Pressan - 19.01.1989, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 19. janúar 1989
9
Bara álagningarmál
hér heima
segir Ólafur Ragnar Gríms-
son fjármálaráðherra
„Þetta er bara álagningarmál
hér innanlands og skv. athugun-
um þeirra sérfræðinga sem um
þetta hafa fjallað, rekst þetta
ekkert á við skuldbindingar
okkar gagnvart EFTA,“ segir
Ólafur R. Grímsson fjármála-
ráðherra.
„Áfengis- og tóbaksverslunin
getur auðvitað lagt mismunandi
á ýmsar tegundir, eins og hún
hefur gert. Hins vegar verður
verðið sem íslensku framleið-
endurnir fá fyrir sina vörú
heimsmarkaðsverð,“ segir fjár-
ntálaráðherra.
Stangast ekki á við
samninga
segir Ólafur Davíðsson
framkvœmdastjóri Félags ís-
lenskra iðnrekenda
„Við höfuin gert tillögu uin
að verðlagningu á bjór verði
hagað með þeim hætti að inn-
lend framleiðsla njóti nokkurr-
ar verndar," segir Ólafur Dav-
iðsson, framkvæmdastjóri Fé-
lags íslcnskra iðnrekenda.
„Við teljum að sú aðferð sem
byggist á mismunandi álagnlngu
áfengisverslunarinnar stangist
ekki á við neina samninga sem
ísland hefurgert. Við teljum því
að þetta gangi ekki gegn við-
skiptasamningum okkar við
EFTA eða Evrópubandalagið.
Það má benda á að svipaðar
aðferðir eru notaðar í nágranna-
löndum okkar og ég held að það
sé samdóma álit allra, einnig op-
inberra aðila, 'að þetta fyrir-
komulag brjóti ekki í bága við
neina samninga," segir Ólafur.
Þetta er ófrágengið
mál
segir Guðrún Ásta Sigurðar-
dóttir fuUtrúi í tolladeild
fjármálaráðuneytisins
„Það er ekki búið að ganga
frá þessu máli. Ég veit hins vegar
að utanrikisráðuneytið hefur
verið að skoða þetta og senni-
lega verður þetta borið upp á
fundum EFTA,“ segir Guðrún
Á. Sigurðardóttir í tolladeild
fjármálaráðuneytisins.
„Við höfum rætt þessi mál, en
það hefur engin niðurstaða
fengist ennþá. Það hefur a.m.k.
engin kæra borist ennþá,“ segir
hún.
Guðrún segir að þrátt fyrir að
ekki fáist niðurstaða strax verði
þessari verðlagningu beitt þegar
bjórinn fær græna Ijósið 1.
mars. „Það er þá spurning hvort
hin EFTA-löndin gera athuga-
semdir og leyfa okkur að halda
þessu áfram í einhvern ákveðinn
tíma eða hvort við verðum að
bakka með þetta fyrirkomu-
lag,“ segir Guðrún.
Þegar bjórinn
kemur er allt
eins líklegt að
innlenda fram-
leiðslan verði
undir i sam-
keppninni við
vinsælar bjór-
tegundir ef
stjórnvöld fá
ekki að stýra
neyslunni vegna
samninga
íslands við
Fríverslunar-
samtök Evrópu
EFTA. Pressu-
mynd/Einar Óla-
son.
SKÝLAUST BROT Á EFTA-SAMNINGI?
Verðmunur á innlendum og útlenskum bjór
Verðlagningarreglur fjármálaráðuneytisins og ÁTVR á bjórnum vefjast fyrir sérfrœðingum ráðuneytanna.
Ymsir telja að aldrei fáist staðist að selja innflutta bjórinn á hcerra verði en íslenska bjórinn vegna
fríverslunar.
ríkisráðuneytinu, segir aftur á móti
að það liggi ekkert fyrir um það
hvernig þetta mál ætlar að þróast
og vildi ekkert um það segja.
„Almennt get ég sagt að það er ekki
heimilt að vera með mismunandi
verð nema þegar um alveg sérstakar
ástæður er að ræða, s.s. mismun-
andi framleiðslukostnað í löndun-
um,“ segir hann. „Ef aðeins er um
skattlagningu eða aðrar opinberar
álögur að ræða er ekki heimilt að
mismuna í verði — nema fengin
verði sérstök heimild fyrir því,“
segir hann.
