Alþýðublaðið - 21.04.1922, Blaðsíða 2

*
ALÞYÐUBLAÐIÐ
samskonar þýðing og að íeggja
orðið Haimstraa út hveitikom.
Durgur.
yitvinna eða
náðarbraað?
----- (Nl)
Nei, það tná enginn hngsa neitt
um það, að menn mundu geta
unnið fyrir sér og sínum, ef þeir
fengju sð vinna, og fengju að
njóta arðsins zf sinni vinnu. —
Menn mega ekki hugsa neitt um
það, hvernig standi á því, að
einstaka menn eru stórauðugir,
en allur fjöldínn fdtækur. Menn
eiga bara að fallast á það svona
hugsunarlaust, að það sé forsjónin
og framtakssemi og dugnaður auð-
mannanna, sem geri þá sjálfkjörna
til að stjórna öllu, og ciga alt,
bæði vinnukrafta og vinnuafurðir,
og trúi menn því nú ekki vel,
að þetta sé svona, þá mega þeir
ekki vera að tala um það, og s(st
svo að aðrir heyri, þvf það getur
komið fólkinu ti! þess að f&ra að
hugsa, og hugsanir fjöldans |eta
komið óþægilega við eiginhags-
munastefnuskrá ríkra stjórnenda.
Það er fyrirgefanlegt þó menn
hugsi ura fyrirkomulagið, og sjái
og segi, að það sé ekki gott, og
jafnvel þó þeir segi, að ástandið
í landinu sé voðalegt, baraefþeir
láta sér ekki detta í hug, að heimta
breytingu á því, eða gera neina
tilraun sjálfir til þess að breyta
því til batnaðar. Síst af öliu rnega
menn vera svo mildir æsingamenn,
að þeir segi, að það sé betra að
menn fái að vinna fyrir því, sem
þeir þurfa til þena að iiú á, held-
ur en að þiggja það sem gjöf
cða sveitastyrk, og að það sé
ranglátt áð hegna mönnum fyrir,
að hafe orðið svo fáfækir, að þeir
hafa þurft að fá styrk.
Áf hverju eru menn svo fátækir,
að þeir þurfa að þiggja gjafir?
Er það af þvf, að þeir séu ekki
nógu duglegir, til þess að geta
unnið fyrir sér og sfnum? Nei,
menn eru fátækir af því, að þeir
fá ekki að vinna, nema þegar
átvinnurekendurnir sjá sér gróða
að þvf að láta þá vinna, og af
því að þeir fá aldrei svo mikið
lcaup, á meðaa þeir eru að vinna,
að þeir geti lagt neitt til hliðar,
til þess að lifa a, þegar vinnu-
kraftarnir eru þrotnir, eða þegar
þeir sem ráða yfir framleiðsla
tækjum, skipa þeim að hætta að
vinna, af því að þeir sjár sér ekki
eins mikinia gróða að því og þeir
vildu. Ef til vil! em þsð þeir, sem
nú vetða að þiggja gjsfir, sembezt
og ótrauðast hafa getsgið íram í
þv/, að fyila vasa ríku mannanna,
með arðinum af sinni vinnu Það
eru máske foreídrar þeirra barna,
sem vantar bæði fæði og kiæðí,
sem hafa fómað öilum sfnum starís
kröftum til þess, að reyna að vinna
sér og börnunum sfnum brauð, án
þess að þiggja það af öðrum, sem
gjöf, en sjá nú, að arðurinn af
öllu þeirra striti og úts;itnu kröft
um er saman kominn hjá örfáum
mönnum, sem kallaðir eru vinnu
veitendur, og verða nú að horfa
upp á það, að öriitlum hluta af
mikium auð sé úthlutað sem náð
arbrauði til þeirra, sem hafa uanið
að því alla sfna æfi að framleiða
þennan auð.
