Morgunblaðið - 21.03.2004, Blaðsíða 72

FÓLK Í FRÉTTUM
72 SUNNUDAGUR 21. MARS 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Hann er ekki ennþá orðinneinn af þessum stóru.Trúlega ekki farinn aðnjóta nægilegrar lýðhylli
til að geta fyllt Laugardalshöllina.
En sé mið tekið af hans fyrstu og
einu plötu – O – og hægt en örugg-
lega vaxandi velgengni mun ekki líða
á löngu áður en hann fyllir Höllina
og vel það.
En að þessu sinni lætur hann sér
nægja að fylla Nasa, selja upp alla
miða sem í boði voru, á aðeins einum
degi. Sex hundruð nýfrelsaðir ís-
lenskir fylgismenn þessa næsta tón-
listarfrelsara sem stendur á þrítugu
og á rætur sínar að rekja til sveita-
þorps í nágrenni Dyflinnar sem heit-
ir County Kildare. Þeir hafa ugg-
laust flestir fallið fyrir plötunni O,
kolfallið líkt og sá er þetta ritar sem
valdi hana þá bestu sem rak á ís-
lenskar fjörur árið 2003.
Rice er búinn að vera óvenju lengi
hér á landi af erlendum tónlistar-
manni að vera, kom á miðvikudaginn
var og fer í dag, sunnudag – „ef ég er
þá enn á lífi“ – segir þessi heim-
spekilega þenkjandi efahyggjumað-
ur sem neitar að stóla á hið ókomna.
„Ég geri mér aldrei neinar vænt-
ingar, býst ekki við neinu af framtíð-
inni. Þá veldur hún mér ekki von-
brigðum,“ segir hann krjúpandi í
opnum inniskóm í grænbólstruðum
antíkstól í anddyri Hótels Borgar og
vefur sér næfurþunna líkkistunagla
sem honum tekst engan veginn að
halda glóðinni í. Þannig segist hann
ekki hafa gert sér neinar væntingar
um hvernig Reykjavík yrði en segist
hrifinn af því sem hann hefur kynnst
og séð, segir að hér sé greinilega
gott fólk, enda hafi hann reyndar
verið búinn að komast að því með
ánægjulegum kynnum sínum af Em-
ilíönu Torrini. „Hún er mjög vin-
gjarnleg og ljúf, með fyndinn hreim.
Þá hef ég hlustað af athygli á það
sem Björk og Sigur Rós hafa verið
að gera þannig að ég var vissulega
orðinn forvitinn um þetta land.
Nafnið á landinu nægir reyndar til
að vekja forvitni. En væntingarnar
voru samt engar. Ég er bara ekki
þannig.“
Stund milli stríða
Það er ennþá morgun. Rice ný-
risinn úr rekkju og segist úrvinda af
þreytu. Langþreyttur eftir stíft tón-
leikaflakk síðustu vikur og mánuði.
Hann sá líka Íslandsferðina miklu
fremur sem frí heldur en hluta af
tónleikaferðinni sem enn eru tveir
mánuðir eftir af. Enda kom hann
einn og án hljómsveitarinnar, því
þótt nafnið sé hans þá er platan um-
rædda sannarlega verk hljómsveitar
þar sem söngkonan Lisa Hannigan
fer einnig með stóra rullu. En hann
segir það einmitt hafa verið út af
þessu sem ákveðið var að kenna
bandið við hann, svo hann gæti án
vandkvæða troðið einn upp ef hann
kærði sig um það.
„Ég kom hingað til að kasta mæð-
inni og skoða land sem mig hefur
alltaf langað til að heimsækja,“ segir
hann með sínum skemmtilega írska
hreim. „Það að ég skuli halda eina
tónleika í leiðinni skemmir síður en
svo fríið vegna þess að ég hef hvort
eð er aldrei séð tónlistina og að troða
upp sem vinnu eða lifibrauð mitt
heldur er það órjúfanlegan hluti af
því sem ég er og lifi fyrir.“
Hann er greinilega maður prins-
ípa, hefur fastmótaðar skoðanir á
öllum hlutum, lífinu, umhverfinu og
þeim bransa sem starfræktur er í
kringum listform hans. Með áherslu
á LIST því Rice fer ekki í grafgötur
með það að hann sjái sig sem lista-
mann fyrst og fremst og gefur lítið
fyrir bransahliðina. „Ég hef alltaf
látið stjórnast af tilfinningu minni og
listrænu innsæi. Bý t.d. aldrei til
spilunarlista áður en ég stíg á svið
heldur leik það sem ég er í skapi fyr-
ir hverju sinni.“
Örlagatrúar
Þannig segist hann á vissan hátt
sakna gömlu áranna, frá því fyrir O
– ekki árið heldur plötuna. Þegar
hann var enn í harkinu og þurfti að
hafa fyrir því að ná eyrum fólks. Þá
ferðaðist hann um Evrópu, slyppur
og snauður, spilaði fyrir gesti og
gangandi og tókst alltaf að nurla
saman nægilega miklu fé til að tóra
og koma sér á næsta áfangastað.
Lengst af dvaldist hann í Toskana-
héraði á Ítalíu og segist dýrka þann
hluta heimsins og langa þangað aft-
ur.