Höskuldur Jónsson, forstjóri
ÁTVR, segir að verðlagningarregl-
urnar séu háðar því á hvaða verði
áfengisverslunin kaupi bjórinn.
„Erlendi bjórinn er verðlagður
þannig að ef innlendur og erlendur
bjór kostar það sama í innkaupum
til okkar, þá verður erlendi bjórinn
25% dýrari sé hann fluttur inn í
neytendaumbúðum. Þetta miðast
alfarið við innkaupsverð þannig að
verði erlendi bjórinn dýrari verður
verðmunurinn meiri. Verði hann
ódýrari getur hann orðið minni,“
segir Höskuldur.
Höskuldur vildi ekkert segja um
hvort verðmismununin stangaðist á
við EFTA-samninga og vísaði því til
fjármála- og utanríkisráðuneyt-
anna.
FRAMLEIDENDUR
GÆTU KÆRT
Ólafur Ragnar Grímsson fjár-
málaráðherra hefur ekki miklar
áhyggjur af því að þessi „iðnaðar-
vernd“ brjóti í bága við fríverslun-
arsamninga, heldur hafi fengist
niðurstaða ónefndra sérfræðinga á
þá lund að þetta brjóti í engu gerða
samninga við EFTA eða EB (sjá
viðtal).
Þrátt fyrir fyrirspurnir virtust þá
sérfræðingar í utanríkis-, við-
skipta-iðnaðar - og fjármálaráðu-
neytunum hvergi hafa koinist að
slíkri niðurstöðu, heldur er málið
umdeilt. Það hefur þó einnig verið
tekið til skoðunar í viðskipta- og
iðnaðarráðuneytunum. Menn voru
á einu máli um að þessi óvissa þýddi
ekki að breyta þyrfti reglunum fyrir
1. mars, en afleiðingarnar, ef um
brot reynist vera að ræða, gætu
komið fram í því að framleiðendur
í Evrópu kærðu málið til stjórn-
valda í heimalandi sínu. Sendiráð
hérlendis gætu einnig kvartað við
íslensk stjórnvöld og málið yrði síð-
an tekið upp á sameiginlegum vett-
vangi þjóðanna innan EFTA. Verði
um augljóst brot að ræða þýðir það
að erlendi bjórinn verður á endan-
um seldur á sama verði og innlend-
ur bjór. Stjórnvöld hyggjast stýra
framleiðslunni inn á innlendu öl-
gerðina eins og frekast er unnt.
Erlendis tíðkast slíkt líka, en þar er
beitt öðrum aðferðum til að tryggja
neyslu „heimabruggunar“. Sú að-
ferð að beita beinum verðlagningar-
ákvörðunum er hins vegar sérís-
lenskt fyrirbrigði og stangast að öll-
um líkindum á við fríverslunar-
skuldbindingar.
í dag kl. 11 verða tilboð umboðsmanna bjórtegunda
opnuð í Áfengis- og tóbaksversluninni. Alls munu 14
sækja um að koma tegundum sínum inn í áfengisútsöl-
urnar þegar bjórbanninu verður aflétt eftir sex vikur.
Aðeins þrjár tegundir verða útvaldar.
Fjármálaráðuneytið og ÁTVR hafa þegar gefið út
reglur um verðlagningu bjórsins. Til að vernda innlenda
framleiðslu hefur verið ákveðið að íslenski bjórinn verði
seldur ódýrast, innfluttur bjór sem átappaður er hér á
landi verður 12,5% dýrari, en erlendur bjór í dósum
25% dýrari en innanlandsframleiðslan.
Þessi ákvörðun virðist að margra mati stangast ber-
sýnilega á við samning íslands við EFTA, Fríverslunar-
bandalag EvrópU.
Meginatriðið í fríverslunarsamn-
ingi íslands og EFTA gengur út á að
vörur séu tollfrjálsar og að ekki
megi beita neinum aðgerðum til að
samkeppnisstaða innfluttrar vöru
verði lakari en þeirrar vöru sem
framleidd er í innflutningslandinu.
