Pressan - 19.01.1989, Blaðsíða 5

j J5i,rnmtuclagur'19:rianúarr1989
Sverrir Hermannsson
fyrrverandi alþingismaður og landsbankastjóri:
820 ÞOS KR
J0LAB0NUS
FRA ALÞINGI
5
Sverrir Hermannsson landsbankastjóri fékk 6 mánaða biðlaun frá Alþingi I desember á síð-
astaári. Allan tímann varhann áfullum bankastjóralaunum I Landsbankanum. „Sérstætt mál
en við töldum okkur ekki stætt á öðru en greiða þetta í desember," segir Friðrik Ólafsson,
skrifstofustjóri Alþingis.
Sverrir Hermannsson, bankastjóri Landsbankans,
fékk vænan launabónus í desember á síðasta ári. Sverrir
fékk á einu bretti greidd biðlaun sem alþingismaður að
upphæð kr. 820 þúsund. Sverrir staðfesti þetta í samtali
við PRESSUNA og það gerði einnig Friðrik Ólafsson,
skrifstofustjóri Alþingis.
Sverrir sat út þingtímann sl. vor en þinglausnir fóru
fram 11. maí. Þann 17. sama mánaðar settist Sverrir svo
í stól bankastjóra við Landsbankann. Þrátt fyrir þetta
fékk Sverrir biðlaun alþingismanns frá 1. júní til 1.
desember en biðlaun eru jafnhá þingfararkaupi sem í
dag er kr. 135.707 á mánuði.
DESEMBERLAUNIN
1,4 MILLJÓNIR?
Þrátt fyrir ítrekaðar fyrirspurnir
fékk PRESSAN ekki uppgefið hver
laun bankastjóra við ríkisbankana
eru í dag, en bankaráðin semja
beint um laun við bankastjórana.
Skv. traustum heimildum innan
bankakerfisins nema mánaðarlaun
bankastjóra Landsbankans nálægt
300 þúsund kr. og auk þess fá þeir
„þrettánda mánuðinn" greiddan í
desember eins og aðrir bankastarfs-
menn. Það hafa því verið vænar
launaávísanir sem Sverrir leysti út i
jólamánuðinum. Tvöföld banka-
stjóralaun auk sex mánaða upp-
safnaðra þingfararlauna, eða skv.
þessu nálægt einni og hálfri
milljón.
Lög um laun starfsmanna ríkis-
ins fjalli' um biðlaun ríkisstarfs-
manna og ráðherra og þar er ský-
laust ákvæði um að taki sá, er bið-
launa nýtur stöðu í þjónustu ríkis-
ins, þá falli nir^ir greiðsla biðlauna
gf stöðunni fylgja jafnhá eða hærri
laun, ella greiðist launamismunur-
inn til Ioka biðlaunatímans.
Þegar alþingi afgreiddi biðlaun
Sverris í desember var hins vegar
stuðst við lög um þingfararkaup
alþingismanna frá árinu 1980.
Lagaákvæðið hljóðar á þessa leið:
„Alþingismaður sem setið l+ur
á alþingi eitt kjörtímabil eða lengur
á rétt á biðlaunum er hann hœttir
þingmennsku. Biðlaun jafnhá
þingfararkaupi skv. 1. grein skal
greiða íþrjá mánuði eftir eins kjör-
tímabils þingsetu en í sex mánuði
eftir þingsetu í tíu ár eða lengur.
Reglur um eftirlaun þingmanna
skal skipa með sérstökum lögum.
Gegni alþingismaður 'starfi hjá
ríki eða ríkisstofnun með þing-
mennsku skal hann þá njóta launa
hjá ríki eða ríkisstofnun skv. mati
viðkomandi ráðuneytis, þó aldrei
hœrra en 50%. Kjaradómur skal
ákveðaþingfararkaup skv. 1. grein,
húsnæðis- og dvalarkostnað skv. 2.
grein og ferðakostnað skv. 4. grein.
