Lesbók Morgunblaðsins - 20.04.2002, Page 1

Skeggræður
gegnum tíðina
H a l l d ó r L a x n e s s o g M a t t h í a s J o h a n n e s s e n
Morgunblaðið hefur óskað eftir því að fá að birta Skeggræður gegnum tíðina í heild í tilefni
af því að hundrað ár eru liðin frá fæðingu nóbelskáldsins og fylgdi ég þeim úr hlaði með
nokkrum orðum.
Það er skemmzt frá því að segja að samstarf okkar Halldórs hófst upp úr miðri síðustu
öld, en þá leitaði ég til hans ungur blaðamaður við Morgunblaðið. Áttum við síðan mörg
samtöl sem birtust í blaðinu af ýmsum tilefnum og eru þau eins konar grunnur að Skegg-
ræðunum. Forleggjari okkar, Ragnar í Smára, var frumkvöðull að þessari útgáfu, en efni
hennar var einnig sótt á önnur mið. Bókin kom út 1972, í tilefni af sjötugsafmæli Halldórs.
Hún er ekki sízt til marks um samfylgd blaðs og nóbelskálds. Í framhaldi af Skeggræðunum
skrifaði ég greinaflokkinn Málþing um Guðsgjafaþulu, þegar bókin um Íslandsbersa kom
út 1972. Hann birtist í Morgunblaðinu og átti ég þá einnig samtöl við skáldið. Á eintak mitt
af Guðsgjafaþulu hefur skáldið skrifað „í þakklætisskyni fyrir góða samvinnu“. Það er dag-
sett 30. okt. 1973 (sjá Bókmenntaþættir, 1985). „Við verðum að vanda okkur,“ sagði Kiljan,
„því að fólk má ekki halda eftir hundrað ár að tveir idíótar hafi verið að tala saman.“
Matthías Johannessen
Ljósmynd/Gunnar Elísson