Hið umdeilda ákvæði í samning-
um íslands og EFTA segir orðrétt:
„Aðildarrikin skulu ekki leggja
beint eða óbeint á innfluttar vörur
nein fjáröflunargjöld, sem hærri
eru en þau, sem lögð eru beint eða
óbeint á sams konar innlendar vör-
ur, eða beita slíkum gjöldum, svo
að sams konar innlendum vörum sé
veitt raunveruleg vernd...“
SKIPTAR SKOÐANIR
Að mati Kjartans Jóhannssonar,
formanns utanríkismálanefndar, er
ÓMAR
FRIÐRIKSSON
það ótvírætt svo að þessi verðlagn-
ingaráform fái ekki staðist gagnvart
samningi okkar við EFTA.
Þegar PRESSAN leitaði upplýs-
inga um þetta mál innan ríkisgeir-
ans kom berlega í ljós að það hefur
vafist mikið fyrir mönnum. Guð-
rún Á. Sigurðardóttir segir að mál-
ið sé ekki komið á hreint og sé í
athugun í utanríkisráðuneytinu.
Sveinn Á. Björnsson sendiherra,
sem fer með málefni EFTA í utan-
Samkvæmt nýjustu fregnum frá Bretlandi er ýsan ekki bara bráðholl, heldur getur neysla
þessa hvunndagsfisks ráðið bót á barnleysi.
ÝSA EYKUR FRJÓSEMI
Bresk dagblöð fluttu í gær fregnir af því að Matvæla-
rannsóknarstofnunin þar í landi hygðist í framtíðinni
ráðleggja barnlausum hjónum að borða ýsu, þar sem
hún virðist auka frjósemi fólks.
FRÁ FRIÐRIKI ÞÓR GUÐMUNDSSYNI,
BLAOAMANNI PRESSUNNARí LUNDÚNUM
Við íslendingar höfum lengi
vitað að ýsan er bráðhollur fiskur.
Nú hafa Englendingar hins vegar
uppgötvað nýjan eiginleika ýs-
unnar, ef marka má greinar og
viðtöl í tveimur breskum dagbiöð-
um í gær. Segir þar frá mat-
reiðslumanninum Alister Mc-
Gregor, sem loks varð pabbi eftir
að hafa reynt i níu ár að eignast
barn með Mandy, konu sinni.
Alister gekkst undir uppskurð í
örvæntingarfullri tilraun til að
geta orðið faðir, en það tókst ekki
og læknar kváðu upp þann úr-
skurð, að þau hjónin myndu
aldrei geta eignast börn saman.
Þetta varð þeirn báðum mikið
áfall, en þrátt fyrir yfirlýsingar
læknanna ákvað Alister að reyna
áfram. Hann vissi að fiskur var
afar holl fæða og tók sig því til og
borðaði ýsu á hverjum einasta
degi — þrisvar á dag.
Það liðu ekki nema örfáir nrán-
uöir þar til hin 32 ára gamla
Mandy varð barnshafandi og í
apríl 1987 eignuðust þau dóttur.
Og ekki nóg með það... Þeim
hjónum fæddist þar að auki
drengur fyrir skemmstu og eru
Alister og Mandy að sjálfsögðu
himinlifandi. „Ég trúði því eigin-
lega aldrei að ýsumatarkúrinn
myndi virka, en hann gerði það
svo sannarlega. Ég á tvö lítil börn,
sem sanna það!“ sagði hinn
hreykni faðir í samtali við bresku
pressuna í gær og brosi út að eyr-
um. Eiginkonan tók undir og
sagði: „Þetta er ótrúlegt. Við
höfðum alveg gefið upp vonina
um að eignast börn, eftir að hafa
reynt án árangurs í heil niu ár.“
Breska Matvælarannsóknar-
stofnunin ætlar I framhaldi af
rannsókn á þessu máli að bæta
ýsu á lista sinn yfir þau matvæli,
sem hjónum, sem eiga við frjó-
semisvandamál að stríða, er ráð-
lagt að neyta. En af er það sem áð-
ur var hjá Aiister McGregor.
Næsta skref hjá honum verður
nefnilega að gangast undir ófrjó-
semisaðgerð, þar sem þeim hjón-
um þykir nú nóg komið af barn-
eignum. Já, ýsa var það heillin...