Tíminn - 24.12.1969, Blaðsíða 2

TÍMINN
MIÐ\' 1KTJDAGUR 24. ðesember 1969.
Stuðningur við
skattfrelsi
heiðurslauna
ASalíundur Bandalags íslenzkra
listamanna var haldinn í Reykja-
vík 16. nóv. siðast liðinn. Mættir
voru kjörnir fulltrúar frá öllum
bandalagsfélögum. Miklar umræð-
ur urðu á fundinum um störf
bandalagsins og málefni lista-
manna almennt. Forseti B.Í.L.
flutti skýrs'lu um starf stjórnax-
innar á síðasta starfsári og gerði
sérstaklega að umræðuefni undir-
búning Listahátíðar í Reykjavik,
sem fyrirhuguð er næsta vor, og
bandalagið og hvert aðildarfélag
um sig er þátttakandi í. Þá ræddi
hann um starfslaun listamanna,
sem úthlutað var í fyrsta skipti á
þessu ári. Urðu langar umræður
um listamannalaunin og starfs-
launin og margar tillögur bornar
fram í því sambandi. En sam-
komulag varð um, að vísa öllum
þeim tillögum, er snertu þessi
mál, til stjórnarinnar til ítar-
legrar yfirvegunar, og samþykkt,
að stjómin skyldi boða til full-
trúafundar síðar í vetur, þar sem
þessi tnál yrðu tekin tii sérstakr-
ar meðferðar. Þó samþykkti fund-
urinn tillögu þess efuis, að beina
því til rikisstjómarinnar og Al-
þingis, að heiðurslaun listamanna,
er Alþingi veitir, verð föst aev-
laun og skerði ekki þá úthlutun-
arupphæð, sem varið er til al-
Snoturt desember-
hefti „Yeiðimanns-
ins”
TK-Reykjavík, þriðjudag.
Út er komið desemberhefti
Veiðimannsins, málgagns stanga-
veiðimanna á íslandi. Meðal efn-
is í ritinu, sem er 48 lesmálssíð-
ur, má nefna viðtal við Stefán
Guðjohnsen, varaformann SVFR,
er nefnist „Að hafa vötn til að
íiska í“, Að fiska á flugu, eftir
Kjartan Pétursson, skýrslur um
veiðina á þessu ári í Laxá í Kjós,
Miðfjarðará, Elliðaánum, Norðurá
og Stóru-Laxá. Þá er grein um
gæsaveiðar eftir Egil Stardal,
spjallað við Guðmund Hjaltason
um klak- og eldisstöð SVFR,
Vatnsdalsá í Ameríku, þýdd grein,
Úthafsveiðar, „Satt erða, þungur
erann“, eftir Yngva Hrafn Jóns-
son, Sá er hængurinn, vetrar-
geymsla á veiðitækjum og margt
fleira.
Ritið er mjög snoturt og prýð-
ir forsíðu þess bráðsnjöll mynd,
gerð af Halldóri Péturssyni, sem
lýsir því áhyggjuefni allra stanga-
veiðimanna að svo mikil verði á-
sókn í laxastofninn með nóta-
veiði í sjó, að ördeyða verði í lax-
veiðiánum.
mennra listamannalauna og starfs
styrkja, og hefur nú breytingar-
tillaga um þetta efni komið fram
við fjárlagafrumvarpið.
Af öðrum tillögum, sem aðal-
fundur bandalagsins samþykkti,
skulu eftirtaldar ályktanir nefnd-
ar:
„Aðalfundur Bandalags ís-
lenzkra listamanna ieggur ríka
áherzlu á, að frumvarp að nýjum
höfundalögum, sem lagt var fyrir
83. löggjafarþingið 1962—1963,
verði án tafar tekið til umfjöll-
unar og afgreiðslu á Alþingi. Jafn
framt bendir bandalagið á nauð-
syn þess, að höfð verði hiiðsjón
af nýmælum í höfundarréttarmál-
um, sem nú eru á dagskrá í
grannlöndunum".
