Lesbók Morgunblaðsins - 18.05.2002, Side 8

Loftmynd af miðbæ Reykjavíkur á fjórða áratug aldarinn
L
OFTUR Guðmundsson (1892–1952)
var einn helsti ljósmyndari í sinni tíð
og frumkvöðull í kvikmyndagerð á
Íslandi. Með yfirlitssýningu á ljós-
myndum Lofts í Hafnarborg og sýn-
ingum á kvikmyndum hans í Bæjar-
bíói á dagskrá Listahátíðar er leitast
við að draga upp heildstæða mynd af
ævi og lífsstarfi þessa atorkusama frumkvöðuls.
Að verkefninu standa Hafnarborg og Hafnar-
fjarðarbær, myndadeild Þjóðminjasafns Ís-
lands, Kvikmyndasafn Íslands og Listahátíð í
Reykjavík, undir yfirskriftinni „Enginn getur
lifað án Lofts“.
Á ljósmyndasýningunni, sem formlega var
opnuð í Hafnarborg í Hafnarfirði í gær, er að
finna fjölda ljósmynda úr safni Lofts Guðmunds-
sonar sem veita gott yfirlit yfir þróun hans sem
ljósmyndara. Að sögn Ingu Láru Baldvinsdótt-
ur, deildarstjóra myndadeildar Þjóðminjasafn-
ins, hefur lítið verið hugað að þeim menning-
arlega arfi sem Loftur Guðmundsson lætur eftir
sig á sviði ljósmyndunar og kvikmyndagerðar og
sé hér reynt að bæta úr því. „Það má segja að
verkefnið hafi hafist þegar Þjóðminjasafnið og
Kvikmyndsafnið tóku sig saman um að gera út-
tekt á ævi og lífsstörfum Lofts Guðmundssonar
og hlutu Rannís-styrk til þess verkefnis. Verk-
efnið er afrakstur þeirrar vinnu með þátttöku
fleiri aðila. Þannig er það í raun þrískipt, haldin
er viðamikil ljósmyndasýning og efnt til kvik-
myndasýninga, auk þess sem gefin verður út 200
blaðsíðna sýningarskrá þar sem gerð er grein
fyrir ævi og störfum Lofts í máli og myndum.
Þar fjallar Margrét Elísabet Ólafsdóttir um ljós-
myndir Lofts út frá fagurfræðilegu sjónarhorn,
Erlendur Sveinsson fjallar um kvikmyndagerð
hans og ég skrifa um fjölskrúðugt lífshlaupið,“
segir Inga Lára en hún er jafnframt stjórnandi
verkefnsins.
Portrettljósmyndir Lofts
Við snúum okkur nú að ljósmyndasýningunni
sjálfri sem sett hefur verið upp í Hafnarborg,
menningar- og listastofnun Hafnarfjarðar. Þar
gefur að líta fjölbreytt verk frá ólíkum tímum á
ljósmyndaferli Lofts Guðmundssonar. „Fyrsti
sýningarhlutinn gefur innsýn í meginlínurnar í
portrettljósmyndun Lofts, en hann byrjaði að
reka ljósmyndastofu í Nýja bíói í Reykjavík árið
1925 og hélt þeirri starfsemi áfram til dauða-
dags,“ segir Inga Lára. „Á suðurvegg salarins
eru sýndar portrettmyndir sem Loftur tók á
stofunni á þriðja og fjórða áratugnum. Um miðj-
an fjórða áratuginn tók hann síðan í notkun aðra
tækni og tók á svokölluð fjölmyndaspjöld sem þá
komust algjörlega í tísku, og urðu mikið mjög
vinsæl. Á hverju spjaldi voru um 15 myndir sem
fólk gat sjálft klippt niður og gefið ættingjum og
vinum. Á sýningunni eru nokkrar nýjar stækk-
anir af 15-photo spjöldum, sem Loftur vann með
alveg fram yfir stríð. Portrettmyndir Lofts frá
þessum tíma einkennast af svokölluðum „glam-
ENGINN GETUR
Sýning á ljósmyndum Lofts
Guðmundssonar hefur
verið opnuð í Hafnarborg
í tilefni af Listahátíð í
Reykjavík. HEIÐA JÓ-
HANNSDÓTTIR ræddi við
Ingu Láru Baldvinsdóttur
um verkefnið „Enginn get-
ur lifað án Lofts“, og það
sem fyrir augu ber í Hafn-
arborg um þessar mundir.
Fræg ljósmynd sem Loftur tók af Jóhannesi S.
Kjarval listmálara.
Loftur Guðmundsson ljósmyndari
og kvikmyndagerðarmaður.
Ljósmynd af Páli Ísólfssyni tónskáldi, frá „glam-
úrtímabilinu“ í portrettmyndatökum Lofts.
8 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ˜ MENNING/LISTIR 18. MAÍ 2002