Lesbók Morgunblaðsins - 07.07.2001, Blaðsíða 13

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ˜ MENNING/LISTIR 7. JÚLÍ 2001 13
HELLISMYNDIR sem taldar eru
frá því um 28.000 f.Kr. hafa
fundist í Dordogne í Frakklandi
að því er
frétta-
stofa AP
greindi
frá á dög-
unum.
Fornleifa-
fræðingar
telja hér um einkar merkan fund
að ræða, en myndir þessar eru
umtalsvert eldri en hellismynd-
irnar í Lascaux-hellunum í
Frakklandi og taldar eru um
18.000 ára gamlar.
„Þessi fundur er jafn mik-
ilvægur fyrir hellauppgröft og
Lascaux var fyrir myndlistina,“
segir Dany Baraud yfirmaður
fornleifafræðideildar menning-
arráðs Aquitaine. Hellarnir
fundust í nágrenni bæjarins Cus-
sac, sem, líkt og Lascaux, liggur
einnig í sveitum Dordogne.
Fleiri hundruð metrar af teikn-
ingum hafa fundist á veggjum
Cussac-hellisins og sýna mynd-
irnar jafnt mannverur sem dýr á
borð við vísunda, hesta og nas-
hyrninga.
Hellismyndirnar voru upp-
götvaðar af áhugamanni um
hellauppgröft í september í
fyrra, en ekki var greint form-
lega frá fundinum fyrr en sl.
miðvikudag og hefur menning-
arráðuneyti Frakklands nú stað-
fest hellinn sem sögulegar minj-
ar þó ekki hafi enn fengist
endanleg staðfesting á aldri
minjanna.
Varfærni við verka-
val hjá konunglega
ballettinum
Ross Stretton listrænn stjórn-
andi breska konunglega ball-
ettsins kynnti á dögunum sína
fyrstu dagskrá hjá ballettinum
og þykir hún einkennast af
nokkurri varfærni. Stretton,
sem er ástralskur og tekur við af
Sir Anthony Dowell, er einungis
fimmti listræni stjórnandi ball-
ettsins í 70 ára sögu hans. Að
mati breska dagblaðsins Inde-
pendent hefur Stretton farið var-
lega í sakirnar við val dans-
verka, en meðal þeirra verka
sem á dagskrá verða næsta vetur
er Don Quixote í útgáfu Rudolfs
Nureyevs, Onegin eftir John
Cranko auk fjölda hefðbundinna
klassískra verka á borð við
Öskubusku, Giselle og Hnotu-
brjótinn, en eina frumsamda
verkið sem flutt verður er eftir
fyrrum starfsmann ballettsins,
Christopher Wheeldon. „Það er
ekkert auðvelt við þetta starf,“
sagði Stratton og viðurkenndi að
hann færi varlega í sakirnar.
Stepphátíð
í New York
Níu daga stepphátíð hefst í New
Yorkborg í dag og munu unn-
endur dansins því geta fundið
sér fjölmörg tækifæri til að
fylgjast með þekktum stepp-
dönsurum víða um borgina
næstu daga, auk þess sem ýmsir
dansaranna munu einnig bjóða
upp á danstíma. Meðal dansara
hátíðarinnar má nefna Jimmy
Slyde, Jane Goldberg og Greg-
ory Hines, en steppdans, sem á
rætur sínar að rekja til afrískra
og írskra menningastrauma í
Bandaríkjunum við upphaf 20.
aldar, hefur notið nokkurra vin-
sælda frá því hann var end-
urvakinn með óvæntum uppá-
komum víða á Manhattan í lok
sjöunda áratugarins.
Hellismyndir
finnast
í Frakklandi
ERLENT
Brot
hellamyndanna.
UM HELGINA hefjast Sumartónleikarí Skálholti í 27. sinn. Jón Nordal verð-ur staðartónskáld Skálholts umhelgina, og á tónleikum á laugardag
og sunnudag kl. 15.00 syngur Hljómeyki kór-
verk eftir hann. Meðal verkanna er nýtt kór-
verk eftir Jón, Ljósið sanna, sem hann samdi
við gamlan sálm, Gæskuríkasti græðari minn,
eftir Bjarna Jónsson. Þetta er í þriðja sinn sem
Jón Nordal semur verk fyrir Skálholt, því kór-
verk hans Aldasöngur, Óttusöngvar á vori og
Requiem voru öll frumflutt á sumartónleikum
þar.
Allt ný og nýleg verk
„Þetta verk, Ljósið sanna, er hóflegt að
lengd, lengsta verkið á tónleikunum er Re-
quiem sem var frumflutt í Skálholti fyrir
nokkrum árum. Prógrammið samanstendur af
verkum sem ég hef samið á síðustu árum, en
ekkert þeirra hefur hljómað í Skálholti áður
nema Requiem. Önnur verk á tónleikunum
verða Lux mundi sem ég samdi fyrir Dómkór-
inn á sínum tíma, og Marteinn H. Friðriksson
pantaði hjá mér fyrir afmælishátíð Dómkirkj-
unnar 1996; Þjóðlagaútsetningar sem ég gerði
við lög úr Kvæðabók Ólafs á Söndum 1997. Það
var fyrst flutt af Voces thules, – ég samdi það
fyrir þá raddsamsetningu sem er svolítið
óvenjuleg, en breytti því aðeins svo það hentaði
hefðbundnum kór. Svo verður þarna verk sem
ég samdi fyrir hátíð í Reykholti í minningu
Jóns Helgasonar 1999, þegar Jón hefði orðið
100 ára. Þá samdi ég lag við ljóð eftir hann sem
birtist fyrst í ljóðabók sem kom út um það
leyti. Ljóðið heitir Trú mín er aðeins tíra, og er
hluti af öðru kvæði sem var gefið út áður.“
Stórmerkilegt framtak
Helgu Ingólfsdóttur
Skálholt hefur yfir sér sterkt yfirbragð; þar
hefur öldum saman verið höfuðsetur kirkjunn-
ar á Íslandi, og þar hafa sögulegir atburðir
gerst og margir upplifa sérstök tengsl við
þennan fallega sögustað. „Ég hef sömu tengsl
við Skálholt og allir Íslendingar hafa við þenn-
an stað, sem liggja í augum uppi. Svo var ég
einu sinni í sveit í nágrenninu, á Torfastöðum.