„Aðalfundur Bandalags ís-
lenzkra listamanna haldinn í R.-
vík, 16. nóvember 1969, fagnar því
framtaki Rithöfundasambands ís-
lands að efna til almenns rit-
höfundaþings, og lýsir fyllsta
stuðningi við ályktanir þingsins."
„Aðaifundur Bandalags ís-
lenzkra listamanna lýsir fyllsta
stuðningi við frumvarp Magnúsar
Kjartanssonar alþingismanns um
skattfrelsi heiðurslauna, sem
mönnum eru veitt fyrir unnin af-
rek í listum eða vísindum".
„Aðalfundur Bandalags ís-
lenzkra listamanna vekur athygli
hins háa Alþingis á þeirri stór-
kostlegu ákvörðun írskrá stjórnar
valda, að listamenn, búsettir í ír-
landi — hverrar þjóðar, sem eru
— skuli njóta tekna af huigverk-
um án skattfrádráttar. Skorar B
Í.L. á Alþingi íslendinga að fara
í þessu efni að dæmi íra“.
Loks var þessari ályfctun beint
til bandalagsstjórnarinnar:
„Aðaifundur B.íi. haldinn 16.
nóv. 1969 samþykkir að fara þess
á leit við bandalagsstjórnina, að
hún beiti sér fyrir því að mieð
hverjum þeim ráðum, sem hún
telur tiltæk, að hafizt verði handa
um byggingu tónlistarhúss í
Reykjavík hið bráðasta".
Mörg fleiri mál voru rædd á að-
aðfundinum, og forystumenn
bandalagsfélaganna skýrðu frá
starfsemi félaga sinna.
Stjórn Bandalags íslenzkra lista
manna skipa nú:
Forseti: Hannes Kr. Daviðsson,
arkitekt. Varaforseti: Magniús Á.
Árnason, myndböggvarL Ritari:
Ingólfur Kristjánsson, rithöfund-
ur. Gjaldkeri: Edda Scheving,
danskennarL Meðstjórnendur:
Skúli Halldórsson, tónskáld, Guð-
mundur Pálsson, leikari og Ingv-
ar Jónsson fiðtoíieifcara.
Heilsuvernd
6. hefti 1969
er nýkomið út. Úr efni ritsins
má nefna: Samband sálar og lík-
ama eftijr Jónas Kristjánsson, Jól-
in og boðskapur Krists, sr. Ing-
þór Indriðason, Frá heUsuhælinu
í Skoldsborg. Viðtal við Pálínu R.
Kjartansdóttur.
Náttúrleg og tilbúin fjárefni,
Björn L. Jónsson.
Tólfta landsþing N.L.F.f.
Uppskriftir eftir Pálínu R. Kjart
ansdóttur 'Jm fitu og æðakölkun.
Á víð og drcif o.m.fl.
Lýðræðisleg félags-
störf - ný bók eftir
Hannes Jónsson, komin út
Komin er út á vegum Fé-
lagsmálastofnunarinnar ný
bók, er nefnist LÝÐRÆÐ-
ISLEG FÉLAGSSTÖRF. Er
hún eftir Hannes Jónsson, fé-
lagsfræðing og er áttunda bók
in í bókasafni stofnunarinnar.
Bókin er samtals 304 bls. að
stærð, 18 kafiar, sem skipt er
í þrjá htota. Fyrsti hluti nefn-
ist Félagsleg grundvallaratriði
og iýðræðisskipulagið: annar
hluti nefnist Félög, fundir,
fundarsköp og lýðræðisieg for-
ystustörf: og þriðji Wutinn
nefnist Mælska, rökræður og
áróður. Auk þess er í bó&inni
ítarleg heimildarskrá og við-
bætir með dagskrám og verk-
efnum fyrir 10 málfundi. í bók
inni eru einnig yfir 20 skýr-
ingarmyndir og teikningar.
