Morgunblaðið - 28.02.2004, Blaðsíða 18

ERLENT
18 LAUGARDAGUR 28. FEBRÚAR 2004 MORGUNBLAÐIÐ
RICHARD Butler, fyrrverandi yf-
irmaður vopnaeftirlitsnefndar
Sameinuðu þjóðanna í Írak,
greindi í gær frá
því að leyniþjón-
ustur a.m.k.
fjögurra landa
hefðu hlerað
símtöl sem hann
átti við íraska
embættismenn á
sínum tíma.
Butler var
spurður um þær
staðhæfingar
Clare Short, fyrrverandi ráðherra
þróunarmála í bresku stjórninni,
að breska leyniþjónustan hefði
hlerað samtöl Kofis Annans, fram-
kvæmdastjóra SÞ, í aðdraganda
Íraksstríðsins í fyrra. Sagðist But-
ler þá sannfærður um að hann
hefði sætt hlerunum þegar hann
vann hjá SÞ.
„Auðvitað voru samtöl mín hler-
uð, ég vissi vel af því,“ sagði hann
í samtali við ABC-útvarpsstöðina
áströlsku. „Hvernig vissi ég þetta?
Vegna þess að þeir sem stóðu að
hlerununum komu til mín og
sýndu mér útprent af ummælum
sem viðmælendur mínir höfðu látið
falla […].“ Sagði Butler að við-
komandi aðilar hefðu fullvissað
hann um að markmið þeirra væri
aðeins að veita honum aðstoð við
það verkefni að afvopna Írak. Þeir
hefðu hins vegar aldrei sýnt hon-
um útprent af ummælum sem
hann sjálfur lét falla.
Frakkar, Bandaríkjamenn,
Rússar og Bretar hleruðu
Butler var yfirmaður vopnaeft-
irlitsnefndarinnar frá 1997–1999. Í
viðtalinu við ABC lýsti hann því
hvaða brögðum diplómatar hjá SÞ
myndu beita til að komast hjá
hlerunum; en flestir töldu þeir
fullvíst að fjöldi njósnara væri í
höfuðstöðvum SÞ í New York. „Ef
mig virkilega langaði til að ræða
við einhvern á einlægum nótum
[…] varð ég að fara annaðhvort á
hávaðasama kaffiteríu í kjallara
höfuðstöðvanna og síðan hvísla til
viðkomandi, eða þá beinlínis að
fara í göngutúr um Miðgarð [Cent-
ral Park],“ sagði Butler.
Butler greindi ennfremur frá því
að það hefðu verið Bandaríkja-
menn, Bretar, Frakkar og Rússar
sem hleruðu símtöl hans. „Ég
hafði fullvissu fyrir því að ég sætti
hlerunum af a.m.k. fjórum fasta-
fulltrúum í öryggisráðinu.“
Fulltrúar SÞ hafa sagt að hafi
skrifstofa Annans verið hleruð hafi
verið um ólöglegt athæfi að ræða.
Binda beri enda á hleranirnar þeg-
ar í stað.
Kemur ekki á óvart
Fyrrverandi sendiherra Bret-
lands hjá SÞ, Sir Crispin Tickell,
lét hafa eftir sér í gær að honum
kæmi ekkert á óvart þó að aðild-
arríki SÞ stunduðu njósnir í höf-
uðstöðvum samtakanna. „En ég
veit ekki hvort það skiptir svo
miklu máli,“ sagði Tickell, sem var
sendiherra hjá SÞ 1987–1990.
Boutros Boutros-Ghali, forveri
Annans í embætti, lét hafa eftir
sér í gær að hann hefði alltaf gert
ráð fyrir því að njósnað væri um
hann. „Það sem þarf að gera er að
nota nýjustu tækni til að verja
framkvæmdastjórann, til að verja
diplómata gegn hugsanlegri hler-
un,“ sagði Boutros-Ghali í samtali
við BBC.
Butler segist einnig
hafa sætt hlerunum
Boutros-Ghali segist alltaf hafa
gert ráð fyrir því að reynt væri að
hlera samtöl hans
Sydney, London. AFP, AP.
Richard Butler
ÚTFÖR ísraelska hermannsins Am-
irs Tzimermans fór fram í gær en
hann féll í átökum við Palest-
ínumenn í fyrradag. Í Mið-
Austurlöndum, jafnt meðal gyðinga
sem múslíma, er það venja að bera
menn til grafar á öðrum degi eftir
andlátið ef það er unnt. Faðir Am-
irs, móðir og systir gráta hér son
sinn og bróður.
Reuters
Sonurinn
syrgður
YFIR hundrað manns var saknað í
gær og að minnsta kosti einn fannst
látinn eftir að öflug sprenging varð í
ferju við mynni Manila-flóa á Filipps-
eyjum. Mikill eldur kviknaði eftir
sprenginguna og hundruðum manna,
sem stukku í sjóinn, var bjargað um
borð í varðskip og fiskibáta.
Embættismenn sögðu að ekki væri
vitað um afdrif 112 manna. Þeir
kynnu að hafa komist í báta eða
drukknað og einnig væri hugsanlegt
að einhverjir hefðu ekki komist út úr
ferjunni.
Tólf fengu alvarleg brunasár og
sumir þeirra brunnu svo illa að and-
litin voru óþekkjanleg. Fólkið var
flutt í höfuðstöðvar strandgæslunnar
í höfn Manila þar sem sjúkrabílar
biðu í langri röð og fluttu fólkið á
sjúkrahús.
Kona sem bjargað var úr ferjunni,
Christie Cayetona, sagðist hafa
vaknað við mikla sprengingu og farið
strax í björgunarvesti. „Við flýttum
okkur upp á aðalþilfarið,“ sagði hún.
„Það var reykur út um allt.“
Reyk lagði enn frá skipinu við sól-
arlag í gær og björgunarmenn kom-
ust ekki inn í skipið vegna eiturgass.
Talsmaður strandgæslunnar sagði
að fólkið sem ekki hafði fundist kynni
að vera á lífi þar sem skipstjóri ferj-
unnar segði að allir hefðu farið frá
borði og í bátana sem komu til hjálp-
ar. Alls hefðu 879 manns verið í ferj-
unni þegar sprengingin varð. Hún
gat tekið allt að 1.672.
Gloria Arroyo, forseti Filippseyja,
fyrirskipaði ýtarlega rannsókn á or-
sök sprengingarinnar. Talsmaður
strandgæslunnar sagði að fyrstu
fregnir hermdu að sprengingin hefði
orðið í vélarrúminu en einn farþeg-
anna sagði að loftræstitæki hefði
sprungið.
Ferjuslys eru algeng á Filippseyj-
um og mörg þeirra hafa verið rakin
til þess að skipin hafi verið of lítil,
hættuleg vegna slæms viðhalds eða
með of marga farþega.
Öflug sprenging og eldur í ferju nálægt Manila á Filippseyjum
Reuters
Reynt að slökkva eld í filippseyskri ferju eftir öfluga sprengingu sem varð í skipinu við mynni Manila-flóa.
Meira en 100
manna saknað
Nærstödd skip
björguðu hundr-
uðum úr sjónum
Manila. AFP, AP.
-#%%*
.%% % #
.
!
.%#%#.*
)
!!./
.
0 . /