Þeir mean, sem ráða yfir auð-
æfum og frnmleiðslutækjum, vita
það vel sjálfir, að það er neyðar-
úrræði, að verða að þiggja sfnar
lffsnauðsynjar sem náðarbrauð, og
þeir vita það lfka, að þannig löguð
fátækrahjáip er ófullnægjandi (
hvað góðum tiigangi, sem kann
að vera gefið. Ea ef þeir vilja,
að fólk taki það trúanlegt, að þeir
beri hag fátækra csjög fyrir brjósti,
þá vil eg ráðleggja þeim, að vinna
að efiingu þess fyrirkomulags, sem
skapar efnalegt sjálfstæði og vel-
megun allra manna. Þá fyrst er
fátækrahjálpin bygð á góðum
grundvelii.
Hannes yngri.
yfstanðið á Vopnajirði.
----- (Nl.)
Þegar eg er nú búinn að lýsa
öllu þessu, þá læt eg mig shöggv-
ast deíta niður at þessum fögru
hæðum og niður f þá eymdagjá,
sem Vopnafjarðarkauptún er nú.
Að vfsu sveltur þar enginn ean þá.
Þó er óvfst hvernig smábörnum
fátæklinganna liði þar, ef ekki
nyti við ágætra manna og kvenna,
er alt gera til að láta fólkinu Ifða
ssemilega.
Framkvæmdir eru engar í at-
vinnulifinu. Enginn brautryðjandi.
Úrræðin eru fá fram úr örðug*
ieikunum. Fiestir standa ráðlitlir.
Dugurinn er lamaður. Áræðið
ekkert.
Ucsýnið er byrgt. Meira að segja
er himinn vonnnna skýjaður. -—
Fóhdð er komlð á það eymdar-
stig, sð lífsgleðin og bjartsýnin
er toorfin. Trúin á öndvegismátt
hins góða f framkvæmdalffinu þorrin
og þa fer verðaaæt! iifsius að íara
út um þúfur. Fáir sjá hina him-
nesku fegurð hinnar undurfögm
guðs náttúru fyrir áhyggjum og
basli. Á því stigi er fólkið sfst
fært um að rétta úr sér og horfa
hátt. Eg hefi fært í tal við ýmsa
ýœisleg uppátæki, er æskileg væru.
Þeir sem ekki sjá alt slfkt ómögu-
Iegt, eru undantekning.
Fóikið hefir næsta lítið að lifs
af. Tekjustofnarnir eru: afarilla
borguð vinna, er sveitarfélagið
býður f framfærsiuskyni þeim fá«-
tækustu, er ekki komast á þá
sárfáu opna báta, er gerðir ertt
út rétt yfir blá-blásumarið, enn
fremur snapa vinna við hinar blá-
fátæku verzlanir, er Htið geta
borgað. Þess skal getið, að verzl-
unarstjórarnir eru fúsir til að greiða
það kaup, er fólkið gerir sér von
um. Með þvi er reyndar Iftið sagt,
því að vonirnar eru ótrúlega lág-
fieygar hjá fiestum, þö ekki öllum.
Loks eru opau bátnrnir, en á þá
komast færri ea vilja. — Mótor-
bátar, eða það sem stærra er,
þekkjast ekki nú orðið\ þeir vora
til. Mið eru góð yzt í firðinum.
Þar margblaða Færeyingar meðan
að fólkið i kauptúninu reikar um
vona- og ráðalaust.
Þetta eru aðai tekjustofnarnir.
Hiiðarstofnar eru ýmsir, en sroá-
vægiiegir. — Meiripaitur fó'.ksins
dregur fram 1169 á snöpum frá
öðrum, Til þessara lftur það svo
upp með votum þakklætisaugum.
Jafnvel fyrir hfnn smæsta mola.
Sjálfstæðið glatast. Fólkið venst
á, að þræða hugsanabrautir annara.
Enginc eða engin fer eignar
brautir eða sinna ferða. Þetta er
hið allra versta.
AUir tilburðir fólksins bera vott
um skort og hörmungar fátækt.
Klæðnaðurinn eru tötrar, marg-
stagaðir garmar; andlitin ern af-
mynduð af erfiði og skorti. —>
Vesalinga smá-börnin ganga fól