndís
Pálsdóttir (fiðla), Herdís Anna Jónsdóttir
(víóla) og Bryndís Björgvinsdóttir (selló).
Laugardagur 13. mars.
Salurinn Kópavogi
KAMMER- OG ROKKTÓNLEIKAR
Tónlist eftir Huga Guðmundsson, Philip
Glass, Bach, Paganini, Robert Dick og
Búdrýgindi. Flytjendur voru Búdrýgindi
(Axel Haraldsson, Magnús Ágústsson,
Benedikt Smári Skúlason og Viktor Orri
Árnason) og KaSa hópurinn (Sif Tulinius,
Áshildur Haraldsdóttir, Helga Þórarins-
dóttir, Sigurgeir Agnarsson og Nína Mar-
grét Grímsdóttir. Sunnudagur 14. mars.
Hugi
Guðmundsson
Þórunn
Guðmundsdóttir
HINN venjubundni afsláttar-
bókamarkaður Bókavörðunnar
á Vesturgötu 17 byrjar kl. 11 á
morgun, mánudag, og stendur
til sunnudagsins 29. mars.
Allar bækur eru seldar með
helmings afslætti. Um er að
ræða allar tegundir, allt frá
ævisögum til fagurbókmennta.
Bóka-
markaður á
Vesturgötu
Klapparstíg 44
Sími 562 3614
Páskaeggjamót
Verð 495 og 895 • 5 stærðir
WWW.NORDUR.IS
FYLGIST ME‹ PÁSKA-
DAGSKRÁNNI FYRIR NOR‹AN
PAPAR
ÍRAFÁR
EYFI & ÍSLANDS EINA VON
NOR‹URBANDALAGI‹
SKÍTAMÓRALL ÚLFARNIR
HLJÓMSVEITIRNAR
ERU FYRIR NOR‹AN
ROKKHLJÓMSVEIT RÚNARS JÚL
SÉRSVEITIN
A
T
H
Y
G
L
I
Í SVÖRTUM FÖTUM