En mín tengsl við staðinn urðu ekki fyrr en
Helga Ingólfsdóttir bað mig að semja fyrir
Sumartónleikana, fyrst 1986, þegar ég samdi
Aldasönginn. Það framtak sem Helga hefur
sýnt í Skálholti er stórmerkilegt; hún býður
þeim sem semja fyrir tónleikana að dvelja á
staðnum og það verða venjulega eftirminnilegir
tímar í kringum þetta. Ég var þarna aftur 1993,
þegar ég samdi Óttusöngva á vori og 1995 þeg-
ar ég samdi Requiem.“
Góðar aðstæður í Skálholti
Jón Nordal segist aldrei hafa samið í Skál-
holti, en hafa komið þangað þegar tónlistar-
mennirnir eru að byrja að æfa. „Það er ekkert
af þessum verkum sem er tengt Skálholti þann-
ig, sögulega séð, en þetta er þó höfuðsetur
kirkjunnar. Aðstæður í Skálholti eru góðar,
hljómurinn í kirkjunni er góður og yfirleitt frá-
bærir flytjendur, sem í mínu tilfelli hafa verið
Hljómeyki og Mótettukór Hallgrímskirkju.
Hljómeyki hefur sungið verk mín hér og gert
það framúrskarandi vel. Þegar þau fluttu Alda-
söng í fyrsta sinn höfðu þau engan stjórnanda
og sungu stjórnandalaust, en nú eru þau búin
að fá þennan frábæra mann til að stjórna,
Bernharð Wilkinson.“ Það er erfitt að fá Jón til
að tala meira um verkin sín, og honum virðist
láta betur að hrósa öðrum en að hampa eigin
verkum. Á því hefur hann líka sterkar skoð-
anir. „Það er svo lítið um þetta að segja í raun
og veru, og ég er á móti því að tala allt of mikið
um tónlist, fólk á frekar að hlusta á hana.“
BETRA AÐ HLUSTA Á TÓN-
LIST EN AÐ TALA UM HANA
Morgunblaðið/Sigurður Jökull
Jón Nordal tónskáld í góðum félagsskap í Skálholti.
Morgunblaðið/Siguður Jökull
Sönghópurinn Hljómeyki saman kominn í Skálholti.
Í Skálholti um helgina
Laugardagur
Kl. 14.00: Erindi um Hallgrím Pétursson
Kl. 15.00: Hljómeyki og Jón Nordal
Kl. 17.00: Lenka Mátéova og Hljómeyki
Kl. 19.00: Kvöldverður í anda 17. aldar
Sunnudagur
Kl. 15.00: Hljómeyki og Jón Nordal
Kl. 16.40: Orgelstund
Kl. 17.00: Messa með Hljómeyki
Í LISTASAFNI Kópavogs, Gerðarsafni, verður opnuð sýning í dag, laug-ardag, kl. 15 á glerlist og höggmyndum Gerðar Helgadóttur. Þetta erfjórða sýningin á verkum listakonunnar sem safnið efnir til frá opnun þessfyrir sjö árum.
Gerður Helgadóttir var fædd í Neskaupstað árið 1928. Hún lést langt um
aldur fram aðeins 47 ára að aldri en hafði þá afrekað að vinna sér sess sem
einn besti myndhöggvari þjóðarinnar á 20. öld. Gerður var einnig afkastamik-
ill glerlistamaður og prýða glergluggar hennar margar íslenskar og þýskar
kirkjur. Þekktastir eru gluggarnir í Skálholts- og Kópavogskirkju. Á sýning-
unni að þessu sinni verða um 30 gluggar eftir hana og einnig vinnuteikningar
fyrir glerglugga, bæði litlar frumskissur og teikningar í fullri stærð.
Kynning á minjagripum
Í tilefni sýningarinnar verður kynning á minjagripum sem hannaðir hafa
verið út frá verkum Gerðar. Hópur hönnuða, þau Ingiríður Óðinsdóttir, Krist-
ín S. Garðarsdóttir, Kristín Ísleifsdóttir, Ólöf B. Garðarsdóttir, Tinna Gunn-
arsdóttir og Þorbergur Halldórsson, hefur unnið að þessu verkefni um nokk-
urt skeið.
Listafólkið sótti einkum innblástur til verka sem Gerður vann eftir að hún
fór til Egyptalands á 7. áratugnum. Minjagripirnir eru silfurmunir, postulín,
slæður, bolir og minnisbækur og verða þeir til sölu í safninu.
Sýningin stendur til 12. ágúst. Hún er opin alla daga nema mánudaga frá
11–17.
GLERLIST OG
HÖGGMYNDIR
GERÐAR
HELGADÓTTUR
Morgunblaðið/Billi
Ein höggmynda Gerðar Helgadóttur á sýningunni. Hún er frá árinu 1978
og gengur undir nafninu Nafarinn, steinsteypa 225 x 100.