Ákvörðun Kjaradóms skal gildafrá
1. október ár hvert til 30. september
næsta ár. Verði verulegar og al-
mennar breytingar á launum, húsa-
leigu eða dvalarkostnaði opinberra
starfsmanna á gildistíma ákvörð-
unar Kjaradóms skal Kjaradómur
taka ákvörðun sína til endurskoð-
unar. Skrifstofustjóri alþingis skal
úrskurða um reikninga þá sem al-
þingismönnum skulu endurgreiddir
skv. 3. og 5. grein. Vilji alþingis-
maður ekki una úrskurði skrif-
stofustjóra getur hann skotið hon-
um til úrskurðar forseta alþingis
sem fella endanlegan úrskurð. “
EFTIRLIT ÚTILOKAÐ
Friðrik Ólafsson, skrifstofu-
stjóri Alþingis, segir að þessi bið-
laun Sverris hafi átt að greiða reglu-
lega á mánaðarfresti strax eftir að
hann lét af þingmennsku. „Lögin
eru alveg fortakslaus hvað þetta
varðar. Það segir ekkert í þeim um
að biðlaun verði felld niður ef þing-
maður hefur störf annars staðar.
Viðgetum ekki veriðað hafa eftirlit
með því hvað menn eru að gera eftir
að þeir hverfa út af þingi,“ segir
Friðrik.
Aðspurður segir Friðrik að
Sverrir hafi ekki komið með reikn-
ing heldur hafi það verið hans rétt-
ur að fá þessi laun. Að sögn hans
fóru þessar greiðslur í gegnum
launadeild fjármálaráðuneytisins.
„Það má segja að þessi töf á
greiðslu til Sverris hafi stafað af því
að menn vildu skoða þetta mál
nánar. Svo dróst þetta en var gert
upp í desember í einu lagi,“ segir
Friðrik.
— Af hverju þótti ykkur ástæða
til að skoða þetta sérstaklega?
„Bæði hér á Alþingi og í launa-
deild fjármálaráðuneytisins hefur
mönnum kannski þótt þetta nokk-
uð sérstæit mál og af þeirri ástæðu
þótt rétt að skoða það sérstaklega.
Frá okkar sjónarhóli séð er þetta
einfalt mál. Lögin segja að það eigi
að greiða þetta að fullu og það er
ekkert annað tekið fram í þeim.
Eftir nokkurra mánaða þref ákvað
skrifstofustjóri Alþingis að greiða
full biðlaun ofan á laun Sverris í
Landsbankanum, þvert á allar venj-
ur um greiðslur biðlauna til opin-
berra embættismanna, ráðherra og
forseta íslands.
Þegar Sverrir settist i bankastjóra-
stólinn samdi bankaráðið við hann
um bankastjóralaun. Erfitt reynist
að fá uppgefið hversu há laun
bankastjórar rikisbankanna hafa að
meðtöldum öllum aukasporslum
og hlunnindum. Traustir heimilda-
menn blaðsins telja þó að þau nemi
allt að 300 þús. krónum á mánuði og
auk þess fái bankastjórar tvöföld
laun i desember, likt og aðrir banka-
starfsmenn.
Okkur er ekki stætt á öðru en fara
eftir lögunum," segir Friðrik.
RÍKISENDURSKODUN
0G LAUNADEILD
Á ANNARRI SKODUN
Arnhildur Á. Kolbeinsdóttir,
deildarstjóri í launadeild fjármála-
ráðuneytisins, segir að sér sé ekki
kunnugt um að önnur regla gildi
um alþingismenn en aðra ríkis-
starfsmenn. „Það fær enginn bið-
Iaun hjá okkur, hvort sem hann er
alþingismaður eða opinber starfs-
maður, ef hann hefur störf að
nýju,“ segir hún.
í sama streng tekur Halldór Á.
Sigurðsson ríkisendurskoðandi í
samtali við PRESSUNA. Halldór
sagðist telja ótvírætt að launadeild
fjármálaráðuneytisins ætti að
stöðva greiðslur biðlauna til allra
þegar þeir hæfu aftur störf.