Ekkert hafi þannig breyst með
nýfenginni frægð. Þótt þyngra sé í
vösunum þá sé löngunin og lífsfyll-
ingin enn sú sama, að semja og spila
tónlist fyrir þá sem vilja heyra og
njóta hennar. Það var á þessum
flökkutíma hans sem hófst 1999, eft-
ir að hann hætti í hljómsveitinni
Juniper, sem hann samdi lögin fyrir
O. Svo sneri hann heim og áður en
hann vissi af var hann búinn að setja
saman aðra sveit, kenna henni lögin
og útsetja á augabragði – „ég sver að
við höfum örugglega haldið hljóm-
sveitaræfingu tvisvar, ekki oftar“ –
og hljóðrita plötu og gefa út upp á
eigin spýtur og með hjálp góðra vina
á borð við upptökustjórann og tón-
skáldið David Arnold, sem unnið
hefur með Björk.
Heppni? Eða laun erfiðisins?
Nei, ekki vill hann meina það.
„Ég trúi ekki á heppni. Þetta átti
að gerast, voru greinilega örlög mín.
Ég spái ekki í framtíðina en trúi
samt að örlög okkar séu óumflýj-
anleg, að sumt eigi bara að gerast.
Ég rækta grænmeti en hef engan
áhuga á að flýta fyrir vextinum eða
þvinga hann með áburði eða fölsku
sólarljósi. Ef það vex, dafnar og
verður gott þá er það fínt og ég nýt
ávaxtanna, annars átti það bara
aldrei að taka við sér.“
Sama gildir um tónlistina. Rice
kærir sig ekki um að of mikill áburð-
ur í formi auglýsinga sé borinn á
hana, í þeirri von um að hún vaxi upp
vinsældalistana: „Mér blöskraði eitt
sinn hversu oft þeir keyrðu sjón-
varpsauglýsingar um plötuna og bað
útgefandann því í góðu um að draga
úr þeim samstundis. Þeir svöruðu
því til að platan væri bara í 43. sæti
en ég sagði þá bara: hvað með það?!?
Þegar ég fell fyrir tónlist þá leita ég
hana sjálfur uppi og uppgötva og ég
get ekki hugsað þá hugsun til enda
að það sé verið að þröngva tónlist-
inni minni upp á einhverja sem hafa
ekki áhuga á henni. Vil miklu heldur
að fólk uppgötvi hana upp á eigin
spýtur, þurfi að bera sig eftir henni.
Ef það hefur í för með sér minni sölu
þá verður bara að hafa það því það
er ekki þess vegna sem ég bý til tón-
list.“
Frægðin ei fölskvalaus
Mikið hefur verið úr því gert
hversu mjög manninum mislíkar
frægðin. Hann hristir þó höfuðið
þegar blaðamaður fer með þá stað-
hæfingu og segir það ranghermt eft-
ir sér, eins og svo margt annað.
„Það er ekki það að mér mislíki
frægðin og reyni að gera allt sem ég
get til að sporna við henni. Auðvitað
er það gefandi þegar tónlist manns
vekur athygli og áhuga. En það er
bara allt hitt sem ég kæri mig ekki
um. Þannig er ég bara, enda ekki
hægt að ætlast til að allir séu þannig
gerðir að frægð og frami henti þeim.
Þó maður hafi þá köllun að búa til
tónlist þá er ekki þar með sagt að
maður þrái athygli líka. Það þarf
ekkert endilega að fara saman.“
Og þær eru fleiri mýturnar um
Rice sem hann notar tækifærið til að
leiðrétta. „Þó ég segi stundum að ég
gæti fengið þá flugu í höfuðið að
hætta alfarið að búa til tónlist og
gefa ekki út aðra plötu þá segi ég
það bara vegna þess að maður veit
aldrei hvað gerist, hvað framtíðin
ber í skauti sér. Ég er þannig gerður
að ef ég finn að ég sé hættur að fá
eitthvað út úr því að búa til tónlist,
fer að finnast það leiðigjarnt og
þrúgandi, þá mun ég hiklaust segja
skilið við hana.“
Sannarlega veit enginn sína ævina
fyrr en öll er en mikið vonar blaða-
maður að það sé nú þegar skrifað í
skýin að Damien Rice eigi um ókom-
in ár eftir gefa okkur meira af tónlist
sinni, senda frá sér fleiri snilld-
arplötur og spila á ógleymanlegum
hljómleikum eins og þeim sem hann
hélt á Nasa á föstudaginn.
Morgunblaðið/Jim Smart
Það voru örlögin sem réðu því að Damien Rice kom til Íslands og lék á frá-
bærum tónleikum á föstudag. En þvílíkur happafengur samt sem áður!
Gæfa eða gjörvuleiki
„Ég veit ekki hvað gerist næst, enginn veit hvað gerist næst,“
sagði írski tónlistarmaðurinn Damien Rice er hann ræddi
við Skarphéðin Guðmundsson í anddyri Hótels Borgar á
föstudag um forlögin, frægðina og fríið sitt á Íslandi.
skarpi@mbl.is
Írski tónlistarmaðurinn Damien Rice er staddur í stuttu fríi á Íslandi
Hátíðartónleikar á boðunardegi Maríu
L I S T V I N A F É L A G H A L L G R Í M S K I R K J U
Magnificat - Önd mín miklar Drottinific t í i l r r tti
í Hallgrímskirkju
sunnudaginn 28. mars 2004 kl.16.00
Efnisskrá:
J.S. Bach:
Magnificat,
BWV 243
J.S. Bach:
Meine Seel erhebt den Herren,
BWV 10
D. Buxtehude:
Magnificat
Flytjendur:
Marta Guðrún Halldórsdóttir sópran
Guðrún Jóhanna Ólafsdóttir mezzósópran
Gunnar Guðbjörnsson tenór
Magnús Baldvinsson bassi
Mótettukór Hallgrímskirkju
Kammersveit Hallgrímskirkju
Stjórnandi: Hörður Áskelsson
Miðaverð 2.500 kr. • Aðgöngumiðasala í Hallgrímskirkju • sími 510 1000