Bókin er bundin í faliegt
band.
Enda þótt höfundur fjalli á
fræðilegan, hagnýtan og htot-
lausan hátt um megrnhtota við
fangsefnisins, þá tekur hann
fræðilega afstöðu á rökfræði-
legum og siðferðilegum grund-
velli rnieð lýðræðisskipuiaginu
og sýnir glögglega í máli og
myndum kosti þess yfir einræð
is-, herklíku- og flokksklfeu-
stjórnskipuKig nútímans, en
hann hefur þá sérstöðu að hafa
kynnzt flokksklíkustjórnskipu-
laginu í framkvæmd, er hann
dvaidi 3 ár í Sovétríkjunum
og ferðaðist víða í Austur-
Evrópu, þar á meðal í Búlgaríu
A-Þýzkalandi, Póllandi og Rú-
meníu á árunum 1966—1969,
eins og kemur fram í formála.
Koma hér enn fram hin djöriu
rökrænu og steríui siðferðilegu
viðhori höfundar sem félags-
fræðings, þar sem honum næg-
ir ekki að benda á og lýsa
viðfangsefninu eins og það sést
við athugun, heldur afhjúpar
hann það og tekur afstöðu til
grundvallaratriða félagsskipun
arinnar og hugsjóna á grund-
velli gildismats byggðu á rök-
rænni greiningu viðfangsefnis
ins. Kemur þetta rnjög greini-
lega fram í bók þessar, við
meðferð hans á lýðræðisstjórin
skipulaginu annars vegar en
til dærnis flokksklíkuskipulagi
kommúnismans hins vegar, en
fræðilega afstöðu á grundvelli
rökrænnar greiningar hefur
hann áður tekið í nokfcrum
verka sinna, þar á meðal til
fjölskyldu- og hjúskaparmála
í bók sinni SAMSKIP'l'I
KARLS OG KONU; trúarstofn-
unarinnar í köflum sínum í
EFNH), ANDINN OG EI-
Hannes Jónsson
LÍFÐARMÁLIN, og valdasam-
skipta ríkis og einstaklinga í
fyrsta hluta bókarinnar
KJÓSANDINN, STJÓRNMÁU.
IN OG VALDH).
Höfundur gerir í formála
grein fyrir hinni fræðilegu af-
stöðu sinni til viðfangsefmsins
lýðræðisleg félagsstöri, þar
sem hann segir m.a.:
„Má lýðræðið verja sig? Eða
felst lýðræðið í því að láta
hvern sem er hafa ótakmark-
að félags-, athafna-, valdbeit-
ingar- og áróðursfrelsi til þess
að vinna að því að kollvarpa
lýðræðisstjórnskipulaginu og
koma á öðru stjórnskipulagi L
d. herstjómar, flokkskliku-
eðá einræðisskipulagi?
Bðk sú, sem hér birtist, Lýð
ræðisleg félagsstörf, er rituð
vegna þess, að höfundur svarar
upphaflegu spurningu þessa
formáia afdráttarlaust játandi
og vill eitthvað gera til þess
að auðvelda mönnum þessa
vörn lýðræðisins. Lýðræðið
bæði má og á að verja sig að
hans dómi, af því að það skap-
ar betri skilyrði en önnur
stjórnskipulög til þess að ein-
staklingurinn geti notið hinna
æðstu stj órnfræðlegu gilda.
En lýðræðisskipulagið sjálft,
sem hugtak eða hugsjón um
stjórnskipulag, getur ekki var-
ið sig. Það verða borgarar lýð-
ræðisríkis eða unnendur lýð-
ræðisins að gera fyrir það. Til
þess að geta gert það sæmilega
þuria þeir fyrst og fremst að
hafa þekkingu á lýðræðisskipu-
laginu, félagsfléttum nútíma-
marmfélags og öðrum stjórn-
skipulögum, kostum þeiria og
göllum. Um þetta er fjallað í
fyrsta hluta þessarar bókar.