%1))





  

    
    
    
   





  
 
 
 



 
  

 23456756$849:
SÆNSKA Alþýðusambandið, LO, vill
nú að tekið verði mið af lögum um
fæðingarorlof á Íslandi og feður geti
nýtt sér þriðjunginn af orlofinu. að
sögn Folkbladet. Ákvað stjórn LO á
mánudag að styðja á komandi sum-
arþingi sambandsins tillögu um fleiri
mánuði fyrir feðurna.
„Barnið þarf ekki síður á föðurnum
að halda en móðurinni,“ segir Lena
Israelsson, talsmaður sambandsins í
héraðinu Norrbotten. Hugmyndin er
að móðirin fái þriðjunginn af alls 13
mánaða orlofi foreldranna í Svíþjóð,
faðirinn annan þriðjung en síðan komi
foreldrarnir sér saman um skipt-
inguna á því sem eftir er.
Israelsson, sem tekur fram að hún
tali ekki í nafni LO um þessi mál, seg-
ist halda að mestur vandinn sé að
leysa fjárhagslega erfiðleika sem
lengra orlof fyrir föðurinn geti valdið.
Laun sænskra kvenna eru að jafnaði
lægri en hjá körlum. Wanja Lundby-
Wedin, forseti LO, segir því brýnt að
afnema þakið sem sett var á greiðsl-
urnar til foreldra þannig að fjárhag-
urinn verði ekki áfram rök fyrir því að
konan sé fremur heima með barninu
en faðirinn. Folkbladet bendir á að á
Íslandi fái allir foreldrar 80% af laun-
um sínum í fæðingarorlofi og ekkert
þak sé þar á greiðslunum.
Feðraorlof í Svíþjóð
Vilja fara
íslensku
leiðina
FYLGI við fríverslun fer minnkandi
í Bandaríkjunum, einkum meðal há-
launafólks, en sífellt fleiri sérmennt-
aðir starfsmenn óttast að missa störf
sín vegna aðkeyptrar vinnu frá lág-
launalöndum.
Nýleg könnun rannsóknarstofn-
unar við Háskólann í Maryland
leiddi í ljós, að hugmyndin um frí-
verslun nýtur dvínandi fylgis, en
þessi breyting var sérstaklega áber-
andi meðal þeirra sem hafa yfir 100
þúsund dollara í árstekjur, eða sjö
milljónir króna.
Fimmtíu og sjö af hundraði fólks í
þessum launaflokki var hlynnt frí-
verslun 1999 en aðeins 28% nú.
Komu þessar niðurstöður jafnvel
rannsakendunum sjálfum á óvart.
„Það er sjaldgæft að afstaða ein-
hvers þjóðfélagshóps breytist um
20–30% í einhverju efni,“ sagði Clay
Ramsay, sem stýrði könnuninni. „Í
það minnsta bendir þetta til þess að
minnkandi starfsöryggis gæti núorð-
ið í sífellt hærri tekjuflokkum.“
Bandaríkin
Fylgi við
fríverslun
dvínar
Washington. AFP.
♦♦♦