Biðlaunin til Sverris Hermanns-
sonar eru að verða vandræðamál í
kerfinu og hefur það þegar verið
tekið til athugunar innan fjármála-
ráðuneytisins skv. heimildum
PRESSUNNAR. Fyrir liggur að
Sverrir fékk greidd grunnlaun þing-
manns í sex mánuði en allan þann
tíma sat hann á fullum launum sem
bankastjóri í Landsbankanum.
Afgreiðsla málsins vafðist fyrir
skrifstofu alþingis þar til í desem-
ber að ákveðið var að verða við
þessu. Skv. upplýsingum úr fjár-
málaráðuneytinu er þessi afgreiðsla
öll með eindæmum. Þar er starfs-
mönnum sem rétt eiga á biðlaunum
greitt mánaðarlega. Sverrir fékk
hins vegar sínu framgengt í einu lagi
og neitar því sjálfur, þrátt fyrir
orðalag laganna, að hér sé raun-
verulega um biðlaun að ræða —
heldur nokkurs konar kjarauppbót
(sjá viðtal við Sverri).
Þess má í lokin geta að laga-
ákvæði um ráðherra og forseta ís-
lands gera aðeins ráð fyrir því að
þeir njóti biðlauna fram til þess að
nýtt starf er fundið. Ráðherrar
halda að vísu fullum biðlaunum ef
þeir gegna engu öðru starfi en þing-
mennsku, þ.e. allt að sex mánuðum.
EKKI BIÐLAUN HELIÍUR KJÖR
segir Sverrir Hermannsson bankastjóri
„Já, já. Ég fékk þetta greitt.
Þetta var greiðsla fyrir 6 mánuði
fram til 1. desember,“ segir
Sverrir Hermannsson bankastjóri
í samtali við PRESSUNA.
„í raun og veru er það svo að
það er ranghermi að kalla þetta
biðlaun, eins og Iögin segja. Þetta
er bara inni í kjörum alþingis-
manna. Menn fá þetta greitt alveg
án tillits til þess hvað af þeim verð-
ur. Þeir fá þetta meira að segja
greitt þótt þeir fari á eftirlaun.
Þetta er ekki biðlaunategund
heldur bara kjaraákvæði. Það er
alrangt að kalla þetta biðlaun, þvi
það er ekki bið eftir neinu. Þetta
er kjaraákvæði í launum sem
ákveðið var með lögum fyrir
nokkrum árum síðan,“ segir
Sverrir.
„Þeir sem hafa setið á þingi
skemur en tíu ár fá þessi laun í
þrjá mánuði og þeir sem hafa ver-
ið lengur en tíu ár fá sex mánuði.
Ég var á þingi í samtals 18 ár.
Það sama á við um ráðherra.
Ég fékk greidd laun út janúar
1988 þótt ég hætti sem ráðherra í
byrjun júlí árið á undan.
Eðli biðlauna er hins vegar það
að þú hefur ekki laun í fyrra starfi
þínu nema fram til þess tíma er þú
færð annað sambærilegt starf.
Þetta er eðli biðlauna, en þarna er
ekki um það að tefla. Þetta eru
ekki biðlaun heldur bein kjara-
ákvæði í Iögum um launakjör al-
þingismanna."
— Fékkstu þetta ailt greitt í
einu lagi?
„Já, að vísu var það svo að þeir
gerðu þetta allt upp við mig í einu
lagi. Einhverntíma í byrjun
desember og skattar voru auðvit-
að dregnir af þessu um leið. “
— Hvað er þetta há upphæð?
„Þegar búið var að draga lífeyr-
issjóðsgjöld og skatta frá er þetta
eitthvað innan við 500 þúsund.
Heildarupphæðin er eitthvað um
820 þúsund. Ætli skattíwnir hafi
ekki verið um 300 þús.“
— Hver eru þá laun þín sem
bankastjóra?
„Ég hef það ekki í höndunum
og verð að biðja þig að fá usiplýs-
ingar um það hjá öðrum.“
— Finnst þér cðlilegt að fá
þessi laun sem þingmaður ofan á
bankastjóralaunin?
„Það liggur ljóst fyrir að það er
vel gert við menn með þessu en
þessi lög settu þingmenn á sínum
tíma.“