í öðru lagi þurfa þeir að
hafa þekkingu á lýðræðisle®-
um vinnuibrögðum í fSRigian
og á fundum ásamt fundar-
sköpum, regtonum, sem lýð-
ræðislee vinnubrögð byggjast
á, svo og á félagslegum léiit-
indum og skyldum og tóntr
verki forystumanna féiaga. Bm
þetta er fjallað í öðrum htota
bókarinnar.
Og í þriðja lagi þurfe þeir
að kunna skil á mælskunnL
rökræðum og áróðri, og þjálfa
sig í að kxxma skoðunum sín-
um á framfæri á opinberum
vettvangi við mófcun vilja sér-
félaiga og staðfélaga. Um þetta
er fjallað í þriðja tóuta bók-
arinnar."
Lýðræðisleg félagssfcöri er
eins og fyrr segir áttunda bók-
in í bókasafni _ Félagsmá3a-
sfcofnunarinnar. Áður eru út
komnar Verkalýðurinn og þjó®
félagið (1962), FjölskyWan og
hjónabandið (1963), FðLags-
störf ©g mælska 1963), Efníð,
andinn og eilífðarmálm 1964),
Fjölskylduáætlaiiir og siðfræði
kynlífs (1964), Kjósandinn,
stjóramálin og valdið (3965)
og Samskipti karls og bonn
1965). Hefur Hannes Jónsson
verið ritstjóri bókasafnsins frá
uppfhafi, en sonur hans, Hjálm-
ar W. Hannesson, stjórnfræð-
ingur, tók við framkvsemda-
stjórn Félagsmálastofnunaa>
innar, eftir að hafa lokið MA.
prnófi í stjómfræði við Uni-
versity of North Carolina í
Bandaríkjunum í september s.L
Hin nýja bók Hannesar Jóns
sonar, sem skrifuð er austur í
Moskvu í frístundum síðari
tóuta árs 1968, er myndarleg
viðbót við bókasafnið og líkleg
til þess að verða sígild hand-
bók um lýðræðisleg félags-,
funda- og forystustöri, grund-
vaRaratriði sérfélaga og
stjómskipun sérfélaga og rík-
is. Efni bókarinnar varðar í
raun og veru hvern einasta
borgara lýðræðisríkis, enda
þótt hún verði væntanlega kær
komnust hinum mörgu ábyrgu
félagsmönnum, sem þátt taka
í starii og stjórn hinna marg-
víslegu félaga hér á landi, eða
yngri karla og kvenna, sem
hyggjast þjálfa sig til slíkrar
ábyrgrar þátttöku í félagsstarii.
Fréttatilkynning
frá orðuritara
Forseti fslands liefur sæmt eft-
irtalda íslendinga heiðursmerki
hinnar íslenzku fálkaorðu:
Önnu Stephensen, sendiráðsrit-
ara, stórriddarakrossi, fyrir emb-
aettisstörf.
Þórhall Ásgeirsson, ráðuneytis-
stjóra, stórriddarakrossi, fyrir
embættisstörí.
Frú Helgu Magnúsdóttur, for-
mann Kvenfélagasambands fs-
Magnús Gamalíelsson, útgerðar-
mann, Ólafsfirði, riddarakrossi
fyrir störí að útgerðarmálum.
Magnús Sigurðsson, fyrrv. skóla
stjóra, riddarakrossi, fyrir störí að
uppeldis- og félagsmálum.
Reykjavík, 5. des. 1969.
Framsóknarfélag Reykjavíkur sendir félögum
sínum og landsmönnum öllum, hugheilar
jóla- og nýársóskir.
lands, riddarakrossi, fyrir störi að
félagsmálum.
Ingva Ingvarsson, sendiráðu-
naut, riddarakrossi, fyrir embætt-
isstöri.
Kristin Júlíusson, bankaútibús-
stjóra, Eskifirði, riddarakrossi, fyr-
ir banka- og félagsmálastöri.